Oruç ile ilgili ayetler

2 Ekim 2004 tarihinde yayınlandı. görüntülenme Kur'an Sohbetleri

Oruçla ilgili ayetleri yani Bakara suresinin 183’ üncü ayetinden itibaren okuyacağız. Bismillahirrahmanirrahim. “Ya eyyuhellezine amenu kutibe aleykumussiyamu kema kutibe alellezine min kablikum leallekum tettekun” “müminler oruç size farz kılındı nitekim sizden öncekilere de farz kılınmıştı”(2/183). Biliyorsunuz Allah-u Teala bir ayette şöyle buyuruyor: “şera’a lekum mineddini ma ves sa bihi nuhan” “bu dinden size, nuha neyi emrettiyse onu şeriat olarak koydu”(42/13). Yani peygamberlerin şeriatları arasında ufak tefek değişiklikler dışında bir değişiklik yoktur. Dikkat edin “sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı”(2/183) diyor. “Leallekum tettekun” “belki korunursunuz”(2/183).

Eyyemen mea’dudat” “oruç sayılı günlerde farz kılınmıştır” “Femen kene minkum meridan ev ala seferin feıddetun min eyyemin uhar” “sizden kim hasta ya da yolculuk halinde olur da oruç tutamazsa başka günlerde o gün sayısınca oruç tutar”(2/184). Ayette hasta ve yolculardan bahsediliyor. Ama hastalık ve yolculuk tarifi yapılmıyor. Yani şu hastalıkta olan tutar, bu hastalıkta olan tutmaz diye bir şey söylemiyor. Bir sonra ki ayette de bu var. Bilenler vardır belki Kuranı Kerimdeki ayetler hep ikişerliler olarak indirilmiştir(39/23). Bunun ikişerlisi de bir sonraki ayettedir. “Sizden kim hasta ve yolcu olursa başka günlerde oruç tutar”(2/185). Birinci ayetin sonunda “ve en tesumu hayrul lekum” diyor. Yani “hastayken oruç tutsanız, yolcuyken oruç tutsanız daha hayırlı olur”(2/184). Diğerinde de diyor ki “yuridullahu bikumul yusra ve la yuridu bikumul usr” “Allah sizin için kolaylık istiyor zorluk istemiyor”(2/185). Bu ayetlerde hastalık ve yolculuk için bir tarif yapılmamış olması, bununda bir kolaylık olduğunun gösterilmesi buna rağmen oruç tutanın daha hayırlı olacağının bildirilmiş olması hastanın veya yolcunun kendisini zorlamasının gerekmediğini göstermektedir.

Bir zamanlar İstanbul Müftülüğündeyken toplu vaazlar düzenlemiştik. Onlardan bir tanesi de Süleymaniye Camiinde olmuştu. Zekat için Sabahattin Zaim Hocayı, oruçla ilgili olarak Asaf Ataseven’i ve bunun gibi birkaç tane Profesör getirip camide konuşturduk. Asaf Ataseven “Hangi hastalar oruç tutamaz?” diye bir konuşma yaptı. Öyle bir konuşma yaptı ki yanlış aklımda kalmadıysa sadece midesinde ülser olan, o ülserde belli bir seviyeye gelmişse ani mide kanaması olacağından dolayı o oruç tutamaz. Onun dışındakiler tutar gibi hatırlıyorum yani yanlışım olabilir. Ama hastalıkların büyük çoğunluğunda oruç tutmanın hastanın faydasına olduğunu bilimsel olarak anlattı ki anlattığı doğru gerçekten. Şimdi doğruda Allah-u Teala diyor ki “oruç tutmanız hayırlı olur” (2/184). Ama orucunuzu bozamazsınız demiyor. Şimdi arkasından Asaf Bey bunlar oruçlarını bozamaz diyor. Hata orada oluyor. Bizde şöyle bir anlayış var. Kitaplara baktığınız zaman görürsünüz, adam ölümle yüz yüze gelecek ki orucunu bozsun.

1970’ler de üniversitede okurken ramazan kışa geliyordu. Ramazanlarda vaaz etmek için İstanbul’a geliyordum. Babamın da bir dükkânı vardı ara sıra oraya gidiyordum. Camide de vaaz ettiğim bilindiği için birisi bana soru sordu. Soru Soran Kişi: Hocam ben kalp hastasıyım. Oruçluyken biraz durumumun bozulmaya başladığını görünce hemen zar zor dilaltı hapım vardı onu aldım. Bu durumda ne yapmam gerekir? Abdülaziz Bayındır: Hemen kefaret gerekir, dedim. Ne demek hiçbir şey olmamış ki hala ayaktasın, yürüyorsun. Bu olayı hep hatırladığım zaman gülerim. Ya biz bu işleri nasıl kötü öğrenmişiz. Yani böyle şey olur mu? Adam ölecek ki ondan sonra ağzına bir tane hap verelim. İşte kişi hastaysa veya yolcuysa tarifini de yapmadan Allah buna ruhsat veriyor. Bir de şöyle diyenler var; bazıları yolcuyken gideceği yere uçakla gidiyorlar, havaalanından otele kadar otomobille gidiyorlar, güzel güzel otellerde kalıyorlar… Abdülaziz Bayındır: Ama neticede bunlar yolcu mu? Oruç tutmayabilirler kardeşim. Soru Soran Kişi: Canım tutsam ne olur? Abdülaziz Bayındır: Tut tabii ki çok iyi olur. Çünkü Allah-u Teala zaten diyor ki “ve en tesumu hayrul lekum” “oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır”(2/184). Dolayısıyla milletin sıkboğaz edilmesine gerek yok. Sonra her hastalık her insanda aynı derecede seyretmez. Vücutların dayanıklılığı farklıdır. O sebeple her bir hastalığın vücut üzerindeki etkisi de farklıdır. Yaratıcı bunu en iyi bilendir. Bazı hocalar diyor ki tabi zamanında bizde dedik. Bazı Hocalar: Efendim bir Müslüman doktora gideceksin. O Müslüman doktor sana tutamazsın diyecek, o zaman sende tutmayacaksın. Abdülaziz Bayındır: Şimdi önce gideceksin adama Müslüman mısın diyeceksin, sana ne diyecek? Tabi doktor beş vakit namazını da kılsa canı sıkılır. Sen bana doktor diye geldin. Ne demek şimdi Müslüman mısın diye soruyorsun. Ben senin karşında doktorum diyecek. Bazı Hocalar: Bir de uzman doktor olacak. Abdülaziz Bayındır: Şimdi Asaf Bey’e rastladıysan yandın. Adam hem Müslüman hem de uzman doktor. Oruç senin hastalığına yarar der. Doğru gerçektende yarar ama Allah ruhsat veriyor kardeşim. Hastaysan tutmayabilirsin sonra tutarsın diyor.

Ve alellezine yutikunehu fidyetun taamu miskin”(2/184) bu ayetteki “yutikunehu” kelimesi, tefsirlerden ve meallerden anladığımıza göre âlimleri bayağı uğraştırmış olan bir kelimedir. “yutikunehu” kelimesinin anlamı “ona güç yetirenlerdir”. Bakıyorum buradaki “hu” zamirini oruca gönderiyorlar. Yani “hu” zamirini “size oruç sayılı günlerde farz kılındı”(2/184) hitabında ki oruca gönderince oruç tutabilenler “fidyetun ta’amu miskin” “bir miskin yani bir yoksulu doyuracak kadar fidye verecek”(2/184) anlamı çıkıyor. Böyle de olunca kişinin fidye vermesi için yine o kişinin yanlış bir şey yapması lazım ki o yanlışını kapatabilsin. O zaman oruç tutmazsa diye bir durumun olduğu anlaşılıyor. Bu seferde bazı âlimler “oruca gücü yetip de oruç tutmayanlar bir yoksulu doyururlar”(2/184) ve kişinin görevi biter, diye mana veriyorlar. Böyle bir mana verince işler karışıyor. Çünkü burada şöyle bir şey oluyor. Yani hasta ve yolcu olanlar oruç tutamazsa tutamadığı günlerin orucunu başka gün tutacak. Adam sağlıklı, afiyet içerisindeyse tutmayabilir, onun yerine fidye verir. Şayet böyle olursa sağlıklı olmak, hasta olmaktan da yolcu olmaktan da daha iyi değil mi? Bizde ne yapalım, ne yapalım, diye düşünürken…  Mesela bazı âlimler çok farklı bir yola girmişler. “ve alellezine yutikunehu”(2/184) yani “ona gücü yetenler” anlamını tam tersine çevirip “gücü yetmeyenler” diye tercüme etmişler. Yani başında bir “la” harfi varmış gibi olumlu cümleyi olumsuza çevirmişler. Bazı âlimlerde olumlu anlamı olumsuza çeviremediği için kelimenin anlamıyla oynamışlar. Mesela vefatı hicri 425 olan Ragıp El İsfehani’nin Müfredat diye çok meşhur bir Kuranı Kerim lügatı vardır. Bir katılımcı: Bin sene olmuş. Abdülaziz Bayındır: Şimdi 1425 deyiz değil mi? Evet tam bin sene önce ölmüş, yani ondan önce yaşıyormuş. Bizde bu sözlükten çok istifade ediyoruz. Cenabı hak mekânını cennet etsin. Ama bir adamın iyi bir âlim olması yanılmayacağı manasına gelmez ki. Ragıp El İsfehani Müfredat: Takat kelimesi, 12:42 12:43 sn arası anlaşılmıyor. gelmedir. Abdülaziz Bayındır: Mesela kemerler için biz “tak”, “tak-ı zafer” falan diye kelimeler kullanıyoruz. Güvercinlerin boynunda doğal halkalar vardır. Ona “tak” derler. İşte “takı” dediğimiz arkasına bir “-ı” ilave etmişiz. Araplar onlara da 13:03 13:04 sn arası anlaşılmıyor. derler. Yani aynı kökten geliyor. “Taka” kelimesi de onun mastarı oluyor. Bu kitapta “taka” kelimesi ile ilgili olarak şöyle bir anlam var. Ragıp El İsfehani’yi yanıltan o ince çizgiyi anlamanız için çok dikkatli bir şekilde dinlemelisiniz. Ragıp El İsfehani: 13:36 vettakatu ismun li miktarı marukin lil insani ey????? ????*” 13:44 Takat, bir kimsenin zor olarak yapabileceği en alt noktadır. Abdülaziz Bayındır: Yani bir kişinin zorlanarak yapabileceği şeyin alt sınırıdır. Daha yukarısına gücü yetmiyor. Mesela zar zor şunu yapabiliyor, deriz. Ragıp El İsfehani: Bir kişinin zar zor yapabildiği bir şeye karşı olan gücüne takat denir. Abdülaziz Bayındır: Yazının başından beri okumuyordum. Bu açıklamanın öncesinde takatin güç ve kuvvet anlamına geldiğinden bahsediyor. Ragıp El İsfehani: 14:32 14:36 sn arası anlaşılmıyor. Bu bir şeyi kuşatan bir kuşağa benzer. Abdülaziz Bayındır: Yani bir kuşak bir şeyi kuşatmış artık onun dışına çıkamıyor. Buda işte yapabileceği bir şeyi zar zor gücünün en son yettiği yere kadar yapabilir. Bazı âlimlerde bundan dolayı “ve alellezine yutikunehu” ya “kendini çok zorlasa oruç tutabilecek ama tutmuyor” diye mana veriyorlar. Yani takati, kendini zorlasa yapabilecek anlamında kullanıyorlar. Halbuki Allah-u Teala Bakara suresinde şöyle diyor: “ve la tuhammilna ma la takate lena bih” “takatimiz olmayan şeyi bize yükleme”(2/286). Ragıp El İsfehani takatten bahsettiği yerde bu ayeti de koymuş ve onu da şöyle açıklamış. Ragıp El İsfehani: 15:29 15:32 sn. arası anlaşılmıyor.Onu yerine getirmek bize zor olan şeyi bize yükleme”. Abdülaziz Bayındır: Takatimiz olmayan şeye “la takate” diyoruz. Birincisinde takat olumluydu dikkat edin Bakara 286’da olumsuz kullanılıyor. Olumlu takati kişinin bir şeyi yapmaya zar zor yetirdiği güç diye açıklıyor. Ragıp El İsfehani: Zar zor yapılabilen bir işe olan kuvvete takat denir. Abdülaziz Bayındır: Ancak o kadarına gücü yetiyor. Örneğin ileri yaşlarda bir adamı düşünün. Oruç tutuyor ama öğleden sonrasını da artık yatakta geçiriyor. İftarı zor ediyor. İşte buna takat diyor. Fakat ayete “takatimiz olmayan şeyi bize yükleme”(2/286) diye mana veriyor. Önceki takat olumluydu, bu olumsuz takate nasıl anlam veriyor? Ragıp El İsfehani:Bize yapması zor gelen şeyi yükleme” (2/286). Abdülaziz Bayındır: Bakın “olumsuz takate” “yapması zor gelen” diyor. Peki “olumlu takate” “yapması kolay gelen” demesi lazım değil mi? Çünkü zor gelenin zıttı, kolay gelendir. O kolay gelene de şu manayı veriyor. Artık adam gücünün son damlasına kadar kendisini harcayacak yapacak. Şimdi burada bir zihin kayması olmuş. Hâlbuki o mana olmaz. “Takatimiz olmayan şeyi bize yükleme” demek yani “gücümüzün yetmediği şeyi bize yükleme” demektir. O zaman takat nedir? Bir şeye güç yetirmektir. Zaten Türkçemizde de var. Takatim var dediğimiz zaman gücüm yetiyor veya takatim yok dediğimiz zaman da gücüm yetmiyor demektir. Burada Ragıp El İsfehani’nin yanılması birçok tefsir âlimini de yanıltmış. Bundan etkilenerek bazı âlimler şu manayı veriyorlar. Bazı Âlimler:ve alellezine yutikunehu” “çok zorlansa ona güç yetirecek” öylelerine de “bir yoksulu doyuracak bir fidye gerekir”(2/184). Abdülaziz Bayındır: Bu anlamı verince bu duruma girenler kim olabilir? Çok zorlansa oruç tutabilecek durumda olanlar kim olabilir? Bir katılımcı: Hastalar olabilir. Abdülaziz Bayındır: Müzmin hastalar olabilir. Müzmin, İyileşme ümidi olmayan hastalar olabilir başka? Bir katılımcı: Yaşlılar. Abdülaziz Bayındır: İleri yaşlılar olur. “Çok zorlansa ona güç yetirecek” manasını oraya monte etmişler. Ayetin manası buna hiçbir şekilde imkân vermiyor. Burada bir yanılma olmuş. Bilmem anlatabildim mi? Çok ince bir detay. Yani “la takat”i “takat” anlamına çevirmiş. Takat olmamatakat anlamına çevirmiş ve ayette bir mana kayması meydana gelmiş. Oda birçok tefsirciyi yanıltmış. Siz kendi önünüzdeki meallere bakın bende kendi önümdeki meale bakayım. Bende ki A mealinde:oruca dayanamayanların” demiş. Yani “yutikunehu” yu “la yutikunehu” diye tercüme etmiş. Tam olumluyu olumsuza çevirmiş. Sizinkilerde nasıl? Bir katılımcı: İhtiyarlık ve devamlı hastalık gibi sebeplerle oruç tutmaya güç yetiremeyenler üzerine bir… Abdülaziz Bayındır: B mealinde, “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler”. Hiç farklı tercüme eden var mı ? Bir katılımcı: Oruca zorlukla dayananlar. Abdülaziz Bayındır: C mealinde: Zorlukla dayananlar. Zaten oda dayanamayan demektir. Başka? Bir katılımcı: Zor dayanabilen… Abdülaziz Bayındır: D mealinde: Zor dayanabilen. Bir katılımcı: Bende ki mealde dayanıp kalanlar… Abdülaziz Bayındır: O Elmalılı Hamdi Yazır’ın mealidir. Dayanamayanlar demek istiyor. Elmalılı Hamdi Yazır orada bakmış bu söz olumlu buna olumsuz manayı nasıl vereyim diye şaşırmış “dayanıp kalan” demiş. Gittik, dayandık kaldık. Burada çok ciddi bir yanılma var. Bu tür yanılmaları biliyorsunuz sık sık söylüyoruz. Allahtan ki bugün Enes Hocayla araştırırken bunun kaynağını bulduk. Yanılmayı Ragıp El İsfehani yapmış. Zaten bizdeki en büyük hata o. Bir kimse büyük bir âlim olunca insanlar diyor ki bu yanılmaz artık. Birisi ne kadar büyük âlim olursa olsun sonuçta insandır ve yanılabilir. Onun için bu şahsın ben yanıldığından dolayı günah işlediğine hiç inanmıyorum çünkü insandır. Bir insan için yanılmamak mümkün değildir. Ama bunun yanılgısını ilim diye alanlara ne demek lazım. “ve la tuhammilna ma la takate lena bih”(2/286) ayetine aykırı. Onu oradan ilim diye alıp tefsirleri onlarla doldurmuşlar. Bakın elinizdeki meallere “gücü yetmeyenler de fidye versinler” tercümeleriyle dolu. Allah bir insana gücünün yetmediğini yükler mi? Allah açıkça demiyor mu? “La yukellifullahu nefsen illa vusaha” “Allah hiç kimseyi gücünün yetmediği yükü hiç kimsenin üzerine yüklemez” (2/286) diyor. Peki, gücü yetmiyorsa adam suç mu işledi ki fidye versin. Adamın gücü yetmiyor. Bundan dolayı gücü yetmeyene yapılacak hiç bir şey yoktur. Herhangi bir şey yok.

Burada iki anlayış ortaya konmuş. İkisi de hatalı. Birincisinde tutmuşlar zamir en yakınına gitmesi gerekirken uzağa göndermişler. Orucu tutanlar fidye versinler, demişler. Yani oruç tutmaya güç yetirenler. Önce güç yetiren manasını vermişler. Oruç tutmaya güç yetirenler oruç tutmazlarsa fidye versinler, demişler. Arkasındanda bir rivayet konmuş. O rivayeti Buhari’ye Müslim’e de yerleştirilmiş. Bu tip şeyler kolay yerleştirilir. Şöyle diyorlar efendim başlangıçta Müslümanlardan isteyen oruç tutardı. İsteyende tutmaz onun yerine bir fakiri doyururdu. Arkasından gelen ayet bunu nesh etti. Bunların dediğinin olması halinde birinci ayet zaten kendi kendiyle çelişir. Bakara 184’üncü ayet hastalara kaza borcunu yükleyecek sağ olanlara oruç tutup tutmamayı serbest bırakacak. Öyle şey olur mu? Hasta ve yolcu tutamazsa kaza yapacak. Ama sağlıklı keyfi yerinde olan adam ister tutacak, ister tutmayacak. Böyle şey olur mu? O zaman o noktaya geliyor ayet. İşte bu anlamı verince şaşırdıkları için bazıları da bu defa kelimenin anlamını değiştirerek işi kurtarmaya çalışmışlar. Oda bir başka prensiple çatışmış. Çatışıyor ki onu zaten göstermiyorlar kitaplarda. Yani birincisini söyleyenler bu ayet nesh edilmiştir diyorlar. Onu kabul etmek mümkün değil. Öyle şey olur mu? Bunların söylediklerine göre ayetin yarısı nesh ediliyor. Bıçakla o kelime çıkarılıyor içerisinden tamam. Böyle şey mi olur? Allah diyor ki “Ma nensah min ayetin ev nunsiha” “biz ayeti nesh edersek”(2/106) diyor. Ayetin parçasını nesh edersek demiyor ki. Nesh edilecek olan ayetin tamamı, ya edilir ya da edilmez. Her şeyle çatışıyor yani. Ondan sonra o olmadı. İkinci grupta kelimenin anlamını olumsuza çeviriyorlar. Buda Kuranı Kerimle çatışıyor. Çünkü bir insanın gücünün yetmediği görevi Allah yüklemez ki. Öyleyse ne yapmak lazım?

