İhramlıyken Avlanma Yasağı (Maide 94-98. Ayetler)

24 Temmuz 2018 tarihinde yayınlandı. görüntülenme Kur'an Sohbetleri

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR: Euzubillahimineşşeytanirracim.Bismillahirrahmanirrahim.

Elhamdu lillahi rabbil alemin, vel akıbetu lil muttekın, essalatu vesselamu ala resulüne Muahmmedin ve ala alihi ve sahbihi ecmain.

Ya rabbi senin emirlerine harfiyen uyan, nebimizde kendisine örnek alan iyi kullarından olmayı cümlemize nasip eyle.

Bugün ki dersimiz İhramlının Avlanma Yasağı. İhram, Hacca giden kadın olsun, erkek olsun Hac ibadetine başlamaya karar verdiği andan itibaren ki konumudur. Yani haramların içerisine girmesi, yasakların başlaması demektir. Hacca ya da umreye niyet ettiği andan itibaren… Sadece niyet yetmiyor. Bir de telbiye gerekiyor. O andan itibaren ihramlı oluyor. Şimdi size bir soru sorayım bakalım kaç kişi bilecek? Namaz kılarken ilk aldığımız tekbirin adı nedir? Tahrime tekbiridir. Yani yasaklara girmemize sebep olan tekbirdir. Mesela o tekbirden önce ne yapacağımızı kararlaştırırız. Namaz kılma niyetiyle Allahu Ekber dediğimiz andan itibaren ihrama girmiş oluruz. İhrama girmek ne demek? O andan itibaren şuradan bir bardak su ver içeyim diyebilir misin? O yasaktır işte… Namazın yasakları başlar. Şu kapıyı açıp da geleyim, İmam bir dakika dur da şurada bir şey yapacağım diyemezsin. Namaza durduğun andan itibaren bir kısım yasaklar başlar. O yasak için önce niyet sonra tekbir gerekir. Hac ve umrede de önce niyet ediyorsun. Sonra tekbir alıyorsun. Ama onun tekbiri başkadır. Onun tekbiri nedir? Lebbeyk diyorsun değil mi? “Lebbeyk, Allahumme Lebbeyk, Lebbeyke la şerike leke” diyorsun. Yani niyet ettim ve Allahu Ekber dedim başladım. İşte onun adı ihramdır. Yoksa giyilen giysinin adı ihram değildir. Yani biz ihram dediğimiz zaman iki parça elbise anlarız. Peki, o zaman hanımlar ihrama girmiyor mu? Onlar elbiselerini değiştiriyor mu? Demek ki ihram niyet edip hac ya da umre ibadetine başlamaktır. O ibadete başladığın zaman bir kısım yasaklar var. Aklınızda kolay tutmanız açısından namazı örnek verdim. Oruçta da öyledir. Belli vakitten itibaren oruca başladın mı başka zaman yapabileceğin şeyler o zaman yasaktır. Her ibadetin ki kendine göredir. İşte Hac ibadeti yapanlarla ilgili ya da umre ibadeti yapanlarla ilgili ibadete başladıkları andan itibaren yasaklar var. O yasaklardan bir tanesi de av avlama yasağıdır. Tabi şimdi bu ders Hac mevsimine denk geldiği için bir de Haccın bir takım yasaklarıyla ilgilide Fatih Hoca bilgiler verecek. İnşaallah. Ben önce ayetleri okuyacağım. Tabi burada avlanmalarla alakalı çok önemli bir konu var. Onu da inşallah Yahya Hocadan dinleyeceğiz. Allah nasip ederse…

Maide Suresinin 94. Ayetinde Allahu Teala şöyle buyuruyor. “Yâ eyyuhellezîne âmenû” “Müminler” “leyebluven nekumullâhu bişey’im mines saydi” “Sizi Allah kesinlikle bir çeşit avla imtihandan geçirecektir.” “tenâluhû eydîkum ve rimâhukum” “Elleriniz ve mızraklarınız ulaşır.” Peki, nasıl av? Yani önünüze bir kısım haramları işleme fırsatı doğar. Hemen isteseniz yapabilirsiniz. Çok kolay bir şekilde… Haramları işleme fırsatınız doğar. Niye? Çünkü sizi zor bir imtihandan geçirmek için… Hadi bakalım bunu yapıyor musun, yapmıyor musun? “liyağlemallâhu mey yehâfuhû bil ğayb” “Gaybında kim Allah’tan korkuyor Allah onu bilsin diye” Gaybta korkmak ne demek? Gayb saklı olan… Peki, ben şuan da konuşuyorum, size neyim saklı? İçimde olanı biliyor musunuz? Ama ben biliyorum. Kimse sorsanız herkes dünyanın en iyi adamıdır. Ne zamana kadar? Önüne bir fırsat çıkana kadar… Hele şunu yapayım sonra bakarız der. İşte hele şunu yapayım diyor musun, demiyor musun? Allah senin önüne bir kısım yasakları kolayca çiğneyeceğin imkânlar verir. Bu birer imtihandır. Ya bu fırsat kaçar mı derler. Kaçırma o zaman… Ama o zaman cennete gitme fırsatını kaçıracaksın. “femeniğtedâ bağde zâlike felehû azâbun elîm” “Bu önüne çıkan fırsatlardan sonra kim sınırı aşarsa onun için acıklı bir azap vardır.” (Maide 94) Hepinizin önüne bu imkânlar çıkmıştır? Kadın erkek ilişkilerindeki haramlar, bunları çiğneme fırsatınız doğmuştur. Erkek içinde, kadın içinde… Orada Allah’ın emri mi, yoksa arzularınız mı? Arzularınıza uyarsanız neyi çiğnemiş olursunuz? Allah’ın koyduğu sınırı aşmış olursunuz, çiğnemiş olursunuz. Bir takım haram mallar önünüze çıkar. Hemen alabilirsiniz. Başkasının hakkı… Ya öyle bir fırsat çıktı ki param yok ama bir kredi alsam ondan elde edeceğim gelir buradan kaybedeceğim şeyin yanında çok fazla… Tabi öyle olacak. Bakalım Allah’ın emrine mi uyuyorsun yoksa kendi arzuna mı? Hepimizin önüne bu çıkacaktır. Allah ne diyor? Kesinlikle böyle olacak diyor. O zaman bu olayın Hacda ki avla bir ilgisi yok. O da olabilir. Öyle olacak olsa Hacca giden herkesin önüne av hayvanlarının çıkması gerekir. Mesela ben fazlada gitmedim Hacca ama topu topu 20 kere gittim. İnanmıyorsunuz ama fazla gitmedim. Umre sayısını bilmiyorum ama en 30 tane vardır. O kadar gitmeme rağmen hiç önüme av hayvanı çıkmadı. Öyleyse bu ayeti kerimedeki av şimdi anlatacağımız av değil. Mecazi olan avdır. İşte ağıma düştün, şimdi görürsün deriz. Tabi ki düşecek. Sen imtihandan geçirileceksin. Onun için çok dikkatli olman lazım. Burada sınırı aştığın zaman ne olacak? Kısa bir menfaat ama arkasından ömür boyu unutamayacağın bir sıkıntı içerisine girersin. Her aklına geldiği zaman bayağı bir sıkılmaya başlarsın. Bir de tabi ahiretteki cezası var.

Şimdi bu ikinci bir emir. “Yâ eyyuhellezîne âmenû lâ tagtulus sayde ve entum hurum” “Müminler ihramlı olduğunuz halde av hayvanını öldürmeyin.” İhramlısınız, giderken önünüze bir av hayvanı çıktı. Onu öldürmeyeceksiniz. “ve men gatelehû minkum muteammiden” “Kim isteyerek öldürürse” Bazen istemeyerek… Mesela arabanızla giderken arabanız bir geyiğe çarpmış olabilir. Sizin tercihinizin dışında… İsteyerek çarpmak var. Bir de istemeden çarpmak var. Ya da istemeden herhangi bir şey olabilir. Mesela av hayvanı sizin yanınızdan geçiyordur. O sıra sizin ayağınız kayar hayvana çarpar. Hayvandan oradan yuvarlanıp aşağıda ölebilir. “Kim kasten bir av hayvanını öldürürse” “fecezâum mislu mâ gatele minen neami” “Öldürdüğünün dengi bir koyun, keçi, sığır veya deve; onun cezası odur.” Tabi öldürdüğüne göre… Av keçisi öldürmüşse onun dengi… Yaban eşeği öldürmüşse onun dengi… Yaban öküzünü öldürmüşse onun dengi… Onun gibi şeyler. Peki, bunu nasıl dengeleyeceğiz? “yahkumu bihî zevâ adlim minkum” “İçinizden güvenilir iki kişi hüküm versin.” Bu şuna denk gelir, şu şuna denk gelir diye… Peki, nasıl ceza olacak? “hedyem bâliğal kağbeti” “Kâbe’ye ulaşacak bir hedy” Yani Kâbe’ye hediye edilen kurbanlardan… Yani götürülüp Kâbe’de kesilecek. Onun dengi… Koyun keçiye denkse onun dengi… Sığıra denkse sığır, deveye denkse deve… Peki, illa bu mu olacak? “ev keffâratun taâmu mesâkîne” “Ya da çaresiz kalmış kişilere yapılacak bir keffaret” Yani bu kaç lira eder? O zaman onu git fakir, fukaraya, miskinlere (çaresiz kişilere) dağıt. Ya da onlara yiyecek olarak dağıt. “ev adlu zâlike sıyâmel” “ya da bunun dengi orç” “liyezûga ve bâle emrih” “Böyle olsun ki Allah’ın avı yasaklama emrini yerine getirmemesinin cezasını tatsın.” (Maide 95) Allah ihramlıya av avlamayı yasakladı. Sen isteyerek avı kasten avladın. Öyleyse suçla ceza arasında ne vardı? Tam bir denge vardı. O hayvandan yiyemiyorsun. Yiyememekle kalmıyorsun. Bir de onun dengi bir ceza ödüyorsun. Hani bu suç ve ceza dengesinde sürekli bir örnek veriyoruz. Diyelim ki birisi bir adamın camını kırdı. O camı taktırırsa cezaya çarptırılmış oluyor mu? Hayır. O zaten yaptığının karşılığıdır. Cezası öyle bir cam parası daha vermektir. Burada da o av hayvanını öldürdü. Ondan yiyemez. Başkaları yer ama kendi yiyemez. Bir kere o gitti. Bir de onun dengini verecek ki yaptığının cezasını çekmiş olsun. Bir de onun dengi oruç diyor. Denk oruç nasıl oluyor? Ayetleri ayetler açıklar. Biz açıklayamayız. Gelenekte ulema kendisi açıklamıştır. Bir fitre karşılığında bir gün oruç tutulur diyorlar. Hesap edilir. Kaç fitre tutuyorsa o kadar oruç tutulur diyorlar. Ama Kuranı Kerim’e baktığımızda Bakara Suresinin 196. Ayetinde, “femen temettea bil umrati ilel hacci” diyor. Hac ile umreyi birlikte yaparsa birisi… Hac mevsimine kadar umreden yararlanırsa… Hac mevsiminden sonra değil. Hacc’a gittiniz. Hacc mevsiminden önce umre yaptınız. Umreden yararlanıyorsunuz. Nasıl yararlanıyorsunuz? Eğer umreyi yapmasaydınız ihramdan çıkamayacaktınız. Tak bir ihramla Bayrama kadar devam ettiniz. Ama Hacc mevsimine kadar umreden yararlanmak için… Yararlanma demek ihramdan çıkmanıza bir fırsat veren bir iş yapmanız demektir. Geliyorsunuz, umre yapıtınız mı ihramdan çıkıyorsunuz. Çünkü ihramdan çıkmanın verdiği bir rahatlama var. Sürekli ihramda olmanın bir sıkıntısı var. Onun bir rahatlaması var. Ondan yararlanırsanız eğer “femesteysera minel hedy” “Kolayınıza gelen bir hedy kesin.” O hedy koyun, keçi, sığır, deve… Bunlardan birini kesin. “femel lem yecid” “Bunu bulamayan” “fesıyâmu selâseti eyyâmin fil hacci ve seb’atin izâ racağtum” “Hac’da üç gün, geri döndüğü zamanda yedi gün oruç tutsun.” “tilke aşeratun kâmileh” “Tam on gün.” (Bakara 196) O zaman bir hedyin karşılığı oruç kaç günmüş? Maide 95’de ki duruma göre ya hedy yani bir koyun, keçi, sığır, deve verir. Haremde keser. Ya da 10 gün oruç tutar. 10 gün oruç tutması şart değildir. 10 gün orucu orada tutması şart değil. İstediği yerde tutabilir. Bakara 196’da ki ayetten aldığımız hüküm sadece 10 günün bir hedy’e karşılık geldiğidir. Başka bir şey değil. “afallâhu ammâ selef” “daha önce yaptıklarınızı Allah affetti.” Demek ki ondan önce bir takım yanlışlar yapılmış. “ve men âde feyentegımullâhu minh” “Ama kim tekrar suç işlerse Allah ondan intikam alır.” İntikam demek aynen az önceki ifade… İşlediği suça denk bir şekilde cezalandırır demektir. Türkçe’de ki intikam değil. Yani yaptığı suçun denk cezasını verir. Gene az önce okuduğumuz gibi cezalandırır. “vallâhu azîzun zuntigâm” “Allahu Teala güçlüdür ve intikam sahibidir.” (Maide 95) Yani cezayı işlenen suça denk olarak verir. İntikam diye tercüme ettiğiniz zaman Türkçe’de yanlış anlaşılır. Ondan sonra ki ayet;

Uhılle lekum” “Sizin için helal kılınmıştır.” “saydul bahri” “deniz avı.” Deniz avı sizin için helal kılınmıştır. “ve taâmuhû” “ve denizin yiyeceği” Deniz avı derken aklınıza ne gelir? Yani kaçanlar… Kaçan avlanır. Peki, denizin yiyeceği derken akla ne gelir? Kaçmayanlar… Midye, yosun, denizkestanesi var. Başka şeyler var. Neyse… Onlar taam sayılıyor. Denizin yiyeceği sayılıyor. Denizin avı ve yiyeceği helal diyor. “metâal lekum ve lisseyyârah” “Hem sizin için bir yiyecek hem de o denizlerde gidip gelen kişiler için bir yiyecektir.” Allah deniz avına müsaade ediyor. Çünkü denizde ondan başka bir yiyecek bulamayabilirsiniz. Öyle kolay mı? Ama karada başka yiyecek bulmak mümkündür. “ve hurrime aleykum saydul berri mâ dumtum hurumâ” Burada tekrar ediyor. “İhramlı olduğunuz süre içerisinde kara avı size haram kılınmıştır.” Kara avı haramdır. “vettegullâhellezî ileyhi tuhşerûn” “Huzuruna toplanacağınız Allah’tan çekinin.” (Maide 96) Allah’a hesabınızı vereceksiniz. Ondan çekinmeniz gerekir. Allahu Teala dört ayette dört tane haram kılmıştı. Onun dışında haram yoktur diye sürekli burada ders yapıyoruz. Allahu Teala niye bu ayeti ayrıca zikretti? Onunla ilgili konunun uzmanı olan Yahya Hocayı biraz dinleyelim.

