Kur’an’daki Musa-Hızır Kıssasının Kader Konusu ile İlgisi

4 Haziran 2013 tarihinde yayınlandı. görüntülenme Kur'an Sohbetleri

Çünkü bu konu uzun asırlardan beri ihmal edilmiş, ve üzerine gereği gibi gidilmemiş bir konu. Kur’ân’ı Kerim bunu ‘Allah’ın ilmi,’ temelinde ele alırken, kelam geleneği ‘Allah’ın iradesi’ temelinde ele almış. Gerçi bu konularda araştırma yapan Çanakkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyelerinden Özcan TAŞÇI Bey’in bana göndermiş olduğu bir özet yazıda Allah’ın ilmi temelinde kader konusuna yaklaşanların olduğu Mutezilenin eski uleması arasında bu konunun ciddi ciddi ele alındığı ama daha sonra bir zemin kayması yaşandığı ifade ediliyor. İnşallah bizim cumartesi derslerinde kelamla ilgili kavram çalışması başlatacağız Allah nasip ederse yakında. O zaman bunların tarihi geçmişini kendi uzmanlarından dinleme nasip olur.

Şimdi bu konuya başladığımız günden beri herkesin zihnini Kehf Suresinde Cenabı Hakkın bize beyan ettiği, Musa Hızır kıssası olarak bilinen kıssa meşgul ediyor. Musa as. biliyorsunuz beraberinde bulunan yardımcısıyla beraber yola çıkıyor. Orada Cenabı Hakkın kullarından birisiyle karşılaşacak ve karşılaşıyorlar. 65. ayetten itibaren okuyorum.

(18/ Kehf 65.Ayet)

“Fe vecedâ abden min ibâdinâ âteynâhu rahmeten min indinâ ve allemnâhu min ledunnâ  ilmâ”

“Musa ile onun yanındaki yardımcısı,( ki onun Yuşa olduğu söyleniyor rivayetlerde)  Kullarımızdan bir kul buldular. Ona katımızdan bir rahmet ve yine katımızdan bir ilim  öğretmiştik. Katımızdan bir rahmet ve katımızdan bir ilim öğrettiğimiz kullarımızdan bir        kulu orada buldular.”

Şimdi bu kul kim? Daha sonra okuyacağımız ayetlerden o kulun kim olduğu ortaya çıkacak ama dinlerken daha rahat dinleyebilmeniz için ilgili ayetleri göstereceğim size, bunun bir melek olduğu, Cenabı Hakkın görevlendirdiği bir melek olduğunu göreceğiz inşallah.

Bu abd kelimesi Allah’ın kulu. Sadece insanlar için değil, melekler için de kullanılır. Nisa Suresinin 172. ayetini açarsak orada onu net olarak görebiliriz. Kur’ân’ı Kerim’in 4. sure ve 104. sayfası. Bakın orada Allah’u Teâlâ diyor ki.

(4/ Nisa 172.Ayet)

“Len yestenkifel mesîhu en yekûne abden lillâhi”

Mesih Allah’a abd olmaktan kendisini kenara çekmez.”

Mesih; isa as.ı Allah’ın oğlu sayıyorlar ya, oğul başkadır, abd başkadır. Abd: kul demektir. Oğul başka bir şeydir. Yani bir insan kendi yanındaki esirle kendi oğlunu bir tutamaz. Onun için bir yanlışlık yaptıklarını gösteriyor. Hıristiyanlar isa as.ı tanrılaştırıyor biliyorsunuz. Mekkeliler de melekleri tanrılaştırıyor. İşte burda diyor ki Allah’u Teâlâ:

“Len yestenkifel mesîhu en yekûne abden lillâhi”

“Mesih Allah’a abd olmaktan/ kul olmaktan kendisini kenara çekmez.”

“ve lâl melâiketul mukarrabûn”

“Mukarrab melekler de öyle.”

Yani Cenabı Hakka yakın sayılan melekler de ve İsa da Allah’a kul olmaktan istinkaf etmez.”  O zaman “Bizim kullarımızdan bir kul” sözüne melekler de girer mi buna göre? Girer. Öyleyse yani kul sözünü melekler için kullanmakta bir sakınca yok.

Allah’u Teâlâ meleklere, mesela burda, bu ayette diyor ki. Tekrar ayeti okuyalım,

(18/ Kehf 65.Ayet)

“Fe vecedâ abden min ibâdinâ âteynâhu rahmeten min indinâ ve allemnâhu min ledunnâ  ilmâ”

Şimdi bu Kur’ân’ı Kerim’de bir müteşabih ayet kavramı var biliyorsunuz. Birbirine benzer ayetler. O benzerlikten hareketler ne yapıyorduk? Ayetlerin açıklamalarına ulaşıyorduk değil mi? Şimdi bakın burada abd kelimesinden bu varlığın melek olabileceğini anladık. Buradan melek olduğuna karar vermiyoruz. Olabileceği. Şimdi burda bir ilk adım bu. Burada

“âteynâhu rahmeten min indinâ ve allemnâhu min ledunnâ ilmâ”

“Allemnâhu”’yu hal yaparsak, “Ona katımızdan bir ilim öğreterek bir rahmet ona  verdik.”

Şimdi bu nasıl şey. Bunun içinde Kur’ân’ı Kerim’in 44. suresi olan Duhan Suresinin ilk ayetlerini açalım. Bak burada şöyle diyor Allah’u Teâlâ.

(44/ Duhan 1.- 2.Ayet)

“Hâ mîm.”-” Vel kitâbil mubîn”

“Açık olan kitaba yemin olsun.”

Çünkü bundan önceki kitapları biliyorsunuz, gizlemişlerdir. Yani Yahudiler ve Hıristiyanlar ellerindeki kitabı bütünüyle bize göstermiyorlar, gizliyorlar. Ama Kur’ân’ı Kerim açık ve gizlenen bir tarafı yok.

(44/ Duhan 3.Ayet)

“İnnâ enzelnâhu fî leyletin mubâreketin”

“Bu Kur’ân’ı bereketli bir gecede indirdik.”

“ innâ kunnâ munzirîn”

“Biz uyarıda bulunmaktayız,” diyor.

O bereketli gece. Ne zaman indirilmişti Kur’ân’ı Kerim. Kadir gecesi, işte bereketli gece. O her yıl tekrarlanan bereketli bir gecedir. Peki o gece nasıl bir şey?

(44/ Duhan 4.Ayet)

“Fihâ yufreku kullu emrin hakîm”

“O gece hükme bağlanmış her iş taksim edilir.”

(44/ Duhan 5.Ayet)

“Emren min indinâ”

“Katımızdan bir emr olmak üzere.”

“innâ kunnâ mursilîn”

“Biz elçiler göndermekteyiz.”

Kadir gecesinde gelen elçilerden birisi kimdi? Cebrail as. Kime geldi? Muhammed sav.e. Ne getirdi? Allah’ın katından bir emir getirdi, değil mi? Emir, bir iş anlamına gelir. Bu emrin ne olduğunu zaten kendisi bildiriyor Allah’u Teâlâ.  Şura suresinin 52. ayeti.

(42/Şura 52.Ayet)

“Ve kezâlike evhaynâ ileyke rûhan min emrinâ,”

Bakın dikkat edin. Bu ruh, kelimesi de bilinmez maalesef. Niye maalesef diyorum. Bu metot bilinmediğinden dolayı. Şu anda Kur’ân’ın Kur’ân’la açıklanması metodu sahabeden sonra unutulmuş maalesef yani. Keşke unutulmasaydı. Öyle olunca da bir çok kavram maalesef bilinemiyor.

“O gece katımızdan bir emri elçilerle gönderiyoruz.” diyor.  Peki o emr neydi.

rûhan min emrinâ”.

“Katımızdan emrimizden bir ruh.”

Şimdi” rûhan min emrinâ” kelimesi bir de nerde geçiyor?

(97/ Kadr 1.-4.Ayet)

“İnnâ enzelnâhu fî leyletil kadr”-“ Ve mâ edrâke mâ leyletul kadr”-“ Leyletul kadri    hayrun min elfi şehr”-“ Tenezzelul melâiketu ver rûhu”

“Melekler iniyor o gece. (Niye?) Görevlerinde alıyorlar. Görev taksimatı yapılıyor.”

(44/ Duhan 4.Ayet)

“Fihâ yufreku kullu emrin hakîm”

“ Hükme bağlanmış görevler taksim ediliyor.”

Şimdi buradan şuna bakın. Ezelde bu işler yapılmıştır deniyor, değil mi? her şey olmuş bitmiş. Bu ayet ne diyor. Her kadir gecesi, değil mi?

(44/Duhan 5. Ayet)

“innâ kunnâ mursilîn”

“Biz elçi gönderiyoruz.”

Peki bu elçi kim acaba? Şeyden başka bir elçi mi var? ben bunu söylüyorum, meleklere elçi diyorum ama bunda bir hatam var mı? Kur’ân’ı Kerim hemen onun da cevabını veriyor. 35. Fatır Suresinin ilk ayetlerini açarsanız orada görürsünüz, o elçilerin kimler olduğunu. Diyor ki burada Allah’u Teâlâ.

(35/ Fatır 1.Ayet)

“Elhamdu lillâhi fâtırıs semâvâti vel ardı”

“Gökleri ve yeri yaratan Allah ne yaparsa güzel yapar.”

“câilil melâiketi rusulen”

“Melekleri rasul yapan.”

Bakın hiçbir parça eksik kaldı mı?

(42/Şura 52.Ayet)

rûhan min emrinâ”.

Emrimizden bir ruh.”

O ruh ne? O ruh: Allah’ın bilgisi. Peki niye Allah’ın bilgisi diyorsun.

“Ve kezâlike evhaynâ ileyke rûhan min emrinâ,”(42/52) ondan dolayi

Kur’ân’ı Kerim Allah’ın bilgisi değil mi. ve anlamı bir türlü anlaşılmadığı söylenen İsra Suresinin 85. ayeti var.

(17/ İsra 85.Ayet)

“Ve yes’elûneke anir rûh”

“Sana o ruhu soruyorlar. Deki ruh rabbimin emridir.”

O kadir gecesinde dağıtılan emirler işte. Yani doğru bilgi. Yani insana ruh veriyor. Tabiata ruh veriyor. Her şeye ruh veriyor, güç veriyor, kuvvet veriyor. Ve insana üflenen ruh da insandaki bilgi sistemidir. Vücut yapılıp bittikten, yaratılış bittikten sonra insana yüklenen bilgi sistemi. O da bir ruh. O bilgi sistemi sayesinde sizi beni burda dinleyebiliyorsunuz. O sistem sayesinde ben size burda konuşabiliyorum. Ben anlatıyorum siz onu kendi kabınıza yerleştirebiliyorsunuz.

Birde şu kelimeye bakın lütfen. Yani şu müteşabih ayet ne muhteşem bir şeymiş. Ama bizim gelenekte müteşabih ayete ne derler. Anlaşılmaz derler. Yav benzetme bir şeyi anlamamak için mi yapılır? Daha iyi anlamak için mi yapılır? Müteşabih birbirine benzer demektir. Allah’u Teâlâ yani anlaşılmasın diye benzetme mi yaptı? Onu ona benzetti, böyle ne biçim bir mantıktır yani. Kelime anlamına bile aykırı bir yapı oluşturuluyor. Burda bir başka kelime daha var.

(18/ Kehf 65.Ayet)

“rahmeten min indinâ”

“Katımızdan bir rahmet olmak üzere.”

mesela Rasulullah sav. İçin

(21/ Enbiya 107.Ayet)

“Ve mâ erselnâke illâ rahmeten lil âlemîn “Buyurmuştur değilmi?

Şimdi burda risalet mi rahmettir? Muhammet mi rahmettir? Risalet rahmettir, rasullüğü, Muhammed’in kendisi değil. Çünkü ondan öncede vardı o. Rahmet olan risaletin kendisidir. Şimdi niye öyle diyoruz? Kur’ân’dan hemen karşılığını bulacaksın. Müteşabih ayet işte o.

Şimdi tekrar 44. sureye bakalım arkadaşlar. 495. sayfa. Ayeti baştan okuyayım çünkü çok parçalandı bilgiler.

(44/Duhan 1.-2.Ayet)

“Hâ mîm.”- “Vel kitâbil mubîn”

“Gizli olmayan kitaba açık, herkesin ulaşabileceği bu kitaba yemin olsun.”

(44/Duhan 3.Ayet)

“İnnâ enzelnâhu fî leyletin mubâreketin”

“Onu bereketli bir gecede”

kadr gecesinde yani ölçülerin konduğu bir gecede, kader gecesinde- bakın “leyletül kadr.” Kadr, kader işte kelimeye bak aynı. Görüyor musunuz. Ama bizim bildiğimiz manada kader değil onu göreceğiz biraz sonra öyle olmadığını. Yani o kadir gecesi de bizim bildiğimiz manada kader değil. İnnâ enzelnâhu fî leyletin mubâreketin,

“innâ kunnâ munzirîn”

“Biz uyarıda bulunuyoruz.”

Geleneksel manadaki kaderde uyarının bir anlamı var mı? Şimdi bak uyarıyı şu Kehf Suresinde göreceğiz. Ne demek olduğunu göreceğiz.

(44/Duhan 4.Ayet)

“Fihâ yufreku kullu emrin hakîm”

“Hükme bağlanmış her emr/ her iş o gün taksim edilir. /Tefrik edilir.”

Sen şunu yapacaksın, sen şunu, sen şunu, kime tefrik ediliyor? Görevli meleklere.

(44/Duhan 5.Ayet)

“Emren min indinâ”

“Katımızdan bir emir olmak üzere.”

“innâ kunnâ mursilîn”

“Biz elçi göndeririz.”

Görevli melekler gidiyor. Niçin göndeririz biz onu.

(44/Duhan 6.Ayet)

“Rahmeten min rabbik”

“Rabbinden bir rahmet olsun diye.”

Gördünüz mü rahmeti. Bakın o melekler de rahmet için geliyormuş değil mi? Peki .

(21/ Enbiya 107.Ayet)

“Ve mâ erselnâke illâ rahmeten lil âlemîn”

“rasulullah da rahmet.”

O risalettir rahmet olan. O risalet bu Kur’ân’dadır. O zaman o rahmet devam ediyor değil mi?

(44/Duhan 6.Ayet)

“innehu huves semîul alîm”

“O işiten ve bilendir.”

Şimdi dönelim Kehf Suresine tekrar.  Şimdi burda dikkat ettiniz mi? Burada geçen her kelimenin Kur’ân’da bir açıklamasını gördük. Kehf Suresinin 65. ayeti.

(18/ Kehf 65.Ayet)

“Fe vecedâ”

“Musa ve yanında hizmet eden genç buldular,

“abden min ibâdinâ”

“kullarımızdan bir kulu.”

Ne olur o? Bir melek.

“âteynâhu rahmeten min indinâ”

“Ona katımızdan bir rahmet vermiştik.” Bak

(21/ Enbiya 107.Ayet)

Ve mâ erselnâke illâ rahmeten lil âlemîn”,

(44/Duhan 6.Ayet)

“Rahmeten min rabbik” diye okuduk ya az önce, rahmet. Yani

“Merhametimizden dolayı ona bazı emirler vermiştik.”