Yapılacak şey şu. “ve alellezine yutikunehu”(2/184) da ki “hu” zamirini en yakına göndermek. Çünkü her şeyden önce ilk yapılması gereken odur. Arapçada zamir yakınına gönderilir. Eğer bir engel çıkarsa o zaman uzaklara gönderilir. Yakınında ne var bunun. Ne dedi yakının da “kim hasta olur ya da yolcu olursa tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar”(2/184). Yakındaki hastadır ve yolcudur. Örneğin adam hasta hastalıktan iyileşmedi öldü veya yolcu yolculuğu bitmeden ölebilir. Peki, bundan dolayı bu kişinin yapacağı bir şey var mı? Yok. “ve alellezine yutikunehu” “o orucu kaza etmeye güç yetirenler”(2/184) yani kaza etme fırsatı buluyorlar. Hasta olan iyileşmiş kaza edecek durumda veya yolcu olan yolculuktan dönmüş kaza edecek durumda. Bunların yapması gereken bir şey vardır bir fidye vermektir.

Fidye nedir? Bir miskin taamı fidyedir. Bir yoksulu veya çaresiz kalmış bir kimseyi doyuracak bir fidyedir. Yani en asgari ölçüler. Bugün peygamberimizin hadisinde Hadisin Orjinali işte 1,5 kg buğday, buğday unu ya da bugün için mesela 3 ekmek veya 4 tane ekmek neyse bu işi katıksız görür. Bazıları diyor ki “biz neler yiyoruz neler”. Tamam, sen fazla verebilirsin. Buradaki amaç en alt sınırı belirlemektir. Yukarısına istersen adama bir fabrika bağışla. Hiçbir zararı olmaz. Ama esas olan en alt sınırıdır. O alt sınır bir yoksul yiyeceğidir. Şimdi ne yapacak adam? Hem orucunu kaza edecek hem de bir yoksulu doyuracak. Neden öyle yapacağını biraz sonra ayette göreceğiz.

Femen tetavvea hayran fehuve hayrul leh” “kim bir hayrı içten gelerek yaparsa ve onu artırırsa kendisi için daha hayırlı olur”(2/184). Yani sen gönül hoşluğuyla bir miskini veya bir yoksulu doyuracağına yani en alt vereceğini en üst seviyede ver. Elbette ki daha hayırlı olur. Birde bunu gönül hoşluğuyla, içten gelerek karşı tarafa rahatsızlık vermeden yaparsan çok güzel olur. Şimdi ondan sonra diyor ki Allah-u Teala “ve en tesumu hayrul lekum” “orucu tutmanız sizin için daha iyidir”. Mesela adam hasta ve orucunu bozdu. Bozmasa ne olacak? Bir katılımcı: Daha iyidir. Abdülaziz Bayındır: Daha iyi olacak. Bozmaması daha iyi ise sonradan kaza etmek ile bu daha iyiye kavuşur mu? Bir katılımcı: Eksiklik olur… Abdülaziz Bayındır: Eksiklik kalır değil mi? İşte o eksiği de fidyeyle kapatacak. Mesela Ramazanda oruç tutan bir kişi 100 sevap alıyor olsun. Hasta veya yolcu olduğu zaman tutmayabiliyor. Kaza ettiği zamanda 80’e düştüğünü düşünün. Bir yoksulu da doyurduğu zaman o 20’yi de onunla kapatacak. Şimdi böylece doğal bir caydırma olacak. Allah hastayken veya yolcuyken oruç tutmama ruhsatı veriyor ve hastalığın ya da yolculuğun tarifini de yapmıyor. O zaman bir tane de fakiri doyurmamı söylüyor. Kişi doğal olarak ne yapar? Ben şimdi tam tutayım der.

28:24 Bir katılımcı: şimdi geçen hafta işlediğimiz 28:30 sn arası ???? Abdülaziz Bayındır: Geçen hafta hanımların oruç tutmaması konusunu bu yorumla birlikte söylesem hepsi oruç tutar. Bir de fidyemi vereceğim, derler. 28:38 Enes hoca: 28:41 sn arası anlaşılmıyor. Abdülaziz Bayındır: Tutamadığı her gün için. Enes Hoca: Her gün için diyor, ama ayette yok. Abdülaziz Bayındır: Ayette öyle bir şey yok mu? 28:46 Enes hoca: 28:49 sn. arası anlaşılmıyor. Abdülaziz Bayındır:ve alellezine yutikunehu” ya Beydavila yutikunehu” mu demiş? Nasıl mana vermiş “yutikunehu” ya. 28:59 Enes hoca: 29:05 Abdülaziz Bayındır: Beydavi gerçekten çok değerli bir tefsir âlimidir. Oda aynı sıkıntıya düşmüş. Beydavi’nin vefatı kaç? Bakalım Ragıp El İsfehani’den önce mi sonra mı? Enes Hoca: 791. Abdülaziz Bayındır: Tamam, 791 ise Ragıp El İsfehani’den sonradır. Takat kelimesine farklı anlam veren en eski olarak Ragıp El İsfehani’yi gördüm ama bundan eskisi de olabilir. 1–2 saatlik bir araştırmayla konuştum. Takat kelimesine farklı anlam verilmesi belki Ragıp El İsfehani’den daha eski olabilir.

Bir katılımcı: Hocam o zaman 60+1 nereden geliyor? Abdülaziz Bayındır: 60+1 meselesi farklı. Geçende Mustafa Çavdar geldi. Mustafa Çavdar: Hocam bu 60+1 benim kafama yatmadı. Onu sana sorayım. Abdülaziz Bayındır: Nasıl yatmadı?  Mustafa Çavdar: Allah ayette diyor ki “bir kötülüğün cezası onun dengi bir kötülüktür”(6/160). Bu 60+1 nereden çıktı? Ne cevap vereceksin?  Abdülaziz Bayındır: Benim cevap vermeme lüzum yok sen cevabını verdin, dedim. Bu konuyla ilgili şu olayı anlatırlar. Hadisin Orijinal Metni:  Peygamberimiz’e (s.a.v.) bir zat geliyor. Ya Resulullah ben mahvoldum diyor. Ne oldu, diyor. İşte ramazanda eşimle cinsel ilişkiye girdim. Köle azat edecek kadar mal bulman gerekiyor, diyor. Hayır, bu kadar malı bulamam, diyor. O zaman 2 ay oruç tutacaksın, diyor. Diyor ki zaten başıma ne geldiyse oruçtan geldi. O zaman 60 tane fakiri doyuracaksın, diyor. Ben kendi karnımı doyuramıyorum, diyor. Peygamberimizin yanında bir sepet hurma varmış. Al bu hurmayı fakirlere dağıt, diyor. Benden daha fakirine mi, ya Resulullah diyor. Vallahi şu Medine’de benden daha fakir kimse yok, diyor. O zaman git kendi çoluk çocuğunla beraber bunu yiyin, diyor. (Buhari savm 30, Müslim sıyam 81,Ebu Davud savm 37) Bunun benzeri bir olayda zıhar konusunda geçiyor ki bu hadis zıhara uyuyor. Hadisteki olay ramazan günü eşiyle ilişkide bulunmaktır. İlişkinin iki tarafı vardır. Biri kadındır, biri erkektir. Bu ceza her ikisine de ayrı ayrı verilmesi gerekirdi. Hâlbuki bu hadiste sadece erkekle ilgili bir ceza var fakat kadınla ilgili bir şey yok. Ondan sonrada yetmiyormuş gibi adam karlı çıkarak gidiyor. Dolayısıyla 60+1 olayına getirdikleri tek delil budur. Bu delil üzerinde inceleme yaptığınız zaman Mustafa Çavdar’ın söylediği delil daha sağlam çıkıyor. Ama yinede bu hadisi şerif bu şekliyle varsa yani sahihse ki sahih görünüyor. Benim hep aklımda duruyor ama fırsat bulamıyorum. 60+1 olayı ile ilgili yani bu hadisle, zıhar konusuyla ilgili olan hadisi inceleyebilsek. İki hadis aynı hadis midir yoksa farklı hadis midir? Aynıysa çünkü orada anlatılan zıhar kefaretidir.

Zıhar, bir kimsenin karısını anasının sırtına benzetmesidir. Yani Araplarda böyle bir şey vardır. Adam karısına sen bana anamın sırtı gibisin dedi mi artık o kadınla bir daha ilişkide bulunmuyor. O kadın o evde duruyor. O adamın anası gibi sayılıyor falan böyle çirkin bir söz olmuş oluyor. Cenabı Hak bu söze bir ceza getirmiş. Tekrar eşiyle ilişkiye girmek isterse ilişkiye girmeden bir köle azat edecek. Eğer buna gücü yetmezse iki ay oruç tutacak. Buna da gücü yetmezse 60 fakiri doyuracak. Ahzab suresinde miydi? Enes Hoca: Mücadele suresi… Abdülaziz Bayındır: Mücadele suresi tamam. “Vellezine yuzahirune min nisaihim” “karılarına zıhar yapanlar” “summe yeudune lima kalu” “sonra dediklerine tekrar geri dönerlerse” yani “karılarını annelerine benzettikleri bu çirkin sözü söyledikten sonra eşleriyle birlikte olmak isterlerse”. Bunların yapmaları gereken “fetahriru rakabeh” “bir köle azadıdır”. “min kabli ey yetemassa” “eşleriyle ilişkiye girmeden önce” “zalikum tuazune bihi” “size öğüt verilen budur” “vallahu bima tea’melune habir” “yaptığınız şeyden Allah haberdardır” “Femen lem yecid” “köle bulamazsa” “fesıyamu şehrayni mutetabiayn” “peşpeşe 2 ay oruç tutar” “min kabli ey yetemassa” yine “eşiyle ilişkiye girmeden önce”. “femen lem yestetı’” “kimin buna gücü yetmezse” “feıt’amu sittine miskina” “o zaman 60 tane fakiri doyurur”(58/3–4). Bizim kitaplarımızda oruç kefareti diye geçen Peygamber Efendimizin olayla ilgili olarak söylediklerinin tamamıda bu zıhar ayetlerinde geçenlerdir. Birde bu olayın zıharla ilgili olduğuna dair Ahmed bin Hanbel’de bir rivayet var. Şimdi o konuda yeterli bir inceleme yapmadığım için bu kadarla iktifa ediyorum. Daha sonra inşallah onu bir fırsat bulursak tamamlarız.

Şehru ramedan ellezi unzile fihil kur’an” “ramazan ayı öyle bir aydır ki kuran o ayda indirilmiştir” “huden linnas” “insanlar için yol gösteren” “yol gösteren kuran” “ve beyyinatin minel huda” “ve o doğru yolu açıklayan belgeler”(2/185) yani bir “huda ayetleri” hedef gösteren; kısa, özlü muhkem ayetler var. Bir de o huda ayetlerine benzeyen ve onları açıklayan müteşabih ayetler var(3/7). “vel furkan” “ve kuranı kerim hak ile batılı ayıran”(2/185) bir kitap olarak indirilmiştir. “femen şehide minkumuş şehra felyesumh” “sizden kim o aya şahid olursa o ayı oruçlu geçirsin”(2/185). Aya nasıl şahit olunur? Bir katılımcı: Hilalin görülmesiyle… Abdülaziz Bayındır: Evet hilalin görülmesiyle. Daha önce birkaç kere burada bahsetmiştik. Yeni gelen arkadaşlarımıza ve internet başında olanlar için yeni olur. Daha önce dinleyenler için tekrar olur. Kameri takvim dediğimiz gökteki ayla belirlenen aylar, güneşin batmasından sonra batı ufkunda görünen hilalin kaybolmasıyla birlikte başlar. Yani güneş battıktan sonra ortaya çıkan hilalin kaybolmasından itibaren yeni ay başlamıştır. Tekrar öyle bir hilal görününce de ay bitmiş olur(36/39). Bu ikisi arasındaki süre bazen 29, bazen de 30 gün çeker. Ondan sonra ikinci gün bakarsınız ki hilal biraz kalınlaşmış, bu iki günlük hilal diyebilirsiniz. Sonra 3 günlük hilal, 5 günlük hilal diye sayabilirsiniz. Ayın 13’ü, 14’ü, 15’inde de tam yuvarlak görünür. Sonra Nasrettin hocanın dediği gibi onları da yıldız yapmak için kırparlar. Ayın sonuna doğruda küçülür(36/39). Şimdi bu gökteki hilal ve ay doğal bir takvimdir. Gökyüzüne bakarsınız bugün ayın kaçı olduğunu çok küçük yanılmayla tespit edersiniz. Mesela bugün ramazanın 12’sinde bulunuyoruz. Gökyüzüne baktığınız zaman artık o hilal dolunay olmaya doğru iyice yaklaşmıştır. Yarın akşamdan itibaren tam dolunay gibi görünür. Ondan sonra giderek tam dolar. Bunu çok rahatlıkla anlarsınız. Bugün 26 Ekim yani Ramazanın 12’nci günüdür. 40:17 Ramazanın 12 si dememin sebebi ne biliyorsunuz değil mi? Gün güneşin batmasıyla başlar ve biter. Güneş battı ramazanın 11i bitti. Teravih namazları ne zaman başladık. Önce oruç tutup sonra teravih mi kılıyoruz. Önce teravihmi sonra oruç mu tutuyoruz. Bir katılımcı: Önce teravih. Abdülaziz Bayındır: Önce niye teravih kılıp oruç tutuyoruz. Bir katılımcı: gün başlıyor. Abdülaziz Bayındır: Çünkü ramazan başlamış oluyor. Güneşin batımıyla birlikte ramazan başlıyor. Başladığı için namazını kılıyoruz. Bayram akşamı teravih kılıyor muyuz. Bir katılımcı: hayır kılmıyoruz. Abdülaziz Bayındır: Çünkü güneş battığı an ramazan bitmiş oluyor. Ve bayram başlamış oluyor. Hep böyle tabii şeylerdedir. Yani Güneşin batışını herkes bilir. Peki şuanda kullandığımız takvimde gün ne zaman biter. Gece saat 12 de. Gece saat 12 de hangi tabii değişiklik oluyor da gün bitip başlıyor. Saatimiz bozuksa hiç bişi yok. Hiçbir işaret yok. Ama güneşin batması herkes için ciddi bir işarettir değil mi? Aynen onun gibi 41:35 Bugün 26 Ekim 2004. Peki bu günün 26 Ekim olduğunun işareti nedir? Bileniniz var mı? Öyle diyorlar, öyle kabul ediyoruz. Birisi bize sorsa en fazla takvim öyle yazıyor diye cevap veririz başkada bir şey söyleyemeyiz. Ama kameri ay için şöyle diyebiliriz: Baksana aya, 12 günlük ay var orada. Kameri takvimin doğal bir işareti vardır. Dolayısıyla bu, dünyanın her yerinde herkes için doğal bir takvimdir. Gün bittimi başladımı bakar saat 12 olmuşmu. Ne lüzumu var güneş batmışmı batmamışmı. Gayet basit. Her zaman insanlar bugün bizim yaşadığımız gibi öyle internetlerle, elektriklerle, otomobillerle, uçaklarla falan yaşamazlar. Allah göstermesin bugün petrol kuyuları bir bitecek olsa çoğunuz evinize de gidemezsiniz bu akşam burada yatacaksınız. Ondan sonra ulaşımın çeşitli yollarını arayacaksınız. O zaman bu teknoloji dediğimiz şey canı alınmış ceset gibi kalacak. Onun için din her zaman şartlar ne olursa olsun yaşanacaktır. Ondan dolayı Allah öyle esaslara bağlamış ki bunlar değişmez. İnsanlar ister zengin olsun ister fakir. İster çok ileri teknolojiye sahip olsunlar, ister hiçbir şeye sahip olmasınlar bu doğal işaretler sürekli onların karşılarında bulunur.

Ramazan başladı mı, başlamadı mı? Güneşin batışına bakıyoruz, hilalde çok ince herkes görebilir mi? Göremez. Hilal olmadığı halde adam kendini şartlandırmıştır. Kaşından bir kıl gözünün önüne gelir. Uzaklara baktığı için de kaşının kılını fark etmez. Bak hilali gördüm, der. Vallahi diye yeminde eder. Hâlbuki kaşının kılını görmüştür. Onun için herkesin konuşabildiği bir konuda ihtilaf kaçınılmazdır. Onun için birisi bu gün ramazan der, birisi de yarın der. Bu öteden beri olmuştur. Son zamanlarda bir durulma oldu. Herkes bu konuda konuşabiliyor. Ama az önce söylediğim gibi ekim ayı bitti mi, bitmedi mi? Çıkıp da bir yerden gözlem yapmamız mümkün değil. Sadece takvimlere bakarız. Hiç birimiz bu konuda bir şey bilmiyoruz. Birkaç tane uzman biliyor. Onlarda böyle diyorlar, bizde peki diyoruz. Onun için orada hiç ihtilaf olmaz. Onlar çünkü takvimleri yapar görürler ve iş biter.

ve men kane meridan ev ala seferin feıddetun min eyyamin uhar” “kim hasta ya da yolculuk halinde olursa tutamadığı günler kadar başka günlerde oruç tutar” “yuridullâhu bikumul yusra ve la yuridu bikumul usr” “Allah size kolaylık istiyor size zorluk istemiyor”(2/185) yani hasta ve yolcuların oruç tutmayabilir şeklindeki onlara tanınan kolaylık sadece bir kolaylık olsun diyedir. Yoksa Allah böyle bir kolaylık da size tanımayabilirdi. “ve litukmilul ıddete” “birde o sayıyı tamamlayasınız diye”(2/185). Herkes ramazanda 30 gün oruç tutmuş fakat siz hastasınız 1 hafta eksik oruç tuttunuz diyelim. Allah o eksiğinizi tamamlama fırsatı da vermiş oluyor.

ve litukebbirullahe ala ma hedakum” “size bu yolu gösterdiği için de Cenabı Hakkı büyükleyesiniz” yani “büyüklüğünü kavrayasınız”(2/185) diye. Mesela Ramazanda orucumuzu tutmuşuz her şey tamam bayramda camiye girerken ne yapıyoruz? Tekbir getiriyoruz. Camide tekbir getiriyoruz. Camiden dönüşte yine tekbir getiriyoruz. “Allahu ekber Allahu ekber la ilahe illallahu vallahu ekber Allahu ekber ve lillahil hamd”.

ve leallekum teşkurun” “belki Allaha teşekkür edersiniz”(2/185) Teşekkür kelimesi, bir insan ben Allaha teşekkür ederim dese bizde çok garip karşılanır. Şuna bak Allaha teşekkür edilir mi, deriz. Araplar için bu son derece normaldir. Çünkü Araplar birine teşekkürü bu ifadelerle kullanırlar. Onların farklı bir kelimeleri yoktur. Bizde farklılaşmıştır. Mesela bizim burada Rasim Hoca var. Biraz vücudu zayıfladığı için derslere gelmiyor. Moskova’da ve Azerbaycan’da yetişmiş. İslam ile burada tanıştı. Kendisinin Müslüman olduğunu biliyorum. Rasim Hoca: Bir kere bir Kuran-ı Kerimi görmek istedim. Yani sırf görmek için kütüphaneye gittim. Dediler ki Polis Bürodan izin alırsan gösteririz. Yoksa yasak. Abdülaziz Bayındır: Yani görmesine bile müsaade etmemişler. Şimdi kuran ayetlerini okudukça her defasında dünyası yenileniyor. Arada sırada gelip hocam Allaha çok teşekkür ederim bana kuran okumayı nasip etti, diyor. Allah’ıma çok teşekkür ederim. Doğal olduğundan dolayı benim çok hoşuma gidiyor. Ama bizim vatandaşlarımız Allaha şükrederiz, sana teşekkür ederiz der. Bana teşekkür ettikleri zaman bunun manasını bilirler. Ama Allaha şükrettiği zaman bunun manası nedir, diye sorduğum zaman adam şöyle biraz düşünüyor. Cevapsız bırakmamak için bir takım şeyler söyler. Hâlbuki Allaha teşekkür ederim dese ne dediğini çok iyi bilir. Çünkü akşama kadar o teşekkürü yapıyor. O ortamda yaşıyor. Kuranı Kerim yaşayan dilledir. Sokakta insanların kendi aralarında konuştuğu dilledir.