Yahya ŞENOL: Maide Suresinin 96. Ayetiyle ilgili Hocam söz verdi. Onun hakkında birkaç bir şey söylemek istiyorum. Bu 96. Ayet aslında bağlamından anlayacak olursak; İhram durumuyla alakalı özel bir durum ifade ediyor gibi ama özel bir hükmün içerisinde Allah öyle bir şey söylüyor ki genel bir hükümde ifade ediyor. Yani ne demek istiyorum? Allah ihramlıyken av yapmayın dedi. İnsan ihrama ne zaman giriyor? Ya umre yapmak için giriyor. Ya da Hacc yapmak için giriyor. Onun haricinde insan durup dururken ihrama girmez. İhramdayken av yapmayacaksınız dedi. Akla hemen soru gelebilir. Kara, deniz… Hangi av yasak? Allah Maide 96. Ayette bir açılım getiriyor. İhramlıyken sadece kara avı yapmak size haram kılınmıştır. Ama deniz avı ve deniz yiyeceği ihramlıyken dahi size helaldir. Dolayısıyla birinci söylemek istediğim buydu. Yani ihram durumunda yasak olanın sadece kara avı olduğu, denizde avlanmanın ve denizdeki yiyeceklerden istifade etmenin ihram durumundayken bile helal olduğu bildiriliyor. Bu özel durum… Genel durumla ifade etmek istediğim ne? O da şudur. İhramlıyken dahi denizde avlanma, deniz avı, deniz yiyeceği helalse ihramlı değilken hayli hayli helaldir. İşte buda genel bir hüküm ifade ediyor. Yani özel bir yerde Allah hem o özel hükmü hem de onun dışında kalan zamanlardaki genel hükmünü de ifade etmiş oluyor. Yani mutlak manada deniz avı ve deniz yiyeceği bizim için helaldir. Burada herhangi bir istisna var mı? Yok. Deniz avı ne dedik? Hocam ifade etti. Hangi hayvanları kapsar? Ancak av yapmak suretiyle ele geçirebileceğimiz hayvanları kapsar. Balık başta gelenidir. Onun haricinde ıstakoz, karides, kalamar vs. Yani kaçıp ancak bizim olta atarak, ağ atarak veya herhangi bir şekilde bir vasıta kullanarak ele geçirebileceğimiz tüm deniz canlıları… Bir de “taam” kelimesi geçiyor. Denizin yiyeceği de helal kılınmış. O da av yapmadan kolayca… Yani dalmak suretiyle çıkarılabilecek olan midye gibi, denizkestanesi, yosun gibi… Veya denizin içerisinde ölüp yüzeye çıkmış olan balık veya denizin kıyıya attığı canlılar… Hazır lokma olarak sunduğu şeyler mutlak manada helal. Allah burada hiçbir istisnaya yer vermedi. Peki, bu ayet niye var? Yani niye Allahu Teala bize denizin her türlü yiyeceğinin helal olduğunu söyledi? Bununla ilgili bugün müzakere yaparken bir hususa yer vermemiz gerektiğini düşündük. Hocam o yüzden bana söz hakkı verdi. O da şudur. Yiyeceklerle alakalı olarak, özellikle bu hayvansal gıdalarla alakalı Cenabı Hak Kuranı Kerim’de dört tane ayet indirmiş. Bu dört ayette de dört tane haram var. Bunlar Enam Suresi 145, Nahl Suresi 115, Bakara Suresi 173, bir de son inen ayet olduğu belirtilen Maide Suresi 3. Ayetleridir. Bu dört ayette de Allahu Teala dört tane şey haram kılmış. Ne bunlar? Birincisi, “size kendiliğinden ölmüş hayvanlar haram kılınmıştır” diyor. Yani insan dahil olmadan, kesilmeden ölmüş olan hayvanlar. Buna Kuran diliyle meyte deniyor. Kendiliğinden ölmüş. Biz kesmeden ölmüş hayvan demektir. İkincisi kandır. Yani hayvanların ister canlıyken isterse kesimi esnasında dışarıya akmış olan kanı haramdır. Üçüncü olarak domuz eti haram kılınmıştır. Dördüncü olarak da Allah’tan başkasının adı anılarak kesilen hayvanlardır. Bu dört ayetin dördünde de haram kılınanlar bu dört taneden ibarettir. Birincisi neydi? Kendiliğinden ölmüş olan hayvan size haram kılındı dedi. Peki, kendiliğinden ölmüş hayvan denildiğinde biz ne anlarız? Kara hayvanı mıdır? Yoksa deniz hayvanları da bunun kapsamına girer mi? Yani kendiliğinden ölmüş bir deniz canlısı da bu meyte kapsamına girer mi? Girebilir. Havada uçan… Biz onu kara hayvanı olarak sayacağız. Kuş kendiliğinden ölmüşse bu meyte kapsamına girmez mi? Girer. Acaba balıklarda veya denizde yaşayan diğer bu canlılarda karides, ıstakoz, kalamar vs. bunlarında kendiliğinden ölmüş olanı acaba meyte kapsamına girer mi? Girebilir.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  O zaman öyleyse hayatta hiç balık yiyemezsin. Hiç kusura bakma. Hiç besmeleyle kesilen balık gördünüz mü?

Yahya ŞENOL: Niye? Ağ atıyorsunuz tonla balık çıkıyor. Hamsi çıkıyor. Eğer Maide 96. ayet olmasa siz her birini… İster tek tek tutun… Oltayı atıp hayvanı çıkarınca o hayvan biraz sonra havasızlıktan ölecek. Yani neticede yine meyte olacaktı. Kendiliğinden ölmüş olacaktı. Siz kesmediğiniz sürece… Helal olması için yatırıp hamsiyi kesecektiniz. Tonlarca hamsiyi kesecektiniz. Ama bu Maide Suresinin 96. Ayeti böyle bir yanlış anlamanın önünü kapatıyor. Allah denizde bulunan ve ancak avlanma suretiyle ele geçirebileceğiniz canlı hayvanlarla, denizde hazır lokma olarak bulacağınız her türlü hayvan, ister canlı isterse ölmüş olsun mutlak surette size helaldir. Maide Suresi 96. Ayet olunca anlıyoruz ki deniz canlılarında yere yatırıp kesme, boğazlama falan şartı şurtu yok. Mutlak manada helaldir. Peki, doğru mu anladık yanlış mı anladık diye biz ikilemde kaldığımız zaman ilk bakacağımız şey ne oluyordu? Kuranı Kerim’i acaba biz mi yanlış anladık diye Resulullah’tan gelmiş sahih bir uygulama var mı yok mu diye bir test ediyorduk kendimizi… Bakıyoruz deniz canlılarıyla alakalı olarak Resulullah’ın bir beyanı var. Ona denizin suyuyla ilgili bir soru soruyorlar. Yine özel bir soru soruyorlar. Resulullah onu genel bir cevapla cevaplandırıyor. Ya Resulullah denizin suyu temiz midir diyorlar. Yani abdest alabilir miyiz, o suyla gusül alınır mı, necis olan elbiseler yıkanır mı vs. Resulullah’ın kısa bir cevabı var. 28:02 28:08 sn. arası anlaşılmıyor. Ne demek? “Denizin suyu temiz ve temizleyicidir. Meytesi de helaldir.” Yani meyte neydi? Ölmüş hayvan değil mi? Kendiliğinden ölmüş olan hayvan… Normalde sanki haram olması gerekir gibi anlayacağımız şey… Bakın Resulullah’da ne yapmış oldu? Maide Suresinin 96. Ayetini bize kısa iki üç kelimeyle ifade etmiş oldu. Denizin suyu temizdir dedi. Yani ne demek? Abdest alabilirsiniz, gusül abdesti alabilirsiniz, necis bir elbiseyi pis bir şeyi temizleyebilirsiniz. Meytesi de helaldir dedi. Yani kendiliğinden ölmüş hayvanı da denizde buluğunuz zaman yiyebilirsiniz. Tabi ki bu zehirli olmayacak vs. Onu söylemeye gerek yok zaten. Ama normal şartlarda siz bir oltayı çektiğiniz zaman veya büyük miktarlarda av yapıldığında ağ atılıyor. Adam bir çekiyor 1-2 ton balık… İçerisinde hangisinin canlı hangisinin biraz önce ölmüş olduğunu kontrol etmeye gerek var mı bu durumda? Ağı çekiyorsunuz. Ne oluyor? Hepsi helaldir.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Zaten ona da gerek yok. Orada o her halükarda o balık ölmek zorundadır. Yani siz oltayla avladınız ve dışarı çıkardınız. Kesebilir misin balığı? Sıçrar tutamazsın. Nasıl keseceksin? Diğer hayvanlar gibi değil ki… Yani ne yaparsan yap o kendi kendine ölecektir. Dolayısıyla eğer o meyte kapsamına girerse hiç kimse deniz hayvanlarını yiyemez. Onun için Allah burada öyle bir ayet indirmiş.

Yahya ŞENOL: Bazen şununla karşılaşabiliyoruz. Gelen sorulardan da anlıyoruz. Ama internette de görüyoruz. Benim biraz önce söylediğim hadis olmasaydı… 30:02 30:05 sn. arası anlaşılmıyor. “Denizin suyu temiz ve temizleyicidir. Meytesi de helaldir.” İşte o zaman biz denizin hiçbir, kendiliğinden ölmüş canlısını yiyemezdik. Ama bu hadisten dolayıymış. Peki, Resulullah’ın bu hadisi nereden yola çıkarak söylediğini zannediyorsunuz? Maide Suresi 96. Ayet olmasaydı Resulullah bunu kalkıp kendi hevasından mı söyleyecekti? Burada sanki hadise bir yer ayarlayabilmek için Maide 96’yı unutturup bu hadis sebebiyle biz yiyoruz diyorlar. Hadisler olmasaydı siz asla balık falan yiyemezdiniz diye lüzumsuz şeyliklere kaçıyorlar. Hâlbuki Maide 96. Ayet olmasaydı bu hadis olmazdı. Doğrusu budur. Bu hadis olmasaydı biz onları yiyemezdik değil. Bu ayet olmasaydı bu hadis olmayacaktı. Bu ayetten dolayı Resulullah öyle bir ifade kullanmış oldu.

Zihnimize bir soru daha soralım. Meyte kapsamına başka ne girer?

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Kara avı…

Yahya ŞENOL: Tavuk olabilir. Kanatlı hayvanlar…

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Oraya gitmeden şurada eksik bir şey kalmasın. Az önce dedi ya… Resulullah’ın o hadisi olmasaydı biz deniz hayvanlarını yiyemezdik derler. Peki, siz o hadise uyuyor musunuz? Farz edelim ki o hadise uyuyorsunuz ki bunu konuşuyorsunuz. 31:33 31:37 sn. arası anlaşılmıyor. Yani “Denizin suyu temiz ve temizleyicidir. Meytesi de helaldir.” Siz denizden çıkan her şeyin yeneceğine fetva veriyor musunuz?

Yahya ŞENOL: Özellikle Hanefiler…

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Hanefiler… Yani hadise mi uyuyorsunuz ki gelip bir de konuşuyorsunuz. Az önce Yahya ayete doğru meal verdi. Hanefilere mahsus olan tüm tefsirlere bakın, tüm meallere bakın. Diyanetin Mealinden Maide 96. Ayeti okuyorum. “Sizin için de yolcular için de bir geçimlik olmak üzere deniz avı yapmak ve deniz ürünlerini yemek sizlere helâl kılındı.” Deniz ürünleri diye değiştirmişler. Deniz ürünleri dediği zaman diğerleri girer. Bu ifadeyi buraya koymuşlar. Demek ki içlerine yatmamış da koymuşlar.

Yahya ŞENOL: Ama yine doğru değil.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Gene yanlış. Mana büsbütün yanlış ama gene biraz…

Yahya ŞENOL: Sefa iyi yakaladı. Bu Diyanet Vakfının Meali… “Hem size hem de yolculara fayda olmak üzere (faydalanmanız için) deniz avı yapmak ve onu yemek size helâl kılındı.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Ne demek deniz avı yapmak ve yemek? Mezhepleri zarar görmesin diye ayeti mezhebe uyduruyorlar. İşte Allahu Teala buna tahrif diyor. Ayeti tahrif ediyorlar ki mezheplerine bir şey olmasın.

Yahya ŞENOL: Diyanetin en son yayınladığı meal… 2017 yılında basılmış. “Kendinize ve yolculara geçimlik olmak üzere sularda avlanmak ve onu yemek size helal kılındı.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Onu yemek…

Yahya ŞENOL: Onun yiyeceği… Olması gereken ifade budur. Avlanmak değil avı… Deniz yiyeceği başka bir şeydir. Denizde avlanmak ve onu yemek farklı bir şeydir. Ayette söylenen bu değildir.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Ayetin anlamı tamamen tahrif ediliyor. Dikkat ediyor musunuz? Siz hadise uymuyorsunuz diyor. Kardeşim siz hadise mi uydunuz da konuşuyorsunuz? Siz ne ayete uyuyorsunuz ne hadise uyuyorsunuz. Eğer hadise uyuyor olsaydınız “denizin ölüsü helaldir” ifadesinde ölüye sadece balıklar mı girerdi? Onu nereden çıkarıyorsunuz?

Yahya ŞENOL: Diğerlerini de söyleseydiniz bari… Karidesi, midyeyi, ıstakozu vs.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Diğerlerini de söyleseydiniz. Şimdi devam edebilirsin.

Yahya ŞENOL: Meyte dedik. Kendiliğinden ölmüş olan hayvan… Yani bizim insanların kesmediği, kesmeden öldüğü hayvan… İkinci bir şey bunun kapsamına giriyor mu dedik. Mesela avlayarak ele geçirdiğiniz bir kara hayvanı düşünün. Bir tavşan olabilir. Bir geyik olabilir. Bir kuş olabilir. İnsanlar av yapmaya çıkıyorlar. Ördek vuruyorlar falan… Kesilmiş bir hayvan mıdır bu? Vuruyorsunuz neticede… Eski zamanda ok atıyorlardı. Mızrak atıyorlardı. Şimdi silah atılıyor. Havada kuş uçarken silahla vuruyorsunuz. Kuş biraz sonra düşüyor. Yanına gittiğinizde de % 99 ölmüş oluyor. Peki, bu hayvan nedir? Kesilmiş bir hayvan mıdır?