Allah’ın o rahmetinin, o merhametinin ne olduğunu biraz sonra Hızır Musa kıssasında göreceğiz. Musa as. o rahmeti bilmediği için itiraz ediyor. Ve burda şunu da göreceğiz. Musa as.a verilen bilgi ile bu meleğe verilen bilgi aynı değil. Musa as. bütün insanlığa örnek olması gereken bir nebidir. Ama bu meleğin kimseye örnek olması söz konusu değil. Yani şimdi Musa as. bunun yaptıklarından bir tanesini yapsaydı. Siz yeni bir araba alırdınız birisi gelir tornavidayla delerlerdi. Niye deldin? ‘Kardeşim ileride hırsız var arabayı çalacak onun için deldim’ derdi. Siz de sesinizi çıkaramazdınız değil mi? Ondan sonra birisi gelirdi bir çocuğu öldürürdü. Niye öldürdün? Şöyle olacaktı. Birisi gelir şunu yapar bunu yapardı. Ona verilen bilgi başka, ona verilen bilgi başka. Ayrı ayrı şeyler bunlar. Onun için Allah’u Teâlâ İsra 85. ayetinde ne diyor.

(17/ İsra 85. ayet)

“ve mâ ûtîtum minel ilmi illâ kalîlâ”

Yani Kur’ân’ı Kerim’de verilen bilgi az bir bilgidir. Hızır as.a verilen bilgi farklı bir bilgidir. Onun için Rasulullah sav.in şöyle dediği rivayet edilir Buhari’de geçen bir şeyde.

“Allah Musa’ya rahmet eylesin. Biraz sabırlı olsaydı da daha çok şey öğrenseydik.” Niye?           Çünkü o bilgiyi başkasından öğrenemeyiz. O bize verilen bilgi türünden değil.

(18/ Kehf 65.Ayet)

“ve allemnâhu min ledunnâ ilmâ”

“Ona kendi katımızdan bir ilim.” Ama bize verilmeyen bir ilim. ….

(17/ İsra 85. ayet)

“ve mâ ûtîtum minel ilmi illâ kalîlâ”

“Size bu bilgiden az bir şey verilmiştir.” Zaten Allah’u Teâlâ’nın bilgisi

“Ağaçlar kalem olsa denizler mürekkep olsa, hepsi bu bilgiyi yazacak olsa mümkün değil cenabı hakkın bilgisini yazamaz.” Bizim elimizdeki Kur’ân’ı Kerim’in hepsi bu kadar işte. Bu her halde bir şişe mürekkeple yazılabilir yani, olsun iki şişe.

(18/ Kehf 66.Ayet)

“Kâle lehu mûsâ hel ettebiuke alâ en tuallimeni mimmâ ullimte ruşdâ”

“Sana öğretilmiş olgunluk bilgisine,”

Benim bilmediğim bir bilgi var sende. Musa as. bunu biliyor.

“Onu bana öğretmen için senin peşine takılabilir miyim, diyor.

Bu bir gayb bilgisidir. Ne demek? Ben bilmiyorum, sen biliyorsun. Mesela sizin zihninizde olan bir çok şeyi ben bilmiyorum değil mi? Bu benim için gaybdır. Benim zihnimde olan birçok şeyi de siz bilmiyorsunuz, o da sizin için gaybdır. İşte senin bildiğin benim için gaybdır, bana öğretesin diye peşine takılabilir miyim diyor.Musa as. bunun böyle bir melek olduğunu bilmezse peşine takılmaz. Yani bir nebi, bir insanın arkasına takılır mı? İnsanlar ona takılmak zorundadır. Yani rasuller ne için gönderilir. İnsanlar ona uysunlar diye gönderilir. Ama burda rasul olan Musa as. ona uyuyor. İşte farklı bir bilgi varda onun için.

(18/ Kehf 67.Ayet)

“Kâle inneke len testetîa maiye sabrâ”

“Dedi ki: Sen benimle birlikte sabretmeye gücün yetemeyecek.”

Yani kendini zorlasan bile sabredemezsin, dedi.

(18/ Kehf 68.Ayet)

“Ve keyfe tesbiru alâ mâ lem tuhıt bihî hubrâ”

“Senin bilgin olmadığı bir şeyi,”

işin arka yüzünü bilmiyorsun, arka planı bilmiyorsun. Yani gerçek tarafını bilmiyorsun,

nasıl sabredeceksin.”

Peki geleneksel kader anlayışında burada bilip bilmemeye ne gerek var. Ne yapılmışsa olmuş bitmiş. İtiraza gerek yok ki değil mi? Burada şunu unutmayın. Allah merhametinden dolayı bunu yaptığını söylüyor. Bu merhameti göreceğiz. Merhametinden dolayı gönderiyor. Musa as. dedi ki:

(18/ Kehf 69.Ayet)

“Kâle se tecidunî inşâallahu sâbiren”

“Allah’ın izniyle beni sabreden olarak bulacaksın.”

Allah fırsatını verirse beni sabredenlerden bulacaksın dedi.

“ve lâ a’sî leke emrâ”

“Hiçbir konuda sana karşı çıkmayacağım dedi.”

Şimdi mesela ‘Allah fırsatını verirse,’ yine kader inancı açısından, zaten sabredecekse önceden bellidir, etmeyecekse önceden bellidir. Bu lafın anlamı yok.

Şimdi bakın şurada Büyük İslam İlmihali, Ömer Nasuhi Bilmen’in geleneksel kader anlayışını nasıl anlatıyor. Ve bu çok uzun asılardır böyle olmuş. İnşallah ben size ara ara anlatacağım. Böyle peş peşe değil de. Geçmişte yapılan o hayret verici tartışmalar, ayetlerin hiç dikkate alınmaması, hatta anlamlarının sağa sola çekilmesi, gerçekten çok üzücü bir şey. Büyük İslam İlmihali’nin 31. sayfası 68. paragrafında Ömer Nasuhi Bilmen şöyle anlatıyor.

‘Herhangi bir şeyin muayyen bir şekilde meydana gelmesini Cenabı Hakkın ezelde dilemiş olmasına kader denir.’

Herhangi bir şeyin muayyen bir şekilde ezelde dilemiş olması.. Şimdi Allah’u Teâlâ ne dedi? “Karara bağlanmış işlerin görevlerinin taksim edildiği gece de” ona da kadir gecesi dedi. Ezel nerde. Bu kelimenin geçtiği bir tek ayet yada hadis bulamazlar. Ama uydurma hadisler var tabi. Geçende  Ahmet AKBULUT hoca dedi ki ‘Kader konusunda binin üzerinde uydurma hadis var dedi. Bunlardan iki tanesi sahihtir dedi. Başka şekilde nasıl yerleştirecekler.

‘Hak Teâlâ’nın böylece dilemiş olduğu şeyin zamanı gelince meydana getirilmesine kaza denir. Hangi mümkin bir şeydir ki Allah’u Teâlâ takdir ettiği halde vücuda gelmesin. Hangi bir şeydir ki hak Teâlâ dilemediği halde vücuda gelebilsin.’

Yani bu ayetlerin aslında, buna inanırsanız bu ayetlerin bir anlamı kalmıyor. Ben şimdi biraz sonra bu inancın ayete yüzde yüz aykırılığını ben size göstereceğim Allah nasip ederse. Yani şuradaki inancın, yani hiç kimsenin, yani şuradaki küçük Zeynep’in bile şüphe etmeyeceği şekilde yüzde yüz aykırı olduğunu inşallah göstereceğim.

(18/ Kehf 70.Ayet)

“Kâle fe initteba’tenî fe lâ tes’elnî an şey’in hattâ uhdise leke minhu zikrâ”

“Dedi ki: eğer peşime takılacaksan ben sana onun bilgisini verinceye kadar bana hiçbir   şey sorma.”

Yani niçin yaptığımı söyleyinceye kadar sorma dedi.

(18/ Kehf 71.Ayet)

“Fentalakâ, hattâ izâ rakibâ fîs sefîneti harakahâ”

“Yürüdüler, gemiye bindiler ve gemiyi yaraladı, gemide delik açtı.”

“kâle e haraktehâ li tugrika ehlehâ,”

“Musa as. itiraz etti.”

Çünkü bu normal olarak yapılması mümkün olan bir şey değil.

“Sen bu gemidekileri batırmak için mi bunu deldin?

Bak gemide insanlar var ve deliyor. İnsanlar gemiye binili olduğu halde bir kişi gemiyi delebilir mi? Delebilir mi? Delemez. Niye? Herkes görür ve itiraz eder ama öyle bir şey ki sadece Musa as. görüyor ve delebiliyor.

“lekad ci’te şey’en imrâ”

“Dedi ki sen acayip bir şey yaptın.”  Çok tehlikeli bir şey yaptın dedi.

 (18/ Kehf 72.Ayet)

“Kâle e lem ekul inneke len testetîa maiye sabrâ”

“Dedi ki ben sana demedim mi benimle birlikte olmaya gücün yetmez.”

bana dayanamazsın demedim mi?

(18/ Kehf 73.Ayet)

“Kâle lâ tuâhıznî bimâ nesîtu”

“Dedi ki unuttum. Ondan dolayı beni sorumlu tutma.”

Geleneksel kader anlayışına göre bunda unutma munutma olmaz yani. Çünkü bütün davranışlar, nefes alması bile önceden belli.

lâ turhıknî min emrî usrâ”

“Bu işimde bana güçlük çıkarma” diyor.

(18/ Kehf 74.Ayet)

“Fentalekâ”

“Yürümeye devam ettiler.”

Şimdi “katımızdan bir rahmet olarak” dedi ya Allah’u Teâlâ, biraz sonra açıklayacak. Biliyorsunuz siz ondan dolayı, “İlerisinde birisi alacak, onun için deldim.” Şimdi bu Allah’ın bir ikramı değil mi bu, gemi sahibine? İşte bir rahmet. Onu inşallah biraz sonra detaylı olarak okuyacağız.

“hattâ izâ lekıyâ gulâmen fe katelehu”

“Bu defa bir ğulame rastladı.”

ğulâm”kelimesi yeni doğmuş çocuklar için de kullanılır. Biliyorsunuz İbrahim as.a bir “

Ğulâm müjdesi verilmişti. Zekeriye as.a ğulam çocuğu verilmişti, oğlan çocuğu Meryem validemize verilmişti. Ama esasen Arapçada ğulam bıyıkları terlemeye başlamış, artık kadınların cinselliğini fark etmeye başlamış, ama buluğa ermemiş haldeki bir çocuk anlamına geliyor. Yani on yaşlarında bir çocuk. Erkek çocuğu.

“fe katelehu”

“İşte o ğulamı öldürdü.”

“kâle e katelte nefsen zekiyyeten bi gayri nefs” Allah’ın kanununu hatırlatıyor.

“Sen suçsuz bir canı bir cana karşılık olmadan öldürdün öylemi?”

Çünkü Allah’u Teâlâ’nın haklı gördüğü öldürme: birisinin bir adamı öldürmesi dışında olmaz. İkincisi de savaştır. Burada zaten savaş söz konusu değil.

“lekad ci’te şey’en nukrâ”

“Dedi ki: Çok yadırganacak, çok garip bir şey yaptın.”

“Çok kötü bir şey yaptın. Çok çirkin bir davranışta bulundun dedi.

(18/ Kehf 75.Ayet)

“Kâle e lem ekul leke inneke len testetîa maıye sabrâ”

“Dedi ki: Ben sana demedim mi benimle birlikte olmaya dayanamazsın.”

Yine tekrar, şimdi böyle bir oğlan çocuğunu öldüreceksiniz ve adamı yakalamayacaklar, mümkün mü? Ve gene melek olduğu belli burda.

(18/ Kehf 76.Ayet)

“Kâle in seeltuke an şey’in ba’dehâ fe lâ tusâhıbnî,”

“Bir kere daha sorarsan, artık bana arkadaşlık yapma,”

“kad belagte min ledunnî uzrâ”

“çünkü artık benim özür dileyeceğim son noktaya ulaştın.

Hani bir kere yaparsınız bağışlanır, iki kere yaparsınız bağışlanır, üçüncüsünde bağışlarlar mı? Ee yeter artık bir değil, iki değil, üç oldu. Tamam. Özrün son noktasına ulaştın diyor. Daha bundan sonra sorarsan benimle arkadaşlığı kes diyor.

İşte talakın üç kere olması da bundan dolayıdır. Erkeğin artık özür delime imkanı kalmıyor, kusura bakma.

(18/ Kehf 77.Ayet)

“Fentalekâ,”

“Yürüdüler.”

“hattâ izâ eteyâ ehle karyetin istat’amâ ehlehâ”

“Bir yerleşim yerine geldiler, oradan, insanlardan yiyecek istediler.”

Ya karnımız aç bize bir şeyler verinde yiyelim dediler. Bütün bunlardan anlaşılıyor ki Musa as. bunun bir melek olduğunu bilmiyor. Öyle anlaşılıyor.” ‘inistet’amâ’” dediğine göre ikisi de istemiş. Biraz sonra bunun ne olduğunu zaten kendi kimliği açıklayacak.

“fe ebev en yudayyifûhumâ”

“Bunları misafir etmekten kaçındılar.”

“fe vecedâ fîhâ cidâren yurîdu en yenkadda”

“Yıkılmak üzere bir duvar buldular.”

“fe ekâmeh”

“O duvarı şöyle doğrulttu”

Bunu bir insan yapabilir mi? Yani yıkılmakta olan duvarı doğrultuyorsunuz.

“kâle lev şi’te lettehazte aleyhi ecrâ”

“Sen para almayı tercih etseydin, bedava yapmayı tercih etmeseydin, bundan bir şey alırdın.”

(18/ Kehf 78.Ayet)

“Kâle hâzâ firâku beynî ve beynik” Karnımızı da doyururduk. İşte bu üçüncüsü

“Bu artık ikimizi birbirimizden ayırır dedi.”

Bundan sonra daha özür dileme imkanın kalmadı.

“se unebbiuke bi te’vîli mâ lem testetı’ aleyhi sabrâ”

“Senin dayanamadığın şeyin tevilini sana haber vereceğim.”

Tevil ne demek? Tevil: Bir şeyi hedefine bağlamak, demektir. Şimdi şurada bilgisayar var. Bu bilgisayarın mesela şurada mausu var değil mi? Bu mausu çalıştırmak istiyorsam, şu mausu usb girişine taktığım zaman bu mausun tevilidir. O zaman çalıştırır. Ama birisi beni yanıltmak istiyorsa, ben bilmiyorsam meseleyi başka bir yere bağlar mausu da çalıştıramayız. O da yanlış tevil olur. Şimdi burda elektirik fişi var. Bu mesela 220 volt, 110 luk ta olabilir, buraya takabiliriz. Çalıştırmaz. Yani ne olacak, ne demektir? Doğru hedefine bağlamak demektir, tevil. Onun için Araplar derler ki, ‘Bir şeyi kastedilen hedefine ulaştırmak.’ Yani ben size bunları yaptım ya bunun asıl hedefini, gayesini sana anlatacağım. Niçin yaptığımı anlatacağım. Tevil o demek. Onun için birbirine bağlantılı ayetleri bir araya getirdiğiniz zaman tevil denir. O tevili biz yapamayız. Tevili Allah yapar. Mesela bu bilgisayarın fabrikası fişin nereye takılacağını fabrika yapmış değil mi? Efendim kaç voltluk olacağını da fabrika yapmış. Onun adaptörünü de o yapmış.