Ve iza seeleke ıbadi anni feinni karib” “kullarım sana beni soracak olurlarsa ben onlara yakınım”(2/186). Allah bize şah damarımızdan daha yakındır(50/16). Onun için araya aracı, vasıta falan koymanın hiçbir anlamı yoktur. Araya aracı koyduğunuz zaman ne olur? Arayı kesmiş olursunuz. Allah size şah damarınızdan daha yakındır. Allah ile kendi aranıza bir aracı koydunuz mu, Allah ile ilişkiyi kesmiş olursunuz. Mesela kafayla vücudun arasına şöyle incecik bir kılıcı bile koysanız irtibat kopmuştur. Yani siz nerede olursanız olun Cenabı Hak sizinle beraberdir. O zaman bize Allahtan daha yakın birisi olmadığına göre neden araya bir aracı koyalım? Bizi yaratan, içimizi ve dışımızı yani her şeyimizi bilen o ve bize istediğimiz kadar da zaman ayırıyor. Onunla istediğimiz kadar konuşabiliyoruz, dertleşebiliyoruz. Kendi problemimizi ona açabiliyoruz. Ve her şeye de gücü yetiyor. Tüm problemleri çözmeye gücü yetiyor. Ama birisi çözmüyor, der. Bu dünya imtihan yeridir. Senin o istediklerini Cenabı Hak bu dünyada verecek olsa buranın imtihan yeri olması diye bir şey olmaz. Mesela yarabbi ödemem gereken borcum var. Peki, al kulum sana şu kadar borcunu öde. Ya Rabbi, evim de pekiyi değil, peki al sana ev. Ya Rabbi, bizim arabada eski model, keşke sıfır olsa… Hadi al sana bir sıfır araba. Ya Rabbi, çok da hastalandık, ihtiyarladık biraz vücudumuz genç olsun. Peki, vücudun genç olsun. Ya Rabbi, hanım da öyle. Peki, oda genç olsun. Burası ne olur o zaman? Burası cennet olur. Hâlbuki biz buraya imtihana geldik. Allah hem bizi imtihan edecek hem istediklerimizi verecektir. Öyleyse bunun bir prensibi yani bir formülü olmalı. Allah-u Teala onu bize öğretiyor. Diyor ki “Ya eyyuhellezine amenusteinu bis sabri ves salah” “Müminler Allahtan yardımı şöyle ister diyor: Sabır göstererek”(2/153). Çünkü o imtihan tamamlanacak. Sadece senin isteğin değil, Allahın isteği de olacak. “Ve namaz kılarak isteyin”(2/153). Onun için burada diyor ki “Ve iza seeleke ıbadi anni feinni karib” “kullarım sana beni soracak olurlarsa ben onlara çok yakınım”. “ucibu deaveted daı” “beni çağıranın çağrısına karşılık veririm”(2/186). İyi ama olmuyor. Ne yapacaksın? Allah bizim isteğimizi kabul etmiyor, gidip Eyüp Sultan’da bir şey mi kessek? Ne yapacağız, orada Cenabı Hakka baskı yaptıracağız. Hâşâ! Yani biraz düşünürse bunun manası odur. Parası da gitti, hayvanı da kesti. Niyeti Allah rızası olmadığı için parası boşuna gitti. Üstelik işi de olmadı. O zaman ne yapalım? Falan yerde bir ağzı dualı bir efendi varmış. Onun bir dediğini Cenabı Hak iki etmiyormuş. Hâşâ, tövbe estağfurullah. Hadi ona gidelim. Ağzı Dualı Efendi: Evvela gel şöyle benim elimi bir al. Önce bizim aramıza katıl. Abdülaziz Bayındır: Adamı manevi bakımdan soyar soğana çevirir. Maddiyat fazla mühim değil. Ama mana çok önemlidir. Ağzı Dualı Efendi: Dur bakalım olur elbet. Abdülaziz Bayındır: Yani 52:55 hamili kat yakınımdır. Adam bakar ki işi yine olmadı. İşler ters gidiyor. Ondan sonra da der ki tamam buraya kadar artık Cenabı Hak beni tamamen defterden sildi. Bir gün mutlaka imtihanı biter. Sonra imtihanı bitince işleri düzelmeye başladı mı, bu defada efendi dua etti de oldu der. Hâlbuki Allah-u Teala ne diyor. “Kullarım sana beni soracak olurlarsa ben onlara yakınım” “çağıranın çağrısına karşılık veririm”. “felyestecibu li” “onlarda benim çağrıma karşılık versinler”. “vel yu’minu bi” “ve bana inansınlar” yani “bana güvensinler”(2/186). Her şey bu güvensizlikten oluyor. Allah, benim isteğimi kabul etmiyor. Eyüp Sultana giderim, falan adama giderim. Olmaz öyle şey. Allah senin isteğini de yerine getirir. İmtihanını da yapar. İsteğini yerine getirmenin de yolu var çalışacaksın. Çalışmadan yok. Çünkü bir ayette Allah-u Teala diyor ki “feminen nasi mey yekulu” “insanlardan bir kısmı vardır ki şöyle der” “rabbena atina fid dunya” “Ya Rabbi bana dünyalık ver”(2/200). Yani sabahtan akşama kadar, ya Rabbi iyi araba, ya Rabbi iyi iş, ya Rabbi para… Hiç ahiret yok. Hep dünyalık. “ve malehu fil ahırati min halak” “onun ahiretten alacağı hiç bişi yoktur”(2/200). “Ve minhum mey yekulu” “ama bunlardan bir kısmı da şöyle der” “rabbena atina fid dunya haseneh” “ya rabbi bize bu dünyada bir güzellik ver”. “ve fil ahırati haseneh” “ahirettede güzellik ver”(2/201) ikisini de istiyor. “ve kına azaben nar” “bizi o ateşin azabından da koru”(2/201). Peki, ikisi de dua etti. Birisi ya rabbi sadece dünyalık ver dedi. Biriside hem dünyalık hem ahreti istedi. Buraya kadar tamamdır. Peki, ne elde edecekler? “Ulaike lehum nasibum mimma kesebu” “bunların alacakları pay kendi kazançlarından bir paydır”(2/202). Çalışmadan ikisine de bir şey yok. Çalışacaklar. “vallahu seriul hısab” “Allah hesabı çok çabuk görür”(2/202). “felyestecibu li” “onlarda benim isteklerime karşılık versinler” “vel yu’minu bi” “ve bana güvensinler” yani “ne diyorsam onu yapsınlar” “leallehum yerşudun” “belki böylece olgunlaşırlar”(2/186). Yahya: Neden bu ayet oruçla ilgili ayetlerin içinde geçiyor? Abdülaziz Bayındır: Bak şimdi Yahya bir soru soruyor. Diyor ki: Oruçla ilgili ayetlerin arasında dua ayeti girdi. Bu işin içine girer mi? Niye girmesin? Oruçlu olarak dua ettiğin zaman… Enes Hoca bir hadisi şerif vardı hatırlıyor musun? Yahya: bissabri vessalah varya… 56:12 56:16 sn arası anlaşılmıyor. Abdülaziz Bayındır: İşte oruçta da sabır var. Bir hadis vardı. Oruçlunun duasıyla ilgili hatırlıyor musun? Neyse bende şimdi hatırlamıyorum. Enes Hoca: Vellezi nefsi bi yedihi, le halufu femi’s-saimi etyabu indallahi min rihi’l-misk”. (Buhari, Savm 9; Müslim, Siyam 163) Abdülaziz Bayındır: Oruçlunun ağız kokusu Allah katında misk kokusundan daha güzeldir”, diye. (Buhari, Savm 9; Müslim, Siyam 163) Bizim için salih amel önemli, buda bir salih ameldir. Yani Allahın emrine uygun bir iştir.

Uhılle lekum leyletes sıyamir rafesu ila nisaikum” “oruçlu bulunduğunuz günlerin gecelerinde eşlerinizle ilişkide bulunmak size helal kılınmıştır”(2/187). Daha önce helal değildi. Biliyorsunuz yani İslam dini, Âdem (a.s)’den beri devam eden bir dindir. Yeni ortaya çıkmış bir şey değildir. Başlangıçta iftar ediyorlardı. Eğer uyurlarsa iftarda edemiyorlar. Yani güneş battıktan sonra uyurlarsa iftarda yok. Uyuyuncaya kadar ya da yatsı namazına kadar yeme, içme ve eşiyle ilişkide bulunmak serbest. Ondan sonra yok. Burada diyor ki ayet, size bu serbest bırakıldı. O gece eşlerinizle ilişkide bulunabilirsiniz.

hunne libasul lekum ve entum libasul lehunn” “onlar sizin için bir elbise sizde onlar için bir elbisesiniz”(2/187). Elbise, insanı hem korur hem de güzel ya da çirkin gösterir. O zaman karı koca birbirine karşı iyi elbise olurlarsa dışarıya karşı çok güzel görünürler. Onun için koca karısını iyi korumalı, kadında kocasını iyi korumalı. Çünkü elbisenin vazifesi odur. Yani biri diğerini atmamalı. Dışarıya karşı şikâyet etmemeli, ederse o zaman yırtık elbise olur.  Sonra da yamalı olur oda hiçbir işe yaramaz.

Alimallâhu ennekum kuntum tahtânûne enfusekum” “Allah-u Teala çok iyi biliyor ki siz kendi kendinize hainlik ettiniz”(2/187). Hainler ne yapar? Hain dışarıdan nasıl görünür? Çok iyi bir insan gibi görünür. Alttan alttan iş görür. Aslında bunların her biri bu yasağı çiğnemişlerdir. Dışarıya karşı çiğnememiş görünürler ama bu yasağı çiğnemişler. “fetabe aleykum”(2/187). Tabi çiğnedikten sonra da üzülüyorlar. Niye yaptık filan diye kendilerini suçluyorlar. Tövbe etmeye çalışıyorlar. “Allah da sizin tövbenizi kabul etti”(2/187) diyor. “ve afa ankum” “ve sizi affetti” “fel ane başirû hunne” “şimdi eşinizle ilişkide bulunabilirsiniz” “vebteğu ma keteballahu lekum” “ama Allah size ne yazmışsa onu arayın”(2/187) yani ilişkide bir evlat sahibi olmak dışında başka bir şey aramayın.

ve kulu veşrabu” “yiyin, için” “hatta yetebeyyene lekumul haytul ebyadu minel haytıl esvedi minel fecr” “fecir tarafından yani tan yerinin ağardığı taraftan size göre siyah iplik beyaz iplikten iyice ayrılıncaya kadar yemeye içmeye devam edin”(2/187). Siyah iplik ve beyaz iplik olayı doğu ufkunda olur. Sabah olmadan şöyle gözlemcinin yaklaşık 45 derece kadar üzerinde bir aydınlık meydana gelir. Yani tam tepe noktasıyla ufuk noktasının ortasında bir yerde atmosfere gelen ışıkların kırılmasıyla oluşan bir aydınlıktır. Ona “yalancı fecir” denir. Daha sonra o ışık kırılması durur ve aydınlıkta kaybolur. Sonra o ışık yeryüzüne doğru iyice yaklaşır. Güneş ışınları ufka geldiği zaman yani kara ile temasa geçtiği andan itibaren o ufukta bir daire boyunca aydınlığın yayıldığını görürüz. Çünkü ışıklar bir çizgi gibi gelmiyor, bir satıh şeklinde genişlemesine geliyor. Geniş bir şekilde geldikleri için ve dünyanın da yuvarlak olması sebebiyle bizim baktığımız ufukta şöyle orta noktası kuvvetli yani ışığın ortası tümsekçedir. İşte o anda gökyüzü beyazlaşır. Kırmızılık arkasından gelir. Önce gelen ışıklar beyaz ışıklardır, gökyüzü beyazlaşır. Yani aydınlanır. Ama yeryüzü henüz aydınlanmamıştır. Çünkü o ışık henüz yeryüzüne inmemiştir, daha ufuktadır. Bakabildiğiniz en uzak noktada olduğundan dolayı yeryüzü karadır. Adı da zaten karadır, kara parçası. Sizin bulunduğunuz yerle ufuk arasında sabahleyin mesafeyi tam kestiremeyeceğiniz için orada bir siyah bir hat oluşur. Enine yayılır. Ufkun üstüde o gelen ışıklarla aydınlanmıştır oda bir beyaz hat oluşturur. O ikisi birbirinden net olarak ayrıldığı an oruca başlayacağımız andır. Kime göre net? Gözlemciye göre net olacak. Falana filana göre değil. Sana göre. Sen bakıyorsun, sana göre olacak. Bu günkü takvimler buna hiçbir şekilde uymazlar. Bugün imsak dedikleri vakitte çok rahat bir şekilde çayınızı demler ve yemeğinizi yersiniz. Çünkü bugünkü takvimlerin imsak dediği, fıkhın ya da Kuranı Kerimin imsak dediği, imsak ile hiç alakası olmayan bir şeydir.

Bu hata nereden kaynaklanıyor? Bu hata Gazi Ahmet Muhtar Paşanın hatasıdır. İlk takvimi yapmış olan Osmanlı Paşasıdır. Bu takvimi yaparken astronomi kurallarına uyarak yapmıştır. Astronomi ne ilmidir? Gök cisimleri ile ilgili bir ilimdir. Güneş ışını, astronomi açısından ne ifade eder? Güneş ışını, atmosferin üst tabakasına geldiği zaman rasat yapan bir astronomi âlimi artık rasat yapamaz olur. Çünkü güneş ışınları daha şiddetli ışık olduğu için yıldızların ışığını kaybeder. Mesela gündüz güneş doğduğu zaman yıldız göremezsiniz değil mi? Güneş ışınları atmosferin üst tabakasına geldiği andan itibaren astronomi âlimleri yıldızları görememeye başlarlar. Yani önce net görememeye başlarlar sonra kaybolur. Onlar açısından güneş ışınının ışını sadece bu önemi taşır. Yani ne zaman rasada son vereceğiz, ne zaman başlayacağız? Buda atmosferin üst tabakasına yani 70–80 km belki daha fazla bizim bulunduğumuz yerin üstüne güneş ışıklarının gelmesidir. İşte Ahmet Muhtar Paşa buna fecir demiştir. Buna fecir demekle kalmamış bide buna temkin diye yirmi dakika daha ilave etmiştir. Gecenin yarısında oruca başlıyorsunuz.

Ben yıllarca bu konuda çalışmalar yaptım. 1976’da İstanbul Müftülüğüne tayin edildik. Bir veya iki ay sonra fetva işleri bize kaldı. Bu çok ağır bir sorumluluktur. Bizde Cenabı Hakka karşı doğru hesap verebilelim diye her şeyi incelemeye başladık. Gerçi o zaman âlimlerin yanlış yapacağını düşünmüyordum. Şimdi ise problemlerin içinden çıkamadıkça burada bir yanlışlık var diyebiliyorum. Sonra baktık ki yanlışlık kitaplardan kaynaklanıyor. Araştırmalarda Kuran ve Sünnette uyumsuzluktan nihayet bu günlere kadar geldik. O sıralar Ramazanda sabah namazı için evden çıkıyorum camiye gidiyorum. Bakıyorum her taraf kapkaranlık, camiden de çıkıyoruz yine karanlık. Bir süre hatayı kendimde buldum. Kitapları yeniden okudum. Ben mi yanlış anlıyorum falan diye düşünürken rasat yapmaya karar verdim. Birkaç sene rasat yaptım. Baktım ki çok ciddi hatalar var. İstanbul’un çeşitli yerlerinde geceleri köpekler peşime düştü. Sabah namazına 1–2 saat kala evden çıkıp sağı solu dolaşıyordum…  Sonra ben bunu artık yüksek sesle telaffuz etmeye başladım. Allah ömrünü uzun etsin, İstanbul Müftüsü Selahattin Kaya bana güvenirdi, hala da güvenir. Yanına gidip hocam bu işte bir yanlışlık var dedim. Her şeyi anlattım. Sonra kendiside bakmış, doğru dedi. Gitti Ankara’da söyledi. Başka söyleyenlerde olmuş. Herhalde 1983’te Din İşleri Yüksek Kurulu toplandı. Temkini yani o yirmi dakikayı kaldırdı. Eskisine göre bir rahatlama oldu. Fakat o zaman benim ne Doktorluk unvanım var, ne Doçent hiçbir şey yok. Yani sadece sıradan bir Abdülaziz Bayındır. Öyle olduğu için bizi çağırıp da dinlemediler. Daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığı yirmi dakika geri alınca Türkiye Gazetesi feveran etti. Siz ecdadımıza aykırı hareket ettiniz, falan dediler. Böyle olunca Türkiye Gazetesinin yetkilileriyle birkaç kere görüştüm. Dedim ki yapmayın hata sizde, Ahmet Muhtar Paşa hata etmiş falan. Ama ne yazık ki bunlar eskilerin hata edeceğini bir türlü kabul etmiyorlar. Türkiye Gazetesi sıkıştırıyor. Diyanet iyice sıkıştı. Bu defa bizimle irtibat kurdular. Ankara’da bir toplantı yapıldı. Gittim, tabi toplantı benim talebim üzerine yapıldı. Din İşleri Yüksek Kurulunun eski ve yeni tüm üyelerini topladılar. Diyanet İşleri Başkanı da o zaman Mustafa Sait Yazıcıoğlu’ydu. Orada yapılan konuşmaların detayına girmeyeyim. Ben özet olarak Türkiye Gazetesi de yanlış, Diyanet İşleri Başkanlığı da yanlış, dedim. Ama Türkiye Gazetesinin yanlışlığı Diyanetin yanlışlığına göre çok fazla dedim. Bir düzeltme yapmışsınız fakat bu düzeltme bir bilimsel veriye dayanmıyor. Sonra rasat yapalım diye bir karar alındı. Sanırım üç yıl kadar Türkiye’nin çeşitli yerlerinde dolaştık. Diyanetin Ekibi, bende tabi diyanetin elemanı olduğum için o zaman o ekip içinde yer aldım. Türkiye Gazetesinin takvimcileri, Yeni Asya’nın takvimcileri vs. beraber dolaştık. Nereye gittiysek Din İşleri Yüksek Kurulun da söylediğim her şey dakikası dakikasına çıktı. En sonunda baktılar ki bu değişmiyor. Dediler ki biz Türkiye dışında rasat yapacağız. Dedim ki valla bu güneş ne bize torpil yapar nede size. Türkiye’de ne ise Suudi Arabistan’da da odur, başka yerde de odur. Gelin şu takvimleri düzeltelim, dedim. Ne Diyanet düzeltti, ne Türkiye Gazetesi düzeltti. İkisi de düzeltmedi ve bu devam ediyor. Mekke’de, Medine’de ve İslam Âleminin her tarafında da Osmanlının yaptığı takvim geçerlidir. Bugün bu yüzden Mekke’de ve Medine’de senenin hiçbir günü sabah namazı kılınmaz. Kıldıkları namaz Teheccüd namazıdır. Ben bunu onların yetkililerine de anlattım. Geçen sene İslam Konferansı Genel Sekreterine gittim. Böyle bir problem var dedim. İlgilenmedi. Mekke ve Medine tarafında çok etkili bir adamdır. Adamın adını şimdi vermeyeyim. Böyle canlı yayın yaptığımız için herkes duysun istemiyorum. Bir keresinde Cidde’de de bir toplantı yapmıştık. Bende bir umre yapıp da Türkiye’ye öyle döneyim diye Mekke’ye geldim. Akşam Mekke’de kaldım. Sabah namazına mescide gittim. 1:11:30 1:11:32 altında onlar sabah namazını kıldı. Ben teheccüd niyetiyle imama uydum ve kıldım namazı. Baktım ki etkili olan şahıs da orada. Ona da daha önce bu vakit konusunda bir hata olduğunu söylemiştim. Ona dedim ki şimdi sen sabah namazını kıldığını düşünüyorsun değil mi? Evet dedi. Kıldığın namaz teheccüd dedim. Ben on beş dakika sonra sabah namazını kılacağım, dedim. Gel şuradan Ebu Kubeys dağına beraber bir bakalım. Bulunduğu yerden 15–20 adım yürüyecek, belki 30 adım yürüyecek. Aman ne olursun bu işe beni karıştırma, dedi. Ben seni bir şeye karıştırmıyorum. Sadece sen kendin gör, dedim. Yok, yok beni bu işe karıştırma, dedi. Ne yapalım? Bende her yerde bunları anlatıyorum. Belki bakarsınız ki birileri çıkar bu işi düzeltir. Bizim Ataullah da bu konuda mastır yaptı. İnşallah doktorasını da o konuda yapması iyi olur zannediyorum. Cenabı Hak belki imkân verir, bu problemi çözeriz. Tayyar 1:12:50 da anlattım meseleyi. Dedi ki ben diyanet işleri başkanıyken eğer problemin bu şekilde olduğunu bilseydim kesin çözerdim, dedi. Gerçekten çözerdi, mesela hilal konusunu çözdü. Allah razı olsun. İslam Âleminde bir problem yok. Gayet güzel bir şekilde yürüyüp gidiyor. Bir Suudi Arabistan problem çıkarıyordu. Size daha önce anlatmıştım. O problemin sebebi Abdullah 1:13:23. O nasıl emekli olduysa problemde bitti. Çünkü o çok tatlı, çok iyi bir adam olduğu için onu çok kolay kandırıyorlar. İki kişi geliyor, hilali gördüm diyor. Ben ne yapayım, görmedim mi diyeyim, diyor. Bende ilan ediyorum, diyor. Ama yerine gelen akıllı bir adam. Onunla sanırım tanışmadık. Belki toplantılarda tanışmış olabiliriz. O günden beri problem çıkmadığı için akıllı bir adam olduğunu tahmin ediyorum.