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  O zaman onun da yenmemesi lazım.

Yahya ŞENOL: Bu kesilmeden ölmüş bir hayvan kapsamındadır. İşte buna detay getirecek olan bir ayet daha lazım. Bizim böyle çıkmazlarda kalmamamız için… Maide Suresinin 3. Ayetinin peşine okuyoruz. Bir bakıyoruz ki Maide 4. Ayetinde Allah zihinlere gelecek bu soruya da cevap vermiş. Bize bırakmıyor yani… Felsefe yapalım da acaba bunun kapsamına girer mi… Yok… Hemen bakın Maide Suresinin 4. Ayetinde “Yes’elûneke mâzâ uhılle lehum” “Kendilerine neyin helal kılındığını sana soruyorlar.” “gul uhılle lekumut tayyibâtu” “O insanlara de ki size temiz, leziz olan her şey helal kılındı.” Başka? “ve mâ allemtum minel cevârihı” O normalde yırtıcı olan, parçalayıcı olan bir takım hayvanlar vardır. Doğan gibi, Şahin gibi, evcilleştirilmiş köpekler gibi av hayvanları değil mi? Siz onları avlanmalarda kullanırsınız. Onlardan eğitip… “mukellibîne” Yani “eğittiğiniz” “tuallimûnehunne mimmâ allemekumullâh” Allah’ın size öğrettiği bilgilerden onlara öğretip de avcı hayvan haline getirdiğiniz o hayvanların tutup getirdiği hayvanlar da size helaldir. (Maide 4) Ne oldu şimdi?

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  O hayvanlar sağ salim getirecek değiller.

Yahya ŞENOL: Adam attı bir şey vurdu. Keklik falan… Hemen öbür taraftan eğittiği hayvanı salıyor. Karadeniz’de bu tip şeyler için kullanılıyor. Hemen salıyor. Atmaca… Gidip getiriyor. Getirdiğinde bunu ölü getirdi. Sen vurdun ama hayvan kesmeden öldü. Ne diyor Allah? Eğer eğittiysen o tuttuğu hayvanı yemeden sana tek parça halinde, senin vurduğun şekliyle getirebiliyorsa onu da yiyebilirsin diyor. Bakın meyte kapsamında bu dördüncü ayeti otomatikman çıkartıp avlanmak suretiyle de kara hayvanlarının helal hale getirilebileceğini Cenabı Hak bize ne yapmış oluyor? Öğretmiş oluyor. “fekulû mimmâ emsekne aleykum” “Onların sizin için tuttuklarını yiyin.” Kendisi için tutmuşlarsa yırtıcı hayvanın yediği hayvan kapsamına gireceği için Maide Suresi 3. Ayetten dolayı haram olurdu. Ama kendisi için değil. Biz eğittiğimiz için tamamen bizim için onu tutup getiriyor, kendisi hiçbir şey koparıp yemiyorsa o hayvan eğitimli bir av hayvanıdır. Onun bize tutup getirdiği av hayvanlar kesilmese de aldığı darbe sonucu getirdiğinde ölüyse o hayvan helaldir. İşte bütün bu ayetleri alt alta, üst üste koyduğumuz zaman; deniz avı, deniz yiyeceği, kara avı, ne zaman helal, ne zaman haram hepsi bir puzzle’ın parçaları gibi yerine oturuyor. Ekstradan bir hadis rivayetine muhtaç duruma gelmiyorsunuz. Bütün hadis rivayetleri de bu ayetlerin altında bir yere oturmuş oluyor.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Doğru anlayıp anlamadığımız…

Yahya ŞENOL: Resulullah’ın sözleri hangi ayetlerden çıkmış diye net bir şekilde öğreniyorsunuz. Aksi takdirde Allah’ın yasakladığı bir şeyi bunlar Resulullah’a serbest bıraktırmış oluyorlar. Yani Allah kendiliğinden ölmüş olan hayvanı haram kıldı diyorlar. Ama Resulullah “ya tamam Allah böyle dedi ama deniz hayvanları bundan müstesna, birazda bana bakın yani. Sırf onun dedikleri olmasın” diyormuş gibi bir hava veriyorlar. Haşa. Böyle bir şey olur mu? Böyle bir şey yok. Yani Resulullah’ın bütün sözleri bu ayetlerin bir araya getirilmesinden müteşekkil, kısa, özlü ifadelerden ibarettir.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Orada küçük bir şey kaldı. Daha iyi anlaşılması için vurgulayalım. Maide Suresinin 3. Ayetinde “ve mâ ekeles sebuu” “yırtıcı hayvanların yediği” diyor. Bizim av hayvanlarının hepsi yırtıcı hayvan kapsamına giriyor. Şimdi o hayvanların yediği haram… Sadece ölmeden keserseniz helal diyor. Fakat onlar kendileri için yakalıyor. Bizim avcı olarak yetiştirdiğimiz hayvanlar bizim için yakalıyorlarsa o helale dönüşüyor. Böyle çok önemli fark var yani… Kendileri için yakalarlarsa ölmeden kesmemiz lazım. Ama bizim için yakalarlarsa ölmüş olsa bile yiyebiliyoruz.

Yahya ŞENOL: Atmacayı kekliğin üstüne saldınız. Getirirken yolda yarısını yemiş. Olmaz. O haram olur. Niye? Kendisi için tuttu onu… O zaman “mâ ekeles sebuu” (Maide 3) kapsamına gireceğiz. Ama hiç öyle bir şey yok. Siz vurdunuz düşürdüğünüzü gidip yakalayıp getirirse o hayvan Maide Suresi 4. Ayet kapsamında olduğu için helal olur.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Bir de tabi Hac dönemi olduğu için bir kısım ihram yasakları var. Birçok vatandaşımız bundan dolayı ciddi sıkıntı yaşıyor. O konuda da Fatih Hocayı dinleyelim.

Fatih ORUM: Aslında bugün okuduğumuz Maide Suresinin ayetleri ihramlı kişinin av hayvanı ile ilgili yasakları… Yani bu kişi avlanmaz. Bu bir yasak… Bu Kuranı Kerimin açık seçik ifade ettiği bir şeydir. Tabi bunun dışında da Kuranı Kerim’de ihramlı kişinin yapması gereken başka şeylerde var. İşte Bakara Suresinin 196 ve 197. Ayetlerinde belirtiliyor. Orada saç kesme, tıraş meselesi… Sonra cinsel içerikli konuşmalar ve tabi ki cinsel ilişki eşler arasında… Yine füsuk denilen günah sayılan işlemlerin yapılması… Ayrıca insanların birbirleriyle tartışmaları, kavga etmeleri, polemiğe girmeleri… Kuranı Kerim’e bakıldığında bunlar ihramlı kişinin o esnada yapmaması gereken şeylerdir. Biz bugün avla ilgili kısmını gördük. Kişi normal zamanlarda yapabileceği av faaliyetlerini ihramlıyken yapamaz. Deniz bundan istisna edildi. Tabi Kuranı Kerim’de çerçeve böyle ama -Hacca gidenler bilirler- ihramlı kişinin yapmaması gereken başka pek çok şeyden bahsedilir. İşte giydiği elbiseden tutun, koku sürüp sürmemesi, giydiği elbisenin dikişli olup olmaması, giyeceği terlik mi olacak ayakkabı mı olacak gibi bir takım farklı şeyler… Bunlarla ilgili genel itibariyle bakıldığında bu yasaklar temelini mezheplerden alıyor. Önce çok kısaca hepsinden birer ikişer cümleyle bahsedecek olursak… Elbiseyle alakalı özellikle şunu söylüyorlar. Elbise dikişli olmamalı diyorlar. Hatta şu an herkes internetten bakabilir. Bu soruyu Din İşleri Yüksek kuruluna sormuşlar. Din işleri yüksek kurulu bütün hacı adayları için bu soruya şöyle cevap vermiş. “İhramlı bir kimsenin bir gündüz veya bir gece süresince dikilmiş elbise veya iç çamaşırı giymesi durumunda küçükbaş hayvan kurban etmesi gerekir.” Bunu kanunlaştırmış. Maddeleştirmiş.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Bu sözün % 100’ü Kuran’a da sünnete de aykırıdır. Bunu açıkça söylüyorum. Hacıları ne hale sokuyorlar?

Fatih ORUM: Din İşleri Yüksek Kurulu bunu maddeleştirirken atıf olarak hepimiz ne bekleriz? Yani şu surenin şu ayetine bakabilirsiniz veyahut şöyle bir hadis var diyebilir. İbn Abidin, Reddul Muhtar, 488’i kaynak olarak göstermiş. Buralara bakıldığında da bir takım rivayetler karşımıza çıkıyor. Mesela bu rivayetlerden bir tanesi fıkıh eserlerinde geçiyor. “Muhammed (a.s) devesinden düşüp ölen bir kimse hakkında ‘Başını örtmeyin. Çünkü o kıyamet günü telbiye getirerek dirilecektir’ demiş.” Buradan hareketle ihramlı kişinin başının veya ihramın dışındaki herhangi bir şeyle örtülmemesi gerektiğine dair çıkarım yapılmış.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Peki, orada ölen kadın olsaydı Resulullah başını açın mı diyecekti?

Fatih ORUM: Kadınlar için bir başka rivayet var. Kadınlar için de “Kadının ihramı yüzüdür. Yüzünü örtmemeli, bunun dışında her yerini örtebilir” şeklinde rivayet var. Bu rivayetlerle alakalı… Mesela bu sadece giymek… Erkek veya kadın için giyme ile ilgili rivayetler hadis kaynaklarında… Elimde Nasbur Raye var. Bu hadisleri 44:30 sn. anlaşılmıyor. eden… Burada bu rivayetlerle ilgili çok ciddi eleştiriler yapılıyor. Yani fıkıh eserlerine girmiş olan Hacdaki ihram yasaklarıyla ile alakalı bu rivayetlerle ilgili ciddi eleştiriler yapılıyor. Mesela bir başka ihram yasağı güzel koku sürülmesi… İhramlı kişinin güzel koku sürmesi hatta elbisesinin kokması yine bir kural hatası olarak görülüyor ve bunun için bir fidye gerekiyor.

Benzer şeyi… Yine aynısını… Şu an herkes internetten bakabilir. Din İşleri Yüksek kuruluna sormuşlar. O da “İhramlı kimse için bir organının tamamına veya daha az kısmına güzel koku sürmek yasaktır ve ceza gerektirir. Bir organının tamamına veya birden çok organına sürdüğünde toplamı bir organa varacak şekilde koku sürerse koyun veya keçi kesmesi, daha az bir yere sürerse sadaka vermesi gerekir” demiş. Bunu da maddeleştirmişler. Bununla ilgili de Muhammed’e (a.s) atfedilen bir rivayet var. Muhammed (a.s) “İhramlı kişi güzel koku ve zaferan sürülü elbise giyemez” demiş şeklinde bir rivayet kendisine atfedilmiş. Yine ihramlı bir kişi düşüp yaralanmış. Muhammed (a.s) onun için uygulanacak faaliyet için “Bu kişinin başını örtmeyin ve güzel koku da sürmeyin” demiş. Böyle bir rivayet… Bu rivayetten hareketle ihrama giren kişi güzel koku süremez denilmiş. Bunların hepsinin ötesinde bir rivayet naklediliyor. Bir adam Muhammed’e (a.s) “Ya Resulullah Hacı kimdir” diye soruyor. O da “Üstü başı dağınık, pejmürde kişidir” diyor. Bundan dolayı da fıkıh kitaplarında üzerindeki bitleri öldüremez diyorlar. Niye? Yani bir hacı adayı üzerinden çıkan bitleri öldüremez diyorlar. Hocam bunun için “Bit, tefes yani kıl, tırnak, saç gibi fazlalıkları gidermek anlamına geliyor” diyorlar.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR: Tefes de zaten tam bir trajedidir yani…

Fatih ORUM: Bundan dolayı biti de öldüremez diyorlar.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR: Tefes ile ilgili ayeti okuyacak mısın?

Fatih ORUM: Hac Suresi 29. Ayet…

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR: Neyse sen konuş da ona da vakit kalır.

Fatih ORUM: Yine Bugün asıl konumuz olan av hayvanı ile alakalı… Burada bir rivayetten dolayı şöyle diyorlar. “Av sayılmadıkları için pire, sivrisinek, karınca, karasinek, kene, eşekarısı gibi hayvanları öldürmekte bir beis yoktur.” Bunlar av hayvanı değildir. Ama bunların dışındakileri avlayamazsınız, öldüremezsiniz. Peki, bu niçin? Bununla alakalı bir rivayet söylüyorlar. Muhammed (a.s) “Sınır tanımaz beş hayvan vardır” demiş. Yani bunlara artık karşı konamaz. Herhangi bir önlem alınamaz. Neymiş onlar? “Yılan, akrep, fare, kuduz köpek ve karga…” Bunları ihramlı da olsanız öldürebilirsiniz demektir. İşte bunlara kıyasla biraz önce söylediğim pire, sivrisinek, karınca, karasinek, kene, eşekarısı da bu hayvan grubuna girer diyorlar. Bunları öldürebilir. Ama bunun dışındakileri öldüremez diyorlar. Hatta biraz önce söylediğim biti dahi öldüremezsiniz. Orada herhangi bir bitkiyi kopartamazsınız. Ki bununla ilgili herhangi bir ihram yasağı yok. Bu harem dairesinde 365 gün geçerli olan bir şeydir.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR: O yasağı Resulullah’a koydurmuşlar.