Peki insanların fabrikatörü kim? Allah’u Teâlâ. Ayetleri indiren kim? Allah’u Teâlâ. Dolayısıyla hangi ayetin hangi ayetle bağlantılı olduğunu Cenabı Haktan başkası bilmez. Onu bulabilmemiz için de mesela burda da fişi yanlış yere takmayalım diye her bir fişin şekli farklıdır. Bakın bu mausun ucu düzdür, yuvarlak değil. Bunun takılacak yeri de bellidir, hemen takarız. İşte buna müteşabih deniyor. Çünkü bakıyorsun bu nereye benziyor? Ha şurada, hemen takıyorsun. İşte müteşabih ayet bu. Biz onu bilemeyiz, oluşturamayız. Allah oluşturmuş, biz onu buluruz sadece. Peki bu, bu yuvarlak. Bunun takılacağı yeri de yuvarlak yapmışlar ki. Yani bunu da öbürü gibi yapsalardı karıştırırdık değil mi? Birini bir başkasının yerine takardık bu çalışmazdı. İşte bu bunun müteşabihi olmuş çünkü benziyor. Nereye, buraya takacaksın deniyor.

İşte ayetlerin müteşabih olması bu. Onu o şekilde yapan Allah’u Teâlâ, biz değil. Bize düşen nedir? Onu arayıp bulmaktır. Onun için

(3/ Ali-imran 7.Ayet)

“ve mâ ya’lemu te’vîlehû illâllâh,” ayetinin manası budur.

Hangi ayetin hangi ayetle bağlantılı olduğunu sadece Allah bilir. Biz onu buluruz. Allah onun kurallarını koymuş. Birbirine benzeterek bulmamızı sağlamıştır. Eğer şu yuvarlağı yuvarlağa benzetmeselerdi, her ikisini de mausun’ki gibi yapsalardı iki de bir bilgisayarlar bozulurdu, değil mi, öyle değil mi?

E şimdi siz diyorsunuz ki müteşabih anlaşılmaz. Öyle dediğin zaman, hiçbir zaman o mausu bu bilgisayara takıp çalıştıramazsın. Adaptörü de kullanamazsın elektirik kesilir. Suçu orada bulursun. Dersin ki ‘Bu ayetler anlaşılmaz,’ bu makine çalışmaz demek gibi bir şeydir. Öyle yani, gelenek böyle işte, onun için bu ayetleri anlayamıyorlar ya.

Şimdi anlatıyor. Yani arka planını anlatıyor. Tevili anlatmak için ben bunları söyledim. Bunun bir ana bağlantısı var. Yani bu olayları yaptık ama bir bağlantısı var, diyor.  bakın görüyor musunuz, Kur’ân tevilin ne demek olduğunu örnekle anlatıyor mu?

(18/ Kehf 78.Ayet)

“se unebbiuke bi te’vîli mâ lem testetı’ aleyhi sabrâ”

Sabretmeye gücün yetemediğinin tevilini sana haber vereceğim diyor.”

tevilin ne olduğunu şimdi anlatıyor. O zaman sen tevilin tarifini buradan öğren. Ali İmran 7. ayeti de buna göre anla. Ama böyle bir anlayış yok bizde maalesef. Ben burda söylüyorum. Açın usulü tefsir kitaplarını, tevile bir bakın ki nasıl anlatıyorlar. Hatta tetkik edin evinizde açın bir tefsiri tevil kelimesine bir bakin ki nasıl anlatıyorlar. Anlayana helal olsun. Yani hiç alakası yoktur bu söylediklerimizle, Kur’ân’da anlatılanlar la hiçbir alakası yoktur. Diyor ki, şimdi ana bağlantılarını anlatıyor. Tevilin ne demek olduğunu da buradan öğreniyorsun.

(18/ Kehf 79.Ayet)

“Emmes sefînetu fe kânet li mesâkîne ya’melûne fîl bahri”

“Gemi birkaç miskin içindi.”

Ne demek miskin? Armatöre miskin deniyor bak dikkat edin ha. Yani ellerinden gemi giderse yapacakları bir işleri yok, bildikleri tek iş bu. İşsiz kalacak adamlar yani, tamam mı. İşsiz kalacaklar. İşte miskin kelimesinin manasını da Kur’ân’ı Kerim söylüyor burda işte.

“ya’melûne fîl bahri”

Denizde çalışıyorlar.”

“fe eradtu en eîbehâ”

İstedim ki onu ayıplı hale getireyim.” Gemiyi.

“ve kâne verâehum melikun”

“ye’huzu kulle sefînetin gasbâ”

“Çünkü ileride bir kıral var. Zorla bütün gemileri alıyor”

Ama bu gemiyi sürenlerin bundan haberi yok. İlerideki kıralı bilmiyorlar. Hiçbir şey bilmiyorlar, gidiyorlar adamlar. Haberleri yok. peki Allahtan bir rahmet olarak dedi ya. Şimdi bu geminin delinmesi baştan baktığımız zaman nedir? Çok kötü bir şey. Ama geminin tamamının alınmasındansa bir bölümünün delinmesi daha iyi değil mi? O zaman Allah’ın merhametinden dolayı. O gönderdiği elçileri merhametinden dolayı gönderiyormuş.

Olay şurada (Ömer Nasuhi Bilmen’in kitabını göstererek) anlatılan gibi olsa bu ayetin ne anlamı olur? Bak, Ömer Nasuhi Bilmen şöyle anlatıyor. ‘Herhangi bir şeyin muayyen bir vechiler (şekilde) vücuda gelmesini Cenabı Hakkın ezelde dilemiş olmasına kader denir.’ Ezelde dilemiş olmasına. Burda şu anda diledi. İlerde kıral var, yoluna çıkıp alacak. Aslında Allah’ın muradı olduğu belli. Gönderen Allah’u Teâlâ ya bunu, merhametinden dolayı.

Bir de Allah’ın iradesi. Onu biraz sonra söyleyeyim. Şu anda söylemeyeyim çünkü bazıları farklı bir şekilde anlam verebilirler. Raad kelimesinin faili dolayısıyla.

(18/ Kehf 80.Ayet)

“Ve emmel gulâmu”

“O oğlan çocuğuna gelince,”

“fe kâne ebevâhu mu’mineyni “

“annesi babası mümin insanlardır.”

“fe haşînâ en yurhikahumâ tugyânen ve kufrâ” O çocuk artık on yaşlarına gelmiş, buluğa gelmek üzere.

“Bu çocuğun, annesini babasını taşkınlık ve kafirliğe sürüklemesinden korktuk.”

Korkan Allah’u Teâlâ, biraz sonra göreceğiz. Korktuk, onun için öldürdük. Ecel gelmeden bir kimsenin ölmesi mümkün mü size öğretilen bilgiye göre? Kitaplarda öyle değil mi? Ecel ne uzar ne kısalır demezler mi? Kitaplar böyle yazmıyor mu? Gerçi bizim Doğru Bildiğimiz Yanlışlar kitabında, ecelin uzamayacağı ama kısalacağı yazılı. Çok sayıda ayetle. Eğer bu çocuğun eceli bu sırada gelmiş olsa, ilerisinde şöyle şöyle yapacaktı denir mi? O zaman ecel gelmeden can alınıyor muymuş. Açık anlatmıyor mu bunu? Öyleyse siz yolda giderken yüz kilometre hızla gitmeniz gereken yerde yüz yirmi kilometreyle giderseniz kusura bakmayın sorumlu siz olursunuz bir şey olduğu zaman. Öyle efendim iş olacağına varır. İşin olacağı bu olur işte.

Bakın şimdi müslümanlar öyle bir hale gelmişlerdir ki kader anlayışları onları tamamen dikkatsiz, tedbirsiz, fakat faturayı Cenabı Hakka çıkaran bir yapıya büründürülmüştür. Peki buraya göre mesela hani Rasulullah’a mal ettikleri bir hadis okumuştuk burda. İşte “Şaki annesinin karnında şakidir, said annesinin karnında saiddir.” Yine burda bir kitapta okumuştuk ‘Karl Marks annesinin karnında kafirdi, efendim falanca kişide annesinin karnında şöyle idi’ falan diye. O zaman suçlu Cenabı Hak mı, onlar mı? Yada yaptıkları hangi sevapla cennete gidecekler gidecek yada hangi günahla cehenneme gidecekler gidecek. Eğer Cenabı Hak bunu önceden belirlemişse, bir kimsenin mümin olarak ölmesini, bir çocuğun onları kafir yapması düşünülebilir mi? Mümkün mü? İmkansız. Ama bak ne diyor bu Allah’ın ayeti işte. Korktuk diyor. O zaman ezelden belirlemiş mi Cenabı Hak? O sırada da belirlememiş. Ama Allah’ın merhametinden dolayı çocuk öldürülmüyor muydu? Annesiyle babası, ama annesiyle babası o anda müminler yarın yoldan çıkabilirler, onda garanti yok. O anlarıyla alakalı. İyi insanlar Cenabı Hak onlara ikram olsun diye çocuklarını öldürüyor.

(18/ Kehf 80.Ayet)

“Fe erednâ”

“İstedik,”

“en yubdilehumâ rabbuhumâ hayren minhu zekâten ve akrebe ruhmâ”

“Allah onun yerine daha gelişikli ve daha merhametli çocuk versin.”

Çocuk daha gelişikli ve daha merhametli. Bu yapıda bir çocuk vermesini istedik.

(18/ Kehf 81.Ayet)

“Ve emmel cidâru”

“Duvara gelince”

“fe kâne li gulâmeyni yetîmeyni”

“onlarda iki yetim oğlan çocuğuna aitti.”

Gene burada ğulam kelimesi var. Bunlar buluğa erdikten sonra yetim denmez. Öyle olsa ben de yetimim. Benim de babam yok, anam da yok yani. Buluğa erdikten sonrakilere yetim denmez. Mecazen denir de gerçek anlamda denmez.

“li gulâmeyni yetîmeyni fîl medîneti”

“O şehirde iki yetim çocuğa aitti o duvar.”

“ve kâne tahtehu kenzun lehumâ”

“Altında onlara ait bir hazine vardı.”

“ve kâne ebûhumâ sâlihâ”

“Bu çocukların babaları da iyi bir insandı.” Ölmüş tabi.

“fe erâde rabbuke”

“Rabbin istedi ki”

“en yeblugâ eşuddehumâ”

“bunlar güçlü kuvvetli hale gelsinler.”

Bütün bunlarda emri Allahtan aldığı ortaya çıkıyor.

Rabbin istedi ki güçlü bir hale gelsinler. -Eşudde dedi, yani artık reşit olacaklar, iş yapabilecek, parayı kullanabilecek hale gelebilmeleridir-

“ve yestahricâ kenzehumâ”

“ve kendilerine ait olan bu hazineyi çıkarsınlar.”

“rahmeten min rabbik”

“Rabbinden bir merhamet olmak üzere.”

İşte rasul olarak. Yukarıda da rahmeten dedi burda da rahmeten dedi. bütün bunlar Allah’ın bir ikramı değil mi? Kime ikramı? Hem ölen insana ikramı, çünkü çocuğuma kalsın diye bırakmış, hem de onun çocuklarına ikramı, hepsi de birer ikram.

Peki bizim bundan yararlanacağımız şey nedir. İşte bizim başımızdan da bu tür  olaylar geçer. Bazen bir olayı kendi aleyhimize olduğunu düşünebiliriz. Geminin delinmesi, çocuğun ölmesi gibi ama aslında lehimizedir. Onu sonradan anlarız. Öyleyse bir şeyde bizim kusurumuz yoksa ondan dolayı hiç üzülmemek lazım. Bazen de yaptığımız bir şeyi ‘Yav öyle bedavadan yaptık gitti’ dersiniz o şey gibi, duvarın yapılması gibi hiçbir şey de almadık. Aslında orada çok şey almışsınızdır. Onun farkında değilsinizdir. Cenabı Hak sizi bir başka maksatla orada çalıştırmıştır. Yani bir şeyde kendi kusurumuz yoksa sonucuna asla üzülmememiz gerektiğini buradan öğreniyoruz. Şimdi burda diyor ki:

“ve mâ fealtuhu an emrî,”

“bunaların hiç birisini kendi emrimden dolayı yapmadım “

emren minindine ayeti vardı, okumuştuk rabbimizin emri. Yani Allah’ın emri Kur’ân, Allah’ın emri meleklere verilen emirler, Allah’ın emri bir ruh, bilgi. Ve Allah’ın emri bizdeki bilgi sistemi. Ruh. Onun için Cebrail as.a her bakımdan güvendiği için “er- Ruhul Emin” deniyor. Çünkü bilgi adeta onda heykelleşmiş. Ve Rasulullah’ın öğretmeni de olmuş aynı zamanda. Tam güvendiği birisi. Çünkü geçmiş nebilerle ilgili bilgileri güvenli bir şekilde ona veriyor. Neden? Çünkü onlar kitaplarını gizlemişler. Rasulullah’ın ona ulaşması mümkün değil. Kur’ân da onları tasdik ediyor. Bununla ilgili bilgileri zaman zaman burada anlatıyoruz size.

(18/ Kehf 82.Ayet)

“zâlike te’vîlu mâ lem testı’ aleyhi sabrâ”

“İşte bu senin sabretmeye gücünün yetemeyeceği şeyin tevilidir.”

Ne demek tevili. Arka planı, asıl bağlantısı. Sen zihninde farklı bağlantılara götürüyordun bunu. Yanlış olduğunu söylüyor. Asıl bağlantısı bu. Haa o başka değil mi? o zaman başka.

Şimdi bütün bunlara bakın. Bir, olayların bizimle nebilerin bildiği tarafı var, birde bizlere gayb olan tarafı var. Şimdi Allah’u Teâlâ merhametinden bir takım şeyler söylüyor. Rabbim bunu böyle istedi, böyle istedi, böyle istedi. Allah isteyecekte olmayacak öyle mi? Bakın şimdi ben size dedim ki yanlışlarını göstereceğim. Şuraya bakın. Yine Büyük İslam İlmihalinden şey yapıyorum. Bu bizim uzun asırlardır oluşmuş gelenektir. Ömer Nasuhi Bilmen’e mahsus bir olay değil. Uzun asırlardır oluşmuş gelenektir. Bakın şimdi ne diyor burada.