Özet olarak şunu söylüyoruz. Bu günkü takvimler, atmosferin üst tabakasına güneş ışıklarının gelmesi esasıyla hazırlanmıştır. Bunun sebebi de astronomik kurallara uymalarıdır. Fakat söylediğim gibi bu astronominin işi değildir. Bu güneş ışınlarının toprağa ulaşması anıyla ilgilenen bir ilim dalının görevidir. Astronomi de bununla uğraşmaz. Onu hiç ilgilendirmez. Güneş ışınlarının yeryüzüne inmesiyle Seyir Hidrografi Dairesi ilgilenir. Yani Deniz Kuvvetlerinde ve deniz taşımacılığında bu iş bir anlam taşır. Belki Mecid Bey bilir. Mesela sizde bu önemli mi, bilmiyorum. Deniz kuvvetlerinde şu önemlidir. Bizim gemimiz doğu ufkunda olduğu zaman düşman bizi hangi saatte görebilir? Çünkü arkamızdan güneş doğar ve o zaman bizim gölgemizi düşman fark eder. O bakımdan almanatlar çıkarılır. Almanatları siz kullanıyorsunuz değil mi? Mecid Bey: Evet. Abdülaziz Bayındır: Seyir Hidrografi Dairesi almanatları çıkarır. O almanatlar da bu vardır. Yani burada esas olan onların ortaya koyduğu prensiptir. Çünkü güneşin yeryüzüne inişiyle ilgilenen sadece Seyir ve Hidrografidir. Ama astronomi değildir.

Mecid Bey: Hocam enteresan bir şey duydum da yeri gelmişken onu ilave edeyim. Mesela Deniz Kuvvetleri geçen Amerika’dan bir savaş gemisi aldı. Deniz Kuvvetlerinin savaş gemisini teslim alırken ilk yaptığı şey Kuranı Kerimi alıp törenle direğin en dibine bağlamalarıdır. Herhalde Osmanlıdan kalma bir adet Deniz Kuvvetlerinde hala devam ediyor. Mesela bizim özel sektörde böyle bir şey yok. Ama Deniz Kuvvetlerinde hala bu uygulanıyor. Abdülaziz Bayındır: Yani Deniz Kuvvetleri savaş gemisi aldığı zaman, Kuranı Kerimi törenle geminin direğine bağlamadan, gemiyi teslim almıyor. Tabii şimdi Türk Silahlı Kuvvetleri kaçıncı yılını kutluyor dediğiniz zaman Osmanlı’dan başlar. Yani bu Osmanlıyla bitmiş değil devam eden bir şeydir. Sadece rejim değişmiştir. Peki, oldu sağ ol teşekkür ederim.

Namaz vakitleri konusunda yani hem sabah namazı hem de yatsı namazı açısından bize en uygun olan Deniz Kuvvetlerinin almanatlarla tespit ettiği şeylerdir. Çünkü onlar güneş ışınlarının yeryüzüne inişi ve yeryüzünden kalkışıyla ilgileniyor. Mesela Deniz Kuvvetlerini şu ilgilendiriyor. Akşam hangi dakikadan itibaren düşman benim gemimi görebilir ya da göremez? Sabahleyin hangi dakikadan itibaren görebilir? Ya da ben düşmanın gemisini hangi dakikadan itibaren görebilirim? Yani bu durum her iki taraf içinde söz konusudur. Bunu esas aldığınız zaman güneş ışınlarının yeryüzüne inmesini esas alıyorsunuz, demektir. Yoksa astronominin sahası bu değildir. Bu sebeplerden dolayı namaz vakitleri astronominin prensiplerine göre hesap edilemez. Bu günkü takvimleri düzenleyenlerin en büyük hatası budur.

Bir katılımcı: Tahmini ne kadar bir saat farkı vardır hocam. Abdülaziz Bayındır: aradaki farkın mevsimlere göre değişmekle beraber bazen 40 dakikaya hatta 50 dakikaya kadar çıktığı oluyor. Bir katılımcı: İftar vakti, akşam namazı vaktinde bir problem oluyor mu? Abdülaziz Bayındır: İftar vaktinde pek ciddi bir problem yok. Çünkü güneşin batışı herkesi ilgilendiren bir olaydır. Dünyanın her tarafında güneşin batışı dakikası dakikasına tespit edilebilir. Onda hiç problem yok. Fakat iftarda temkin diye bir vakit konur. Güneş diyelim ki 18:15 de battıysa en az 18:22 de iftar ilan edilir. Yani en az 7 dakikalık bir temkin konur. Bunda yadırganacak hiçbir şey yoktur, bu normaldir. Niye normaldir? Çünkü deniz seviyesinde olan bir kişinin gördüğü güneşle, dağ tepesindeki bir kişinin gördüğü güneş aynı değildir. İkisi de kendisini aynı şehrin adamı kabul eder. Örneğin İstanbul’u düşünün, Tuzla’daki de ben İstanbulluyum diyor. Istıranca’daki de, Çamlıca’nın Tepesin’deki de ben İstanbulluyum diyor. Her bir nokta için ayrı bir takvim yapamayacağınızdan bu tür temkinler kaçınılmaz olur. Diğer namaz vakitleri içinde söz konusudur ama bu imsak olayında ki kadar büyük bir fark olmaz.  Bu durumun en kötü tarafı da millet sabah namazını kılıp yatıyor.

Bir katılımcı: Ama hocam bide şey var. İftar vakti, ezan okunurken aydınlık bayağı var yani. Abdülaziz Bayındır: İftar vakti ezan okunurken aydınlık tabi olacak. Aydınlık yatsı namazına kadar devam eder. Aydınlık kayboldu mu, yatsı namazı vakti olmuştur. Güneşin o üst yuvarlağı ufkun altına indiği an akşam namazı olmuştur. Ama arazi engebeli ise yani dağlık bir arazi ise dağın arkasına geçmekle akşam namazı olmaz. Güneşin dağın arkasına geçtiği bir durumda doğu tarafına bakacaksınız, doğu tarafında karanlık başladıysa akşam namazı vakti olmuştur.

1:20:03-1:20:23 Bir katılımcı: 1:20:09 dan önce Bingöl de ramazanda sabahları bir sala okunurdu, biz o sala ile oruca başlardık. Ondan sonra sabah ezanı okunurdu. Bizde öyle bir ???????? olurdu. Abdülaziz Bayındır: Sabahleyin sala okunup arkasından ezan okunması uygulaması birçok yerde var. İstanbul’da da var. Fatih camisi her sabah ezandan önce salât-u sala okur. Fakat Bingöl’deki takvimde, İstanbul’daki takvimde Ahmet Muhtar Paşanın yaptığı takvime göredir. 1983’te Diyanet onda bir rahatlama meydana getirdi. Ama tam olarak henüz düzelmiş değildir. Bir katılımcı: Sala ile ezan arasında 20–25 dakikalık bir zaman var. Abdülaziz Bayındır: Ramazanda mı? Bir katılımcı: Evet. Abdülaziz Bayındır: Ramazanda bu günkü takvimlere göre ezan okunduğunda namazınızı hemen kılmanız şart değil. Geciktirebilirsiniz. Asıl konu şu siz Kurana göre imsak vakti oldu dediyseniz o zaman imsak vaktinden itibaren namaz kılınır. Beklemenin bir anlamı yoktur. Kurana göre imsak vakti olduğu andan itibaren yeme, içme kesilir. Ama bu günkü takvimleri düzenleyenler öyle bir vakti, imsak vakti olarak ilan ediyorlar ki… Mesela benim büyük oğlum diyor ki baba beni ezan okunurken kaldır, diyor. Çünkü erken kalktığı zaman namaz kılamıyor. Şöyle hesap ediyor; kalkıp bir şeyler yerim, hiç olmazsa namaz kılacağım vakte kadar uykudan tasarruf ederim, diyor. Böyle bir şey var. Milletin yeme içme vaktini namaz vakti olarak değiştiriyorsunuz. Sıkıntı burada. Bir katılımcı: Hocam bunun sorumluluğu kime ait. Abdülaziz Bayındır: Vallahi sorumluluğun bana ait olduğunu hiç zannetmiyorum. Ben bütün yetkililere söyledim. Her defasında da söylüyorum. Bir tek Ali Bardakoğlu’na söylemedim. Onu ayırmam lazım. Onu da görürsem söyleyeceğim. Onun dışındakilerin hepsine söyledim.

Summe etimmus sıyame ilel leyl” “sonra orucu geceye kadar tamamlayınız”(2/187). Buradaki geceden maksat güneşin battığı andır. Orucu o zamana kadar tamamlayınız. Dikkat edin Allah burada oruç olarak; yeme, içme ve cinsel ilişkiyi esas aldı. Orucu bozan yeme, içme ve cinsel ilişkidir. Onun dışındaki durumlar… Efendim gözüme damla damlatırsam orucu bozar mı, kulağa damlatılırsa bozar mı, banyo yaparsak bozar mı vs. bu soruların cevapları hep bu üç maddede ele alınır. Sen bu durumlardan birisi yeme, içme veya cinsel ilişki sınıfına girer diyor musun, demiyor musun? Mesela birisi iğne orucu bozar, der. İğne; yeme, içme sınıfına girer ve iğne orucu bozar, der. Başka biriside böyle yeme, içme olur mu, der. Kimin karnı acıktığında der ki gel bana iğne yap. Böyle düşünende iğne orucu bozmaz, der. Artık gerisi yorumdur. Yorumlar farklı olur. Ama esas orucu bozan yeme, içme ve cinsel ilişkidir.

ve la tubaşiru hunne ve entum akifune fil mesacid” “mescitler de itikâf halindeyken eşlerinizle ilişkide olmayın”(2/187). İtikâf, ibadet için bir yere kapanıp kalmak demektir. Peygamberimiz (s.a.v) ramazanın son on günü evinden çıkar, mescit de kalır ve zamanının tamamını ibadetle geçirirdi. İşte böyle durumlarda eşleriyle ilişkide bulunmayı Cenabı Hak yasaklamıştır. İtikâfın illa da on gün olması gerekmez. Çok daha kısa bir süre bir gün, bir saat veya daha fazla olabilir. Tabi tam bir gün olduğu zaman gündüzünü oruçlu geçirmek gerekir. Ama Peygamberimizin sünneti son on gündür. Bunu hep yapmıştır. “tilke hududullahi fela takrabuha” “bunlar Allahın koyduğu sınırlardır bu sınırlara yaklaşmayın”(2/187). Yaklaşmayın dendiği zaman yeme, içme ve yeme, içme sayılacak şeyleri yapmayın demiş, olur. Cinsel ilişki için de cinsel ilişkiye götürecek şeyleri de yapmayın, demektir. Çünkü o zaman orucunuzu tehlikeye sokmuş olursunuz. “kezalike yubeyyinullahu ayatihi linnasi leallehum yettekun” “işte böyle Allah ayetlerini insanlara açıklar belki onlar sakınırlar”(2/187). Böylece bu ayeti de bitirdik.

Birde Bu gün Almanya’dan gelen bir soru vardı. Allaha şükür internetin sesi epeyce düzeldi. Sağ olsun, Melik Bey çok uğraştı. Cenabı Hak ona da bunun ecrini nasip eylesin. Dolayısıyla artık birçok yerde canlı olarak dersleri dinleyenler, dersleri indirip CD’ler halinde dinleyip dağıtanlar epeyce oluşmuş. İşte bu ay 68 bin yüklenme olmuş. Zaten geçen hafta 7 bin olmuştu. Çünkü kaliteli yayını ilk defa geçen hafta yaptık. Bundan sonra inşallah daha güçlü olur. Burada iki soru var. Sorunun birisi geçen hafta konuştuğum bir konuyla ilgili. İkincisi bizim internetten alınmış bir yazıyla ilgili. O internetten alınmış yazıyla ilgili kısmını burada bu akşam söz konusu etmeyeceğimde geçen hafta ki konuşmayla ilgili olan soruyu cevaplamaya çalışacağım. Yahya Kemal Alkan: İlgili ayette kadınların hayız hali pis olarak belirtilmiyor. Abdülaziz Bayındır: Geçen hafta hani hayızlıyken namaz kılamazlar diye söylemiştik. Yahya Kemal Alkan: Aynı ayette cinsel ilişkinin şartı olarak temizlenme şartı belirtiliyor. Abdülaziz Bayındır: Ayeti kerimeyi dikkatli okumak lazım. Ayette şöyle diyor Allah-u Teala “ve la takrabuhunne hatta yathurn” “temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın”(2/222). Yaklaşmanın sebebi yani helal olmaları için temiz olmaları lazım bu doğru. Ama bir başka doğru daha var. O temizleninceye kadar bunlar temiz değiller. Yani oradaki hükümlerden bir tanesi temiz olmadıkları için onlara yaklaşmamaktır. Temiz değillerse abdest ayetinde de temiz olma şartı vardır. Abdesti bozan şeyler Kuranı Kerimde sizden biriniz ayakyolundan yani tuvaletten gelirse diye bir ifade geçiyor(5/6). Yani önden ve arkadan gelen şeylerdir. Bir de kan abdesti bozar mı, bozmaz mı meselesi vardır. Bu Hanefilerin görüşüdür. Hanefilerin bu konuyla ilgili sağlam bir delilleri de yoktur. Sadece Hanefi kitaplarında geçen bir hadis vardır. Bu hadis başka hiçbir hadis kitabında geçmez. Hanefi mezhebinin kitaplarında geçer onlarda bir kaynak göstermezler. Yani bir senet zincirleri yoktur. Yani 1:28:36 1:28:37 edilen husus şudur abdest bozmak; önden ve arkadan gelen şeydir. Peygamberimizin hadisinde Hadisin Orjinali de var. Bundan dolayı adetli kadında önden bir kan geldiği için abdest bozucu bir durum söz konusudur. En önemlisi de bunun kontrolü kendi elinde değildir. Yani temiz olmadığı ayetin hükmünde çok açıktır(2/222). Namaz kılmanın şartı da temizliktir(5/6). Dolayısıyla burada bu kardeşimiz ayeti bir daha dikkatli bir şekilde okursa… 1:29:15 – 1:29:21 sn. arası anlaşılmıyor. Yahya: Medeni bir kirlilik mi, manevi bir kirlilik mi? Sizde geçen hafta manevi kirlilik olarak… Abdülaziz Bayındır: Bu işin hem maddi tarafı vardır, hem de kirlilik olarak manevi tarafı vardır. Maddi tarafı zaten bir pislik çıkıyor bunu biliyoruz. Bir kan çıkıyor. Manevi tarafı da kan çıkmadığı zamanda kadın temiz sayılmıyor(2/222). Çünkü o sürekli çıkan bir şey değil ki. Ara ara çıkan bir şeydir. “O temizleninceye kadar”(2/222) ifadesi belli bir süreyi gösteriyor. O süre içersinde kadın temiz sayılmıyor. Kan çıksın veya çıkmasın. O bakımdan buna manevi pislik dediğiniz zaman sürenin tamamını kapsamış oluyor. Maddi pislik derseniz o pisliğin yerini temizlediğin an bu kadının temiz olması lazım. Ama ayetten o dönem içerisinde temiz olmadığı anlaşılıyor. Yahya: Buna dayanarak diyor ki manevi kirliliğe sahip olan kişilerin namaz kılamama gibi bir durumu ortaya çıkmıyor mu? Abdülaziz Bayındır: Neyse o bizim konuşmamızı daha dikkatli dinlesin. Ondan sonra anlar ne demek istediğimi. Bir de burada şunu söylüyor. Yahya Kemal Alkan: Kadınların aybaşı hallerinin birer hastalık hali olmadığı aksine düzenli adet hali olmadıkları zaman hasta sayıldıkları doktorlar tarafından söylenmektedir. Abdülaziz Bayındır: Doktorların hastalık dediği tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Kadının adet görmesine doktor hastalık der mi? Çok doğal bir şeydir. Burada hastalık kelimesinin kullanılması o kadının tıbben hasta olmasından değildir. O günlerde vücudundaki bir takım gevşemeler, rahatsızlıklar, sinirlilik hali olduğundan dolayıdır. Üstelik ayette hastalık demiyor, “bir eziyet”(2/222) diyor. Yani bir sıkıntıdır. Bu sıkıntıyı 1:31:08 1:31:09 Mesela siz çok iyi bilirsiniz, dâhiliyecisiniz. Kadınlar o dönemde sürekli kan kaybediyorlar. Onlarda bir kansızlığa sebep olmuyor mu? Bir katılımcı: Olur tabi. Abdülaziz Bayındır: Bu kansızlıktan dolayı vücutta bir gevşeme, halsizlik meydana getirir. Ondan dolayı doktorlar sürekli bunlara kan takviyesi yapacak ilaçlar tavsiye ederler değil mi? İşte bu, o vücudun hali itibariyle bir hastanın gösterdiği tepkileri gösterir mi? Tabii ki gösterir. Yoksa hayız hali elbette hastalık değildir ama hayız hali kadına bir hastanın davranış biçimini yaşattırıyor. Bir katılımcı: Hastalıkta öyle olur. Halsizlik, bitkinlik… Abdülaziz Bayındır: Halsizlik, bitkinlik gibi bir durum oluyor. İşte Cenabı Hakkın hastaya orucunu yeme müsaadesi vermesi, o halsizlik, bitkinliktir. Bunu da burada böylece izah etmiş olayım.