Fatih ORUM: Yani bunun gibi bir takım insanları hastalık derecesine sokacak, bir takım Kuran’da olmayan, sadece bir takım rivayetlerden üretilmiş ihram yasakları bizim fıkıh eserlerinde var. Din İşleri Yüksek Kurulunun sitesine de girildiğinde Hacı adayları için… Mesela yine bir tane okuyarak bitireceğim. “İhramlı kişinin tırnaklarını kesmesi yasaktır. Şayet tırnağını keserse ceza gerekir. Cezası ise kestiği miktara göre değişebilir” diyor. Sonra “ihramlı iken topukların ve aşık kemiklerinin açık olması, ayakların üst kısmının da tam örtülmesi gerekir. Bunun için kişi ayaklarının üzerini tam kapatmayan ve arkası açık olan terlik ve benzeri bir şeyler giymelidir” diyor. Yine maddeleştirmişler.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR: Bunu söyledin de bir şey aklıma geldi. Benim ilk hacı arkadaşım Mehmet Hoca buradadır. İlk Hacca 1980’lerde gitmiştik. Hacca götürecekleri din görevlileri için Ankara’da bir imtihan açtılar. Bende imtihan için girdim. İmtihana girmeden, orada imtihana girenleri organize eden bir tanıdığım vardı. “Öyle hava atarsın şimdi kazanda göreyim” dedi. Ben kime hava attım. Neyse içeri girdik. Bir soru sordular. Verdiğimiz cevabı yanlış buldular. İmtihanı kazanamadım. Ondan sonra çıktım, geliyorum. Bu sorunun cevabı niye yanlış acaba diye düşüyorum. İstanbul’a gelinceye kadar nasıl diye düşünüyorum. Onların Hac Rehberi olarak bastırdıkları kitaba baktım. Hakikaten ben yanlış söylemişim. O kitaba göre yanlış. Ama benim bilgilerime göre yanlış olmaması lazım. İstanbul’a geldim. Araştırdım, baktım ki Hac Rehberi yanlış… Benim verdiğim cevap tamamen doğru… Ondan sonra Diyanet ne biçim rehber hazırlamış dedim. Yanlış hatırlamıyorsam 30 sayfaydı. Ondan sonra o Hac Rehberiyle ilgili yanlışları çıkardım. Teker teker gerekçelerini yazıp gönderdim. Bunları değiştirin ya da benim hatamı söyleyin dedim. Yaptıkları tek şey şu oldu. Bir daha da imtihan açmadılar. Yani düzeltmediler. Esas rahatsız edici olan odur. Burada elbiseyle alakalı bir sürü şeyler var. Ayeti kerimede Allahu Teala Nur Suresinde Mümin erkekler için ne diyor? Müminlere söyle karşı tarafa gözlerini dikerek bakmasınlar. Gözlerini biraz kıssınlar. Ve ferçlerini korusunlar. Kol ve bacakların arasıdır. Bacaklar da dâhildir. Siz diyorsunuz ki Hacı külot giyemez. Dikişli elbise giyemez lafı Resulullah’ın ağzından çıkmamıştır. Onun için az önce % 100 yanlıştır dedim. Bu bir yorumdur. Daha sonrakilerin kattığı bir olaydır. Dikişli elbise diye bir olay yok. Bu konuda iki tane rivayet var. Birisi Abdullah ibni Ömer’in rivayetidir. Medine çıkışında olmuş diyor. Hacı ayağına mest giyemez, eğer başka elbise yoksa aşık kemiklerinin altından mestini kesip giysin diyor. Bu mesti bot diye düşünün. Yani botun ağzını aşık kemikleri açıkta kalacak şekilde kesip giyinsin demiş. Ki o terlik falan değildir. Yani bugün bizim giydiğimiz iskarpinlerin neredeyse % 100’e yakını bu tanıma uyar. Şalvar giymesin diye de bir rivayet var.

Bir rivayette Abdullah ibni Abbas rivayetidir. 53:37 53:39 sn. arası anlaşılmıyor. bulamayan şalvar giysin. O ayakkabıyı bulamayanda mest giysin demiş. Şimdi iki tane rivayet var. Kardeşim Hacca iki kişi mi gitti de bu rivayetleri yaptı? Arafat’ta Resulullah bunu söylerken bir tek kişi Abdullah ibni Abbas mı duydu? Daha 12 yaşındaki çocuk… Pardon 10 yaşında değil mi? Çünkü Resulullah’ın Hac sırasında 10. Sene Medine’ye gelmişti. Daha 10 yaşındaki çocuk tutup rivayet edecek bunu… Peki, diğerleri

Fatih ORUM: Hocam rivayet aynen şöyle… İbni Abbas “Peygamberi Arafat’ta hutbe okurken dinledim. Şöyle buyurdu.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR: Bakın hutbede söyleyecek… Orada 150 bin kişi mi rivayet ediliyordu? O kadar insandan 10 yaşındaki çocuk duyacak da bunu haber verecek. Resulullah yüksek sesle söyleyecek, o kadar Hacca giden kişilerden bir tek kişi duyup haber verecek. Peki, Kuranı Kerim’de niye Allahu Teala böyle bir yasak koymamış? Çok büyük bir ihtimalle bunu para kazanma yolu olarak ortaya koymuşlardır. Az önce söylüyordun ya… Benim yanımda konuştuklarını istersen tamamla…

Fatih ORUM: Muhammed (a.s) döneminde Mekkeliler Hacc ibadetini müthiş bir ticaret sektörü haline getirmişler. Yani tarih kitapları böyle yazar ki, Kuranı Kerim’de ki bir takım ayetlerde buna çok ciddi anlamda atıfta bulunuyor. Mesela en bildiğimiz nedir? Hac ve umreyi bir arada yapmayı, Mekkeliler diyorlar ki bir insanın annesiyle zina etmesinden daha büyük bir günahtır diye kaideleştirmişler. O dönemde… Hac ve umre aynı dönemde… Oysa Kuranı Kerim ne diyor bu konuda? Hiçbir mahsuru yok diyor. Niçin? Çünkü gitsin, Hac için gelsin. Sonra gidip birkaç ay sonra tekrar gelsin. Yani sürekli bir dönüşüm… Sürekli alışveriş yapsın. Yine giysilerle alakalı şöyle diyorlar. Oraya o dönemde gelen Hacı adayları dışarıdan getirdikleri giysilerle Kâbe’yi tavaf edemezler. Orada daha önce giyilmemiş sıfır elbise giymeliler. Niçin? Çünkü Kâbe günah işlenmiş elbiselerle tavaf edilemez. Peki, yoksa ne olacak? Yoksa gerekirse çıplak yapsın, ama yine de o daha önce getirdiği elbiselerle tavaf yapmasın. Dolayısıyla oraya gelenler oradan elbise alıyorlar. Şunu ediyorlar. Kiralıyorlar. Bilmem ne oluyor… Bunu tarihçiler “O dönemde Mekkeliler Hac menasikini tam bir ticaret sektörü haline getirmişlerdi ve Hac ile ilgili bütün kısıtlamalar, yasaklar hep bunun üzerine bina edilmişti” diyorlar.  Hatta bir rivayette Muhammed (a.s) vefat ettikten sonra… Çok kısa bir süre sonra… Ömer’in (r.a) dönemi… Mekke’de bir takım insanlar tekrar şey yapıyorlar. Hac ve umreyi aynı anda yapanları kınıyorlar. Böyle bir uygulama olmaz, gidip daha sonra yine geleceksin diyorlar. Bu Ömer’in (r.a) kulağına geliyor. “Geriye dönüş nasıl bu kadar hızlı olabiliyor” diyor. Adam şaşırıyor. Bunu Kuranı Kerim yasaklamadı mı, Muhammed (a.s) bunu engellemedi mi diyor. İnsanlar istediği zaman Haccı da umreyi de yapabilir. Çok kısa bir süre sonra tekrar eski refleksler başlıyor. Dolayısıyla ihram yasakları konusunda ticari bir takım sektörlerin etkisi olabilir.

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Mesela bu konuda Maliki mezhebinde pantolon giymek, ayakkabı giymek falan yasak değildir. Malikiler bu konuda Medine uygulamasını en iyi aktaran mezheplerdir. Bir de az önce sen okudun. Bunu da şey yapalım da hakkı kalmasın. Ama bu Hanefi mezhebine ya da Diyanete ait olan meale mahsus değil. Mezheplerin hangisinin kitaplarını açarsanız açın, hangi tefsiri açarsanız açın. Bu yanlışı göreceksiniz. Gerçekten bu dini yaşanmaz hale getirmeyi başarmışlardır. Cenabı Hakka her defasında dua ediyorum. Ya rabbi lütfette bu pislikleri tamamen arındıralım. Çok şükür çok ciddi manada mesafe almak nasip oldu. Ama yetmiyor. Her gün çıkan bir öncekinden daha berbat oluyor.

Şimdi bakın. Hac Suresinin 27. Ayeti… “Ve ezzin fin nâsi bil hacci” İbrahim (a.s) Kâbe’yi yapıyor ya… Kâbe’yi yaptı. Kâbe’nin yeri Nuh tufanında yıkıldığı için insanlar Hacca gelemiyordu. Mesela Süleymaniye Camisi bir depremde zarar görse içinde girip namaz kılamıyorsunuz. Tamir ediliyor. Bir gün camiden ezan okunduğunu duyduğunuz zaman ne dersiniz? Cami ibadete açılmış bir namaz kılalım dersiniz değil mi? İşte İbrahim’e (a.s) de Allahu Teala “Ve ezzin fin nâsi bil hacci” diyor. “ezzin” ezan ile aynı köktendir. “İnsanlar içerisinde Haccı ilan et.” Beyler Hac yapabilirsiniz. Haccın ne olduğunu anlat değil. Yani cami açıldı. Peki, ne olur? “yeé’tûke ricâlev ve alâ kulli dâmir” “Bu insanlar yürüyerek sana gelir. Ve yorgun binekler üzerinde de gelir.” Demek ki yakından da uzaktan da… “yeé’tîne min kulli feccin amîg” “Bütün derin vadilerden…” (Hac 27) Bütün derin vadilerden derken Mekke’nin doğusu mu, batısı mı, kuzeyi mi, güneyi mi? Hangisi? Hepsi değil mi? O zaman ne demek? İlan et. Dünyanın her yerinden kalkıp gelirler. Gelsin hac etsinler değil. Onlar gelirler diyor. Çünkü herkes biliyor.

Liyeşhedû menâfia lehum” “Gelsin önce menfaatlerine şahit olsunlar.” Ticaret yapsınlar. Orası ticaret merkezidir. Önce yapacakları odur. “ve yezkurusmallâhi fî eyyâmim mağlûmâtin” “Bilinen günlerde de Allah’ın adını ansınlar.” “alâ mâ razegahum mim behîmetil en’âm” “Allah’ın onlara verdiği behimetul enam (koyun, keçi, sığır, deve) üzerine…” Yani Kurban Bayramı kurbanını burada kessinler. Bu da Hanefi mezhebinde yok. Yok, efendim Hacılar seferiymiş de, seferiler kurban kesmezmiş de… Nereden çıkarıyorsunuz? Allah aşkına… Her tarafı berbat ettiniz. Bari ibadet konusuna karışmayın. Bana niye sinirleniyorsun diyorlar. Bunlara sinirlenmeyip de kime sinirleneceğiz? “fekulû minhâ ve at’ımul bâisel fegîr” “Siz kestiklerinizden yiyin. Yoksula veya fakire de yedirin.” (Hac 28)

Summelyagdû tefesehum” Hacca gidildi, kurban kesildi. “Sonra tefeslerini gidersinler.” Arafat’a çıkmadılar. Çıktılar mı? Mina’da, Müzdelife’de, Kâbe’yi tavaf ondan sonra olacak. Tefeslerini gidersinler. “velyûfû nuzûrahum” “Adaklarını yerine getirsinler.” Adak ne? Hacca giden adak da mı bulunuyor? Allahu Ekber diye… Yani ihrama girdiğin andan itibaren kendini bir kısım sorumluluklar altına sokmuyor musun? İşte adak odur. Yani şunları şunları yapacağım diye ihrama giriyorsun. “velyettavvefû bil beytil atîg” “Beyti Atik’i (Kâbe’yi) tavaf etsinler.” (Hac 29) “elyagdû tefesehum” ifadesine bakın ne mana veriyorlar? Dikkatle dinleyin. Bu Hanefiler değil. Bu Diyanete mahsus değil. Mezheplerin tamamında var. “Sonra kirlerini gidersinler” (Diyanet İşleri Meali, Hac 29) Dünyanın her tarafından kalkıp gelenler orada hamam var da banyoya mı girecekler? Kirlerini gidersinler ne demek? Böyle bir şey olur mu? “Adaklarını yerine getirsinler.” Adak değil. Taahhüt ettikleri görevleri yerine getirsinler. Bu adak değil ki… Peki, öyleyse Hacıların hangi adağı var? Yazın kitaplarınıza da bir görelim. Bir görelim hadi… “Ve Beyti Atik’i tavaf etsinler.” (Diyanet İşleri Meali, Hac 29) Buradaki tefes kelimesine herkes kir anlamı veriyor.

Fatih ORUM: Kıl, tırnak, saç ve fazlalıklardan kurtulmak…

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  O zamana kadar kesemezler diyor. Keserse kurban gelecek. Öyle bir Hac ibadeti karşımıza çıkarıyorlar ki Hacca giden yanında bir sürü hayvanla gitmesi lazım. Gak dedi mi bir kurban, gık dedi mi bir kurban…

Fatih ORUM: Evet, aynen öyle…

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Kardeşim bana bir tane delil gösterin. Bu din sizin babanızın çiftliği mi? Mezheplerin tamamına söylüyorum. Birine, ikisine değil. Bu din babanızın çiftliği mi? Bir tane hadis gösterin bakayım. Madem siz hadis esastır diyorsunuz. Kuranı Kerim’de yok. Peki, tefes ne? Arap dilinde tefes yok diyorlar. Yoksa kiri nereden çıkardınız? Hani siz Resulullah’ın hadislerine güvendiğinizi söylüyordunuz. O hadis tam metin olarak aklımda kalmamış olabilir de… Tay kabilesinden bir kişi Hacca koştura koştura geliyor. Geliyor ki millet Arafat’tan inmiş. Arafat’tan geçiyor, Resulullah’ı Müzdelife’de yakalıyor. “Ya Resulullah Tay’dan kalktım, tepelerde ancak dinlenebildim. O tepe senin, bu tepe benim… Ancak gelebildim benim Haccım oldu mu” diyor. Arafat’tan da geçtiğini söylüyor. “Bugün ya da gece Arafat’ta bulunan…” Yani geçmek bile yeter. “Bizimle burada bu ibadeti yerine getiren kişi…” Ne yapmıştır? “fekad kada tefesehu” Ayette “elyagdû tefesehum” şeklinde geçiyor. Arapça bilmeseniz bile sesten anlarsınız değil mi? “Tefesini yerine getirmiştir.” Yani tefesi yerine getirmek Arafat vakfesi ve Müzdelife vakfesidir. Arafat vakfesi ve Müzdelife vakfesinden sonra Haccın farzlarında sıra neye geliyor? Kâbe’yi tavaf geliyor. Tefeslerini yerine getirsinler sonra “Beyti Atik’i tavaf etsinler” diyor. Sonra da şeytan taşlama dediğimiz olaylarla ilgili ayetin hükmü… Tabi oradan hemen şeytan taşlama da yapabilirsiniz. Kâbe’ye gidip tavaf da edebilirsiniz. Sonra geri dönüp de taşlayabilirsiniz. Hani siz hadise uyuyordunuz? Mezheplerin birine, ikisine demiyorum. Tamamına diyorum. Bunu, şu kitapların tamamına söylüyorum. Allah’tan korkun ya… Bu sahih bir hadis ve ayete % 100 uygundur. İlgili ayetleri de okurum da vakit çok geçti. Ama bu konuda özel derslerimiz var. Arzu edenler onları dinleyebilirler. Yok, efendim terlik giyeceksin diyorlar. Adamın ayakları yara oluyor. Bir keresinde bir adam gelmişti. Düztabandı. Düztabanlar da özel ayakkabı giyiyorlar. Adam, Hocam ben düztabanım ben ne yapayım dedi.  Bende ayağındaki ayakkabıya bakıp bu ayakkabıyla git dedim. Bu Hocalar sana kurban kes derler. Sakın kesme. Adamın kafile başkanı da Selahattin KAYA idi. Allah hayırlı uzun ömürler versin. İstanbul Müftüsü, kafile başkanı. Ben o sene Hacca gitmedim. Hocam bak senin kafilende böyle birisi var dedim. Adam gidip geldi. Vallahi bana kurban kestirdiler dedi. Selahattin Hoca bende engel olamadım dedi. Kardeşim bunun hiçbir delili yok. İşte Diyanete yazdığım raporda bu da vardı. Ve kendi kaynaklarından bir delilleri yok. Bırak başkasını…

Prof. Dr. Abdülaziz BAYINDIR:  Selahattin Hoca bende engel olamadım dedi. Adama o kadar baskı yapmışlar ki adam kesmek zorunda kalmış. Kısa bir ara verelim. Sonra devam ederiz.