Burada hep rabbin irade etti deniyor ya. İrade ne demek? İrade: Bir şey istemek demektir. Peki siz bir şeyi istediğiniz zaman olur mu? Olmaz. Allah istediği zaman olur mu? Bakacağız ne diyorlarmış burda. ‘İrade: Dileyebilmek, ihtiyar edebilmek sıfatıdır. Allah Teâlâ irade sıfatıyla muttasıftır. Yani Allah’u Teâlâ’nın irade sıfatı vardır. Onun iradesi ezelidir. Ezeli ne demek? Yani bu olaylar çoook evvel, bilemeyeceğiniz zamanlarda şey yapılmış. Peki bunların hepsi belirlenmiş de Cenabı Hak niye öyle belli zamanlarda bir takım şeylere meleklere görev veriyor merhametinden dolayı. Yok işte ilerisine şey gelecek, bir kral çıkıp bunu şey yapacak. Bunu onun için ayıplandırdık. Ayıplandırmaya lüzum yok. Önceden dilediyse zaten kral onu alamaz. Bak dikkat ediyor musunuz. Olayların bilemediğimiz arka planında da Cenabı Hak bizi imtihan ediyor. Allah’u Teâlâ istese bizi bilmez mi? Elbette ki tabi, bunların dedikleri gibi önceden bunu planlar, hiç problem yok. Ama o zaman imtihan olmaz. Planlamışsa imtihan olmaz.

Allah’u Teâlâ yaratacağı şeyleri bu irade sıfatıyla kendi hikmetine göre birer veche tahsis buyurur ve onun irade buyurduğu şey mutlaka olur. İrade ettiği şey mutlaka olur, diyor. Olur mu? Şimdi olur mu, olmazmı’nın cevabını nerden alacağız. Kur’ân’ı Kerim’den alacağız değil mi? Bunun çok sayıda örneği var da size Bedir Savaşı Ve Kader diye bir ders yapmıştım. Ona şey yapalım. Enfal suresinin ilk ayetlerini açalım. 8. sure. Fatih diyor ki: Muhataplarımı ben bununla susturuyorum. İradeyle susturuyorum diyor.  Bakın burda diyor ki Allah’u Teâlâ. 7. ayetinde.

(8/ Enfal 7.Ayet)

“Ve iz yaıdukumullâhu ihdât tâifeteyni ennehâ lekum,”

“Allah size bu iki guruptan birisi sizindir diye vaat etmişti.”

Vaat ediyordu işte birisi Suriye’den gelen kervan birisi de Mekke’den gelen ordu. Onu hatırlarsınız. Rum Suresindeki ayetlerde önceden vaat etmişti.

“ve teveddûne enne gayra zâtiş şevketi tekûnu lekum,”

“Siz güçsüz olanın sizin olmasını çok istiyordunuz.” O da Suriye’den gelen kervan.

“ve yurîdullâhu en yuhıkkal hakka bi kelimâtihî”

“Ama Allah şunu murat ediyordu. Kendi sözleri sebebiyle hak gerçekleşsin.”

O hak söz, o kanun yerine getirilsin, -o da İsra Suresinde Cenabı Hakkın belirttiği

(17/ İsra 76-77.Ayet)

“Bir nebiyi bir ülkeden çıkarırlarsa çıkaranların da kısa sürede oradan çıkması.”

(8/ Enfal 7.Ayet)

“ve yaktaa dâbiral kâfirîn”

“O kafirlerin kökünü kurutmak istiyordu Allah.”

Şimdi Allah Mekke’li kafirlerin kökünü kurutmak istiyorsa. Buraya göre (ilmihali gösteriyor) kurumaması mümkün mü? Bak ne diyor. Allah’ın irade buyurduğu şey mutlaka olur. Bak irade yuridu erade. Arapça bilmeyen bile sesten anlar bunu.

Peki hemen 67. ayeti açalım. Diyor ki burda Allah’u Teâlâ. Rasulullah sav. orada bir yanlış davranış yapmıştı. Ve bunun da günah olduğunu ayetler söylüyor zaten. Bizim o sohbette ayrıntılı olarak açıklanmıştı. Arzu eden kader sohbetlerinden onu dinleyebilir. Burda o sıfırdan başlayacak değiliz elbette. Muhammed suresinin 4. ayetinde: Düşmanı iyice etkisiz hale getirmeden esir alınması yasaklanmıştı. Bedir Savaşından önce inmişti bu ayet. Diyor ki:

(8/ Enfal 67.Ayet)

“Mâ kâne li nebiyyin en yekûne lehû esrâ”

“Hiçbir nebi düşmanı iyice etkisiz hale getirmeden esir alma hakkına sahip değildir.”

“turîdûne aradad dunyâ,”

“Siz dünyalık istiyorsunuz.”

Yani hemen elinize geçecek bir mal istiyorsunuz. Esir alıyorsunuz, ganimet alıyorsunuz.

“vallâhu yurîdul âhirah”

“Ama Allah daha sonrasını istiyor.”

Peki Allah’ın istediği olacağına göre, insanın isteği Allah’ın isteğine muhalif bir isteği olabilir m? İnsan istekte bulunabilir mi? Olamaz ki yani. Zaten ayete ne mana veriyorlar biliyorsunuz.

(81/Tekvir 29.Ayet)

“Ve mâ teşâûne illâ en yeşâallâhu”

“Allah bir şey dilemedikçe siz dileyemezsiniz.”

Allah, Allah. Yani benim dilemem bile mümkün değil. Ayete yanlış anlam veriliyor. Yani kelimelerin anlamı, şae fiilinin anlamı değiştirildiğinin biz burda her defasında söylüyoruz.

Bakın şu Tekvir Suresini bir açalım.586. sayfa 26. ayet. Şuradan meali okuyayım ben size.

“Hal böyle iken nereye gidiyorsunuz. O herkes için, sizden doğru yolda gitmek isteyenler için öğüttür.” Kur’ân. Doğru yolda gitmek isteyen için bir öğüt. Peki istemek, doğru yolda gitmeyi isteme. Bunu kafanıza not edin. “Alemlerin rabbi Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz.” Allah istemeden ben istemiyorsam doğru yolda gitmeyi istemek de ne demek oluyor? Yani şu meallerin halini görüyor musunuz. Bunun manası şudur. “Sizin bir şey yapmanız ancak Allah’ın onu yaratmasına bağlıdır.”(Tekvir 81/26-29)

O başka. O başka, bu başka. Yani siz öyle kendi başınıza kendinizi yaratıcı gibi düşünmeyin. Siz bir şeyi karar verirsiniz Allah o şeyi yaratmadan o olmaz. Allah’a da her zaman kulluğunuzu unutmayın, duanızı da yapın, ibadetinizi de yapın demektir bu. Burada böyle diyor.

Bak burada ne diyor? Allah başka bir şey istiyor siz başka bir şey istiyorsunuz. Peki Allah istemedikçe siz isteyemezsinizin yanlış olduğunu bu ayet gösteriyor mu? Bak burada irade, orada şae fiili. Allah’ın ayetlerini birbirini nakseder biçimde nasıl tercüme etmişler asırlar içinde görebiliyor musunuz. Ben burada İmam Maturidi’nin bu ayetlere verdiği manayı kendi kitabını getirerek göstermiştim. Şu ana kadar bir tek onun tefsirinde bu şae fiilinin doğru anlamını verdiğini görmüştük. Tercihte bulunmak diye.

Şimdi burda ne diyor Allah’u Teâlâ. Allah Bedir’de kafirlerin kökünün kazınmasını istedi mi az önceki ayette. Peki kazındı mı Bedir Savaşında. Peki Allah’u Teâlâ’nın istediği oluyordu. Hani? Allah herkesin mümin olmasını ister. Ama mümin olmak bizim elimizdedir. Kimsenin kafir olmasını istemez. Ama insanın elindedir. Allah bizi imtihan ediyor.

Peki o zaman bu kader anlayışı Musa- Hızır kıssasına uyuyor mu? Yada buradaki irade anlayışı Kur’ân’da anlatılana hiç uyuyor mu? Yüzde yüz ters dediğimde haklı mıyım. Siz müminlere bir inanç empoze ediyorsunuz. Öyle bir inanç ki bu insanları işlevsiz hale getiriyorsunuz. Allah insanları cihatla imtihan ediyor. Cihat ne demek? Son ana kadar gücünü kullanmak, demektir. Asla gevşetmemek demektir. Mücadeleye devam demektir. Çünkü cehd kelimesi var. Tabi cihadın o manası kaybolduğu için insanların hemen aklına savaş kalıyor. Tamam savaş da bir cihattır. Orada da kazanmak için son ana kadar cehdini sarf edeceksin. Ama hayat bir mücadeledir deriz değil mi? O mücadelede bütün gücünü kuvvetini vereceksin. Artık nefesin kesilene kadar mücadele edeceksin. Cihat o. Ama müslümanlar ne yapıyor. Biraz zora gördü mü, iş olacağına varır deyip bırakıyor ve imtihanı kaybediyor. İşte Müslümanların tarih sahnesinden çekilmesinin sebebi budur. O kader inancı var ya kader inancına sahip bir toplumun iflah olma şansı yoktur. Mümkün değil yani, başarılı olamaz. Ne diyor Allah’u Teâlâ

(47/ Muhammed 31.Ayet)

“Ve le nebluvennekum”

“Sizi yıpratıcı bir imtihandan geçireceğiz.” Çok yıpranacaksınız..

“hattâ na’lemel mucâhidîne minkum” Muhammed suresi 31. ayet

“İçinizden cihat edenleri bilinceye kadar.”

Ne demek? Yani canını dişine takıp son ana kadar hiç yılmadan mücadele edenleri bilene kadar. Dün birisi anlatıyor. İşimi kaybettim, yeni bir şirket kurdum, o şirkete bankalar kıredi veriyor alabilir miyim? Alamazsın kardeşim. “Ama iş yapamıyorum.” Nasıl, ne demek yapamıyorum. Canını dişine takacak sonuna kadar çalışacaksın. Nefesin kesilene kadar çalışacaksın. Allah’tan da yardım isteyeceksin. İmtihan bu kardeşim. Hemen ilk adımda imtihanı kaybetmek diye bir şey yok.

Cenabı Hak ezelden bilir diye burada geçti değil mi? Yani ezelden irade etmiştir. Ezel ne demekse artık. Bu insanlar ezelde var mıydı ki yani. 68. ayette diyor ki:

(8/ Enfal 68.Ayet)

“Lev lâ kitâbun minallâhi sebeka”

“Bundan önce Allah’ın bir yazgısı olmasaydı.”

Allah’ın bilgisinde öncelik sonralık olur mu? Bu geleneğe göre. Olur mu? Olmaz. Ama Allah burda öyle diyor. “Bundan önce bir yazgı olmasaydı” yani Rum suresinde “Size bugün zafer vereceğimi söz vermeseydim” diyor. Şimdi yanlış davrandınız . Mesela o gemi eğer yaralanmasaydı kral alırdı onu. Yani böyle bir emir verildiğini düşünün. Yaralamadınız, kral alırdı. Ama gemiyi hadi kurtaracağım diye söz vermişse o zaman bir şekilde kurtarırdı Cenabı Hak. İşte aynen burda eğer.

(8/ Enfal 68.Ayet)

“Lev lâ kitâbun minallâhi sebeka”

“Daha önce Allah’ın verdiği bir yazgı olmasaydı.”

Onu Rum suresine yazmış Onu Mekke’deyken.

“le messekum fîmâ ehaztum azâbun azîm”

“Şu aldığınız esirlerden dolayı” Çünkü yanlış yaptınız burda. “Size büyük bir azap dokunacaktı,”  diyor.

Esir alan ordunun komutanı kimdi? Rasulullah değil mi? Birinci sorumlu komutan mıdır asker midir? Komutandır. İşte ondan dolayı Allah’u Teâlâ daha sonra nasıl Mekke’nin kapısın açtığı zaman Hudeybiye’de dedi ki;

(48/ Fetih 1.-2.Ayet)

“İnnâ fetahnâ leke fethan mubînâ”- “Li yagfire lekallâhu mâ tekaddeme min zenbike”

“Sana o fethin önünü açtık artık Mekke’nin fethinin önünü açtık Allah senin önceki  günahını bağışlasın diye.”

Çünkü sen bedirde eğer suçu işlemeseydin orada doğru Mekke’ye gidecektin. Çünkü Allah onun için sana Mekke ordusunu vermişti.

Peki bu kader anlayışına göre bu ayetlerin bir anlamı var mı? Peki ikinci soru. Hiç Bedir Savaşını böyle anlatan doydunuz mu? Elbette anlatamaz. Ne yapacak. Bu ayetlere de.. okuyun bakayım tefsirlerde doğru mana veren bir tefsir bulabilecek misiniz. Hakikaten insan rahatsız oluyor. Bugün baktım bazı internet sitelerine diyorlar ki. Abdülaziz Hoca inat ediyor, geri dönmüyor, vazgeçsin falan filan. Yav kardeşim kusura bakmayın da biz insanların rızası için değil Allah rızası için buradayız. Size en baştan söylemiştim bu büyük bir depreme sebep olacak bir olaydır. Tek başımıza kalmayı göze almasaydık bu işe girmezdik. Zaten cihat da odur. Her şeyi kaybetme, canını da kaybetme pahasına yola gireceksin. Ama Cenabı Hakka sonsuz şükürler olsun ki bugün hem Türkiye’de hem dışarıda bu konu ciddi ciddi anlaşılmaya başlandı. Fakat asırların etkisi var. Kısa sürede herkesin bu noktaya gelmesi kolay değil. Niye kolay değil? Herkesin bu işe kafası yatıyor da gönlü yatmıyor. Yavaş yavaş onu da alıştıracaksın. Hani gönül ferman dinlemez falan filan deniyor ya. O da dinleyecek bir gün başka çare yok. Yeter ki kafanızı çalıştırın.

Peki özeti yapıyoruz. Özetimiz şu: Bu Kehf suresi bizim bilmediğimiz ama meleklerin bildiği gaybı bize bildiriyor. Olayların arkalarında bizim bilmediğimiz gerçekler vardır. O gerçekler tamamen Allah’ın bize olan merhametindendir. Bize ters gibi gözüken şey bazen çok iyi bir şey olabilir. Ama biz kendimiz asla hata etmememiz şartıyla meydana gelen tersliklerden rahatsızlık duymamamız lazım. İşte onu da zaten Hadid Suresi

(57/ Hadid 23.Ayet)

“Li keylâ te’sev alâ mâ fâtekum ve lâ tefrehû bi mâ âtâkum,”

“Kaybettiğinize üzülmeyesiniz elinize geçenden dolayı da şımarmayasınız diye.”

Bunu iyice öğrendiniz mi rahat edersiniz.

Burda yeni çıkan bir kitap var. Zeki BAYRAKTAR arkadaşımız yazdı. Hani nebi ve rasul kelimelerini biz burda zaman zaman anlatıyoruz. Zeki bey üroloji uzmanıdır Doç. Dr. Zeki bayraktar ama Arapça bilen ilahiyat mastırı yapmış olan bir arkadaşımızdır. Bizim vakfın çalışmalarına da yakından katılan bir arkadaşımızdır. Fatih de yardımcı oldu sağ olsun. Kur’ân ve Sünnet isimli kitap, yeni çıktı bu kitap. Ama hangi sünnet, nebinin sünneti mi, rasulün sünneti mi? Kur’ân’da nebi rasul farkı ve sünnet hadis meselesi. Geçende Ali Rıza Hoca bu isme takıldı. ‘Yav böyle niye isim koyuyorsunuz’ falan diye. Sonra almış yanıma geldi. ‘Yüz sayfasını okudum dedi bu kitabın. Yav çok önemli bir konu’ dedi yav. Bu defa isime daha takılmadı yani. Ama son derece mühim bir konu, gerçekten mühim bir konu.