Problemli Yerler

25:29 saniyeden itibaren olan kısımda hocamız 1,5 kg buğday diyor. Fakat süleymaniye vakfında şöyle bir yazı var. Fıtır Sadakası (Fitre) konu başlığı altında
“Biz Peygamber devrinde fitreyi yiyecek maddelerinden 1 sa’ olarak verirdik. O zaman bizim yiyeceğimiz arpa, kuru üzüm, hurma ve yağı alınmış peynir idi.”3
Hadislerde sadaka-i fıtrın miktarı, buğday, arpa, hurma veya üzümden bir sâ’ (Hz.Peygamber döneminde kullanılmakta olan bir ölçü birimi olup yaklaşık 3 kg) olarak belirlenmiştir.
Burada ki yazıda 3 kg olduğu söyleniyor.

40:17 saniyeden itibaren gün, güneşin batmasıyla biter ve başlar, diyor. ama öncesinde ramazanın başlamasını güneş batar ve hilalin kaybolmasıyla başlar, dedi. yani hilalin kaybolmasıyla yeni gün dolayısıyla ramazan başlar diyor. bunuda yasin 39. ayet doğruluyor.
hocanın söylediği teravih örneğine göre önce gece geliyormuş gibi konuşuyor. hatta bayram akşamı teravih kılıyormuyuz, diyor. ramazan bittiği için kılmıyoruz, diyor. fakat gündüzün önce geldiğini biz yasin 40. ayetten öğreniyoruz. bunu söylediği sene 2004 ama şimdi 2013 aradan 9 sene geçmiş. yani hata olabilir önemli olan bizim taklit etmeyip tahkik etmemizdir. ben size o saniyeden yani sıkıntılı olarak gördüğüm yerden konunun değiştiği yere kadar tam metni vereceğim.

40:17 Ramazanın 12 si dememin sebebi ne biliyorsunuz değil mi? Gün güneşin batmasıyla başlar ve biter. Güneş battı ramazanın 11i bitti. Teravih namazları ne zaman başladık. Önce oruç tutup sonra teravih mi kılıyoruz. Önce teravihmi sonra oruç mu tutuyoruz. Bir katılımcı: Önce teravih. Abdülaziz Bayındır: Önce niye teravih kılıp oruç tutuyoruz. Bir katılımcı: gün başlıyor. Abdülaziz Bayındır: Çünkü ramazan başlamış oluyor. Güneşin batımıyla birlikte ramazan başlıyor. Başladığı için namazını kılıyoruz. Bayram akşamı teravih kılıyor muyuz. Bir katılımcı: hayır kılmıyoruz. Abdülaziz Bayındır: Çünkü güneş battığı an ramazan bitmiş oluyor. Ve bayram başlamış oluyor. Hep böyle tabii şeylerdedir. Yani Güneşin batışını herkes bilir. Peki şuanda kullandığımız takvimde gün ne zaman biter. Gece saat 12 de. Gece saat 12 de hangi tabii değişiklik oluyor da gün bitip başlıyor. Saatimiz bozuksa hiç bişi yok. Hiçbir işaret yok. Ama güneşin batması herkes için ciddi bir işarettir değil mi? 41:35

Burada hoca 11. gündüzün gecesindeki aya 12 günlük ay diyor. halbuki yasin 40 a göre 11 günlük ay demesi lazım.

Genel olarak dinleyip de emin olmadığım yerleri kırmızıyla yazdım.