Tüm Kur'an Sohbetleri
# İçerik Adı Yayınladığı Tarih Görüntülenme
1 İsra Suresi 13-15. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Mart 2024
2 İsra Suresi 9-11. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Şubat 2024
3 İsra Suresi 4-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Şubat 2024
4 İsra Suresi 2-3. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Şubat 2024
5 İsra Suresi 1. Ayet | Kur’an Sohbetleri 6 Şubat 2024
6 Nahl Suresi 124-128. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ocak 2024
7 Nahl Suresi 119-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Ocak 2024
8 Nahl Suresi 114-118. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ocak 2024
9 Nahl Suresi 110-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ocak 2024
10 Nahl Suresi 103-109. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Ocak 2024
11 Nahl Suresi 101-102. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Aralık 2023
12 Nahl Suresi 94-100. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Aralık 2023
13 Nahl Suresi 93. Ayet | Kur’an Sohbetleri 12 Aralık 2023
14 Nahl Suresi 90-93. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Aralık 2023
15 Nahl Suresi 83-89. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Kasım 2023
16 Nahl Suresi 77-82. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Kasım 2023
17 Nahl Suresi 72-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Kasım 2023
18 Nahl Suresi 68-71. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Kasım 2023
19 Nahl Suresi 65-67. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ekim 2023
20 Nahl Suresi 60-64. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ekim 2023
21 Nahl Suresi 56-59. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ekim 2023
22 Filistin-İsrail Savaşı | Kur’an Sohbetleri 10 Ekim 2023
23 Nahl Suresi 51-55. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ekim 2023
24 Nahl Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Eylül 2023
25 Nahl Suresi 41-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Eylül 2023
26 Nahl Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Eylül 2023
27 Nahl Suresi 35-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Eylül 2023
28 Nahl Suresi 30-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Ağustos 2023
29 Nahl Suresi 24-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Ağustos 2023
30 Nahl Suresi 15-23. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Ağustos 2023
31 Nahl Suresi 9-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Ağustos 2023
32 Nahl Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Ağustos 2023
33 Nahl Suresi 3-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Temmuz 2023
34 Nahl Suresi 1-2. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Temmuz 2023
35 Hicr Suresi 88-99. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Temmuz 2023
36 Hicr Suresi 85-87. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Temmuz 2023
37 Hicr Suresi 61-77. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Haziran 2023
38 Hicr Suresi 51-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Haziran 2023
39 Hicr Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Mayıs 2023
40 Hicr Suresi 43-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Mayıs 2023
41 Hicr Suresi 28-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Mayıs 2023
42 Hicr Suresi 26-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Mayıs 2023
43 Hicr Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Mayıs 2023
44 Hicr Suresi 14-18. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Nisan 2023
45 Hicr Suresi 6-13. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Nisan 2023
46 Hicr Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Nisan 2023
47 İbrahim Suresi 42-52. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Nisan 2023
48 İbrahim Suresi 35-41. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Mart 2023
49 İbrahim Suresi 28-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Mart 2023
50 İbrahim Suresi 22-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Mart 2023
51 İbrahim Suresi 18-21. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Mart 2023
52 İbrahim Suresi 9-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Şubat 2023
53 İbrahim Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Şubat 2023
54 İbrahim Suresi 1-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Şubat 2023
55 Rad Suresi 41-43. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Şubat 2023
56 Rad Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ocak 2023
57 Rad Suresi 36-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ocak 2023
58 Rad Suresi 33-36. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ocak 2023
59 Rad Suresi 30-32. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 10 Ocak 2023
60 Rad Suresi 26-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ocak 2023
61 Rad Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Aralık 2022
62 Rad Suresi 17-19. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Aralık 2022
63 Rad Suresi 15-16. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Aralık 2022
64 Rad Suresi 11-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Aralık 2022
65 Rad Suresi 6-10. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Kasım 2022
66 Rad Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Kasım 2022
67 Yusuf Suresi 105-111. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Kasım 2022
68 Yusuf Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Kasım 2022
69 Yusuf Suresi 87-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Kasım 2022
70 Yusuf Suresi 77-86. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Ekim 2022
71 Yusuf Suresi 67-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Ekim 2022
72 Yusuf Suresi 58-66. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Ekim 2022
73 Yusuf Suresi 43-57. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Ekim 2022
74 Yusuf Suresi 36-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Eylül 2022
75 Yusuf Suresi 30-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Eylül 2022
76 Yusuf Suresi 23-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Eylül 2022
77 Yusuf Suresi 7-22. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Eylül 2022
78 Yusuf Suresi 1-6. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ağustos 2022
79 Kur’an’da İman Esasları | Kur’an Sohbetleri 23 Ağustos 2022
80 Hud Suresi 118-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ağustos 2022
81 Hud Suresi 116-117. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ağustos 2022
82 Hud Suresi 114-115. Ayetler – Namazların Birleştirilmesi | Kur’an SohbetleriFgOoOm0a2AkFgOoOm0a2Ak 2 Ağustos 2022
83 Hud Suresi 109-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Temmuz 2022
84 Hud Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Temmuz 2022
85 Hud Suresi 84-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Haziran 2022
86 Hud Suresi 69-83. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Haziran 2022
87 Hud Suresi 61-68. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Haziran 2022
88 Hud Suresi 50-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Haziran 2022
89 Hud Suresi 36-49. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Mayıs 2022
90 Hud Suresi 25-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Mayıs 2022
91 Hud Suresi 18-24. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Mayıs 2022
92 Hud Suresi 15-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Mayıs 2022
93 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 13-14. Ayetler 26 Nisan 2022
94 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 12. Ayet 20 Nisan 2022
95 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 8-11. Ayetler 13 Nisan 2022
96 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 7. Ayet 6 Nisan 2022
97 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 5-6. Ayetler 30 Mart 2022
98 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 1-4. Ayetler 23 Mart 2022
99 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 107-109. Ayetler 16 Mart 2022
100 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 101-106. Ayetler 9 Mart 2022
101 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 99-100. Ayetler 2 Mart 2022
102 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 93-98. Ayetler 23 Şubat 2022
103 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 75-86. Ayet 9 Şubat 2022
104 Kur’an Sohbetleri | Yunus 71-74. Ayetler 2 Şubat 2022
105 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 65-70. Ayetler 26 Ocak 2022
106 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 61-64. Ayetler 19 Ocak 2022
107 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 59-60. Ayetler 12 Ocak 2022
108 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 54-58. Ayetler 5 Ocak 2022
109 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 45-53. Ayetler 29 Aralık 2021
110 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 41-44. Ayetler 22 Aralık 2021
111 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 38-40. Ayetler 15 Aralık 2021
112 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 37. AYET 8 Aralık 2021
113 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 31-36. AYETLER 1 Aralık 2021
114 Kur’an Sohbetleri | YUNUS 26-30. AYETLER 24 Kasım 2021
115 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 21-25. AYETLER 17 Kasım 2021
116 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 15-20. AYETLER 10 Kasım 2021
117 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 7-14. AYETLER 3 Kasım 2021
118 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 4-6. AYETLER 27 Ekim 2021
119 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 1-3. AYETLER 20 Ekim 2021
120 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 123-129. AYETLER 13 Ekim 2021
121 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 119-122. AYETLER 5 Ekim 2021
122 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 113-118. AYETLER 28 Eylül 2021
123 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 107-112. AYETLER 21 Eylül 2021
124 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 97-106. AYETLER 15 Eylül 2021
125 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 90-96. AYETLER 8 Eylül 2021
126 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 81-89. AYETLER 31 Ağustos 2021
127 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 74-80. AYETLER 24 Ağustos 2021
128 Kur’an Sohbetleri | SIKINTILAR VE BOLLUKLA İMTİHAN 17 Ağustos 2021
129 Kur’an Sohbetleri | RESUL VE TEBLİĞ 17 Ağustos 2021
130 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 71-73. AYETLER 4 Ağustos 2021
131 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 64-70. AYETLER 27 Temmuz 2021
132 Kur’an Sohbetleri | BÜYÜK GÜNAHLAR 20 Temmuz 2021
133 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 61-63. AYETLER 14 Temmuz 2021
134 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 58-60. AYETLER 6 Temmuz 2021
135 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 53-57. AYETLER 30 Haziran 2021
136 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 43-52. AYETLER 23 Haziran 2021
137 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 38-42. AYETLER 16 Haziran 2021
138 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 36-37. AYETLER 9 Haziran 2021
139 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 34-35. AYETLER 2 Haziran 2021
140 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 32-33. AYETLER 26 Mayıs 2021
141 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 30-31. AYETLER 19 Mayıs 2021
142 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 29. AYET (CİZYE) 12 Mayıs 2021
143 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 28. AYET (Müslüman olmayanlar Mekke’ye giremez mi?) 5 Mayıs 2021
144 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 25-27. AYETLER 28 Nisan 2021
145 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 23-24. AYETLER 21 Nisan 2021