Tüm Kur'an Sohbetleri
# İçerik Adı Yayınladığı Tarih Görüntülenme
1 Kehf 60-82 – Musa-Hızır Kıssası Işığında Meleklere İman | Kur’an Sohbetleri 3 Aralık 2024
2 Kehf Suresi 60-82. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Kasım 2024
3 Kehf Suresi 54-59. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Kasım 2024
4 Kehf Suresi 50-53. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Kasım 2024
5 Kehf Suresi 47-49. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Kasım 2024
6 Kehf Sûresi 45-46. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Ekim 2024
7 Kehf Suresi 32-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Ekim 2024
8 Kehf Suresi 27-31. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Ekim 2024
9 Kehf Suresi 22-26. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Ekim 2024
10 Kehf Suresi 19-21. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Ekim 2024
11 Kehf Suresi 16-18. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Eylül 2024
12 Kehf Suresi 9-15. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Eylül 2024
13 Kehf Suresi 1-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 10 Eylül 2024
14 İsra Suresi 110-111. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Eylül 2024
15 İsra Suresi 100-108. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Ağustos 2024
16 İsra Suresi 97-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Ağustos 2024
17 İsra Suresi 89-96. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Ağustos 2024
18 İsra Suresi 85-88. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Ağustos 2024
19 İsra Suresi 82-84. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Temmuz 2024
20 İsra Suresi 78-81. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Temmuz 2024
21 İsra Suresi 76-77. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Temmuz 2024
22 İsra Suresi 73-75. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Temmuz 2024
23 İsra Suresi 66-72. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Temmuz 2024
24 İsra Suresi 61-65. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Haziran 2024
25 İsra Suresi 58-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Haziran 2024
26 İsra Suresi 55-57. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Haziran 2024
27 İsra Suresi 53-54. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Mayıs 2024
28 İsra Suresi 45-52. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Mayıs 2024
29 İsra Suresi 40-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Mayıs 2024
30 İsra Suresi 36-39. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Mayıs 2024
31 İsra Suresi 34-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Mayıs 2024
32 İsra Suresi 33. Ayet | Kur’an Sohbetleri 23 Nisan 2024
33 İsra Suresi 32. Ayet | Kur’an Sohbetleri 16 Nisan 2024
34 İsra Suresi 26-31. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Nisan 2024
35 İsra Suresi 23-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Nisan 2024
36 İsra Suresi 18-22. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Mart 2024
37 İsra Suresi 16-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Mart 2024
38 İsra Suresi 13-15. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Mart 2024
39 İsra Suresi 12. Ayet | Kur’an Sohbetleri 5 Mart 2024
40 İsra Suresi 9-11. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Şubat 2024
41 İsra Suresi 4-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Şubat 2024
42 İsra Suresi 2-3. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Şubat 2024
43 İsra Suresi 1. Ayet | Kur’an Sohbetleri 6 Şubat 2024
44 Nahl Suresi 124-128. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ocak 2024
45 Nahl Suresi 119-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Ocak 2024
46 Nahl Suresi 114-118. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ocak 2024
47 Nahl Suresi 110-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ocak 2024
48 Nahl Suresi 103-109. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Ocak 2024
49 Nahl Suresi 101-102. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Aralık 2023
50 Nahl Suresi 94-100. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Aralık 2023
51 Nahl Suresi 93. Ayet | Kur’an Sohbetleri 12 Aralık 2023
52 Nahl Suresi 90-93. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Aralık 2023
53 Nahl Suresi 83-89. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Kasım 2023
54 Nahl Suresi 77-82. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Kasım 2023
55 Nahl Suresi 72-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Kasım 2023
56 Nahl Suresi 68-71. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Kasım 2023
57 Nahl Suresi 65-67. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ekim 2023
58 Nahl Suresi 60-64. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ekim 2023
59 Nahl Suresi 56-59. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ekim 2023
60 Filistin-İsrail Savaşı | Kur’an Sohbetleri 10 Ekim 2023
61 Nahl Suresi 51-55. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ekim 2023
62 Nahl Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Eylül 2023
63 Nahl Suresi 41-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Eylül 2023
64 Nahl Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Eylül 2023
65 Nahl Suresi 35-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Eylül 2023
66 Nahl Suresi 30-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Ağustos 2023
67 Nahl Suresi 24-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Ağustos 2023
68 Nahl Suresi 15-23. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Ağustos 2023
69 Nahl Suresi 9-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Ağustos 2023
70 Nahl Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Ağustos 2023
71 Nahl Suresi 3-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Temmuz 2023
72 Nahl Suresi 1-2. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Temmuz 2023
73 Hicr Suresi 88-99. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Temmuz 2023
74 Hicr Suresi 85-87. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Temmuz 2023
75 Hicr Suresi 61-77. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Haziran 2023
76 Hicr Suresi 51-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Haziran 2023
77 Hicr Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Mayıs 2023
78 Hicr Suresi 43-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Mayıs 2023
79 Hicr Suresi 28-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Mayıs 2023
80 Hicr Suresi 26-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Mayıs 2023
81 Hicr Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Mayıs 2023
82 Hicr Suresi 14-18. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Nisan 2023
83 Hicr Suresi 6-13. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Nisan 2023
84 Hicr Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Nisan 2023
85 İbrahim Suresi 42-52. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Nisan 2023
86 İbrahim Suresi 35-41. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Mart 2023
87 İbrahim Suresi 28-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Mart 2023
88 İbrahim Suresi 22-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Mart 2023
89 İbrahim Suresi 18-21. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Mart 2023
90 İbrahim Suresi 9-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Şubat 2023
91 İbrahim Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Şubat 2023
92 İbrahim Suresi 1-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Şubat 2023
93 Rad Suresi 41-43. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Şubat 2023
94 Rad Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ocak 2023
95 Rad Suresi 36-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ocak 2023
96 Rad Suresi 33-36. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ocak 2023
97 Rad Suresi 30-32. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 10 Ocak 2023
98 Rad Suresi 26-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ocak 2023
99 Rad Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Aralık 2022
100 Rad Suresi 17-19. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Aralık 2022
101 Rad Suresi 15-16. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Aralık 2022
102 Rad Suresi 11-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Aralık 2022
103 Rad Suresi 6-10. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Kasım 2022
104 Rad Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Kasım 2022
105 Yusuf Suresi 105-111. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Kasım 2022
106 Yusuf Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Kasım 2022
107 Yusuf Suresi 87-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Kasım 2022
108 Yusuf Suresi 77-86. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Ekim 2022
109 Yusuf Suresi 67-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Ekim 2022
110 Yusuf Suresi 58-66. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Ekim 2022
111 Yusuf Suresi 43-57. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Ekim 2022
112 Yusuf Suresi 36-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Eylül 2022
113 Yusuf Suresi 30-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Eylül 2022
114 Yusuf Suresi 23-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Eylül 2022
115 Yusuf Suresi 7-22. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Eylül 2022
116 Yusuf Suresi 1-6. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ağustos 2022
117 Kur’an’da İman Esasları | Kur’an Sohbetleri 23 Ağustos 2022
118 Hud Suresi 118-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ağustos 2022
119 Hud Suresi 116-117. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ağustos 2022
120 Hud Suresi 114-115. Ayetler – Namazların Birleştirilmesi 2 Ağustos 2022
121 Hud Suresi 109-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Temmuz 2022
122 Hud Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Temmuz 2022
123 Hud Suresi 84-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Haziran 2022
124 Hud Suresi 69-83. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Haziran 2022
125 Hud Suresi 61-68. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Haziran 2022
126 Hud Suresi 50-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Haziran 2022
127 Hud Suresi 36-49. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Mayıs 2022
128 Hud Suresi 25-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Mayıs 2022
129 Hud Suresi 18-24. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Mayıs 2022
130 Hud Suresi 15-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Mayıs 2022
131 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 13-14. Ayetler 26 Nisan 2022
132 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 12. Ayet 20 Nisan 2022
133 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 8-11. Ayetler 13 Nisan 2022
134 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 7. Ayet 6 Nisan 2022
135 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 5-6. Ayetler 30 Mart 2022
136 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 1-4. Ayetler 23 Mart 2022
137 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 107-109. Ayetler 16 Mart 2022
138 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 101-106. Ayetler 9 Mart 2022
139 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 99-100. Ayetler 2 Mart 2022
140 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 93-98. Ayetler 23 Şubat 2022
141 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 75-86. Ayet 9 Şubat 2022
142 Kur’an Sohbetleri | Yunus 71-74. Ayetler 2 Şubat 2022
143 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 65-70. Ayetler 26 Ocak 2022
144 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 61-64. Ayetler 19 Ocak 2022
145 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 59-60. Ayetler 12 Ocak 2022
146 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 54-58. Ayetler 5 Ocak 2022
147 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 45-53. Ayetler 29 Aralık 2021
148 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 41-44. Ayetler 22 Aralık 2021
149 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 38-40. Ayetler 15 Aralık 2021
150 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 37. AYET 8 Aralık 2021
151 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 31-36. AYETLER 1 Aralık 2021
152 Kur’an Sohbetleri | YUNUS 26-30. AYETLER 24 Kasım 2021
153 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 21-25. AYETLER 17 Kasım 2021
154 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 15-20. AYETLER 10 Kasım 2021
155 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 7-14. AYETLER 3 Kasım 2021
156 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 4-6. AYETLER 27 Ekim 2021
157 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 1-3. AYETLER 20 Ekim 2021