Tüm Kur'an Sohbetleri
# İçerik Adı Yayınladığı Tarih Görüntülenme
1 İsra Suresi 13-15. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Mart 2024
2 İsra Suresi 9-11. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Şubat 2024
3 İsra Suresi 4-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Şubat 2024
4 İsra Suresi 2-3. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Şubat 2024
5 İsra Suresi 1. Ayet | Kur’an Sohbetleri 6 Şubat 2024
6 Nahl Suresi 124-128. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ocak 2024
7 Nahl Suresi 119-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Ocak 2024
8 Nahl Suresi 114-118. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ocak 2024
9 Nahl Suresi 110-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ocak 2024
10 Nahl Suresi 103-109. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Ocak 2024
11 Nahl Suresi 101-102. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Aralık 2023
12 Nahl Suresi 94-100. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Aralık 2023
13 Nahl Suresi 93. Ayet | Kur’an Sohbetleri 12 Aralık 2023
14 Nahl Suresi 90-93. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Aralık 2023
15 Nahl Suresi 83-89. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Kasım 2023
16 Nahl Suresi 77-82. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Kasım 2023
17 Nahl Suresi 72-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Kasım 2023
18 Nahl Suresi 68-71. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Kasım 2023
19 Nahl Suresi 65-67. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ekim 2023
20 Nahl Suresi 60-64. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ekim 2023
21 Nahl Suresi 56-59. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ekim 2023
22 Filistin-İsrail Savaşı | Kur’an Sohbetleri 10 Ekim 2023
23 Nahl Suresi 51-55. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ekim 2023
24 Nahl Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Eylül 2023
25 Nahl Suresi 41-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Eylül 2023
26 Nahl Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Eylül 2023
27 Nahl Suresi 35-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Eylül 2023
28 Nahl Suresi 30-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Ağustos 2023
29 Nahl Suresi 24-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Ağustos 2023
30 Nahl Suresi 15-23. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Ağustos 2023
31 Nahl Suresi 9-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Ağustos 2023
32 Nahl Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Ağustos 2023
33 Nahl Suresi 3-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Temmuz 2023
34 Nahl Suresi 1-2. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Temmuz 2023
35 Hicr Suresi 88-99. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Temmuz 2023
36 Hicr Suresi 85-87. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Temmuz 2023
37 Hicr Suresi 61-77. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Haziran 2023
38 Hicr Suresi 51-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Haziran 2023
39 Hicr Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Mayıs 2023
40 Hicr Suresi 43-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Mayıs 2023
41 Hicr Suresi 28-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Mayıs 2023
42 Hicr Suresi 26-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Mayıs 2023
43 Hicr Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Mayıs 2023
44 Hicr Suresi 14-18. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Nisan 2023
45 Hicr Suresi 6-13. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Nisan 2023
46 Hicr Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Nisan 2023
47 İbrahim Suresi 42-52. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Nisan 2023
48 İbrahim Suresi 35-41. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Mart 2023
49 İbrahim Suresi 28-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Mart 2023
50 İbrahim Suresi 22-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Mart 2023
51 İbrahim Suresi 18-21. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Mart 2023
52 İbrahim Suresi 9-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Şubat 2023
53 İbrahim Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Şubat 2023
54 İbrahim Suresi 1-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Şubat 2023
55 Rad Suresi 41-43. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Şubat 2023
56 Rad Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ocak 2023
57 Rad Suresi 36-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ocak 2023
58 Rad Suresi 33-36. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ocak 2023
59 Rad Suresi 30-32. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 10 Ocak 2023
60 Rad Suresi 26-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ocak 2023
61 Rad Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Aralık 2022
62 Rad Suresi 17-19. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Aralık 2022
63 Rad Suresi 15-16. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Aralık 2022
64 Rad Suresi 11-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Aralık 2022
65 Rad Suresi 6-10. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Kasım 2022
66 Rad Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Kasım 2022
67 Yusuf Suresi 105-111. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Kasım 2022
68 Yusuf Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Kasım 2022
69 Yusuf Suresi 87-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Kasım 2022
70 Yusuf Suresi 77-86. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Ekim 2022
71 Yusuf Suresi 67-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Ekim 2022
72 Yusuf Suresi 58-66. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Ekim 2022
73 Yusuf Suresi 43-57. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Ekim 2022
74 Yusuf Suresi 36-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Eylül 2022
75 Yusuf Suresi 30-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Eylül 2022
76 Yusuf Suresi 23-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Eylül 2022
77 Yusuf Suresi 7-22. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Eylül 2022
78 Yusuf Suresi 1-6. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ağustos 2022
79 Kur’an’da İman Esasları | Kur’an Sohbetleri 23 Ağustos 2022
80 Hud Suresi 118-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ağustos 2022
81 Hud Suresi 116-117. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ağustos 2022
82 Hud Suresi 114-115. Ayetler – Namazların Birleştirilmesi | Kur’an SohbetleriFgOoOm0a2AkFgOoOm0a2Ak 2 Ağustos 2022
83 Hud Suresi 109-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Temmuz 2022
84 Hud Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Temmuz 2022
85 Hud Suresi 84-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Haziran 2022
86 Hud Suresi 69-83. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Haziran 2022
87 Hud Suresi 61-68. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Haziran 2022
88 Hud Suresi 50-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Haziran 2022
89 Hud Suresi 36-49. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Mayıs 2022
90 Hud Suresi 25-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Mayıs 2022
91 Hud Suresi 18-24. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Mayıs 2022
92 Hud Suresi 15-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Mayıs 2022
93 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 13-14. Ayetler 26 Nisan 2022
94 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 12. Ayet 20 Nisan 2022
95 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 8-11. Ayetler 13 Nisan 2022
96 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 7. Ayet 6 Nisan 2022
97 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 5-6. Ayetler 30 Mart 2022
98 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 1-4. Ayetler 23 Mart 2022
99 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 107-109. Ayetler 16 Mart 2022
100 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 101-106. Ayetler 9 Mart 2022
101 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 99-100. Ayetler 2 Mart 2022
102 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 93-98. Ayetler 23 Şubat 2022
103 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 75-86. Ayet 9 Şubat 2022
104 Kur’an Sohbetleri | Yunus 71-74. Ayetler 2 Şubat 2022
105 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 65-70. Ayetler 26 Ocak 2022
106 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 61-64. Ayetler 19 Ocak 2022
107 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 59-60. Ayetler 12 Ocak 2022
108 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 54-58. Ayetler 5 Ocak 2022
109 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 45-53. Ayetler 29 Aralık 2021
110 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 41-44. Ayetler 22 Aralık 2021
111 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 38-40. Ayetler 15 Aralık 2021
112 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 37. AYET 8 Aralık 2021
113 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 31-36. AYETLER 1 Aralık 2021
114 Kur’an Sohbetleri | YUNUS 26-30. AYETLER 24 Kasım 2021
115 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 21-25. AYETLER 17 Kasım 2021
116 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 15-20. AYETLER 10 Kasım 2021
117 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 7-14. AYETLER 3 Kasım 2021
118 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 4-6. AYETLER 27 Ekim 2021
119 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 1-3. AYETLER 20 Ekim 2021
120 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 123-129. AYETLER 13 Ekim 2021
121 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 119-122. AYETLER 5 Ekim 2021
122 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 113-118. AYETLER 28 Eylül 2021
123 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 107-112. AYETLER 21 Eylül 2021
124 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 97-106. AYETLER 15 Eylül 2021
125 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 90-96. AYETLER 8 Eylül 2021
126 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 81-89. AYETLER 31 Ağustos 2021
127 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 74-80. AYETLER 24 Ağustos 2021
128 Kur’an Sohbetleri | SIKINTILAR VE BOLLUKLA İMTİHAN 17 Ağustos 2021
129 Kur’an Sohbetleri | RESUL VE TEBLİĞ 17 Ağustos 2021
130 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 71-73. AYETLER 4 Ağustos 2021
131 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 64-70. AYETLER 27 Temmuz 2021
132 Kur’an Sohbetleri | BÜYÜK GÜNAHLAR 20 Temmuz 2021
133 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 61-63. AYETLER 14 Temmuz 2021
134 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 58-60. AYETLER 6 Temmuz 2021
135 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 53-57. AYETLER 30 Haziran 2021
136 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 43-52. AYETLER 23 Haziran 2021
137 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 38-42. AYETLER 16 Haziran 2021
138 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 36-37. AYETLER 9 Haziran 2021
139 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 34-35. AYETLER 2 Haziran 2021
140 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 32-33. AYETLER 26 Mayıs 2021
141 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 30-31. AYETLER 19 Mayıs 2021
142 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 29. AYET (CİZYE) 12 Mayıs 2021
143 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 28. AYET (Müslüman olmayanlar Mekke’ye giremez mi?) 5 Mayıs 2021
144 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 25-27. AYETLER 28 Nisan 2021
145 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 23-24. AYETLER 21 Nisan 2021
146 Kur’an Sohbetleri | ORUÇ İLE İLGİLİ AYETLER 15 Nisan 2021
147 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 17-22. AYETLER 6 Nisan 2021
148 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 16. AYET 31 Mart 2021
149 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 9-15. AYETLER 24 Mart 2021
150 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 5-8. AYETLER 17 Mart 2021
151 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 1-5. AYETLER 10 Mart 2021
152 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 72-75. AYETLER 3 Mart 2021
153 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 67-71. AYETLER 25 Şubat 2021
154 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 65-66. AYETLER 17 Şubat 2021
155 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 59-64. AYETLER 10 Şubat 2021
156 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 52-58. AYETLER 5 Şubat 2021
157 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 50-51. AYETLER 27 Ocak 2021
158 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 49. AYET 21 Ocak 2021
159 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 45-48. AYETLER 14 Ocak 2021
160 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 41-44. AYETLER 6 Ocak 2021
161 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 35-40. AYETLER 30 Aralık 2020
162 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 31-34. AYETLER 23 Aralık 2020
163 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 28-30. AYETLER 16 Aralık 2020
164 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 17-23. AYETLER 2 Aralık 2020
165 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 13-16. AYETLER 26 Kasım 2020
166 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 9-12. AYETLER 18 Kasım 2020
167 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 5-8. AYETLER 5 Kasım 2020
168 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 1-4. AYETLER 29 Ekim 2020
169 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 204-206. AYETLER 22 Ekim 2020
170 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 200-204. AYETLER 15 Ekim 2020
171 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 189-199. AYETLER 8 Ekim 2020
172 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 188. AYET 1 Ekim 2020
173 Kur’an Sohbetleri | SUR’A ÜFLENMESİ 24 Eylül 2020
174 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’DA KIYAMET SAATİ 17 Eylül 2020
175 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 184-186. AYETLER 10 Eylül 2020
176 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 180-183. AYETLER 3 Eylül 2020
177 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 179. AYET VE DEVAMI 28 Ağustos 2020
178 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 175-178. AYETLER 20 Ağustos 2020
179 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 172-174. AYETLER 13 Ağustos 2020
180 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 168-171. AYETLER 5 Ağustos 2020
181 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 163-167. AYETLER 24 Temmuz 2020
182 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 158-162. AYETLER 15 Temmuz 2020
183 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 154-157. AYETLER 8 Temmuz 2020
184 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 138-153. AYETLER 1 Temmuz 2020
185 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 127-137. AYETLER 24 Haziran 2020
186 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 103-126. AYETLER 17 Haziran 2020
187 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 100-102. AYETLER 10 Haziran 2020
188 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 94-99. AYETLER 3 Haziran 2020
189 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 85-93. AYETLER 26 Mayıs 2020
190 Kur’an Sohbetleri | KADİR GECESİ 19 Mayıs 2020
191 Kur’an Sohbetleri | A’RÂF SURESİ 73-78. AYETLER 13 Mayıs 2020
192 Kuran Sohbetleri | A’RAF SURESİ 65-72 ARASI AYETLER 6 Mayıs 2020
193 Kur’an Sohbetleri | NAMAZ VAKİTLERİNİN EVRENSEL ÖLÇÜLERİ 30 Nisan 2020
194 Kur’an Sohbetleri | ORUCA BAŞLAMA VE BİTİŞ VAKİTLERİ 23 Nisan 2020
195 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 59-64. AYETLER 16 Nisan 2020
196 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 57-58. AYETLER 9 Nisan 2020
197 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 53-56. AYETLER 2 Nisan 2020
198 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 52. AYET 26 Mart 2020
199 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 42-51. AYETLER 19 Mart 2020
200 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 37-41. AYETLER 13 Mart 2020
201 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 34-37. AYETLER 5 Mart 2020
202 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 31-32. AYETLER 27 Şubat 2020
203 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 29-30. AYETLER 20 Şubat 2020
204 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 26-28. AYETLER 13 Şubat 2020
205 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 10-25. AYETLER 7 Şubat 2020
206 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 4-9. AYETLER 30 Ocak 2020
207 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 1-3. AYETLER 23 Ocak 2020
208 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’A DAİR KURGULAR VE GERÇEKLER 16 Ocak 2020
209 Kur’an Sohbetleri | İSLAM VE TİCARET 10 Ocak 2020
210 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 159-165. AYETLER 3 Ocak 2020
211 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 154-157. AYETLER 26 Aralık 2019
212 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 150-153. AYETLER 19 Aralık 2019
213 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 148-150. AYETLER 12 Aralık 2019
214 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 146-147. AYETLER 6 Aralık 2019
215 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 142-145. AYETLER 28 Kasım 2019
216 Kur’an Sohbetleri | DÜNYA HAYATININ ANLAMI 21 Kasım 2019
217 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 141. AYET 14 Kasım 2019
218 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 136-140. AYETLER 7 Kasım 2019
219 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 133-135. AYETLER 31 Ekim 2019
220 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 128 – 132. AYETLER 24 Ekim 2019
221 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 122 – 127. AYETLER 17 Ekim 2019
222 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 118 – 121. AYETLER 10 Ekim 2019
223 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 113-117. AYETLER 3 Ekim 2019
224 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 111 VE DEVAMI AYETLER 26 Eylül 2019
225 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 108-111. AYETLER 19 Eylül 2019
226 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 106-108. AYETLER 12 Eylül 2019
227 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 106-107 ARASI AYETLER 5 Eylül 2019
228 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 100-106 ARASI AYETLER 29 Ağustos 2019
229 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 95-99 ARASI AYETLER 22 Ağustos 2019
230 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 93-94 ARASI AYETLER 11 Temmuz 2019