146 Kur’an Sohbetleri | ORUÇ İLE İLGİLİ AYETLER 15 Nisan 2021
147 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 17-22. AYETLER 6 Nisan 2021
148 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 16. AYET 31 Mart 2021
149 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 9-15. AYETLER 24 Mart 2021
150 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 5-8. AYETLER 17 Mart 2021
151 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 1-5. AYETLER 10 Mart 2021
152 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 72-75. AYETLER 3 Mart 2021
153 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 67-71. AYETLER 25 Şubat 2021
154 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 65-66. AYETLER 17 Şubat 2021
155 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 59-64. AYETLER 10 Şubat 2021
156 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 52-58. AYETLER 5 Şubat 2021
157 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 50-51. AYETLER 27 Ocak 2021
158 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 49. AYET 21 Ocak 2021
159 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 45-48. AYETLER 14 Ocak 2021
160 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 41-44. AYETLER 6 Ocak 2021
161 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 35-40. AYETLER 30 Aralık 2020
162 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 31-34. AYETLER 23 Aralık 2020
163 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 28-30. AYETLER 16 Aralık 2020
164 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 17-23. AYETLER 2 Aralık 2020
165 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 13-16. AYETLER 26 Kasım 2020
166 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 9-12. AYETLER 18 Kasım 2020
167 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 5-8. AYETLER 5 Kasım 2020
168 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 1-4. AYETLER 29 Ekim 2020
169 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 204-206. AYETLER 22 Ekim 2020
170 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 200-204. AYETLER 15 Ekim 2020
171 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 189-199. AYETLER 8 Ekim 2020
172 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 188. AYET 1 Ekim 2020
173 Kur’an Sohbetleri | SUR’A ÜFLENMESİ 24 Eylül 2020
174 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’DA KIYAMET SAATİ 17 Eylül 2020
175 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 184-186. AYETLER 10 Eylül 2020
176 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 180-183. AYETLER 3 Eylül 2020
177 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 179. AYET VE DEVAMI 28 Ağustos 2020
178 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 175-178. AYETLER 20 Ağustos 2020
179 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 172-174. AYETLER 13 Ağustos 2020
180 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 168-171. AYETLER 5 Ağustos 2020
181 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 163-167. AYETLER 24 Temmuz 2020
182 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 158-162. AYETLER 15 Temmuz 2020
183 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 154-157. AYETLER 8 Temmuz 2020
184 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 138-153. AYETLER 1 Temmuz 2020
185 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 127-137. AYETLER 24 Haziran 2020
186 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 103-126. AYETLER 17 Haziran 2020
187 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 100-102. AYETLER 10 Haziran 2020
188 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 94-99. AYETLER 3 Haziran 2020
189 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 85-93. AYETLER 26 Mayıs 2020
190 Kur’an Sohbetleri | KADİR GECESİ 19 Mayıs 2020
191 Kur’an Sohbetleri | A’RÂF SURESİ 73-78. AYETLER 13 Mayıs 2020
192 Kuran Sohbetleri | A’RAF SURESİ 65-72 ARASI AYETLER 6 Mayıs 2020
193 Kur’an Sohbetleri | NAMAZ VAKİTLERİNİN EVRENSEL ÖLÇÜLERİ 30 Nisan 2020
194 Kur’an Sohbetleri | ORUCA BAŞLAMA VE BİTİŞ VAKİTLERİ 23 Nisan 2020
195 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 59-64. AYETLER 16 Nisan 2020
196 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 57-58. AYETLER 9 Nisan 2020
197 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 53-56. AYETLER 2 Nisan 2020
198 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 52. AYET 26 Mart 2020
199 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 42-51. AYETLER 19 Mart 2020
200 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 37-41. AYETLER 13 Mart 2020
201 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 34-37. AYETLER 5 Mart 2020
202 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 31-32. AYETLER 27 Şubat 2020
203 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 29-30. AYETLER 20 Şubat 2020
204 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 26-28. AYETLER 13 Şubat 2020
205 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 10-25. AYETLER 7 Şubat 2020
206 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 4-9. AYETLER 30 Ocak 2020
207 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 1-3. AYETLER 23 Ocak 2020
208 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’A DAİR KURGULAR VE GERÇEKLER 16 Ocak 2020
209 Kur’an Sohbetleri | İSLAM VE TİCARET 10 Ocak 2020
210 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 159-165. AYETLER 3 Ocak 2020
211 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 154-157. AYETLER 26 Aralık 2019
212 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 150-153. AYETLER 19 Aralık 2019
213 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 148-150. AYETLER 12 Aralık 2019
214 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 146-147. AYETLER 6 Aralık 2019
215 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 142-145. AYETLER 28 Kasım 2019
216 Kur’an Sohbetleri | DÜNYA HAYATININ ANLAMI 21 Kasım 2019
217 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 141. AYET 14 Kasım 2019
218 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 136-140. AYETLER 7 Kasım 2019
219 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 133-135. AYETLER 31 Ekim 2019
220 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 128 – 132. AYETLER 24 Ekim 2019
221 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 122 – 127. AYETLER 17 Ekim 2019
222 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 118 – 121. AYETLER 10 Ekim 2019
223 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 113-117. AYETLER 3 Ekim 2019
224 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 111 VE DEVAMI AYETLER 26 Eylül 2019
225 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 108-111. AYETLER 19 Eylül 2019
226 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 106-108. AYETLER 12 Eylül 2019
227 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 106-107 ARASI AYETLER 5 Eylül 2019
228 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 100-106 ARASI AYETLER 29 Ağustos 2019
229 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 95-99 ARASI AYETLER 22 Ağustos 2019
230 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 93-94 ARASI AYETLER 11 Temmuz 2019
231 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (91-92 ARASI AYETLER) 4 Temmuz 2019
232 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (83-90 ARASI AYETLER) 27 Haziran 2019
233 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (74-83 ARASI AYETLER) 20 Haziran 2019
234 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (68-73 ARASI AYETLER) 14 Haziran 2019
235 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (63-67 ARASI AYETLER) 3 Mayıs 2019
236 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (61-64 ARASI AYETLER) 25 Nisan 2019
237 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (60-62 ARASI AYETLER) 18 Nisan 2019
238 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (56-59 ARASI AYETLER) 11 Nisan 2019
239 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (54-59 ARASI AYETLER) 4 Nisan 2019
240 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (50-53 ARASI AYETLER) 28 Mart 2019
241 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (42-49 ARASI AYETLER) 21 Mart 2019
242 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (37-41 ARASI AYETLER) 14 Mart 2019
243 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (32-36 ARASI AYETLER) 7 Mart 2019
244 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (19-31 ARASI AYETLER) 28 Şubat 2019
245 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (11-18 ARASI AYETLER) 21 Şubat 2019
246 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (1-11 ARASI AYETLER) 12 Şubat 2019
247 KUR’AN SOHBETLERİ | HER KÂFİR YALANCIDIR (ENAM 6/27) 5 Şubat 2019
248 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’DAN KİMLER İSTİFADE EDER 29 Ocak 2019
249 KUR’AN SOHBETLERİ | CAİZ OLAN VE OLMAYAN VESİLELER 22 Ocak 2019
250 KURAN SOHBETLERİ | KİMSE MÜŞRİĞİM DEMEZ (ENAM 6/22-24) 15 Ocak 2019
251 KUR’AN SOHBETLERİ | İSLAM’IN EVRENSELLİĞİ (EN’AM 6/19-21) 8 Ocak 2019
252 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’IN EVRENSELLİĞİ 1 Ocak 2019
253 Kuran Sohbetleri | İnsanı Kamil Uydurması 25 Aralık 2018
254 Allah’a Teslim Olmak (En’am 12-15. Ayetler) 18 Aralık 2018
255 Kur’an’da Yolculuk ve Amaçları (En’am 11. Ayet) 11 Aralık 2018
256 Nebimize Kur’an’dan Başka Mucize Verilmiş Midir? (En’am 7-10. Ayetler) 4 Aralık 2018
257 Allah Her Şeyi Bilir (En’am 1-6. Ayetler) 27 Kasım 2018
258 Dinin Bozulmasının Canlı Örneği: Namaz Vakitleri (En’am 3-6. Ayetler) 20 Kasım 2018
259 Ecel (En’am 2. Ayet) 13 Kasım 2018
260 Dünya Düz Mü Yuvarlak Mı? (En’am 1. Ayet) 6 Kasım 2018
261 İsa Aleyhisselam’ın Mucizeleri (Maide 109. Ayet ve Devamı) 30 Ekim 2018
262 Mahşerde Rasullerle Yüzleşme (Maide 109. Ayet) 23 Ekim 2018
263 Vasiyet ve Kadının Şahitliği (Maide 106-108. Ayetler) 16 Ekim 2018
264 Tebliğ Görevi ve Bireysel Sorumluluğumuz (Maide 103-105. Ayetler) 9 Ekim 2018
265 Soru Sorma Özgürlüğü (Maide 101 ve 102. Ayetler) 2 Ekim 2018
266 Çoğunluk Hakikatin Ölçüsü mü? (Maide 100. Ayet) 25 Eylül 2018
267 İnsanları Uyarma Görevi (Maide 77-81. Ayet) 18 Eylül 2018
268 Dinde Aşırılık (Maide 77. Ayet) 11 Eylül 2018
269 Rasul ve Tebliğ (Maide 99. Ayet) 4 Eylül 2018
270 İhramlıyken Avlanma Yasağı (Maide 94-98. Ayetler) 24 Temmuz 2018
271 Uyuşturucu Maddelerin Haramlığı (Maide 90-93. Ayetler) 17 Temmuz 2018
272 İçkinin Yasaklanması ve Tedricilik (Maide 90. Ayet) 10 Temmuz 2018
273 Yemin Keffâreti (Maide 89. Ayet) 3 Temmuz 2018
274 Ehl-i Kitaptan Mümin Olanlar (Maide 82-86. Ayetler) 19 Haziran 2018
275 Hristiyanlıktaki Teslis İnancı (Maide 72-76. Ayetler) 15 Mayıs 2018
276 Kur’an’a Yönelik Saldırılar (Maide 70 ve 71. Ayetler) 8 Mayıs 2018
277 İsrailoğulları’nın Kur’an’a Karşı Tutumları (Maide 70. Ayet) 1 Mayıs 2018
278 Ehli Kitap Ne Zaman Kafir Olur? (Maide 69. Ayet) 24 Nisan 2018
279 Müslümanın Görevi Kur’an’a Uyma (Maide 67-68. Ayetler) 17 Nisan 2018
280 Gerçek Zenginliğin Yolu (Maide 66. Ayet) 10 Nisan 2018
281 Yahudilerin Çıkmazları (Maide 64-66. Ayetler) 3 Nisan 2018
282 İslam’da Ticaret Ahlakı: Çiftlik Bank Örneği 27 Mart 2018
283 Günahta Yarışan Dindarlar (Maide 60-63. Ayetler) 20 Mart 2018
284 Ehli Kitaptan Maymunlaşan ve Domuzlaşanlar (Maide 60-63. Ayetler) 13 Mart 2018
285 Ehli Kitabın Müslümanlardan İntikamı (Maide 59. Ayet) 6 Mart 2018
286 Tasdik Bağlamında Namaz (Maide 55-57. Ayetler) 27 Şubat 2018
287 Mü’minlerin Yakın Dostu Sadece Mü’minlerdir (Maide 55-57. Ayetler) 20 Şubat 2018
288 Ehli Kitapla Savaşta Nebevi Siyaset (Maide 54-56. Ayetler) 13 Şubat 2018
289 Dinden Dönme ve Zındıklık (Maide 53-54. Ayetler) 6 Şubat 2018
290 Ehl-i Kitaptan Münafıklar (Maide 51-52. Ayetler) 30 Ocak 2018
291 Savaş Ahlakı 23 Ocak 2018
292 Yahudiler ve Hristiyanlarla İlişkiler: Cizye (Maide 51. Ayet) 16 Ocak 2018
293 Yahudi ve Hristiyanlarla İlişkiler (Maide 51. Ayet) 9 Ocak 2018
294 Ehli Kitapla İlişkiler (Maide 50-51. Ayetler) 2 Ocak 2018
295 Hadisler Vahiy Olabilir mi? (Maide 48-49. Ayetler) 26 Aralık 2017