158 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 123-129. AYETLER 13 Ekim 2021
159 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 119-122. AYETLER 5 Ekim 2021
160 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 113-118. AYETLER 28 Eylül 2021
161 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 107-112. AYETLER 21 Eylül 2021
162 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 97-106. AYETLER 15 Eylül 2021
163 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 90-96. AYETLER 8 Eylül 2021
164 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 81-89. AYETLER 31 Ağustos 2021
165 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 74-80. AYETLER 24 Ağustos 2021
166 Kur’an Sohbetleri | SIKINTILAR VE BOLLUKLA İMTİHAN 17 Ağustos 2021
167 Kur’an Sohbetleri | RESUL VE TEBLİĞ 17 Ağustos 2021
168 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 71-73. AYETLER 4 Ağustos 2021
169 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 64-70. AYETLER 27 Temmuz 2021
170 Kur’an Sohbetleri | BÜYÜK GÜNAHLAR 20 Temmuz 2021
171 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 61-63. AYETLER 14 Temmuz 2021
172 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 58-60. AYETLER 6 Temmuz 2021
173 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 53-57. AYETLER 30 Haziran 2021
174 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 43-52. AYETLER 23 Haziran 2021
175 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 38-42. AYETLER 16 Haziran 2021
176 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 36-37. AYETLER 9 Haziran 2021
177 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 34-35. AYETLER 2 Haziran 2021
178 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 32-33. AYETLER 26 Mayıs 2021
179 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 30-31. AYETLER 19 Mayıs 2021
180 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 29. AYET (CİZYE) 12 Mayıs 2021
181 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 28. AYET (Müslüman olmayanlar Mekke’ye giremez mi?) 5 Mayıs 2021
182 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 25-27. AYETLER 28 Nisan 2021
183 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 23-24. AYETLER 21 Nisan 2021
184 Kur’an Sohbetleri | ORUÇ İLE İLGİLİ AYETLER 15 Nisan 2021
185 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 17-22. AYETLER 6 Nisan 2021
186 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 16. AYET 31 Mart 2021
187 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 9-15. AYETLER 24 Mart 2021
188 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 5-8. AYETLER 17 Mart 2021
189 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 1-5. AYETLER 10 Mart 2021
190 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 72-75. AYETLER 3 Mart 2021
191 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 67-71. AYETLER 25 Şubat 2021
192 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 65-66. AYETLER 17 Şubat 2021
193 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 59-64. AYETLER 10 Şubat 2021
194 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 52-58. AYETLER 5 Şubat 2021
195 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 50-51. AYETLER 27 Ocak 2021
196 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 49. AYET 21 Ocak 2021
197 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 45-48. AYETLER 14 Ocak 2021
198 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 41-44. AYETLER 6 Ocak 2021
199 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 35-40. AYETLER 30 Aralık 2020
200 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 31-34. AYETLER 23 Aralık 2020
201 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 28-30. AYETLER 16 Aralık 2020
202 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 17-23. AYETLER 2 Aralık 2020
203 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 13-16. AYETLER 26 Kasım 2020
204 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 9-12. AYETLER 18 Kasım 2020
205 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 5-8. AYETLER 5 Kasım 2020
206 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 1-4. AYETLER 29 Ekim 2020
207 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 204-206. AYETLER 22 Ekim 2020
208 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 200-204. AYETLER 15 Ekim 2020
209 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 189-199. AYETLER 8 Ekim 2020
210 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 188. AYET 1 Ekim 2020
211 Kur’an Sohbetleri | SUR’A ÜFLENMESİ 24 Eylül 2020
212 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’DA KIYAMET SAATİ 17 Eylül 2020
213 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 184-186. AYETLER 10 Eylül 2020
214 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 180-183. AYETLER 3 Eylül 2020
215 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 179. AYET VE DEVAMI 28 Ağustos 2020
216 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 175-178. AYETLER 20 Ağustos 2020
217 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 172-174. AYETLER 13 Ağustos 2020
218 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 168-171. AYETLER 5 Ağustos 2020
219 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 163-167. AYETLER 24 Temmuz 2020
220 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 158-162. AYETLER 15 Temmuz 2020
221 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 154-157. AYETLER 8 Temmuz 2020
222 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 138-153. AYETLER 1 Temmuz 2020
223 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 127-137. AYETLER 24 Haziran 2020
224 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 103-126. AYETLER 17 Haziran 2020
225 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 100-102. AYETLER 10 Haziran 2020
226 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 94-99. AYETLER 3 Haziran 2020
227 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 85-93. AYETLER 26 Mayıs 2020
228 Kur’an Sohbetleri | KADİR GECESİ 19 Mayıs 2020
229 Kur’an Sohbetleri | A’RÂF SURESİ 73-78. AYETLER 13 Mayıs 2020
230 Kuran Sohbetleri | A’RAF SURESİ 65-72 ARASI AYETLER 6 Mayıs 2020
231 Kur’an Sohbetleri | NAMAZ VAKİTLERİNİN EVRENSEL ÖLÇÜLERİ 30 Nisan 2020
232 Kur’an Sohbetleri | ORUCA BAŞLAMA VE BİTİŞ VAKİTLERİ 23 Nisan 2020
233 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 59-64. AYETLER 16 Nisan 2020
234 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 57-58. AYETLER 9 Nisan 2020
235 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 53-56. AYETLER 2 Nisan 2020
236 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 52. AYET 26 Mart 2020
237 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 42-51. AYETLER 19 Mart 2020
238 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 37-41. AYETLER 13 Mart 2020
239 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 34-37. AYETLER 5 Mart 2020
240 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 31-32. AYETLER 27 Şubat 2020
241 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 29-30. AYETLER 20 Şubat 2020
242 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 26-28. AYETLER 13 Şubat 2020
243 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 10-25. AYETLER 7 Şubat 2020
244 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 4-9. AYETLER 30 Ocak 2020
245 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 1-3. AYETLER 23 Ocak 2020
246 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’A DAİR KURGULAR VE GERÇEKLER 16 Ocak 2020
247 Kur’an Sohbetleri | İSLAM VE TİCARET 10 Ocak 2020
248 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 159-165. AYETLER 3 Ocak 2020
249 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 154-157. AYETLER 26 Aralık 2019
250 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 150-153. AYETLER 19 Aralık 2019
251 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 148-150. AYETLER 12 Aralık 2019
252 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 146-147. AYETLER 6 Aralık 2019
253 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 142-145. AYETLER 28 Kasım 2019
254 Kur’an Sohbetleri | DÜNYA HAYATININ ANLAMI 21 Kasım 2019
255 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 141. AYET 14 Kasım 2019
256 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 136-140. AYETLER 7 Kasım 2019
257 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 133-135. AYETLER 31 Ekim 2019
258 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 128 – 132. AYETLER 24 Ekim 2019
259 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 122 – 127. AYETLER 17 Ekim 2019
260 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 118 – 121. AYETLER 10 Ekim 2019
261 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 113-117. AYETLER 3 Ekim 2019
262 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 111 VE DEVAMI AYETLER 26 Eylül 2019
263 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 108-111. AYETLER 19 Eylül 2019
264 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 106-108. AYETLER 12 Eylül 2019
265 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 106-107 ARASI AYETLER 5 Eylül 2019
266 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 100-106 ARASI AYETLER 29 Ağustos 2019
267 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 95-99 ARASI AYETLER 22 Ağustos 2019
268 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 93-94 ARASI AYETLER 11 Temmuz 2019
269 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (91-92 ARASI AYETLER) 4 Temmuz 2019
270 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (83-90 ARASI AYETLER) 27 Haziran 2019
271 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (74-83 ARASI AYETLER) 20 Haziran 2019
272 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (68-73 ARASI AYETLER) 14 Haziran 2019
273 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (63-67 ARASI AYETLER) 3 Mayıs 2019
274 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (61-64 ARASI AYETLER) 25 Nisan 2019
275 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (60-62 ARASI AYETLER) 18 Nisan 2019
276 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (56-59 ARASI AYETLER) 11 Nisan 2019
277 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (54-59 ARASI AYETLER) 4 Nisan 2019
278 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (50-53 ARASI AYETLER) 28 Mart 2019
279 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (42-49 ARASI AYETLER) 21 Mart 2019
280 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (37-41 ARASI AYETLER) 14 Mart 2019
281 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (32-36 ARASI AYETLER) 7 Mart 2019
282 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (19-31 ARASI AYETLER) 28 Şubat 2019
283 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (11-18 ARASI AYETLER) 21 Şubat 2019
284 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (1-11 ARASI AYETLER) 12 Şubat 2019
285 KUR’AN SOHBETLERİ | HER KÂFİR YALANCIDIR (ENAM 6/27) 5 Şubat 2019
286 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’DAN KİMLER İSTİFADE EDER 29 Ocak 2019
287 KUR’AN SOHBETLERİ | CAİZ OLAN VE OLMAYAN VESİLELER 22 Ocak 2019
288 KURAN SOHBETLERİ | KİMSE MÜŞRİĞİM DEMEZ (ENAM 6/22-24) 15 Ocak 2019
289 KUR’AN SOHBETLERİ | İSLAM’IN EVRENSELLİĞİ (EN’AM 6/19-21) 8 Ocak 2019
290 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’IN EVRENSELLİĞİ 1 Ocak 2019
291 Kuran Sohbetleri | İnsanı Kamil Uydurması 25 Aralık 2018
292 Allah’a Teslim Olmak (En’am 12-15. Ayetler) 18 Aralık 2018
293 Kur’an’da Yolculuk ve Amaçları (En’am 11. Ayet) 11 Aralık 2018
294 Nebimize Kur’an’dan Başka Mucize Verilmiş Midir? (En’am 7-10. Ayetler) 4 Aralık 2018
295 Allah Her Şeyi Bilir (En’am 1-6. Ayetler) 27 Kasım 2018
296 Dinin Bozulmasının Canlı Örneği: Namaz Vakitleri (En’am 3-6. Ayetler) 20 Kasım 2018
297 Ecel (En’am 2. Ayet) 13 Kasım 2018
298 Dünya Düz Mü Yuvarlak Mı? (En’am 1. Ayet) 6 Kasım 2018
299 İsa Aleyhisselam’ın Mucizeleri (Maide 109. Ayet ve Devamı) 30 Ekim 2018
300 Mahşerde Rasullerle Yüzleşme (Maide 109. Ayet) 23 Ekim 2018
301 Vasiyet ve Kadının Şahitliği (Maide 106-108. Ayetler) 16 Ekim 2018
302 Tebliğ Görevi ve Bireysel Sorumluluğumuz (Maide 103-105. Ayetler) 9 Ekim 2018
303 Soru Sorma Özgürlüğü (Maide 101 ve 102. Ayetler) 2 Ekim 2018
304 Çoğunluk Hakikatin Ölçüsü mü? (Maide 100. Ayet) 25 Eylül 2018
305 İnsanları Uyarma Görevi (Maide 77-81. Ayet) 18 Eylül 2018
306 Dinde Aşırılık (Maide 77. Ayet) 11 Eylül 2018
307 Rasul ve Tebliğ (Maide 99. Ayet) 4 Eylül 2018
308 İhramlıyken Avlanma Yasağı (Maide 94-98. Ayetler) 24 Temmuz 2018
309 Uyuşturucu Maddelerin Haramlığı (Maide 90-93. Ayetler) 17 Temmuz 2018
310 İçkinin Yasaklanması ve Tedricilik (Maide 90. Ayet) 10 Temmuz 2018
311 Yemin Keffâreti (Maide 89. Ayet) 3 Temmuz 2018
312 Ehl-i Kitaptan Mümin Olanlar (Maide 82-86. Ayetler) 19 Haziran 2018
313 Hristiyanlıktaki Teslis İnancı (Maide 72-76. Ayetler) 15 Mayıs 2018
314 Kur’an’a Yönelik Saldırılar (Maide 70 ve 71. Ayetler) 8 Mayıs 2018