231 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (91-92 ARASI AYETLER) 4 Temmuz 2019
232 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (83-90 ARASI AYETLER) 27 Haziran 2019
233 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (74-83 ARASI AYETLER) 20 Haziran 2019
234 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (68-73 ARASI AYETLER) 14 Haziran 2019
235 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (63-67 ARASI AYETLER) 3 Mayıs 2019
236 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (61-64 ARASI AYETLER) 25 Nisan 2019
237 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (60-62 ARASI AYETLER) 18 Nisan 2019
238 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (56-59 ARASI AYETLER) 11 Nisan 2019
239 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (54-59 ARASI AYETLER) 4 Nisan 2019
240 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (50-53 ARASI AYETLER) 28 Mart 2019
241 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (42-49 ARASI AYETLER) 21 Mart 2019
242 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (37-41 ARASI AYETLER) 14 Mart 2019
243 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (32-36 ARASI AYETLER) 7 Mart 2019
244 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (19-31 ARASI AYETLER) 28 Şubat 2019
245 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (11-18 ARASI AYETLER) 21 Şubat 2019
246 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (1-11 ARASI AYETLER) 12 Şubat 2019
247 KUR’AN SOHBETLERİ | HER KÂFİR YALANCIDIR (ENAM 6/27) 5 Şubat 2019
248 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’DAN KİMLER İSTİFADE EDER 29 Ocak 2019
249 KUR’AN SOHBETLERİ | CAİZ OLAN VE OLMAYAN VESİLELER 22 Ocak 2019
250 KURAN SOHBETLERİ | KİMSE MÜŞRİĞİM DEMEZ (ENAM 6/22-24) 15 Ocak 2019
251 KUR’AN SOHBETLERİ | İSLAM’IN EVRENSELLİĞİ (EN’AM 6/19-21) 8 Ocak 2019
252 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’IN EVRENSELLİĞİ 1 Ocak 2019
253 Kuran Sohbetleri | İnsanı Kamil Uydurması 25 Aralık 2018
254 Allah’a Teslim Olmak (En’am 12-15. Ayetler) 18 Aralık 2018
255 Kur’an’da Yolculuk ve Amaçları (En’am 11. Ayet) 11 Aralık 2018
256 Nebimize Kur’an’dan Başka Mucize Verilmiş Midir? (En’am 7-10. Ayetler) 4 Aralık 2018
257 Allah Her Şeyi Bilir (En’am 1-6. Ayetler) 27 Kasım 2018
258 Dinin Bozulmasının Canlı Örneği: Namaz Vakitleri (En’am 3-6. Ayetler) 20 Kasım 2018
259 Ecel (En’am 2. Ayet) 13 Kasım 2018
260 Dünya Düz Mü Yuvarlak Mı? (En’am 1. Ayet) 6 Kasım 2018
261 İsa Aleyhisselam’ın Mucizeleri (Maide 109. Ayet ve Devamı) 30 Ekim 2018
262 Mahşerde Rasullerle Yüzleşme (Maide 109. Ayet) 23 Ekim 2018
263 Vasiyet ve Kadının Şahitliği (Maide 106-108. Ayetler) 16 Ekim 2018
264 Tebliğ Görevi ve Bireysel Sorumluluğumuz (Maide 103-105. Ayetler) 9 Ekim 2018
265 Soru Sorma Özgürlüğü (Maide 101 ve 102. Ayetler) 2 Ekim 2018
266 Çoğunluk Hakikatin Ölçüsü mü? (Maide 100. Ayet) 25 Eylül 2018
267 İnsanları Uyarma Görevi (Maide 77-81. Ayet) 18 Eylül 2018
268 Dinde Aşırılık (Maide 77. Ayet) 11 Eylül 2018
269 Rasul ve Tebliğ (Maide 99. Ayet) 4 Eylül 2018
270 İhramlıyken Avlanma Yasağı (Maide 94-98. Ayetler) 24 Temmuz 2018
271 Uyuşturucu Maddelerin Haramlığı (Maide 90-93. Ayetler) 17 Temmuz 2018
272 İçkinin Yasaklanması ve Tedricilik (Maide 90. Ayet) 10 Temmuz 2018
273 Yemin Keffâreti (Maide 89. Ayet) 3 Temmuz 2018
274 Ehl-i Kitaptan Mümin Olanlar (Maide 82-86. Ayetler) 19 Haziran 2018
275 Hristiyanlıktaki Teslis İnancı (Maide 72-76. Ayetler) 15 Mayıs 2018
276 Kur’an’a Yönelik Saldırılar (Maide 70 ve 71. Ayetler) 8 Mayıs 2018
277 İsrailoğulları’nın Kur’an’a Karşı Tutumları (Maide 70. Ayet) 1 Mayıs 2018
278 Ehli Kitap Ne Zaman Kafir Olur? (Maide 69. Ayet) 24 Nisan 2018
279 Müslümanın Görevi Kur’an’a Uyma (Maide 67-68. Ayetler) 17 Nisan 2018
280 Gerçek Zenginliğin Yolu (Maide 66. Ayet) 10 Nisan 2018
281 Yahudilerin Çıkmazları (Maide 64-66. Ayetler) 3 Nisan 2018
282 İslam’da Ticaret Ahlakı: Çiftlik Bank Örneği 27 Mart 2018
283 Günahta Yarışan Dindarlar (Maide 60-63. Ayetler) 20 Mart 2018
284 Ehli Kitaptan Maymunlaşan ve Domuzlaşanlar (Maide 60-63. Ayetler) 13 Mart 2018
285 Ehli Kitabın Müslümanlardan İntikamı (Maide 59. Ayet) 6 Mart 2018
286 Tasdik Bağlamında Namaz (Maide 55-57. Ayetler) 27 Şubat 2018
287 Mü’minlerin Yakın Dostu Sadece Mü’minlerdir (Maide 55-57. Ayetler) 20 Şubat 2018
288 Ehli Kitapla Savaşta Nebevi Siyaset (Maide 54-56. Ayetler) 13 Şubat 2018
289 Dinden Dönme ve Zındıklık (Maide 53-54. Ayetler) 6 Şubat 2018
290 Ehl-i Kitaptan Münafıklar (Maide 51-52. Ayetler) 30 Ocak 2018
291 Savaş Ahlakı 23 Ocak 2018
292 Yahudiler ve Hristiyanlarla İlişkiler: Cizye (Maide 51. Ayet) 16 Ocak 2018
293 Yahudi ve Hristiyanlarla İlişkiler (Maide 51. Ayet) 9 Ocak 2018
294 Ehli Kitapla İlişkiler (Maide 50-51. Ayetler) 2 Ocak 2018
295 Hadisler Vahiy Olabilir mi? (Maide 48-49. Ayetler) 26 Aralık 2017
296 Önceki Şeriatler (Maide 48. Ayet) 19 Aralık 2017
297 Muhammed Aleyhisselam ve Kur’an (Maide 48. Ayet) 12 Aralık 2017
298 İsa Aleyhisselam ve İncil (Maide 46-47. Ayet) 5 Aralık 2017
299 Kısasta Hayat Vardır (Maide 45. Ayet) 28 Kasım 2017
300 Allah’ın İndirdiğiyle Hükmetmeyenler (Maide 44. Ayet) 24 Kasım 2017
301 Tevrat Kime Verildi? (Maide 43-44. Ayetler) 14 Kasım 2017
302 Kafirlikte Yarışanlar (Maide 41-42. Ayetler) 7 Kasım 2017
303 Hırsızlık Suçu ve Cezası (Maide 38-40. Ayetler) 31 Ekim 2017
304 Küfür ve Şirk (Maide 36-37. Ayetler) 24 Ekim 2017
305 Şirke Alet Edilen Ayet (Maide 35. Ayet) 17 Ekim 2017
306 Toplumsal Güvenliği İhlal Suçu ve Cezası (Maide 32-34. Ayetler) 10 Ekim 2017
307 Kur’an’da Kuşların Dünyası (Maide 27-32. Ayetler) 3 Ekim 2017
308 Kendini Büyük Görmek (Maide 15-26. Ayetler) 28 Eylül 2017
309 İmtihanı Kaybettiren Benlik Yarışı (Maide 17,18 ve 19. Ayetler) 22 Eylül 2017
310 Allah Kime Lanet Eder? (Maide 12-13. Ayetler) 8 Eylül 2017
311 Allah’a Verilen Sözde Daima Adil Olmak (Maide 7-11. Ayetler) 5 Eylül 2017
312 Adaletten Şaşmamak (Maide 8-10. Ayetler) 22 Ağustos 2017
313 Yargısız İnfaz (Mâide 7-8. Ayetler) 23 Mayıs 2017
314 Allah’a Verilen Söz 16 Mayıs 2017
315 Abdestte Ayağa Mesh Meselesi (Maide 6. Ayet) 9 Mayıs 2017
316 Evlenmede Namuslu Olma Şartı 2 Mayıs 2017
317 Haram Kılınan Hayvansal Gıdalar (Maide 3. Ayet) 25 Nisan 2017
318 Dosta ve Düşmana Karşı Tavrımız Ne Olmalı? 18 Nisan 2017
319 Şirk Tehlikesi 11 Nisan 2017
320 Kitaplara İman’ın Anlamı Nisa 136 Ankabut 46 4 Nisan 2017
321 Miras Nisa 176.Ayet 28 Mart 2017
322 Kafir’lik Kendini Büyük Görmektir Nisa 172 ve 175.Ayetler 21 Mart 2017
323 Din’de Aşırılık Nisa 171 ve 173.Ayetler 14 Mart 2017
324 İnsanlığa Çağrı Nisa 170.Ayet 7 Mart 2017
325 Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları Nisa 167-169.Ayetler 28 Şubat 2017
326 Nebi ve Resul Nisa 163-166.Ayetler 21 Şubat 2017
327 Ehli Kitap’tan Mümin Olanlar 14 Şubat 2017
328 Her Haram Bir Mahrumiyet Doğurur Nisa 160-162. Ayetler 7 Şubat 2017
329 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (3) 153-158.Ayetler 31 Ocak 2017
330 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (2) 153-155.Ayetler 25 Ocak 2017
331 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa 153-155.Ayetler 17 Ocak 2017
332 Allah İle Resul’lerinin Arasını Ayırmak Nisa-148-149 ve 150. Ayetler 3 Ocak 2017
333 Müslümanların Baş Belası Münafıklar II 27 Aralık 2016
334 Müslümanların Baş Belası Münafıklar Nisa 138 ve Devamı 20 Aralık 2016
335 İman Konusunda Verilen İmtihan Nisa 137 ve 147.Ayetler 13 Aralık 2016
336 Kafirlik Müşriklik ve Munafıklık Nisa 136.Ayet ve Devamı 6 Aralık 2016
337 İmanın Şartları Nisa 136 29 Kasım 2016
338 Takva Nisa Suresi 131 ve 135.Ayetler 22 Kasım 2016
339 Nüşuz ve Kadına Darp Nisa-128 ve 130.ayetler 15 Kasım 2016
340 Nisa suresi 125 ve 127.ayetler 8 Kasım 2016
341 Nisa suresi 122 ve 125.ayetler 2 Kasım 2016
342 Yüzü Suyu Hürmetine Dua – Nisa Suresi 117. Ayet 28 Ekim 2016
343 En Büyük Din İstismarı Şirk – Nisa Suresi 116-121. Ayetler 18 Ekim 2016
344 İcma 11 Ekim 2016
345 Peygamberlerin İsmet Sıfatı – Nisa Suresi 113. Ayet 4 Ekim 2016
346 Tevbe İstiğfar – Nisa Suresi 110-112. Ayetler 27 Eylül 2016
347 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 4 – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 20 Eylül 2016
348 Kur’an Yorumlanabilir mi? – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 6 Eylül 2016
349 Düşmanı Etkisizleştirmenin İlkeleri – Nisa Suresi 101-104. Ayetler 30 Ağustos 2016
350 Yolculukta Namaz – Nisa Suresi 101-103. Ayetler 23 Ağustos 2016
351 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 3(Tevbe Suresi Bağlamında) 16 Ağustos 2016
352 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 2 9 Ağustos 2016
353 Müslümanın Ana Görevi Cihad – Nisa Suresi 94-100.Ayetler 31 Mayıs 2016
354 Adam Öldürmenin Cezası – Nisa Suresi 92-93. Ayetler 24 Mayıs 2016
355 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır – Nisa Suresi 88-91. Ayetler 18 Mayıs 2016
356 Münafıklık – Nisa Suresi 89-90. Ayetler 10 Mayıs 2016
357 Allah’a ve Ahiret Gününe İman – Nisa Suresi 86-87. Ayetler 3 Mayıs 2016
358 Şefaat İnancı – Nisa Suresi 85. Ayet 26 Nisan 2016
359 Müslüman-Gayrimüslim İlişkileri – Nisa Suresi 84. Ayet 19 Nisan 2016
360 Yetkililere İtaat – Nisa Suresi 83.Ayet 12 Nisan 2016
361 Kur’an’ı Çelişkili Olarak Gösterenler – Nisa Suresi 82.Ayet 5 Nisan 2016
362 Kitap-Resul İlişkisi – Nisa Suresi 80-82. Ayetler 29 Mart 2016
363 Bollukla ve Sıkıntı ile İmtihan 22 Mart 2016
364 Canı Pahasına İmtihanı Kazanmak 15 Mart 2016
365 Nisa Süresi 71. Ayet Ve Devamı (Allah Yolunda Cihad) 8 Mart 2016
366 Nisa Süresi 65-70. Ayetler (İntihar Eylemleri) 1 Mart 2016
367 Nisa Süresi 60-65. Ayetler (Müslümanların Kur’ân’dan Kaçışı) 23 Şubat 2016
368 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı 2) 16 Şubat 2016
369 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı) 9 Şubat 2016
370 Nisa Süresi 56-57. Ayetler (Hocaları Sorgulayan Müslüman) 2 Şubat 2016
371 Nisa Süresi 53-54. Ayetler (Hikmetsiz Kalan Müslümanların Çaresizliği) 26 Ocak 2016
372 Nisa Süresi 48-52. Ayetler (Müslümanların Kimlik Bunalımı) 19 Ocak 2016
373 Nisa Süresi 47. Ayet (Kur’ân’a Güvenmemenin Acı Sonuçları) 12 Ocak 2016
374 Nisa Süresi 44-46 Ayet (Ayetleri Tahrif) 5 Ocak 2016
375 Nisa Süresi 43. Ayet (Abdestte Çıplak Ayağa ve Çoraplara Mesh) 29 Aralık 2015
376 Nisa Süresi 41-42. Ayetler (Kafir İle Günahkarın Farkı) 22 Aralık 2015
377 Harcama Kültürü, Nisa 36.Ayet 16 Aralık 2015
378 Nisa Süresi 36. Ayet (Anne-Babaya İyi Davranmak) 8 Aralık 2015
379 Nisa Süresi 36. Ayet (Müslümanları Batıran Şirk) 1 Aralık 2015
380 Nisa Süresi 35. Ayet (Aile Hakemliği) 24 Kasım 2015
381 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi 2) 17 Kasım 2015
382 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi) 10 Kasım 2015
383 Nisa Süresi 33. Ayet (Mirasta Kadın-Erkek Dengesi ve Avliyye) 3 Kasım 2015
384 Nisa Süresi 32. Ayet (Kendimizi Keşfedelim) 27 Ekim 2015
385 Büyük Günahlar 20 Ekim 2015
386 Sorgulamayan Müslümanlar Ve İntihar Eylemleri 13 Ekim 2015
387 Nisa Süresi 29. Ayet Ve Devamı (Faizli Kredi Ekonomiyi Öldürür) 6 Ekim 2015
388 Hac’da Şeytan Taşlama 29 Eylül 2015
389 Nisa Süresi 26-28. Ayetler (Allah’ın İradesi Ve Sünnetullah) 22 Eylül 2015
390 Nisa Süresi 25. Ayet Ve Devamı (Recim Cezası Konusunda Şii-Sünni İttifakı) 15 Eylül 2015
391 Nisa Süresi 25. Ayet (Evlenmede Öncelik Sıralaması) 8 Eylül 2015
392 Nisa Süresi 24. Ayet (Muta Nikahı) 1 Eylül 2015
393 Nisa Süresi 22-23. Ayetler (Hürmet-i Müsahare) 25 Ağustos 2015
394 Mekkeli Müşrikler Bir Nebi Beklentisi İçindemiydiler 18 Ağustos 2015
395 Nisa Süresi 20-21. Ayetler “Evlenme Ve Boşanma Kolay Olmalı” 11 Ağustos 2015
396 Nisa Süresi 19. Ayet (Kadına Yönelik Şiddet) 4 Ağustos 2015
397 Nisa Süresi 17-18. Ayetleri (Tevbe) 28 Temmuz 2015
398 Nebimizin Yürüttüğü İç Politika (Son Olaylara Kur’an Penceresinden Bakış) 21 Temmuz 2015
399 Kur’ân’a Göre İftar ve İmsak Vakitleri 16 Haziran 2015
400 Nisa Süresi 15-16. Ayetler (Batı Güdümüne Giren Müslümanların Perişan Hali) 9 Haziran 2015
401 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 2.Bölüm 6 Haziran 2015
402 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 1.Bölüm 2 Haziran 2015
403 Nisa Süresi 13-14. Ayetleri (Allah’ın Koyduğu Sınırların Aşılması ve Kader) 26 Mayıs 2015
404 Nisa Süresi 12. Ayet ve Kelale 19 Mayıs 2015
405 Nisa Süresi 12. Ayet – Miras Konuları 12 Mayıs 2015
406 Miras Ayetleri Bağlamında Vasiyet – 2 5 Mayıs 2015
407 Nisa Süresi 11. Ayet – Miras Paylaşımı 29 Nisan 2015
408 Nisa Süresi 11. Ayet 21 Nisan 2015
409 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras (Vasiyet) 14 Nisan 2015
410 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras 7 Nisan 2015
411 Nisa Süresi 6. Ayet – Miras’da Asabelik 31 Mart 2015
412 Nisa Süresi 6. Ayet – Yetim ve Öksüz Çocuklar 24 Mart 2015
413 Nisa Süresi 3.Ayet – Çok Eşlilik 17 Mart 2015
414 Nisa Süresi 2.Ayet – Evlilik Yaşı 10 Mart 2015
415 Nisa Süresi 1. Ayeti ve Devamı – Kadın ve Erkeğin Yaratılışı 3 Mart 2015
416 Al-i İmrân Süresi 196 – Dünyalıkla İmtihan 24 Şubat 2015
417 Al-i İmrân Suresi 188. Ayet – Yaratılan Ayetlerdeki Zikir 17 Şubat 2015
418 Al-i İmrân Suresi 187. Ayet – Kur’ân’ı Anlatma Görevi 10 Şubat 2015
419 Al-i İmrân Suresi 186. Ayet – Gayrimüslimlerle İlişkiler 3 Şubat 2015
420 Al-i İmrân Suresi 183. Ayet – Geleneksel Dinin Çıkmazları 27 Ocak 2015
421 Al-i İmrân Suresi 180. Ayet – Cimrilik Eden Kendine Eder 20 Ocak 2015
422 Ali İmran Suresi 179- Ayet – Kur’an’ı Merkeze Koyma Zorunluluğu 13 Ocak 2015
423 Al-i İmrân Suresi 169-172. Ayetler – Güven ve Kararlılık 6 Ocak 2015
424 Al-i İmrân Suresi 164-168. Ayetler – Allah’ın Bilgisi ve Kader 30 Aralık 2014
425 Al-i İmrân Suresi 156-161. Ayetler – Hoşgörülü ve İlkeli Olmak 23 Aralık 2014
426 Al-i İmrân Suresi 149-154. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 3 16 Aralık 2014
427 Al-i İmrân Suresi 142-148. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 9 Aralık 2014
428 Al-i İmrân Suresi 140-142. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 Aralık 2014
429 Al-i İmrân Suresi 137-140. Ayetler – Allah’a Güvenenler En Üstünlerdir 25 Kasım 2014
430 Al-i İmrân Suresi 137-139. Ayetler-Sünnetullah Kavramı 18 Kasım 2014
431 Al-i İmrân Suresi 132-136. Ayetler 11 Kasım 2014
432 Al-i İmrân Suresi 130-131. Ayetler – Faiz ve Ekonomi 4 Kasım 2014
433 Al-i İmrân Suresi 121-129. Ayetler 28 Ekim 2014
434 Al-i İmrân Suresi 116-120. Ayetler 21 Ekim 2014
435 Al-i İmrân Suresi 109-115. Ayetler 14 Ekim 2014
436 Kurban İbadeti ve Bayram Ahlakı 30 Eylül 2014
437 Ehl’i Kitap ile İlişkiler 23 Eylül 2014
438 Gayri Müslimler ile İlişkiler 16 Eylül 2014
439 Al-i İmrân Suresi 104-108. Ayetler 9 Eylül 2014
440 Al-i İmrân Suresi 100-105. Ayetler – Allah’ın İpine Sarılmak 2 Eylül 2014
441 Al-i İmrân Suresi 98-101. Ayetler 26 Ağustos 2014
442 Âl-i İmrân Suresi 96-97.ayetler 19 Ağustos 2014
443 Âl-i İmrân Suresi 92-93.ayetler 12 Ağustos 2014
444 Tevbe Nedir? Nasıl Yapılır? 7 Ağustos 2014
445 Yatsı Namazı ve İmsak Vakti 24 Haziran 2014
446 Esirlere Yapılması Gereken Muamele 17 Haziran 2014
447 Ali-İmran Suresi 90. Ayet 10 Haziran 2014
448 Ali-İmran Suresi 85-89. Ayetler 3 Haziran 2014
449 Ali-İmran Suresi 83-84. Ayetler 27 Mayıs 2014
450 Ali-İmran Suresi 81-82. Ayetler 20 Mayıs 2014
451 Ali-İmran Suresi 81. Ayet 13 Mayıs 2014
452 Ali-İmran Suresi 78-80. Ayetler – Nebimizin Sözleri Vahiy midir? 6 Mayıs 2014
453 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-3 Paralel Din 29 Nisan 2014
454 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-2 Paralel Din 22 Nisan 2014
455 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-1 Paralel Din 15 Nisan 2014
456 Ali-İmran Suresi 77. Ayet 8 Nisan 2014
457 Geçici Zaferi Kalıcı Hale Getirmek 1 Nisan 2014
458 Ali-İmran Suresi 70-77. Ayetler 25 Mart 2014
459 Ali-İmran Suresi 64-69. Ayetler 11 Mart 2014
460 Ali-İmran Suresi 64. Ayet – Dinler Arası Diyalog İhaneti 4 Mart 2014
461 Ali-İmran Suresi 60-64. Ayetler – Kur’an’da Mehdilik 25 Şubat 2014
462 Ali-İmran Suresi 56-59. Ayetler – İsa (a.s) ve Adem (a.s)’ın Yaratılışları 18 Şubat 2014
463 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı 11 Şubat 2014
464 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı – 2 (Şahs-i Manevi) 11 Şubat 2014
465 Ali-İmran Suresi 49-51. Ayetler – İsa a.s. Hayatı 4 Şubat 2014
466 Yahudilere Temiz Yiyeceklerin Haram Kılınması 4 Şubat 2014
467 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 4 28 Ocak 2014
468 Ali-İmran Suresi 44-48. Ayetler 28 Ocak 2014
469 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 3 21 Ocak 2014
470 Ali-İmran Suresi 38-44. Ayetler – Meryem Ana 21 Ocak 2014
471 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 2 14 Ocak 2014
472 Ali-İmran Suresi 33-37. Ayetler – Zekeriyya a.s. ve Meryem Ana 14 Ocak 2014
473 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? 7 Ocak 2014
474 Ali-İmran Suresi 33. Ayet – Haddini Aşmak 31 Aralık 2013
475 Allah’ın Kullarını, Allah’ın Kitabına Davet 24 Aralık 2013
476 Ali-İmran Suresi 33. Ayet 17 Aralık 2013
477 Ali-İmran Suresi 30. Ayet 10 Aralık 2013
478 Ali-İmran Suresi 29. Ayet 3 Aralık 2013
479 Ali-İmran Suresi 28-30. Ayetler – Kafirleri Dost Edinmek 26 Kasım 2013
480 Ali-İmran Suresi 27. Ayet 19 Kasım 2013
481 Ali-İmran Suresi 26-27. Ayetler 12 Kasım 2013
482 Ali-İmran Suresi 19-25. Ayetler – Allah’ın Kitabına Teslim Olmak yada Olmamak 5 Kasım 2013
483 Ali-İmran Suresi 14-20. Ayetler – Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları 29 Ekim 2013
484 Dünya Sevgisi 22 Ekim 2013
485 Ali-İmran Suresi 8-12. Ayetler – Muhkem Müteşabih Ayetler – 3 8 Ekim 2013
486 Ali-İmran Suresi 7. Ayet – Muhkem Müteşabih Ayetler – 2 1 Ekim 2013
487 Muhkem ve Müteşabih Ayetler 24 Eylül 2013
488 Ali-İmran Suresi 5-6. Ayetler 17 Eylül 2013
489 Kur’an’da Furkan Kavramı 10 Eylül 2013
490 Ebubekir Sifil ve Faruk Beşer’e Cevaplar 27 Ağustos 2013
491 Kur’an’ı İkinci Sıraya Koymak 20 Ağustos 2013
492 Kur’an’ın Önceki Kitapları Tasdiki 20 Ağustos 2013
493 Ali-İmran Suresi 1-2. Ayetler 13 Ağustos 2013
494 Bakara Suresi 285-286 Ayetler 2 Temmuz 2013
495 Bakara Suresi 284-Ayet Kişinin İçinde Olanlardan Sorumluluğu 25 Haziran 2013
496 Bakara Suresi 283. Ayet – Vasiyet ve Rehin 18 Haziran 2013
497 Bakara Suresi 282. Ayet – 11 Haziran 2013
498 Kur’an’daki Musa-Hızır Kıssasının Kader Konusu ile İlgisi 4 Haziran 2013
499 Bakara Suresi 282. Ayet – Daru’ul-harpte Faiz, Borcun Zekata Sayılması ve Borcun Belgelenmesi 28 Mayıs 2013
500 Bakara Suresi 278-280. Ayetler 14 Mayıs 2013
501 Bakara Suresi 277-279. Ayetler-Kredi Sisteminin Ekonomiye Etkisi 7 Mayıs 2013
502 Bakara Suresi 275-276. Ayetler 30 Nisan 2013
503 Bakara Suresi 274. Ayet 23 Nisan 2013
504 Bakara Suresi 270-273. Ayetler – Yardımı İncitmeden Yapmak 16 Nisan 2013
505 Bakara Suresi 269. Ayet – Hikmet ve Sünnet 9 Nisan 2013
506 Bakara Suresi 267. Ayet 2 Nisan 2013
507 Bakara Suresi 262-266. Ayetler 26 Mart 2013
508 Kader İnancının Hesap Günündeki Yansımaları 19 Mart 2013
509 Kader İnancının Dini Hayata Yansımaları 12 Mart 2013
510 Allah’ın Bilgisi ile İlgili Ayetler 5 Mart 2013
511 Allah’ın Gayb Bilgisi 26 Şubat 2013
512 Doğru Allah İnancı 19 Şubat 2013
513 İnsanın Kaderi Ne Zaman Yazılır 12 Şubat 2013
514 Allah’ın İlmi ve İradesi 5 Şubat 2013
515 Bakara Suresi 261. Ayet ve Kader Konusuna Cevaplar 22 Ocak 2013
516 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar – 2 15 Ocak 2013