296 Önceki Şeriatler (Maide 48. Ayet) 19 Aralık 2017
297 Muhammed Aleyhisselam ve Kur’an (Maide 48. Ayet) 12 Aralık 2017
298 İsa Aleyhisselam ve İncil (Maide 46-47. Ayet) 5 Aralık 2017
299 Kısasta Hayat Vardır (Maide 45. Ayet) 28 Kasım 2017
300 Allah’ın İndirdiğiyle Hükmetmeyenler (Maide 44. Ayet) 24 Kasım 2017
301 Tevrat Kime Verildi? (Maide 43-44. Ayetler) 14 Kasım 2017
302 Kafirlikte Yarışanlar (Maide 41-42. Ayetler) 7 Kasım 2017
303 Hırsızlık Suçu ve Cezası (Maide 38-40. Ayetler) 31 Ekim 2017
304 Küfür ve Şirk (Maide 36-37. Ayetler) 24 Ekim 2017
305 Şirke Alet Edilen Ayet (Maide 35. Ayet) 17 Ekim 2017
306 Toplumsal Güvenliği İhlal Suçu ve Cezası (Maide 32-34. Ayetler) 10 Ekim 2017
307 Kur’an’da Kuşların Dünyası (Maide 27-32. Ayetler) 3 Ekim 2017
308 Kendini Büyük Görmek (Maide 15-26. Ayetler) 28 Eylül 2017
309 İmtihanı Kaybettiren Benlik Yarışı (Maide 17,18 ve 19. Ayetler) 22 Eylül 2017
310 Allah Kime Lanet Eder? (Maide 12-13. Ayetler) 8 Eylül 2017
311 Allah’a Verilen Sözde Daima Adil Olmak (Maide 7-11. Ayetler) 5 Eylül 2017
312 Adaletten Şaşmamak (Maide 8-10. Ayetler) 22 Ağustos 2017
313 Yargısız İnfaz (Mâide 7-8. Ayetler) 23 Mayıs 2017
314 Allah’a Verilen Söz 16 Mayıs 2017
315 Abdestte Ayağa Mesh Meselesi (Maide 6. Ayet) 9 Mayıs 2017
316 Evlenmede Namuslu Olma Şartı 2 Mayıs 2017
317 Haram Kılınan Hayvansal Gıdalar (Maide 3. Ayet) 25 Nisan 2017
318 Dosta ve Düşmana Karşı Tavrımız Ne Olmalı? 18 Nisan 2017
319 Şirk Tehlikesi 11 Nisan 2017
320 Kitaplara İman’ın Anlamı Nisa 136 Ankabut 46 4 Nisan 2017
321 Miras Nisa 176.Ayet 28 Mart 2017
322 Kafir’lik Kendini Büyük Görmektir Nisa 172 ve 175.Ayetler 21 Mart 2017
323 Din’de Aşırılık Nisa 171 ve 173.Ayetler 14 Mart 2017
324 İnsanlığa Çağrı Nisa 170.Ayet 7 Mart 2017
325 Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları Nisa 167-169.Ayetler 28 Şubat 2017
326 Nebi ve Resul Nisa 163-166.Ayetler 21 Şubat 2017
327 Ehli Kitap’tan Mümin Olanlar 14 Şubat 2017
328 Her Haram Bir Mahrumiyet Doğurur Nisa 160-162. Ayetler 7 Şubat 2017
329 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (3) 153-158.Ayetler 31 Ocak 2017
330 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (2) 153-155.Ayetler 25 Ocak 2017
331 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa 153-155.Ayetler 17 Ocak 2017
332 Allah İle Resul’lerinin Arasını Ayırmak Nisa-148-149 ve 150. Ayetler 3 Ocak 2017
333 Müslümanların Baş Belası Münafıklar II 27 Aralık 2016
334 Müslümanların Baş Belası Münafıklar Nisa 138 ve Devamı 20 Aralık 2016
335 İman Konusunda Verilen İmtihan Nisa 137 ve 147.Ayetler 13 Aralık 2016
336 Kafirlik Müşriklik ve Munafıklık Nisa 136.Ayet ve Devamı 6 Aralık 2016
337 İmanın Şartları Nisa 136 29 Kasım 2016
338 Takva Nisa Suresi 131 ve 135.Ayetler 22 Kasım 2016
339 Nüşuz ve Kadına Darp Nisa-128 ve 130.ayetler 15 Kasım 2016
340 Nisa suresi 125 ve 127.ayetler 8 Kasım 2016
341 Nisa suresi 122 ve 125.ayetler 2 Kasım 2016
342 Yüzü Suyu Hürmetine Dua – Nisa Suresi 117. Ayet 28 Ekim 2016
343 En Büyük Din İstismarı Şirk – Nisa Suresi 116-121. Ayetler 18 Ekim 2016
344 İcma 11 Ekim 2016
345 Peygamberlerin İsmet Sıfatı – Nisa Suresi 113. Ayet 4 Ekim 2016
346 Tevbe İstiğfar – Nisa Suresi 110-112. Ayetler 27 Eylül 2016
347 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 4 – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 20 Eylül 2016
348 Kur’an Yorumlanabilir mi? – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 6 Eylül 2016
349 Düşmanı Etkisizleştirmenin İlkeleri – Nisa Suresi 101-104. Ayetler 30 Ağustos 2016
350 Yolculukta Namaz – Nisa Suresi 101-103. Ayetler 23 Ağustos 2016
351 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 3(Tevbe Suresi Bağlamında) 16 Ağustos 2016
352 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 2 9 Ağustos 2016
353 Müslümanın Ana Görevi Cihad – Nisa Suresi 94-100.Ayetler 31 Mayıs 2016
354 Adam Öldürmenin Cezası – Nisa Suresi 92-93. Ayetler 24 Mayıs 2016
355 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır – Nisa Suresi 88-91. Ayetler 18 Mayıs 2016
356 Münafıklık – Nisa Suresi 89-90. Ayetler 10 Mayıs 2016
357 Allah’a ve Ahiret Gününe İman – Nisa Suresi 86-87. Ayetler 3 Mayıs 2016
358 Şefaat İnancı – Nisa Suresi 85. Ayet 26 Nisan 2016
359 Müslüman-Gayrimüslim İlişkileri – Nisa Suresi 84. Ayet 19 Nisan 2016
360 Yetkililere İtaat – Nisa Suresi 83.Ayet 12 Nisan 2016
361 Kur’an’ı Çelişkili Olarak Gösterenler – Nisa Suresi 82.Ayet 5 Nisan 2016
362 Kitap-Resul İlişkisi – Nisa Suresi 80-82. Ayetler 29 Mart 2016
363 Bollukla ve Sıkıntı ile İmtihan 22 Mart 2016
364 Canı Pahasına İmtihanı Kazanmak 15 Mart 2016
365 Nisa Süresi 71. Ayet Ve Devamı (Allah Yolunda Cihad) 8 Mart 2016
366 Nisa Süresi 65-70. Ayetler (İntihar Eylemleri) 1 Mart 2016
367 Nisa Süresi 60-65. Ayetler (Müslümanların Kur’ân’dan Kaçışı) 23 Şubat 2016
368 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı 2) 16 Şubat 2016
369 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı) 9 Şubat 2016
370 Nisa Süresi 56-57. Ayetler (Hocaları Sorgulayan Müslüman) 2 Şubat 2016
371 Nisa Süresi 53-54. Ayetler (Hikmetsiz Kalan Müslümanların Çaresizliği) 26 Ocak 2016
372 Nisa Süresi 48-52. Ayetler (Müslümanların Kimlik Bunalımı) 19 Ocak 2016
373 Nisa Süresi 47. Ayet (Kur’ân’a Güvenmemenin Acı Sonuçları) 12 Ocak 2016
374 Nisa Süresi 44-46 Ayet (Ayetleri Tahrif) 5 Ocak 2016
375 Nisa Süresi 43. Ayet (Abdestte Çıplak Ayağa ve Çoraplara Mesh) 29 Aralık 2015
376 Nisa Süresi 41-42. Ayetler (Kafir İle Günahkarın Farkı) 22 Aralık 2015
377 Harcama Kültürü, Nisa 36.Ayet 16 Aralık 2015
378 Nisa Süresi 36. Ayet (Anne-Babaya İyi Davranmak) 8 Aralık 2015
379 Nisa Süresi 36. Ayet (Müslümanları Batıran Şirk) 1 Aralık 2015
380 Nisa Süresi 35. Ayet (Aile Hakemliği) 24 Kasım 2015
381 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi 2) 17 Kasım 2015
382 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi) 10 Kasım 2015
383 Nisa Süresi 33. Ayet (Mirasta Kadın-Erkek Dengesi ve Avliyye) 3 Kasım 2015
384 Nisa Süresi 32. Ayet (Kendimizi Keşfedelim) 27 Ekim 2015
385 Büyük Günahlar 20 Ekim 2015
386 Sorgulamayan Müslümanlar Ve İntihar Eylemleri 13 Ekim 2015
387 Nisa Süresi 29. Ayet Ve Devamı (Faizli Kredi Ekonomiyi Öldürür) 6 Ekim 2015
388 Hac’da Şeytan Taşlama 29 Eylül 2015
389 Nisa Süresi 26-28. Ayetler (Allah’ın İradesi Ve Sünnetullah) 22 Eylül 2015
390 Nisa Süresi 25. Ayet Ve Devamı (Recim Cezası Konusunda Şii-Sünni İttifakı) 15 Eylül 2015
391 Nisa Süresi 25. Ayet (Evlenmede Öncelik Sıralaması) 8 Eylül 2015
392 Nisa Süresi 24. Ayet (Muta Nikahı) 1 Eylül 2015
393 Nisa Süresi 22-23. Ayetler (Hürmet-i Müsahare) 25 Ağustos 2015
394 Mekkeli Müşrikler Bir Nebi Beklentisi İçindemiydiler 18 Ağustos 2015
395 Nisa Süresi 20-21. Ayetler “Evlenme Ve Boşanma Kolay Olmalı” 11 Ağustos 2015
396 Nisa Süresi 19. Ayet (Kadına Yönelik Şiddet) 4 Ağustos 2015
397 Nisa Süresi 17-18. Ayetleri (Tevbe) 28 Temmuz 2015
398 Nebimizin Yürüttüğü İç Politika (Son Olaylara Kur’an Penceresinden Bakış) 21 Temmuz 2015
399 Kur’ân’a Göre İftar ve İmsak Vakitleri 16 Haziran 2015
400 Nisa Süresi 15-16. Ayetler (Batı Güdümüne Giren Müslümanların Perişan Hali) 9 Haziran 2015
401 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 2.Bölüm 6 Haziran 2015
402 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 1.Bölüm 2 Haziran 2015
403 Nisa Süresi 13-14. Ayetleri (Allah’ın Koyduğu Sınırların Aşılması ve Kader) 26 Mayıs 2015
404 Nisa Süresi 12. Ayet ve Kelale 19 Mayıs 2015
405 Nisa Süresi 12. Ayet – Miras Konuları 12 Mayıs 2015
406 Miras Ayetleri Bağlamında Vasiyet – 2 5 Mayıs 2015
407 Nisa Süresi 11. Ayet – Miras Paylaşımı 29 Nisan 2015
408 Nisa Süresi 11. Ayet 21 Nisan 2015
409 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras (Vasiyet) 14 Nisan 2015
410 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras 7 Nisan 2015
411 Nisa Süresi 6. Ayet – Miras’da Asabelik 31 Mart 2015
412 Nisa Süresi 6. Ayet – Yetim ve Öksüz Çocuklar 24 Mart 2015
413 Nisa Süresi 3.Ayet – Çok Eşlilik 17 Mart 2015
414 Nisa Süresi 2.Ayet – Evlilik Yaşı 10 Mart 2015
415 Nisa Süresi 1. Ayeti ve Devamı – Kadın ve Erkeğin Yaratılışı 3 Mart 2015
416 Al-i İmrân Süresi 196 – Dünyalıkla İmtihan 24 Şubat 2015
417 Al-i İmrân Suresi 188. Ayet – Yaratılan Ayetlerdeki Zikir 17 Şubat 2015
418 Al-i İmrân Suresi 187. Ayet – Kur’ân’ı Anlatma Görevi 10 Şubat 2015
419 Al-i İmrân Suresi 186. Ayet – Gayrimüslimlerle İlişkiler 3 Şubat 2015
420 Al-i İmrân Suresi 183. Ayet – Geleneksel Dinin Çıkmazları 27 Ocak 2015
421 Al-i İmrân Suresi 180. Ayet – Cimrilik Eden Kendine Eder 20 Ocak 2015
422 Ali İmran Suresi 179- Ayet – Kur’an’ı Merkeze Koyma Zorunluluğu 13 Ocak 2015
423 Al-i İmrân Suresi 169-172. Ayetler – Güven ve Kararlılık 6 Ocak 2015
424 Al-i İmrân Suresi 164-168. Ayetler – Allah’ın Bilgisi ve Kader 30 Aralık 2014
425 Al-i İmrân Suresi 156-161. Ayetler – Hoşgörülü ve İlkeli Olmak 23 Aralık 2014
426 Al-i İmrân Suresi 149-154. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 3 16 Aralık 2014
427 Al-i İmrân Suresi 142-148. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 9 Aralık 2014
428 Al-i İmrân Suresi 140-142. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 Aralık 2014
429 Al-i İmrân Suresi 137-140. Ayetler – Allah’a Güvenenler En Üstünlerdir 25 Kasım 2014
430 Al-i İmrân Suresi 137-139. Ayetler-Sünnetullah Kavramı 18 Kasım 2014
431 Al-i İmrân Suresi 132-136. Ayetler 11 Kasım 2014
432 Al-i İmrân Suresi 130-131. Ayetler – Faiz ve Ekonomi 4 Kasım 2014
433 Al-i İmrân Suresi 121-129. Ayetler 28 Ekim 2014
434 Al-i İmrân Suresi 116-120. Ayetler 21 Ekim 2014
435 Al-i İmrân Suresi 109-115. Ayetler 14 Ekim 2014
436 Kurban İbadeti ve Bayram Ahlakı 30 Eylül 2014
437 Ehl’i Kitap ile İlişkiler 23 Eylül 2014
438 Gayri Müslimler ile İlişkiler 16 Eylül 2014
439 Al-i İmrân Suresi 104-108. Ayetler 9 Eylül 2014
440 Al-i İmrân Suresi 100-105. Ayetler – Allah’ın İpine Sarılmak 2 Eylül 2014
441 Al-i İmrân Suresi 98-101. Ayetler 26 Ağustos 2014
442 Âl-i İmrân Suresi 96-97.ayetler 19 Ağustos 2014
443 Âl-i İmrân Suresi 92-93.ayetler 12 Ağustos 2014
444 Tevbe Nedir? Nasıl Yapılır? 7 Ağustos 2014
445 Yatsı Namazı ve İmsak Vakti 24 Haziran 2014
446 Esirlere Yapılması Gereken Muamele 17 Haziran 2014
447 Ali-İmran Suresi 90. Ayet 10 Haziran 2014
448 Ali-İmran Suresi 85-89. Ayetler 3 Haziran 2014
449 Ali-İmran Suresi 83-84. Ayetler 27 Mayıs 2014
450 Ali-İmran Suresi 81-82. Ayetler 20 Mayıs 2014
451 Ali-İmran Suresi 81. Ayet 13 Mayıs 2014
452 Ali-İmran Suresi 78-80. Ayetler – Nebimizin Sözleri Vahiy midir? 6 Mayıs 2014
453 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-3 Paralel Din 29 Nisan 2014
454 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-2 Paralel Din 22 Nisan 2014
455 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-1 Paralel Din 15 Nisan 2014
456 Ali-İmran Suresi 77. Ayet 8 Nisan 2014
457 Geçici Zaferi Kalıcı Hale Getirmek 1 Nisan 2014
458 Ali-İmran Suresi 70-77. Ayetler 25 Mart 2014
459 Ali-İmran Suresi 64-69. Ayetler 11 Mart 2014
460 Ali-İmran Suresi 64. Ayet – Dinler Arası Diyalog İhaneti 4 Mart 2014
461 Ali-İmran Suresi 60-64. Ayetler – Kur’an’da Mehdilik 25 Şubat 2014
462 Ali-İmran Suresi 56-59. Ayetler – İsa (a.s) ve Adem (a.s)’ın Yaratılışları 18 Şubat 2014
463 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı 11 Şubat 2014
464 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı – 2 (Şahs-i Manevi) 11 Şubat 2014
465 Ali-İmran Suresi 49-51. Ayetler – İsa a.s. Hayatı 4 Şubat 2014
466 Yahudilere Temiz Yiyeceklerin Haram Kılınması 4 Şubat 2014
467 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 4 28 Ocak 2014
468 Ali-İmran Suresi 44-48. Ayetler 28 Ocak 2014
469 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 3 21 Ocak 2014
470 Ali-İmran Suresi 38-44. Ayetler – Meryem Ana 21 Ocak 2014
471 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 2 14 Ocak 2014
472 Ali-İmran Suresi 33-37. Ayetler – Zekeriyya a.s. ve Meryem Ana 14 Ocak 2014
473 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? 7 Ocak 2014
474 Ali-İmran Suresi 33. Ayet – Haddini Aşmak 31 Aralık 2013
475 Allah’ın Kullarını, Allah’ın Kitabına Davet 24 Aralık 2013
476 Ali-İmran Suresi 33. Ayet 17 Aralık 2013