315 İsrailoğulları’nın Kur’an’a Karşı Tutumları (Maide 70. Ayet) 1 Mayıs 2018
316 Ehli Kitap Ne Zaman Kafir Olur? (Maide 69. Ayet) 24 Nisan 2018
317 Müslümanın Görevi Kur’an’a Uyma (Maide 67-68. Ayetler) 17 Nisan 2018
318 Gerçek Zenginliğin Yolu (Maide 66. Ayet) 10 Nisan 2018
319 Yahudilerin Çıkmazları (Maide 64-66. Ayetler) 3 Nisan 2018
320 İslam’da Ticaret Ahlakı: Çiftlik Bank Örneği 27 Mart 2018
321 Günahta Yarışan Dindarlar (Maide 60-63. Ayetler) 20 Mart 2018
322 Ehli Kitaptan Maymunlaşan ve Domuzlaşanlar (Maide 60-63. Ayetler) 13 Mart 2018
323 Ehli Kitabın Müslümanlardan İntikamı (Maide 59. Ayet) 6 Mart 2018
324 Tasdik Bağlamında Namaz (Maide 55-57. Ayetler) 27 Şubat 2018
325 Mü’minlerin Yakın Dostu Sadece Mü’minlerdir (Maide 55-57. Ayetler) 20 Şubat 2018
326 Ehli Kitapla Savaşta Nebevi Siyaset (Maide 54-56. Ayetler) 13 Şubat 2018
327 Dinden Dönme ve Zındıklık (Maide 53-54. Ayetler) 6 Şubat 2018
328 Ehl-i Kitaptan Münafıklar (Maide 51-52. Ayetler) 30 Ocak 2018
329 Savaş Ahlakı 23 Ocak 2018
330 Yahudiler ve Hristiyanlarla İlişkiler: Cizye (Maide 51. Ayet) 16 Ocak 2018
331 Yahudi ve Hristiyanlarla İlişkiler (Maide 51. Ayet) 9 Ocak 2018
332 Ehli Kitapla İlişkiler (Maide 50-51. Ayetler) 2 Ocak 2018
333 Hadisler Vahiy Olabilir mi? (Maide 48-49. Ayetler) 26 Aralık 2017
334 Önceki Şeriatler (Maide 48. Ayet) 19 Aralık 2017
335 Muhammed Aleyhisselam ve Kur’an (Maide 48. Ayet) 12 Aralık 2017
336 İsa Aleyhisselam ve İncil (Maide 46-47. Ayet) 5 Aralık 2017
337 Kısasta Hayat Vardır (Maide 45. Ayet) 28 Kasım 2017
338 Allah’ın İndirdiğiyle Hükmetmeyenler (Maide 44. Ayet) 24 Kasım 2017
339 Tevrat Kime Verildi? (Maide 43-44. Ayetler) 14 Kasım 2017
340 Kafirlikte Yarışanlar (Maide 41-42. Ayetler) 7 Kasım 2017
341 Hırsızlık Suçu ve Cezası (Maide 38-40. Ayetler) 31 Ekim 2017
342 Küfür ve Şirk (Maide 36-37. Ayetler) 24 Ekim 2017
343 Şirke Alet Edilen Ayet (Maide 35. Ayet) 17 Ekim 2017
344 Toplumsal Güvenliği İhlal Suçu ve Cezası (Maide 32-34. Ayetler) 10 Ekim 2017
345 Kur’an’da Kuşların Dünyası (Maide 27-32. Ayetler) 3 Ekim 2017
346 Kendini Büyük Görmek (Maide 15-26. Ayetler) 28 Eylül 2017
347 İmtihanı Kaybettiren Benlik Yarışı (Maide 17,18 ve 19. Ayetler) 22 Eylül 2017
348 Allah Kime Lanet Eder? (Maide 12-13. Ayetler) 8 Eylül 2017
349 Allah’a Verilen Sözde Daima Adil Olmak (Maide 7-11. Ayetler) 5 Eylül 2017
350 Adaletten Şaşmamak (Maide 8-10. Ayetler) 22 Ağustos 2017
351 Yargısız İnfaz (Mâide 7-8. Ayetler) 23 Mayıs 2017
352 Allah’a Verilen Söz 16 Mayıs 2017
353 Abdestte Ayağa Mesh Meselesi (Maide 6. Ayet) 9 Mayıs 2017
354 Evlenmede Namuslu Olma Şartı 2 Mayıs 2017
355 Haram Kılınan Hayvansal Gıdalar (Maide 3. Ayet) 25 Nisan 2017
356 Dosta ve Düşmana Karşı Tavrımız Ne Olmalı? 18 Nisan 2017
357 Şirk Tehlikesi 11 Nisan 2017
358 Kitaplara İman’ın Anlamı Nisa 136 Ankabut 46 4 Nisan 2017
359 Miras Nisa 176.Ayet 28 Mart 2017
360 Kafir’lik Kendini Büyük Görmektir Nisa 172 ve 175.Ayetler 21 Mart 2017
361 Din’de Aşırılık Nisa 171 ve 173.Ayetler 14 Mart 2017
362 İnsanlığa Çağrı Nisa 170.Ayet 7 Mart 2017
363 Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları Nisa 167-169.Ayetler 28 Şubat 2017
364 Nebi ve Resul Nisa 163-166.Ayetler 21 Şubat 2017
365 Ehli Kitap’tan Mümin Olanlar 14 Şubat 2017
366 Her Haram Bir Mahrumiyet Doğurur Nisa 160-162. Ayetler 7 Şubat 2017
367 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (3) 153-158.Ayetler 31 Ocak 2017
368 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (2) 153-155.Ayetler 25 Ocak 2017
369 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa 153-155.Ayetler 17 Ocak 2017
370 Allah İle Resul’lerinin Arasını Ayırmak Nisa-148-149 ve 150. Ayetler 3 Ocak 2017
371 Müslümanların Baş Belası Münafıklar II 27 Aralık 2016
372 Müslümanların Baş Belası Münafıklar Nisa 138 ve Devamı 20 Aralık 2016
373 İman Konusunda Verilen İmtihan Nisa 137 ve 147.Ayetler 13 Aralık 2016
374 Kafirlik Müşriklik ve Munafıklık Nisa 136.Ayet ve Devamı 6 Aralık 2016
375 İmanın Şartları Nisa 136 29 Kasım 2016
376 Takva Nisa Suresi 131 ve 135.Ayetler 22 Kasım 2016
377 Nüşuz ve Kadına Darp Nisa-128 ve 130.ayetler 15 Kasım 2016
378 Nisa suresi 125 ve 127.ayetler 8 Kasım 2016
379 Nisa suresi 122 ve 125.ayetler 2 Kasım 2016
380 Yüzü Suyu Hürmetine Dua – Nisa Suresi 117. Ayet 28 Ekim 2016
381 En Büyük Din İstismarı Şirk – Nisa Suresi 116-121. Ayetler 18 Ekim 2016
382 İcma 11 Ekim 2016
383 Peygamberlerin İsmet Sıfatı – Nisa Suresi 113. Ayet 4 Ekim 2016
384 Tevbe İstiğfar – Nisa Suresi 110-112. Ayetler 27 Eylül 2016
385 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 4 – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 20 Eylül 2016
386 Kur’an Yorumlanabilir mi? – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 6 Eylül 2016
387 Düşmanı Etkisizleştirmenin İlkeleri – Nisa Suresi 101-104. Ayetler 30 Ağustos 2016
388 Yolculukta Namaz – Nisa Suresi 101-103. Ayetler 23 Ağustos 2016
389 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 3(Tevbe Suresi Bağlamında) 16 Ağustos 2016
390 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 2 9 Ağustos 2016
391 Müslümanın Ana Görevi Cihad – Nisa Suresi 94-100.Ayetler 31 Mayıs 2016
392 Adam Öldürmenin Cezası – Nisa Suresi 92-93. Ayetler 24 Mayıs 2016
393 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır – Nisa Suresi 88-91. Ayetler 18 Mayıs 2016
394 Münafıklık – Nisa Suresi 89-90. Ayetler 10 Mayıs 2016
395 Allah’a ve Ahiret Gününe İman – Nisa Suresi 86-87. Ayetler 3 Mayıs 2016
396 Şefaat İnancı – Nisa Suresi 85. Ayet 26 Nisan 2016
397 Müslüman-Gayrimüslim İlişkileri – Nisa Suresi 84. Ayet 19 Nisan 2016
398 Yetkililere İtaat – Nisa Suresi 83.Ayet 12 Nisan 2016
399 Kur’an’ı Çelişkili Olarak Gösterenler – Nisa Suresi 82.Ayet 5 Nisan 2016
400 Kitap-Resul İlişkisi – Nisa Suresi 80-82. Ayetler 29 Mart 2016
401 Bollukla ve Sıkıntı ile İmtihan 22 Mart 2016
402 Canı Pahasına İmtihanı Kazanmak 15 Mart 2016
403 Nisa Süresi 71. Ayet Ve Devamı (Allah Yolunda Cihad) 8 Mart 2016
404 Nisa Süresi 65-70. Ayetler (İntihar Eylemleri) 1 Mart 2016
405 Nisa Süresi 60-65. Ayetler (Müslümanların Kur’ân’dan Kaçışı) 23 Şubat 2016
406 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı 2) 16 Şubat 2016
407 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı) 9 Şubat 2016
408 Nisa Süresi 56-57. Ayetler (Hocaları Sorgulayan Müslüman) 2 Şubat 2016
409 Nisa Süresi 53-54. Ayetler (Hikmetsiz Kalan Müslümanların Çaresizliği) 26 Ocak 2016
410 Nisa Süresi 48-52. Ayetler (Müslümanların Kimlik Bunalımı) 19 Ocak 2016
411 Nisa Süresi 47. Ayet (Kur’ân’a Güvenmemenin Acı Sonuçları) 12 Ocak 2016
412 Nisa Süresi 44-46 Ayet (Ayetleri Tahrif) 5 Ocak 2016
413 Nisa Süresi 43. Ayet (Abdestte Çıplak Ayağa ve Çoraplara Mesh) 29 Aralık 2015
414 Nisa Süresi 41-42. Ayetler (Kafir İle Günahkarın Farkı) 22 Aralık 2015
415 Harcama Kültürü, Nisa 36.Ayet 16 Aralık 2015
416 Nisa Süresi 36. Ayet (Anne-Babaya İyi Davranmak) 8 Aralık 2015
417 Nisa Süresi 36. Ayet (Müslümanları Batıran Şirk) 1 Aralık 2015
418 Nisa Süresi 35. Ayet (Aile Hakemliği) 24 Kasım 2015
419 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi 2) 17 Kasım 2015
420 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi) 10 Kasım 2015
421 Nisa Süresi 33. Ayet (Mirasta Kadın-Erkek Dengesi ve Avliyye) 3 Kasım 2015
422 Nisa Süresi 32. Ayet (Kendimizi Keşfedelim) 27 Ekim 2015
423 Büyük Günahlar 20 Ekim 2015
424 Sorgulamayan Müslümanlar Ve İntihar Eylemleri 13 Ekim 2015
425 Nisa Süresi 29. Ayet Ve Devamı (Faizli Kredi Ekonomiyi Öldürür) 6 Ekim 2015
426 Hac’da Şeytan Taşlama 29 Eylül 2015
427 Nisa Süresi 26-28. Ayetler (Allah’ın İradesi Ve Sünnetullah) 22 Eylül 2015
428 Nisa Süresi 25. Ayet Ve Devamı (Recim Cezası Konusunda Şii-Sünni İttifakı) 15 Eylül 2015
429 Nisa Süresi 25. Ayet (Evlenmede Öncelik Sıralaması) 8 Eylül 2015
430 Nisa Süresi 24. Ayet (Muta Nikahı) 1 Eylül 2015
431 Nisa Süresi 22-23. Ayetler (Hürmet-i Müsahare) 25 Ağustos 2015
432 Mekkeli Müşrikler Bir Nebi Beklentisi İçindemiydiler 18 Ağustos 2015
433 Nisa Süresi 20-21. Ayetler “Evlenme Ve Boşanma Kolay Olmalı” 11 Ağustos 2015
434 Nisa Süresi 19. Ayet (Kadına Yönelik Şiddet) 4 Ağustos 2015
435 Nisa Süresi 17-18. Ayetleri (Tevbe) 28 Temmuz 2015
436 Nebimizin Yürüttüğü İç Politika (Son Olaylara Kur’an Penceresinden Bakış) 21 Temmuz 2015
437 Kur’ân’a Göre İftar ve İmsak Vakitleri 16 Haziran 2015
438 Nisa Süresi 15-16. Ayetler (Batı Güdümüne Giren Müslümanların Perişan Hali) 9 Haziran 2015
439 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 2.Bölüm 6 Haziran 2015
440 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 1.Bölüm 2 Haziran 2015
441 Nisa Süresi 13-14. Ayetleri (Allah’ın Koyduğu Sınırların Aşılması ve Kader) 26 Mayıs 2015
442 Nisa Süresi 12. Ayet ve Kelale 19 Mayıs 2015
443 Nisa Süresi 12. Ayet – Miras Konuları 12 Mayıs 2015
444 Miras Ayetleri Bağlamında Vasiyet – 2 5 Mayıs 2015
445 Nisa Süresi 11. Ayet – Miras Paylaşımı 29 Nisan 2015
446 Nisa Süresi 11. Ayet 21 Nisan 2015
447 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras (Vasiyet) 14 Nisan 2015
448 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras 7 Nisan 2015
449 Nisa Süresi 6. Ayet – Miras’da Asabelik 31 Mart 2015
450 Nisa Süresi 6. Ayet – Yetim ve Öksüz Çocuklar 24 Mart 2015
451 Nisa Süresi 3.Ayet – Çok Eşlilik 17 Mart 2015
452 Nisa Süresi 2.Ayet – Evlilik Yaşı 10 Mart 2015
453 Nisa Süresi 1. Ayeti ve Devamı – Kadın ve Erkeğin Yaratılışı 3 Mart 2015
454 Al-i İmrân Süresi 196 – Dünyalıkla İmtihan 24 Şubat 2015
455 Al-i İmrân Suresi 188. Ayet – Yaratılan Ayetlerdeki Zikir 17 Şubat 2015
456 Al-i İmrân Suresi 187. Ayet – Kur’ân’ı Anlatma Görevi 10 Şubat 2015
457 Al-i İmrân Suresi 186. Ayet – Gayrimüslimlerle İlişkiler 3 Şubat 2015
458 Al-i İmrân Suresi 183. Ayet – Geleneksel Dinin Çıkmazları 27 Ocak 2015
459 Al-i İmrân Suresi 180. Ayet – Cimrilik Eden Kendine Eder 20 Ocak 2015
460 Ali İmran Suresi 179- Ayet – Kur’an’ı Merkeze Koyma Zorunluluğu 13 Ocak 2015
461 Al-i İmrân Suresi 169-172. Ayetler – Güven ve Kararlılık 6 Ocak 2015
462 Al-i İmrân Suresi 164-168. Ayetler – Allah’ın Bilgisi ve Kader 30 Aralık 2014
463 Al-i İmrân Suresi 156-161. Ayetler – Hoşgörülü ve İlkeli Olmak 23 Aralık 2014
464 Al-i İmrân Suresi 149-154. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 3 16 Aralık 2014
465 Al-i İmrân Suresi 142-148. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 9 Aralık 2014
466 Al-i İmrân Suresi 140-142. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 Aralık 2014
467 Al-i İmrân Suresi 137-140. Ayetler – Allah’a Güvenenler En Üstünlerdir 25 Kasım 2014
468 Al-i İmrân Suresi 137-139. Ayetler-Sünnetullah Kavramı 18 Kasım 2014
469 Al-i İmrân Suresi 132-136. Ayetler 11 Kasım 2014
470 Al-i İmrân Suresi 130-131. Ayetler – Faiz ve Ekonomi 4 Kasım 2014
471 Al-i İmrân Suresi 121-129. Ayetler 28 Ekim 2014
472 Al-i İmrân Suresi 116-120. Ayetler 21 Ekim 2014
473 Al-i İmrân Suresi 109-115. Ayetler 14 Ekim 2014
474 Kurban İbadeti ve Bayram Ahlakı 30 Eylül 2014
475 Ehl’i Kitap ile İlişkiler 23 Eylül 2014
476 Gayri Müslimler ile İlişkiler 16 Eylül 2014
477 Al-i İmrân Suresi 104-108. Ayetler 9 Eylül 2014
478 Al-i İmrân Suresi 100-105. Ayetler – Allah’ın İpine Sarılmak 2 Eylül 2014
479 Al-i İmrân Suresi 98-101. Ayetler 26 Ağustos 2014
480 Âl-i İmrân Suresi 96-97.ayetler 19 Ağustos 2014
481 Âl-i İmrân Suresi 92-93.ayetler 12 Ağustos 2014
482 Tevbe Nedir? Nasıl Yapılır? 7 Ağustos 2014
483 Yatsı Namazı ve İmsak Vakti 24 Haziran 2014
484 Esirlere Yapılması Gereken Muamele 17 Haziran 2014
485 Ali-İmran Suresi 90. Ayet 10 Haziran 2014
486 Ali-İmran Suresi 85-89. Ayetler 3 Haziran 2014
487 Ali-İmran Suresi 83-84. Ayetler 27 Mayıs 2014
488 Ali-İmran Suresi 81-82. Ayetler 20 Mayıs 2014
489 Ali-İmran Suresi 81. Ayet 13 Mayıs 2014
490 Ali-İmran Suresi 78-80. Ayetler – Nebimizin Sözleri Vahiy midir? 6 Mayıs 2014
491 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-3 Paralel Din 29 Nisan 2014
492 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-2 Paralel Din 22 Nisan 2014
493 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-1 Paralel Din 15 Nisan 2014
494 Ali-İmran Suresi 77. Ayet 8 Nisan 2014
495 Geçici Zaferi Kalıcı Hale Getirmek 1 Nisan 2014
496 Ali-İmran Suresi 70-77. Ayetler 25 Mart 2014
497 Ali-İmran Suresi 64-69. Ayetler 11 Mart 2014
498 Ali-İmran Suresi 64. Ayet – Dinler Arası Diyalog İhaneti 4 Mart 2014
499 Ali-İmran Suresi 60-64. Ayetler – Kur’an’da Mehdilik 25 Şubat 2014
500 Ali-İmran Suresi 56-59. Ayetler – İsa (a.s) ve Adem (a.s)’ın Yaratılışları 18 Şubat 2014
501 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı 11 Şubat 2014
502 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı – 2 (Şahs-i Manevi) 11 Şubat 2014
503 Ali-İmran Suresi 49-51. Ayetler – İsa a.s. Hayatı 4 Şubat 2014
504 Yahudilere Temiz Yiyeceklerin Haram Kılınması 4 Şubat 2014
505 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 4 28 Ocak 2014
506 Ali-İmran Suresi 44-48. Ayetler 28 Ocak 2014
507 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 3 21 Ocak 2014
508 Ali-İmran Suresi 38-44. Ayetler – Meryem Ana 21 Ocak 2014