517 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar 8 Ocak 2013
518 Başımıza Gelenler Ne Zaman Yazılır? 1 Ocak 2013
519 Allah’ın Bilgisi ve Kader 25 Aralık 2012
520 Canlıların İlk Yaratılışı ve Yaratılışın Tekrarı 18 Aralık 2012
521 Bakara Suresi 258. Ayet – Üzeyir(a.s.) Allah’ın Oğlu mudur? 11 Aralık 2012
522 İbrahim As’ın Tağuta Karşı Tavrı 4 Aralık 2012
523 Bakara Suresi 257-258. Ayetler 27 Kasım 2012
524 İnandığı Gibi Yaşama Hürriyeti 20 Kasım 2012
525 Bakara Suresi 255. Ayet – Allah İnancı (Ayetu’l Kursi) 13 Kasım 2012
526 Bakara Suresi 254. Ayet 6 Kasım 2012
527 Resul Kavramının İçinin Boşaltılması 30 Ekim 2012
528 Kurban Bayramının Vakti ve Bayram İle İlgili Hükümler 23 Ekim 2012
529 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Kurban İbadeti 16 Ekim 2012
530 Bakara Suresi 246-252. Ayetler – Allah’a Güvenen Kazanır 9 Ekim 2012
531 Bakara Suresi 240-245. Ayetler 2 Ekim 2012
532 İddet Bekleyen Kadının Geçindirilmesi 2 Ekim 2012
533 Ölüm İddeti Bekleyen Kadının Evden Çıkması 2 Ekim 2012
534 Ölüm, Allaha Ait Bir Karardır 2 Ekim 2012
535 Kaza Namazı Yoktur, Korku Namazı Nedir? 25 Eylül 2012
536 Bakara Suresi 235. Ayet 18 Eylül 2012
537 Bakara Suresi 234. Ayet 11 Eylül 2012
538 Bakara Suresi 233. Ayet 4 Eylül 2012
539 Bakara Suresi 230. Ayet 28 Ağustos 2012
540 Kadir Gecesi 14 Ağustos 2012
541 Evlilik İle İlgili Mezheplerin Hataları 7 Ağustos 2012
542 Oruçla Alakalı Güncel Meseleler 31 Temmuz 2012
543 Bakara Suresi 185-187. Ayetler 24 Temmuz 2012
544 Nikahın Denetlenmesi 26 Haziran 2012
545 Bakara Suresi 230. Ayet 19 Haziran 2012
546 Kadının Boşama Hakkı İftida 3 12 Haziran 2012
547 Kadının Boşanması 5 Haziran 2012
548 Boşanma (Talak ve İftida) 29 Mayıs 2012
549 Kur’an’da Erkeğin Eşini Boşaması 22 Mayıs 2012
550 İla ve Yemin 15 Mayıs 2012
551 Bakara Suresi 222. Ayet 8 Mayıs 2012
552 Farklı Dinden Olanların Evliliği 1 Mayıs 2012
553 Yetimlerle İlgili Ayetler 24 Nisan 2012
554 Artan Malın Hepsi Verilecek mi? 17 Nisan 2012
555 Peygamberi Yanlış Algılamak 10 Nisan 2012
556 Bakara Suresi 218-219. Ayetler – İçki ve Kumar Yasağı 3 Nisan 2012
557 Bakara Suresi 214-217. Ayetler 27 Mart 2012
558 Dinlerde Süreklilik ve Allah’ın Kitabına Uyma Zorunluluğu 20 Mart 2012
559 Kafir ve Münafıkların Davranışları 13 Mart 2012
560 Şeytan Taşlama 6 Mart 2012
561 Bakara Suresi 197-202. Ayetler 28 Şubat 2012
562 Hac Farklı Zamanlarda Yapılabilir mi? 21 Şubat 2012
563 Hac Kurbanı 14 Şubat 2012
564 Faizin Ekonomiye Etkileri – Doç.Dr. Servet Bayındır 7 Şubat 2012
565 Ekonomi Krediye Değil Zekatla Gelişir 31 Ocak 2012
566 Ceza Yargılamasında Objektif Delil 24 Ocak 2012
567 Bakara Suresi 190-191. Ayetler – Savaş Hukukunun Temel Kuralı 17 Ocak 2012
568 Bakara Suresi 188. Ayet – 1 – Rüşvet 10 Ocak 2012
569 Bakara Suresi 188. Ayet – 2 – Hilal Hesapla Belirlenir 10 Ocak 2012
570 Bakara Suresi 183-187. Ayetler 3 Ocak 2012
571 Çağdaş Kölelik Sistemi – Kredi 27 Aralık 2011
572 Özel Hayatın Gizliliği 20 Aralık 2011
573 Bakara Suresi 180-183. Ayetler – Vasiyet ve Miras 13 Aralık 2011
574 Bakara Suresi 180-181. Ayetler – Mirası Paylaştırma Görevi 6 Aralık 2011
575 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Ölüm Cezası 29 Kasım 2011
576 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Kur’an’da Kısas Cezası 22 Kasım 2011
577 Bakara Suresi 177. Ayet – Allah Yolunda İyi Olanlar 15 Kasım 2011
578 Ayet ve Hadislere Göre Kurban İbadeti 1 Kasım 2011
579 Allah’ın Evliyası Kimlerdir? 25 Ekim 2011
580 Bakara Suresi 172-175. Ayetler – Helal Gıda 18 Ekim 2011
581 B. 171. Ayet – Kalp, Göz ve Kulakların Mühürlenmesi Ne Demektir? 11 Ekim 2011
582 Bakara Suresi 168-170. Ayetler – Hayvan Kesimi ve Deniz Ürünleri 4 Ekim 2011
583 Bakara Suresi 163-167. Ayetler – Allah İle İlişkiyi Koparmak 27 Eylül 2011
584 Bakara Suresi 159-162. Ayetler – Ayetleri Gizlemek Küfürdür 20 Eylül 2011
585 Bakara Suresi 158. Ayet – Geleneğin Kur’an ve Sünnet Anlayışı 13 Eylül 2011
586 Bakara Suresi 155-157. Ayetler – Sıkıntıyı Bunalıma Dönüştürmemek 6 Eylül 2011
587 Kadir Gecesi 23 Ağustos 2011
588 Sosyal ve Ekonomik Açıdan Zekat 16 Ağustos 2011
589 Kur’an ve Sünnet Işığında Teravih Namazı 9 Ağustos 2011
590 Bakara Suresi 183-186. Ayetler – Oruç 2 Ağustos 2011
591 Bakara Suresi 154. Ayet 5 Temmuz 2011
592 Kutuplara Yapılan İkinci Yolculuk 30 Haziran 2011
593 Bakara Suresi 153. Ayet – Allah’tan Başkasından Yardım İstenir mi? 14 Haziran 2011
594 Bakara Suresi 152. Ayet – Allah’ı Zikir 7 Haziran 2011
595 Bakara Suresi 152. Ayet – Kur’an’da Hikmet Kavramı 31 Mayıs 2011
596 Bakara Suresi 151-152. Ayetler – Sahabenin Kur’an Eğitimi 24 Mayıs 2011
597 Bakara Suresi 142-150. Ayetler -“Kıblenin Değişmesi” 17 Mayıs 2011
598 Bakara Suresi 142. Ayet 10 Mayıs 2011
599 Bakara Suresi 139-141. Ayetler 3 Mayıs 2011
600 Bakara Suresi 135-138. Ayetler 26 Nisan 2011
601 Kur’an’da Peygamber Algısı 19 Nisan 2011
602 Bakara Suresi 130-134. Ayetler 12 Nisan 2011
603 Bakara Suresi 124-130. Ayetler 5 Nisan 2011
604 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar – 2 29 Mart 2011
605 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar 22 Mart 2011
606 Bakara Suresi 124-128. Ayetler 15 Mart 2011
607 Bakara Suresi 122-123. Ayetler 8 Mart 2011
608 Bakara Suresi 121. Ayet 1 Mart 2011
609 Bakara Suresi 120. Ayet 22 Şubat 2011
610 Bakara Suresi 117-119. Ayetler 15 Şubat 2011
611 Bakara Suresi 116. Ayet 8 Şubat 2011
612 Kutuplarda Namaz Vaktinin Tespiti 1 Şubat 2011
613 Bakara Suresi 114-115. Ayetler 25 Ocak 2011
614 Bakara Suresi 113. Ayet 18 Ocak 2011
615 Bakara Suresi 110-112. Ayetler 11 Ocak 2011
616 Bakara Suresi 109. Ayet – “Ehl-i Kitabın Kıskançlıkları” 4 Ocak 2011
617 Bakara 108. Ayet – “Ehl-i Kitap ve Müşriklerin Peyg. İstekleri” 28 Aralık 2010
618 Bakara Suresi 105-107. Ayetler – İlahi Kitaplarda Nesh 21 Aralık 2010
619 Bakara Suresi 104. Ayet – İlahi Kitapların Tahrifi 14 Aralık 2010
620 Bakara Suresi 102-104. Ayetler 7 Aralık 2010
621 Bakara Suresi 97-102. Ayetler 30 Kasım 2010
622 Bakara Suresi 91-96. Ayetler 23 Kasım 2010
623 Hayvan Kesimi 9 Kasım 2010
624 Hayvan Kesimi – Sorular ve Cevaplar 9 Kasım 2010
625 Kurban İbadeti 2 Kasım 2010
626 Kurban İbadeti – Sorular ve Cevaplar 2 Kasım 2010
627 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti 26 Ekim 2010
628 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti – Sorular ve Cevaplar 26 Ekim 2010
629 Bakara Suresi 87-90. Ayetler 19 Ekim 2010
630 Bakara Suresi 84-86. Ayetler 12 Ekim 2010
631 Bakara Suresi 83. Ayet – 4. Bölüm 5 Ekim 2010
632 Bakara Suresi 83. Ayet – 3. Bölüm 28 Eylül 2010
633 Bakara Suresi 83. Ayet – 2. Bölüm 21 Eylül 2010
634 Bakara Suresi 83. Ayet 14 Eylül 2010
635 Bakara Suresi 80-82. Ayetler / Günaha Batma ve Sonuçları 31 Ağustos 2010
636 Bakara Suresi 78-79.Ayetler – Kendi Kitaplarını Kuran Gibi Gösterenler 24 Ağustos 2010
637 Bakara Suresi 74-77. Ayetler / İman ve Küfür İlişkisi 17 Ağustos 2010
638 Bakara Sûresi 183-187.Ayetler / Oruç 10 Ağustos 2010
639 Bakara Sûresi 72-73.Ayetler – Ölülerin Diriltilmesi 6 Temmuz 2010
640 Bakara Sûresi 65-71.Ayetler – Kurbanlık Boğa Olayı 29 Haziran 2010
641 Bakara Sûres 65.Ayet – Allah’a İsyanın Dünyadaki Sonuçları 22 Haziran 2010
642 Bakara Sûresi 64.Ayet – Yahudilerden Alınan Söz 15 Haziran 2010
643 Bakara Sûresi 62.Ayet – Kimler Cennete Girer 8 Haziran 2010
644 Bakara Sûresi 61.Ayet – Tarım ve Avcı Toplumu 25 Mayıs 2010
645 Bakara Suresi 60. Ayet – Mucize ve Keramet 18 Mayıs 2010
646 Bakara Sûresi 58-59 – Ehl-i Kitabın Dünya Hakimiyeti Beklentisi 11 Mayıs 2010
647 Bakara Sûresi 53-58 Ayetler – Hz. Musa’ya İnen Kitap 4 Mayıs 2010
648 Bakara Sûresi 50-52 Ayetler – Yahudilerin Denizi Geçme Mucizesi 27 Nisan 2010
649 Bakara Sûresi 47-52 Ayetler – Yahudilere Verilen Nimetler 20 Nisan 2010
650 Bakara Sûresi 40-46 Ayetler – Yahudilerin Peygamber Beklentisi 13 Nisan 2010
651 Bakara Sûresi 39.Ayet – İnsanların ve Cinlerin Ortak Sorumluluğu 6 Nisan 2010
652 Bakara Sûresi 34-39 Ayetler 30 Mart 2010
653 Bakara Sûresi 34.Ayet – Hz. Adem (as) ve Cenneti 23 Mart 2010
654 Bakara Sûresi 31.Ayet – Hz. Adem’e Eşyanın İsimlerinin Öğretilmesi 16 Mart 2010
655 Bakara Sûresi 30.Ayet – Halifelik 9 Mart 2010
656 Bakara Sûresi 29.Ayet / Göklerin ve Yerin Yaratılışı 2 Mart 2010
657 Bakara Sûresi 28.Ayet / Reenkarnasyon İddialarına Kur’an’dan Cevaplar 23 Şubat 2010
658 Bakara Sûresi 26-27 Ayetler – Allah’a Teslimiyet 16 Şubat 2010
659 Bakara Sûresi (25) Ayet / Cennet ve Cennet Nimetleri 26 Ocak 2010
660 Bakara Sûresi (24-25) Ayetler 19 Ocak 2010
661 Bakara Sûresi (23-24) Ayetler 12 Ocak 2010
662 Bakara Sûresi (21-22) Ayetler 5 Ocak 2010
663 Bakara Sûresi (7-20) Ayetler 29 Aralık 2009
664 Bakara Sûresi (5-7) -1 22 Aralık 2009
665 Bakara Sûresi (1-5) 15 Aralık 2009
666 Bakara Sûresi -1 8 Aralık 2009
667 Fatiha Sûresi -1 1 Aralık 2009
668 Bakara Sûresi (5-7 Ayetler) -1 22 Kasım 2009
669 Bakara Sûresi (1-5 Ayetler) -1 15 Kasım 2009
670 Fatiha Sûresi -1 8 Kasım 2009
671 Ehli Kitap ve Müşrikler 30 Haziran 2009
672 Nas Sûresi / Vesvese 28 Nisan 2009
673 Hased ve Nazar 21 Nisan 2009
674 Felak Sûresi / Şerden Korunma 17 Nisan 2009
675 İhlas Sûresi / Allah’ın Varlığı 7 Nisan 2009
676 Tebbet Sûresi / Beddua 31 Mart 2009
677 Nasr Sûresi / Allah’ın Yardımı 24 Mart 2009
678 Roma Ziyareti 17 Mart 2009
679 Kafirûn Sûresi / Kafirler 3 Mart 2009
680 Kevser Sûresi / Kurban 24 Şubat 2009
681 Maûn Sûresi / Dini Yalanlayanlar 17 Şubat 2009
682 Kureyş Sûresi / Kadınların Mahremsiz Yolculuğu 10 Şubat 2009
683 Fil Sûresi / Fil Olayı ve Yanardağ Patlaması 3 Şubat 2009
684 Hümeze Sûresi / Koğuculuk 27 Ocak 2009
685 Asr Sûresi / İyiliği ve Sabrı Tavsiye 20 Ocak 2009
686 Tekasür Sûresi / Çoğaltma Sevgisi ve Ölüm 13 Ocak 2009
687 Kur’anda İsrailoğulları 6 Ocak 2009
688 Karia Sûresi / Sevapların ve Günahların Tartılması 30 Aralık 2008
689 Cariyeler ve Sömürülen Cinsellikleri 23 Aralık 2008
690 Adiyat Sûresi / Aşırı Mal Sevgisinin Tehlikesi 16 Aralık 2008
691 Ayetler ve Hadisler Işığında Kurban 2 Aralık 2008
692 Ayetler ve Hadisler Işığında Mut’a Nikahı 25 Kasım 2008
693 Hac 11 Kasım 2008
694 Zilzal Sûresi / Hesap Günü 11 Kasım 2008
695 Zilzal Sûresi / Zelzele 4 Kasım 2008
696 Beyyine Sûresi / Hanifler 27 Ekim 2008
697 Beyyine Sûresi / Kafirler ve Müşrikler 27 Ekim 2008
698 Alak Sûresi / Namaz Vakitleri 14 Ekim 2008
699 Alak Sûresi / Yaratılış Safhaları 7 Ekim 2008
700 Kadr Sûresi / Kadir Gecesi 26 Eylül 2008
701 Alak Sûresi / Okumanın Önemi 16 Eylül 2008
702 Tin Sûresi / Salih Amel 9 Eylül 2008
703 İnşirah Sûresi / Zorluk ve Kolaylık 2 Eylül 2008
704 Oruç 26 Ağustos 2008
705 Duha Sûresi / Yetimlik 19 Ağustos 2008
706 Duha Sûresi / Peygamberin Yetimliği 12 Ağustos 2008
707 Leyl Sûresi / Cömertlik ve Cimrilik 15 Temmuz 2008
708 Şems Sûresi – İyilik ve Kötülük 8 Temmuz 2008
709 Beled Sûresi / İnsanın Vasıfları 1 Temmuz 2008
710 Fecr Sûresi / Kötülüğe Yönelmek 24 Haziran 2008
711 Gaşiye Sûresi / Kıyamet Günü 17 Haziran 2008
712 Ala Sûresi / Eşyanın Dili -2 10 Haziran 2008
713 Kur’anda Haram Kılınan Yiyecekler 3 Haziran 2008
714 Tekvir Sûresi / İsar Kelimesi 1 Haziran 2008
715 Ala Sûresi / Eşyanın Dili 27 Mayıs 2008
716 Avrupa’da Hayvan Kesimi 20 Mayıs 2008
717 Ala Sûresi / Kainatın Oluşumu 13 Mayıs 2008
718 Tarık Sûresi / Sabah Yıldızı 6 Mayıs 2008
719 Büruc Sûresi / Göğün Burçları -2 29 Nisan 2008
720 Büruc Sûresi / Göğün Burçları 22 Nisan 2008
721 İnşikak Sûresi / Mal ve Mülk ile Şımarma 8 Nisan 2008
722 İnşikak Sûresi / Göğün Yarılması 1 Nisan 2008
723 Mutaffifin Sûresi / İlliyyun 25 Mart 2008
724 Mutaffifin Sûresi / Ölçü ve Tartıda Hile 18 Mart 2008
725 İnfitar Sûresi / Göğün Yarılması 11 Mart 2008
726 Tekvir Sûresi / Mesiet ve İrade Toplantısı Değerlendirmesi 4 Mart 2008
727 Tekvir Sûresi / Kuranda Meşiet ve İrade 26 Şubat 2008
728 Tekvir Sûresi / Kıyamet Sahneleri 5 Şubat 2008
729 Abese Sûresi / Kıyamette İnsanların Durumu 29 Ocak 2008
730 Abese Sûresi / İnanç Hürriyeti 15 Ocak 2008
731 Abese Sûresi / Peygamberin Masumiyeti 8 Ocak 2008
732 Abese Sûresi / Peygamber Masum mudur? 1 Ocak 2008
733 Nâziat Sûresi / Kıyamet 25 Aralık 2007
734 Hac Sûresi / Hac İle İlgili Ayetler 18 Aralık 2007
735 Nâziat Sûresi / Yeniden Diriliş 11 Aralık 2007
736 Nâziat Sûresi / Ahiretle İlgili Hatırlatmalar 4 Aralık 2007
737 Nebe Sûresi / Hüküm Günü 13 Kasım 2007
738 Nebe Sûresi / Büyük Haber 6 Kasım 2007
739 Nebe Sûresi / Kıyamet Haberleri 30 Ekim 2007
740 Mûrselat Sûresi / Hakikatler 23 Ekim 2007
741 Mûrselat Sûresi / Alemin İdaresi 17 Ekim 2007
742 Ramazan Özel / Bayramdaki Görevlerimiz 9 Ekim 2007
743 2007 Ramazan Özel / Zekat ile İlgili Ayetler 2 Ekim 2007
744 2007 Ramazan Özel / Zekat – Sadaka 18 Eylül 2007
745 2007 Ramazan Özel / Ramazan ile İlgili Ayetler 11 Eylül 2007
746 İnsan Sûresi / İnsanın Yaratılışı 4 Eylül 2007
747 Kıyamet Sûresi / Kıyamet Sahnesi 31 Temmuz 2007
748 Kıyamet Sûresi / Kıyamet 24 Temmuz 2007
749 Müddessir Sûresi / 32-56.Ayetler 17 Temmuz 2007
750 Müddessir Sûresi / Faiz Yasağı 26 Haziran 2007
751 Müddessir Sûresi / İnsanları Uyarma 26 Haziran 2007
752 Müzzemmil Sûresi / Kur’an Okumanın Önemi 19 Haziran 2007
753 Müzzemmil Sûresi / Gece Kur’an Okumak 12 Haziran 2007
754 Müzzemmil Sûresi / Örtüsüne Bürünen 5 Haziran 2007
755 Ana Rahmindeki Sakat Ceninin Alınması 29 Mayıs 2007
756 2007 Ramazan Özel / Oruç ile İlgili Ayetler 25 Mayıs 2007
757 Kalem Sûresi / 32-52.Ayetler 25 Mayıs 2007
758 Cin Sûresi / Mescidler 22 Mayıs 2007
759 Cin Suresi 15 Mayıs 2007
760 Cin Suresi 8 Mayıs 2007
761 Cin Sûresi / İnsan ve Cinler 1 Mayıs 2007
762 Nuh Sûresi / Davet 24 Nisan 2007
763 Nuh Sûresi / Nuh Kıssası 17 Nisan 2007
764 Meâric Sûresi / İnkarcılar 10 Nisan 2007
765 Meâric Sûresi / Hesap Günü 4 Nisan 2007
766 Mearic Suresi 27 Mart 2007
767 Hakka Suresi / Gayrimüslimler ile İlişkiler 13 Mart 2007
768 Gayrimüslimler ile İlişkiler 13 Mart 2007
769 Hakka Sûresi / Helak Olan Kavimler 13 Mart 2007
770 Kalem Sûresi / 13-43.Ayetler 6 Mart 2007
771 Hakka Sûresi / Semûd ve Ad Kavmi 27 Şubat 2007
772 Hakka Sûresi / Kıyamet Günü 20 Şubat 2007
773 İnsanın Yaratılışı / Yokluk 6 Şubat 2007
774 İnsanın Yaratılışı / Ana Rahmi 23 Ocak 2007
775 Kalem Sûresi / Öğretmek 9 Ocak 2007
776 Ramazan Özel -Soru Cevap 2 Ocak 2007
777 Kurban Özel / Kurban İle İlgili Ayetler 26 Aralık 2006
778 Kalem Sûresi / Kalem’e Yemin 19 Aralık 2006
779 Süleymaniye Vakfı Hakkında 12 Aralık 2006
780 Mülk Sûresi 24.Ayet / İnsanın Gelişimi 5 Aralık 2006
781 Mülk Sûresi 23.Ayet / İnşâ Etmek 28 Kasım 2006
782 Mülk Sûresi 15.Ayet / Yeryüzü Nimetleri 21 Kasım 2006
783 Mülk Sûresi / Yardımlaşma 14 Kasım 2006
784 Tahrim Sûresi / Tevbe Etmek 30 Ekim 2006
785 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -4 10 Ekim 2006
786 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -3 3 Ekim 2006
787 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -2 26 Eylül 2006
788 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler 19 Eylül 2006
789 Tahrîm Sûresi 3.Ayet / Haram Kılma Yetkisi 12 Eylül 2006
790 Tahrîm Sûresi / Peygamberlerin Haram Kılma Yetkisi 5 Eylül 2006
791 Talak Sûresi 8.Ayet / Boşanma -4 8 Ağustos 2006
792 Talak Sûresi 6.Ayet / Boşanma -3 1 Ağustos 2006
793 Talak Sûresi 4.Ayet / Boşanma -2 27 Temmuz 2006
794 Talak Sûresi / Boşanma 18 Temmuz 2006
795 Teğabun Sûresi 14.Ayet / İtaat 11 Temmuz 2006
796 Teğabun Sûresi / Cehennemlikler 4 Temmuz 2006
797 Teğabun Sûresi 5.Ayet / Kafir Kime Denir 20 Haziran 2006
798 Tegabûn Sûresi / Kafirlik 13 Haziran 2006
799 Teğabun Sûresi / Aldatmak 6 Haziran 2006
800 Münafikûn Sûresi / Ecel -2 30 Mayıs 2006
801 Münafikûn Sûresi 11. Ayet / Ecel 23 Mayıs 2006
802 Hz.İsa Gelecek mi? 20 Mayıs 2006
803 Münafikûn Sûresi / Münafıklar 20 Mayıs 2006
804 Münafikûn Sûresi / Allah Yolunda Olanlara Karşı Gelenler 16 Mayıs 2006
805 Münafikun Sûresi / Cuma Namazı 2 Mayıs 2006
806 Cum’a Sûresi / Cuma Namazı 25 Nisan 2006
807 Muhammed Sûresi 1-4 Ayetler / Aracılık ve Şirk 19 Nisan 2006
808 Cum’a Sûresi / Kitap Yüklenenler 18 Nisan 2006
809 Hz. İsa’nın Müjdesi 11 Nisan 2006
810 Saff Sûresi 3. Ayet / Ehli Kitabın Peygamberimize Bakışı 28 Mart 2006
811 Saff Sûresi / Ehli Kitabın Peygamberimize Bakışı 21 Mart 2006
812 Mümtehine Sûresi 13.Ayet / İftida – Bey’et 14 Mart 2006
813 Mümtehine Sûresi / İftida – Gayrimüslimlerle Evlilik 7 Mart 2006
814 Mümtehine Sûresi 10.Ayet / Kadınların Boşama Hakkı 28 Şubat 2006
815 Karikatür Olayı 14 Şubat 2006
816 Mümtehine Sûresi / Gayrimüslimlerle İlişkiler 14 Şubat 2006
817 Mücadele Sûresi 18.Ayet / Allah’ın İsimleri 31 Ocak 2006
818 Haşr Sûresi 11. Ayet / Münafıklar ve Karekterleri 19 Ocak 2006
819 Ganimet – Kurban 3 Ocak 2006
820 Fetih Suresi -15 / Tebük Seferi ve Münafıklar 28 Aralık 2005
821 Haşir Sûresi / Ganimet ve Nesir 27 Aralık 2005
822 Fetih Sûresi / Hudeybiye Sonrası Olaylar 21 Aralık 2005
823 Haşr Sûresi / Sürgün ve Ganimetler 20 Aralık 2005
824 Mücadele Sûresi / Allah’ın Gazab Ettiği Kişilerle İlişkiler 13 Aralık 2005
825 Mücadele Sûresi / Allah’a ve Peygamberine Karşı Gelmek 6 Aralık 2005
826 Mücadele Sûresi / Zihar ve Kefareti 22 Kasım 2005
827 Kur’anı Kerim’de Ehli Kitap 15 Kasım 2005
828 Hadid Sûresi / Demirin Önemi 8 Kasım 2005
829 Fetih Sûresi / İslam Müslümanlar ve Diğer Dinler 1 Kasım 2005
830 Ramazan Özel / Zekat 1 Kasım 2005
831 Ramazan Özel / Zekat ve Kadir Gecesi 25 Ekim 2005
832 Ramazan Özel / İnfak – Zekat 18 Ekim 2005
833 Ramazan Özel / Oruç 11 Ekim 2005
834 Ramazan Özel 4 Ekim 2005
835 Hadid Sûresi 20.Ayet 27 Eylül 2005
836 Hadid Sûresi 11.Ayet 20 Eylül 2005
837 Hadid Sûresi 7.Ayet / İnfak 13 Eylül 2005
838 Hadid Sûresi / Arş ve Kûrsi 6 Eylül 2005
839 Vakıa Sûresi 41. Ayet / Cehennemlikler 16 Ağustos 2005
840 Vakıa Sûresi / Cennet Nimetleri 9 Ağustos 2005
841 Rahman Sûresi / Cennette Hûriler ve Gilmanlar 3 Ağustos 2005
842 Rahman Sûresi 14. Ayet / Cinlerin Yaratılışı 26 Temmuz 2005
843 Rahman Sûresi / İnsanın Yaratılışı 19 Temmuz 2005
844 Kamer Sûresi 41.Ayet / Allah’ın Varlıklara Koyduğu Standart 12 Temmuz 2005
845 Kamer Sûresi 23.Ayet / Kur’anı Anlamak Kolaydır 5 Temmuz 2005
846 Necm Sûresi 33.Ayet / Şefaat 21 Haziran 2005
847 Necm Sûresi 26.Ayet / Şefaat 14 Haziran 2005
848 Necm Sûresi 19. Ayet / Şefaat 7 Haziran 2005
849 Necm Sûresi / İsra ve Miraç 31 Mayıs 2005
850 Necm Sûresi / Sünnet – Vahiy İlişkisi 24 Mayıs 2005
851 Fetih Sûresi 24.ayet / Hac Rüya ve Mekkenin Fethi 17 Mayıs 2005
852 Tur Sûresi / İsra Miraç Hristiyanlar ve Mucize 10 Mayıs 2005
853 Zariyat Sûresi / Siirt Konferansı ve Kadın Erkek Ayrımcılığı 26 Nisan 2005
854 Zariyat Sûresi 38.Ayet / Tevbe ve Zamanı 12 Nisan 2005
855 Zariyat Sûresi 41.Ayet / Kıssalar 3 Nisan 2005
856 Zariyat Sûresi 36.Ayet / Ecel-i Musemma 29 Mart 2005
857 Zariyat Sûresi / Gökten Rızık İnmesi 22 Mart 2005
858 Zariyat Sûresi / Gök Kapıları 15 Mart 2005
859 Kaf Sûresi / Kıyamet 8 Mart 2005
860 Kaf Sûresi / Kıyamet Günü ve Yeniden Dirilme 1 Mart 2005
861 Hucurat Sûresi 18.Ayet / İman İslam ve Münafıklar 22 Şubat 2005
862 Hucurat Sûresi 7. Ayet / İslam Kardeşliği 15 Şubat 2005
863 Başörtüsü ve Laiklik 12 Şubat 2005
864 Hucurat Sûresi / Öncelik Allah ve Elçisi 1 Şubat 2005
865 Kamer Sûresi / Peygamberlerine Karşı Çıkanların Sonu 28 Ocak 2005
866 Hucurat Suresi 25 Ocak 2005
867 Kur’an ve Sünnete Göre Kurban 18 Ocak 2005
868 İftida – Hudeybiye 14 Aralık 2004
869 Muhammed Sûresi (28-38) 30 Kasım 2004
870 Kadir Gecesi 19 Kasım 2004
871 Sadaka ve Zekat 1 Kasım 2004
872 Oruç ile ilgili ayetler 2 Ekim 2004
873 Zekat / Tevbe Sûresi 60.Ayet 13 Mayıs 2004
Kuran Dersi Canlı Yayın