509 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 2 14 Ocak 2014
510 Ali-İmran Suresi 33-37. Ayetler – Zekeriyya a.s. ve Meryem Ana 14 Ocak 2014
511 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? 7 Ocak 2014
512 Ali-İmran Suresi 33. Ayet – Haddini Aşmak 31 Aralık 2013
513 Allah’ın Kullarını, Allah’ın Kitabına Davet 24 Aralık 2013
514 Ali-İmran Suresi 33. Ayet 17 Aralık 2013
515 Ali-İmran Suresi 30. Ayet 10 Aralık 2013
516 Ali-İmran Suresi 29. Ayet 3 Aralık 2013
517 Ali-İmran Suresi 28-30. Ayetler – Kafirleri Dost Edinmek 26 Kasım 2013
518 Ali-İmran Suresi 27. Ayet 19 Kasım 2013
519 Ali-İmran Suresi 26-27. Ayetler 12 Kasım 2013
520 Ali-İmran Suresi 19-25. Ayetler – Allah’ın Kitabına Teslim Olmak yada Olmamak 5 Kasım 2013
521 Ali-İmran Suresi 14-20. Ayetler – Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları 29 Ekim 2013
522 Dünya Sevgisi 22 Ekim 2013
523 Ali-İmran Suresi 8-12. Ayetler – Muhkem Müteşabih Ayetler – 3 8 Ekim 2013
524 Ali-İmran Suresi 7. Ayet – Muhkem Müteşabih Ayetler – 2 1 Ekim 2013
525 Muhkem ve Müteşabih Ayetler 24 Eylül 2013
526 Ali-İmran Suresi 5-6. Ayetler 17 Eylül 2013
527 Kur’an’da Furkan Kavramı 10 Eylül 2013
528 Ebubekir Sifil ve Faruk Beşer’e Cevaplar 27 Ağustos 2013
529 Kur’an’ı İkinci Sıraya Koymak 20 Ağustos 2013
530 Kur’an’ın Önceki Kitapları Tasdiki 20 Ağustos 2013
531 Ali-İmran Suresi 1-2. Ayetler 13 Ağustos 2013
532 Bakara Suresi 285-286 Ayetler 2 Temmuz 2013
533 Bakara Suresi 284-Ayet Kişinin İçinde Olanlardan Sorumluluğu 25 Haziran 2013
534 Bakara Suresi 283. Ayet – Vasiyet ve Rehin 18 Haziran 2013
535 Bakara Suresi 282. Ayet – 11 Haziran 2013
536 Kur’an’daki Musa-Hızır Kıssasının Kader Konusu ile İlgisi 4 Haziran 2013
537 Bakara Suresi 282. Ayet – Daru’ul-harpte Faiz, Borcun Zekata Sayılması ve Borcun Belgelenmesi 28 Mayıs 2013
538 Bakara Suresi 278-280. Ayetler 14 Mayıs 2013
539 Bakara Suresi 277-279. Ayetler-Kredi Sisteminin Ekonomiye Etkisi 7 Mayıs 2013
540 Bakara Suresi 275-276. Ayetler 30 Nisan 2013
541 Bakara Suresi 274. Ayet 23 Nisan 2013
542 Bakara Suresi 270-273. Ayetler – Yardımı İncitmeden Yapmak 16 Nisan 2013
543 Bakara Suresi 269. Ayet – Hikmet ve Sünnet 9 Nisan 2013
544 Bakara Suresi 267. Ayet 2 Nisan 2013
545 Bakara Suresi 262-266. Ayetler 26 Mart 2013
546 Kader İnancının Hesap Günündeki Yansımaları 19 Mart 2013
547 Kader İnancının Dini Hayata Yansımaları 12 Mart 2013
548 Allah’ın Bilgisi ile İlgili Ayetler 5 Mart 2013
549 Allah’ın Gayb Bilgisi 26 Şubat 2013
550 Doğru Allah İnancı 19 Şubat 2013
551 İnsanın Kaderi Ne Zaman Yazılır 12 Şubat 2013
552 Allah’ın İlmi ve İradesi 5 Şubat 2013
553 Bakara Suresi 261. Ayet ve Kader Konusuna Cevaplar 22 Ocak 2013
554 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar – 2 15 Ocak 2013
555 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar 8 Ocak 2013
556 Başımıza Gelenler Ne Zaman Yazılır? 1 Ocak 2013
557 Allah’ın Bilgisi ve Kader 25 Aralık 2012
558 Canlıların İlk Yaratılışı ve Yaratılışın Tekrarı 18 Aralık 2012
559 Bakara Suresi 258. Ayet – Üzeyir(a.s.) Allah’ın Oğlu mudur? 11 Aralık 2012
560 İbrahim As’ın Tağuta Karşı Tavrı 4 Aralık 2012
561 Bakara Suresi 257-258. Ayetler 27 Kasım 2012
562 İnandığı Gibi Yaşama Hürriyeti 20 Kasım 2012
563 Bakara Suresi 255. Ayet – Allah İnancı (Ayetu’l Kursi) 13 Kasım 2012
564 Bakara Suresi 254. Ayet 6 Kasım 2012
565 Resul Kavramının İçinin Boşaltılması 30 Ekim 2012
566 Kurban Bayramının Vakti ve Bayram İle İlgili Hükümler 23 Ekim 2012
567 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Kurban İbadeti 16 Ekim 2012
568 Bakara Suresi 246-252. Ayetler – Allah’a Güvenen Kazanır 9 Ekim 2012
569 Bakara Suresi 240-245. Ayetler 2 Ekim 2012
570 İddet Bekleyen Kadının Geçindirilmesi 2 Ekim 2012
571 Ölüm İddeti Bekleyen Kadının Evden Çıkması 2 Ekim 2012
572 Ölüm, Allaha Ait Bir Karardır 2 Ekim 2012
573 Kaza Namazı Yoktur, Korku Namazı Nedir? 25 Eylül 2012
574 Bakara Suresi 235. Ayet 18 Eylül 2012
575 Bakara Suresi 234. Ayet 11 Eylül 2012
576 Bakara Suresi 233. Ayet 4 Eylül 2012
577 Bakara Suresi 230. Ayet 28 Ağustos 2012
578 Kadir Gecesi 14 Ağustos 2012
579 Evlilik İle İlgili Mezheplerin Hataları 7 Ağustos 2012
580 Oruçla Alakalı Güncel Meseleler 31 Temmuz 2012
581 Bakara Suresi 185-187. Ayetler 24 Temmuz 2012
582 Nikahın Denetlenmesi 26 Haziran 2012
583 Bakara Suresi 230. Ayet 19 Haziran 2012
584 Kadının Boşama Hakkı İftida 3 12 Haziran 2012
585 Kadının Boşanması 5 Haziran 2012
586 Boşanma (Talak ve İftida) 29 Mayıs 2012
587 Kur’an’da Erkeğin Eşini Boşaması 22 Mayıs 2012
588 İla ve Yemin 15 Mayıs 2012
589 Bakara Suresi 222. Ayet 8 Mayıs 2012
590 Farklı Dinden Olanların Evliliği 1 Mayıs 2012
591 Yetimlerle İlgili Ayetler 24 Nisan 2012
592 Artan Malın Hepsi Verilecek mi? 17 Nisan 2012
593 Peygamberi Yanlış Algılamak 10 Nisan 2012
594 Bakara Suresi 218-219. Ayetler – İçki ve Kumar Yasağı 3 Nisan 2012
595 Bakara Suresi 214-217. Ayetler 27 Mart 2012
596 Dinlerde Süreklilik ve Allah’ın Kitabına Uyma Zorunluluğu 20 Mart 2012
597 Kafir ve Münafıkların Davranışları 13 Mart 2012
598 Şeytan Taşlama 6 Mart 2012
599 Bakara Suresi 197-202. Ayetler 28 Şubat 2012
600 Hac Farklı Zamanlarda Yapılabilir mi? 21 Şubat 2012
601 Hac Kurbanı 14 Şubat 2012
602 Faizin Ekonomiye Etkileri – Doç.Dr. Servet Bayındır 7 Şubat 2012
603 Ekonomi Krediye Değil Zekatla Gelişir 31 Ocak 2012
604 Ceza Yargılamasında Objektif Delil 24 Ocak 2012
605 Bakara Suresi 190-191. Ayetler – Savaş Hukukunun Temel Kuralı 17 Ocak 2012
606 Bakara Suresi 188. Ayet – 1 – Rüşvet 10 Ocak 2012
607 Bakara Suresi 188. Ayet – 2 – Hilal Hesapla Belirlenir 10 Ocak 2012
608 Bakara Suresi 183-187. Ayetler 3 Ocak 2012
609 Çağdaş Kölelik Sistemi – Kredi 27 Aralık 2011
610 Özel Hayatın Gizliliği 20 Aralık 2011
611 Bakara Suresi 180-183. Ayetler – Vasiyet ve Miras 13 Aralık 2011
612 Bakara Suresi 180-181. Ayetler – Mirası Paylaştırma Görevi 6 Aralık 2011
613 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Ölüm Cezası 29 Kasım 2011
614 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Kur’an’da Kısas Cezası 22 Kasım 2011
615 Bakara Suresi 177. Ayet – Allah Yolunda İyi Olanlar 15 Kasım 2011
616 Ayet ve Hadislere Göre Kurban İbadeti 1 Kasım 2011
617 Allah’ın Evliyası Kimlerdir? 25 Ekim 2011
618 Bakara Suresi 172-175. Ayetler – Helal Gıda 18 Ekim 2011
619 B. 171. Ayet – Kalp, Göz ve Kulakların Mühürlenmesi Ne Demektir? 11 Ekim 2011
620 Bakara Suresi 168-170. Ayetler – Hayvan Kesimi ve Deniz Ürünleri 4 Ekim 2011
621 Bakara Suresi 163-167. Ayetler – Allah İle İlişkiyi Koparmak 27 Eylül 2011
622 Bakara Suresi 159-162. Ayetler – Ayetleri Gizlemek Küfürdür 20 Eylül 2011
623 Bakara Suresi 158. Ayet – Geleneğin Kur’an ve Sünnet Anlayışı 13 Eylül 2011
624 Bakara Suresi 155-157. Ayetler – Sıkıntıyı Bunalıma Dönüştürmemek 6 Eylül 2011
625 Kadir Gecesi 23 Ağustos 2011
626 Sosyal ve Ekonomik Açıdan Zekat 16 Ağustos 2011
627 Kur’an ve Sünnet Işığında Teravih Namazı 9 Ağustos 2011
628 Bakara Suresi 183-186. Ayetler – Oruç 2 Ağustos 2011
629 Bakara Suresi 154. Ayet 5 Temmuz 2011
630 Kutuplara Yapılan İkinci Yolculuk 30 Haziran 2011
631 Bakara Suresi 153. Ayet – Allah’tan Başkasından Yardım İstenir mi? 14 Haziran 2011
632 Bakara Suresi 152. Ayet – Allah’ı Zikir 7 Haziran 2011
633 Bakara Suresi 152. Ayet – Kur’an’da Hikmet Kavramı 31 Mayıs 2011
634 Bakara Suresi 151-152. Ayetler – Sahabenin Kur’an Eğitimi 24 Mayıs 2011
635 Bakara Suresi 142-150. Ayetler -“Kıblenin Değişmesi” 17 Mayıs 2011
636 Bakara Suresi 142. Ayet 10 Mayıs 2011
637 Bakara Suresi 139-141. Ayetler 3 Mayıs 2011
638 Bakara Suresi 135-138. Ayetler 26 Nisan 2011
639 Kur’an’da Peygamber Algısı 19 Nisan 2011
640 Bakara Suresi 130-134. Ayetler 12 Nisan 2011
641 Bakara Suresi 124-130. Ayetler 5 Nisan 2011
642 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar – 2 29 Mart 2011
643 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar 22 Mart 2011
644 Bakara Suresi 124-128. Ayetler 15 Mart 2011
645 Bakara Suresi 122-123. Ayetler 8 Mart 2011
646 Bakara Suresi 121. Ayet 1 Mart 2011
647 Bakara Suresi 120. Ayet 22 Şubat 2011
648 Bakara Suresi 117-119. Ayetler 15 Şubat 2011
649 Bakara Suresi 116. Ayet 8 Şubat 2011
650 Kutuplarda Namaz Vaktinin Tespiti 1 Şubat 2011
651 Bakara Suresi 114-115. Ayetler 25 Ocak 2011
652 Bakara Suresi 113. Ayet 18 Ocak 2011
653 Bakara Suresi 110-112. Ayetler 11 Ocak 2011
654 Bakara Suresi 109. Ayet – “Ehl-i Kitabın Kıskançlıkları” 4 Ocak 2011
655 Bakara 108. Ayet – “Ehl-i Kitap ve Müşriklerin Peyg. İstekleri” 28 Aralık 2010
656 Bakara Suresi 105-107. Ayetler – İlahi Kitaplarda Nesh 21 Aralık 2010
657 Bakara Suresi 104. Ayet – İlahi Kitapların Tahrifi 14 Aralık 2010
658 Bakara Suresi 102-104. Ayetler 7 Aralık 2010
659 Bakara Suresi 97-102. Ayetler 30 Kasım 2010
660 Bakara Suresi 91-96. Ayetler 23 Kasım 2010
661 Hayvan Kesimi 9 Kasım 2010
662 Hayvan Kesimi – Sorular ve Cevaplar 9 Kasım 2010
663 Kurban İbadeti 2 Kasım 2010
664 Kurban İbadeti – Sorular ve Cevaplar 2 Kasım 2010
665 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti 26 Ekim 2010
666 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti – Sorular ve Cevaplar 26 Ekim 2010
667 Bakara Suresi 87-90. Ayetler 19 Ekim 2010
668 Bakara Suresi 84-86. Ayetler 12 Ekim 2010
669 Bakara Suresi 83. Ayet – 4. Bölüm 5 Ekim 2010
670 Bakara Suresi 83. Ayet – 3. Bölüm 28 Eylül 2010
671 Bakara Suresi 83. Ayet – 2. Bölüm 21 Eylül 2010
672 Bakara Suresi 83. Ayet 14 Eylül 2010
673 Bakara Suresi 80-82. Ayetler / Günaha Batma ve Sonuçları 31 Ağustos 2010
674 Bakara Suresi 78-79.Ayetler – Kendi Kitaplarını Kuran Gibi Gösterenler 24 Ağustos 2010
675 Bakara Suresi 74-77. Ayetler / İman ve Küfür İlişkisi 17 Ağustos 2010
676 Bakara Sûresi 183-187.Ayetler / Oruç 10 Ağustos 2010
677 Bakara Sûresi 72-73.Ayetler – Ölülerin Diriltilmesi 6 Temmuz 2010
678 Bakara Sûresi 65-71.Ayetler – Kurbanlık Boğa Olayı 29 Haziran 2010
679 Bakara Sûres 65.Ayet – Allah’a İsyanın Dünyadaki Sonuçları 22 Haziran 2010
680 Bakara Sûresi 64.Ayet – Yahudilerden Alınan Söz 15 Haziran 2010
681 Bakara Sûresi 62.Ayet – Kimler Cennete Girer 8 Haziran 2010
682 Bakara Sûresi 61.Ayet – Tarım ve Avcı Toplumu 25 Mayıs 2010
683 Bakara Suresi 60. Ayet – Mucize ve Keramet 18 Mayıs 2010
684 Bakara Sûresi 58-59 – Ehl-i Kitabın Dünya Hakimiyeti Beklentisi 11 Mayıs 2010
685 Bakara Sûresi 53-58 Ayetler – Hz. Musa’ya İnen Kitap 4 Mayıs 2010
686 Bakara Sûresi 50-52 Ayetler – Yahudilerin Denizi Geçme Mucizesi 27 Nisan 2010
687 Bakara Sûresi 47-52 Ayetler – Yahudilere Verilen Nimetler 20 Nisan 2010
688 Bakara Sûresi 40-46 Ayetler – Yahudilerin Peygamber Beklentisi 13 Nisan 2010
689 Bakara Sûresi 39.Ayet – İnsanların ve Cinlerin Ortak Sorumluluğu 6 Nisan 2010
690 Bakara Sûresi 34-39 Ayetler 30 Mart 2010
691 Bakara Sûresi 34.Ayet – Hz. Adem (as) ve Cenneti 23 Mart 2010
692 Bakara Sûresi 31.Ayet – Hz. Adem’e Eşyanın İsimlerinin Öğretilmesi 16 Mart 2010
693 Bakara Sûresi 30.Ayet – Halifelik 9 Mart 2010
694 Bakara Sûresi 29.Ayet / Göklerin ve Yerin Yaratılışı 2 Mart 2010
695 Bakara Sûresi 28.Ayet / Reenkarnasyon İddialarına Kur’an’dan Cevaplar 23 Şubat 2010
696 Bakara Sûresi 26-27 Ayetler – Allah’a Teslimiyet 16 Şubat 2010
697 Bakara Sûresi (25) Ayet / Cennet ve Cennet Nimetleri 26 Ocak 2010
698 Bakara Sûresi (24-25) Ayetler 19 Ocak 2010
699 Bakara Sûresi (23-24) Ayetler 12 Ocak 2010
700 Bakara Sûresi (21-22) Ayetler 5 Ocak 2010
701 Bakara Sûresi (7-20) Ayetler 29 Aralık 2009
702 Bakara Sûresi (5-7) -1 22 Aralık 2009
703 Bakara Sûresi (1-5) 15 Aralık 2009
704 Bakara Sûresi -1 8 Aralık 2009
705 Fatiha Sûresi -1 1 Aralık 2009
706 Bakara Sûresi (5-7 Ayetler) -1 22 Kasım 2009
707 Bakara Sûresi (1-5 Ayetler) -1 15 Kasım 2009
708 Fatiha Sûresi -1 8 Kasım 2009
709 Ehli Kitap ve Müşrikler 30 Haziran 2009
710 Nas Sûresi / Vesvese 28 Nisan 2009
711 Hased ve Nazar 21 Nisan 2009
712 Felak Sûresi / Şerden Korunma 17 Nisan 2009
713 İhlas Sûresi / Allah’ın Varlığı 7 Nisan 2009
714 Tebbet Sûresi / Beddua 31 Mart 2009
715 Nasr Sûresi / Allah’ın Yardımı 24 Mart 2009
716 Roma Ziyareti 17 Mart 2009
717 Kafirûn Sûresi / Kafirler 3 Mart 2009
718 Kevser Sûresi / Kurban 24 Şubat 2009
719 Maûn Sûresi / Dini Yalanlayanlar 17 Şubat 2009
720 Kureyş Sûresi / Kadınların Mahremsiz Yolculuğu 10 Şubat 2009
721 Fil Sûresi / Fil Olayı ve Yanardağ Patlaması 3 Şubat 2009
722 Hümeze Sûresi / Koğuculuk 27 Ocak 2009
723 Asr Sûresi / İyiliği ve Sabrı Tavsiye 20 Ocak 2009
724 Tekasür Sûresi / Çoğaltma Sevgisi ve Ölüm 13 Ocak 2009
725 Kur’anda İsrailoğulları 6 Ocak 2009
726 Karia Sûresi / Sevapların ve Günahların Tartılması 30 Aralık 2008
727 Cariyeler ve Sömürülen Cinsellikleri 23 Aralık 2008
728 Adiyat Sûresi / Aşırı Mal Sevgisinin Tehlikesi 16 Aralık 2008
729 Ayetler ve Hadisler Işığında Kurban 2 Aralık 2008
730 Ayetler ve Hadisler Işığında Mut’a Nikahı 25 Kasım 2008
731 Hac 11 Kasım 2008
732 Zilzal Sûresi / Hesap Günü 11 Kasım 2008
733 Zilzal Sûresi / Zelzele 4 Kasım 2008
734 Beyyine Sûresi / Hanifler 27 Ekim 2008
735 Beyyine Sûresi / Kafirler ve Müşrikler 27 Ekim 2008
736 Alak Sûresi / Namaz Vakitleri 14 Ekim 2008