477 Ali-İmran Suresi 30. Ayet 10 Aralık 2013
478 Ali-İmran Suresi 29. Ayet 3 Aralık 2013
479 Ali-İmran Suresi 28-30. Ayetler – Kafirleri Dost Edinmek 26 Kasım 2013
480 Ali-İmran Suresi 27. Ayet 19 Kasım 2013
481 Ali-İmran Suresi 26-27. Ayetler 12 Kasım 2013
482 Ali-İmran Suresi 19-25. Ayetler – Allah’ın Kitabına Teslim Olmak yada Olmamak 5 Kasım 2013
483 Ali-İmran Suresi 14-20. Ayetler – Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları 29 Ekim 2013
484 Dünya Sevgisi 22 Ekim 2013
485 Ali-İmran Suresi 8-12. Ayetler – Muhkem Müteşabih Ayetler – 3 8 Ekim 2013
486 Ali-İmran Suresi 7. Ayet – Muhkem Müteşabih Ayetler – 2 1 Ekim 2013
487 Muhkem ve Müteşabih Ayetler 24 Eylül 2013
488 Ali-İmran Suresi 5-6. Ayetler 17 Eylül 2013
489 Kur’an’da Furkan Kavramı 10 Eylül 2013
490 Ebubekir Sifil ve Faruk Beşer’e Cevaplar 27 Ağustos 2013
491 Kur’an’ı İkinci Sıraya Koymak 20 Ağustos 2013
492 Kur’an’ın Önceki Kitapları Tasdiki 20 Ağustos 2013
493 Ali-İmran Suresi 1-2. Ayetler 13 Ağustos 2013
494 Bakara Suresi 285-286 Ayetler 2 Temmuz 2013
495 Bakara Suresi 284-Ayet Kişinin İçinde Olanlardan Sorumluluğu 25 Haziran 2013
496 Bakara Suresi 283. Ayet – Vasiyet ve Rehin 18 Haziran 2013
497 Bakara Suresi 282. Ayet – 11 Haziran 2013
498 Kur’an’daki Musa-Hızır Kıssasının Kader Konusu ile İlgisi 4 Haziran 2013
499 Bakara Suresi 282. Ayet – Daru’ul-harpte Faiz, Borcun Zekata Sayılması ve Borcun Belgelenmesi 28 Mayıs 2013
500 Bakara Suresi 278-280. Ayetler 14 Mayıs 2013
501 Bakara Suresi 277-279. Ayetler-Kredi Sisteminin Ekonomiye Etkisi 7 Mayıs 2013
502 Bakara Suresi 275-276. Ayetler 30 Nisan 2013
503 Bakara Suresi 274. Ayet 23 Nisan 2013
504 Bakara Suresi 270-273. Ayetler – Yardımı İncitmeden Yapmak 16 Nisan 2013
505 Bakara Suresi 269. Ayet – Hikmet ve Sünnet 9 Nisan 2013
506 Bakara Suresi 267. Ayet 2 Nisan 2013
507 Bakara Suresi 262-266. Ayetler 26 Mart 2013
508 Kader İnancının Hesap Günündeki Yansımaları 19 Mart 2013
509 Kader İnancının Dini Hayata Yansımaları 12 Mart 2013
510 Allah’ın Bilgisi ile İlgili Ayetler 5 Mart 2013
511 Allah’ın Gayb Bilgisi 26 Şubat 2013
512 Doğru Allah İnancı 19 Şubat 2013
513 İnsanın Kaderi Ne Zaman Yazılır 12 Şubat 2013
514 Allah’ın İlmi ve İradesi 5 Şubat 2013
515 Bakara Suresi 261. Ayet ve Kader Konusuna Cevaplar 22 Ocak 2013
516 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar – 2 15 Ocak 2013
517 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar 8 Ocak 2013
518 Başımıza Gelenler Ne Zaman Yazılır? 1 Ocak 2013
519 Allah’ın Bilgisi ve Kader 25 Aralık 2012
520 Canlıların İlk Yaratılışı ve Yaratılışın Tekrarı 18 Aralık 2012
521 Bakara Suresi 258. Ayet – Üzeyir(a.s.) Allah’ın Oğlu mudur? 11 Aralık 2012
522 İbrahim As’ın Tağuta Karşı Tavrı 4 Aralık 2012
523 Bakara Suresi 257-258. Ayetler 27 Kasım 2012
524 İnandığı Gibi Yaşama Hürriyeti 20 Kasım 2012
525 Bakara Suresi 255. Ayet – Allah İnancı (Ayetu’l Kursi) 13 Kasım 2012
526 Bakara Suresi 254. Ayet 6 Kasım 2012
527 Resul Kavramının İçinin Boşaltılması 30 Ekim 2012
528 Kurban Bayramının Vakti ve Bayram İle İlgili Hükümler 23 Ekim 2012
529 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Kurban İbadeti 16 Ekim 2012
530 Bakara Suresi 246-252. Ayetler – Allah’a Güvenen Kazanır 9 Ekim 2012
531 Bakara Suresi 240-245. Ayetler 2 Ekim 2012
532 İddet Bekleyen Kadının Geçindirilmesi 2 Ekim 2012
533 Ölüm İddeti Bekleyen Kadının Evden Çıkması 2 Ekim 2012
534 Ölüm, Allaha Ait Bir Karardır 2 Ekim 2012
535 Kaza Namazı Yoktur, Korku Namazı Nedir? 25 Eylül 2012
536 Bakara Suresi 235. Ayet 18 Eylül 2012
537 Bakara Suresi 234. Ayet 11 Eylül 2012
538 Bakara Suresi 233. Ayet 4 Eylül 2012
539 Bakara Suresi 230. Ayet 28 Ağustos 2012
540 Kadir Gecesi 14 Ağustos 2012
541 Evlilik İle İlgili Mezheplerin Hataları 7 Ağustos 2012
542 Oruçla Alakalı Güncel Meseleler 31 Temmuz 2012
543 Bakara Suresi 185-187. Ayetler 24 Temmuz 2012
544 Nikahın Denetlenmesi 26 Haziran 2012
545 Bakara Suresi 230. Ayet 19 Haziran 2012
546 Kadının Boşama Hakkı İftida 3 12 Haziran 2012
547 Kadının Boşanması 5 Haziran 2012
548 Boşanma (Talak ve İftida) 29 Mayıs 2012
549 Kur’an’da Erkeğin Eşini Boşaması 22 Mayıs 2012
550 İla ve Yemin 15 Mayıs 2012
551 Bakara Suresi 222. Ayet 8 Mayıs 2012
552 Farklı Dinden Olanların Evliliği 1 Mayıs 2012
553 Yetimlerle İlgili Ayetler 24 Nisan 2012
554 Artan Malın Hepsi Verilecek mi? 17 Nisan 2012
555 Peygamberi Yanlış Algılamak 10 Nisan 2012
556 Bakara Suresi 218-219. Ayetler – İçki ve Kumar Yasağı 3 Nisan 2012
557 Bakara Suresi 214-217. Ayetler 27 Mart 2012
558 Dinlerde Süreklilik ve Allah’ın Kitabına Uyma Zorunluluğu 20 Mart 2012
559 Kafir ve Münafıkların Davranışları 13 Mart 2012
560 Şeytan Taşlama 6 Mart 2012
561 Bakara Suresi 197-202. Ayetler 28 Şubat 2012
562 Hac Farklı Zamanlarda Yapılabilir mi? 21 Şubat 2012
563 Hac Kurbanı 14 Şubat 2012
564 Faizin Ekonomiye Etkileri – Doç.Dr. Servet Bayındır 7 Şubat 2012
565 Ekonomi Krediye Değil Zekatla Gelişir 31 Ocak 2012
566 Ceza Yargılamasında Objektif Delil 24 Ocak 2012
567 Bakara Suresi 190-191. Ayetler – Savaş Hukukunun Temel Kuralı 17 Ocak 2012
568 Bakara Suresi 188. Ayet – 1 – Rüşvet 10 Ocak 2012
569 Bakara Suresi 188. Ayet – 2 – Hilal Hesapla Belirlenir 10 Ocak 2012
570 Bakara Suresi 183-187. Ayetler 3 Ocak 2012
571 Çağdaş Kölelik Sistemi – Kredi 27 Aralık 2011
572 Özel Hayatın Gizliliği 20 Aralık 2011
573 Bakara Suresi 180-183. Ayetler – Vasiyet ve Miras 13 Aralık 2011
574 Bakara Suresi 180-181. Ayetler – Mirası Paylaştırma Görevi 6 Aralık 2011
575 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Ölüm Cezası 29 Kasım 2011
576 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Kur’an’da Kısas Cezası 22 Kasım 2011
577 Bakara Suresi 177. Ayet – Allah Yolunda İyi Olanlar 15 Kasım 2011
578 Ayet ve Hadislere Göre Kurban İbadeti 1 Kasım 2011
579 Allah’ın Evliyası Kimlerdir? 25 Ekim 2011
580 Bakara Suresi 172-175. Ayetler – Helal Gıda 18 Ekim 2011
581 B. 171. Ayet – Kalp, Göz ve Kulakların Mühürlenmesi Ne Demektir? 11 Ekim 2011
582 Bakara Suresi 168-170. Ayetler – Hayvan Kesimi ve Deniz Ürünleri 4 Ekim 2011
583 Bakara Suresi 163-167. Ayetler – Allah İle İlişkiyi Koparmak 27 Eylül 2011
584 Bakara Suresi 159-162. Ayetler – Ayetleri Gizlemek Küfürdür 20 Eylül 2011
585 Bakara Suresi 158. Ayet – Geleneğin Kur’an ve Sünnet Anlayışı 13 Eylül 2011
586 Bakara Suresi 155-157. Ayetler – Sıkıntıyı Bunalıma Dönüştürmemek 6 Eylül 2011
587 Kadir Gecesi 23 Ağustos 2011
588 Sosyal ve Ekonomik Açıdan Zekat 16 Ağustos 2011
589 Kur’an ve Sünnet Işığında Teravih Namazı 9 Ağustos 2011
590 Bakara Suresi 183-186. Ayetler – Oruç 2 Ağustos 2011
591 Bakara Suresi 154. Ayet 5 Temmuz 2011
592 Kutuplara Yapılan İkinci Yolculuk 30 Haziran 2011
593 Bakara Suresi 153. Ayet – Allah’tan Başkasından Yardım İstenir mi? 14 Haziran 2011
594 Bakara Suresi 152. Ayet – Allah’ı Zikir 7 Haziran 2011
595 Bakara Suresi 152. Ayet – Kur’an’da Hikmet Kavramı 31 Mayıs 2011
596 Bakara Suresi 151-152. Ayetler – Sahabenin Kur’an Eğitimi 24 Mayıs 2011
597 Bakara Suresi 142-150. Ayetler -“Kıblenin Değişmesi” 17 Mayıs 2011
598 Bakara Suresi 142. Ayet 10 Mayıs 2011
599 Bakara Suresi 139-141. Ayetler 3 Mayıs 2011
600 Bakara Suresi 135-138. Ayetler 26 Nisan 2011
601 Kur’an’da Peygamber Algısı 19 Nisan 2011
602 Bakara Suresi 130-134. Ayetler 12 Nisan 2011
603 Bakara Suresi 124-130. Ayetler 5 Nisan 2011
604 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar – 2 29 Mart 2011
605 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar 22 Mart 2011
606 Bakara Suresi 124-128. Ayetler 15 Mart 2011
607 Bakara Suresi 122-123. Ayetler 8 Mart 2011
608 Bakara Suresi 121. Ayet 1 Mart 2011
609 Bakara Suresi 120. Ayet 22 Şubat 2011
610 Bakara Suresi 117-119. Ayetler 15 Şubat 2011
611 Bakara Suresi 116. Ayet 8 Şubat 2011
612 Kutuplarda Namaz Vaktinin Tespiti 1 Şubat 2011
613 Bakara Suresi 114-115. Ayetler 25 Ocak 2011
614 Bakara Suresi 113. Ayet 18 Ocak 2011
615 Bakara Suresi 110-112. Ayetler 11 Ocak 2011
616 Bakara Suresi 109. Ayet – “Ehl-i Kitabın Kıskançlıkları” 4 Ocak 2011
617 Bakara 108. Ayet – “Ehl-i Kitap ve Müşriklerin Peyg. İstekleri” 28 Aralık 2010
618 Bakara Suresi 105-107. Ayetler – İlahi Kitaplarda Nesh 21 Aralık 2010
619 Bakara Suresi 104. Ayet – İlahi Kitapların Tahrifi 14 Aralık 2010
620 Bakara Suresi 102-104. Ayetler 7 Aralık 2010
621 Bakara Suresi 97-102. Ayetler 30 Kasım 2010
622 Bakara Suresi 91-96. Ayetler 23 Kasım 2010
623 Hayvan Kesimi 9 Kasım 2010
624 Hayvan Kesimi – Sorular ve Cevaplar 9 Kasım 2010
625 Kurban İbadeti 2 Kasım 2010
626 Kurban İbadeti – Sorular ve Cevaplar 2 Kasım 2010
627 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti 26 Ekim 2010
628 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti – Sorular ve Cevaplar 26 Ekim 2010
629 Bakara Suresi 87-90. Ayetler 19 Ekim 2010
630 Bakara Suresi 84-86. Ayetler 12 Ekim 2010
631 Bakara Suresi 83. Ayet – 4. Bölüm 5 Ekim 2010
632 Bakara Suresi 83. Ayet – 3. Bölüm 28 Eylül 2010
633 Bakara Suresi 83. Ayet – 2. Bölüm 21 Eylül 2010
634 Bakara Suresi 83. Ayet 14 Eylül 2010
635 Bakara Suresi 80-82. Ayetler / Günaha Batma ve Sonuçları 31 Ağustos 2010
636 Bakara Suresi 78-79.Ayetler – Kendi Kitaplarını Kuran Gibi Gösterenler 24 Ağustos 2010
637 Bakara Suresi 74-77. Ayetler / İman ve Küfür İlişkisi 17 Ağustos 2010
638 Bakara Sûresi 183-187.Ayetler / Oruç 10 Ağustos 2010
639 Bakara Sûresi 72-73.Ayetler – Ölülerin Diriltilmesi 6 Temmuz 2010
640 Bakara Sûresi 65-71.Ayetler – Kurbanlık Boğa Olayı 29 Haziran 2010
641 Bakara Sûres 65.Ayet – Allah’a İsyanın Dünyadaki Sonuçları 22 Haziran 2010
642 Bakara Sûresi 64.Ayet – Yahudilerden Alınan Söz 15 Haziran 2010
643 Bakara Sûresi 62.Ayet – Kimler Cennete Girer 8 Haziran 2010
644 Bakara Sûresi 61.Ayet – Tarım ve Avcı Toplumu 25 Mayıs 2010
645 Bakara Suresi 60. Ayet – Mucize ve Keramet 18 Mayıs 2010
646 Bakara Sûresi 58-59 – Ehl-i Kitabın Dünya Hakimiyeti Beklentisi 11 Mayıs 2010
647 Bakara Sûresi 53-58 Ayetler – Hz. Musa’ya İnen Kitap 4 Mayıs 2010
648 Bakara Sûresi 50-52 Ayetler – Yahudilerin Denizi Geçme Mucizesi 27 Nisan 2010
649 Bakara Sûresi 47-52 Ayetler – Yahudilere Verilen Nimetler 20 Nisan 2010
650 Bakara Sûresi 40-46 Ayetler – Yahudilerin Peygamber Beklentisi 13 Nisan 2010
651 Bakara Sûresi 39.Ayet – İnsanların ve Cinlerin Ortak Sorumluluğu 6 Nisan 2010
652 Bakara Sûresi 34-39 Ayetler 30 Mart 2010
653 Bakara Sûresi 34.Ayet – Hz. Adem (as) ve Cenneti 23 Mart 2010
654 Bakara Sûresi 31.Ayet – Hz. Adem’e Eşyanın İsimlerinin Öğretilmesi 16 Mart 2010
655 Bakara Sûresi 30.Ayet – Halifelik 9 Mart 2010
656 Bakara Sûresi 29.Ayet / Göklerin ve Yerin Yaratılışı 2 Mart 2010
657 Bakara Sûresi 28.Ayet / Reenkarnasyon İddialarına Kur’an’dan Cevaplar 23 Şubat 2010
658 Bakara Sûresi 26-27 Ayetler – Allah’a Teslimiyet 16 Şubat 2010
659 Bakara Sûresi (25) Ayet / Cennet ve Cennet Nimetleri 26 Ocak 2010
660 Bakara Sûresi (24-25) Ayetler 19 Ocak 2010
661 Bakara Sûresi (23-24) Ayetler 12 Ocak 2010
662 Bakara Sûresi (21-22) Ayetler 5 Ocak 2010
663 Bakara Sûresi (7-20) Ayetler 29 Aralık 2009
664 Bakara Sûresi (5-7) -1 22 Aralık 2009
665 Bakara Sûresi (1-5) 15 Aralık 2009
666 Bakara Sûresi -1 8 Aralık 2009
667 Fatiha Sûresi -1 1 Aralık 2009
668 Bakara Sûresi (5-7 Ayetler) -1 22 Kasım 2009
669 Bakara Sûresi (1-5 Ayetler) -1 15 Kasım 2009
670 Fatiha Sûresi -1 8 Kasım 2009
671 Ehli Kitap ve Müşrikler 30 Haziran 2009
672 Nas Sûresi / Vesvese 28 Nisan 2009
673 Hased ve Nazar 21 Nisan 2009
674 Felak Sûresi / Şerden Korunma 17 Nisan 2009
675 İhlas Sûresi / Allah’ın Varlığı 7 Nisan 2009
676 Tebbet Sûresi / Beddua 31 Mart 2009
677 Nasr Sûresi / Allah’ın Yardımı 24 Mart 2009
678 Roma Ziyareti 17 Mart 2009
679 Kafirûn Sûresi / Kafirler 3 Mart 2009
680 Kevser Sûresi / Kurban 24 Şubat 2009
681 Maûn Sûresi / Dini Yalanlayanlar 17 Şubat 2009
682 Kureyş Sûresi / Kadınların Mahremsiz Yolculuğu 10 Şubat 2009
683 Fil Sûresi / Fil Olayı ve Yanardağ Patlaması 3 Şubat 2009
684 Hümeze Sûresi / Koğuculuk 27 Ocak 2009
685 Asr Sûresi / İyiliği ve Sabrı Tavsiye 20 Ocak 2009
686 Tekasür Sûresi / Çoğaltma Sevgisi ve Ölüm 13 Ocak 2009
687 Kur’anda İsrailoğulları 6 Ocak 2009
688 Karia Sûresi / Sevapların ve Günahların Tartılması 30 Aralık 2008
689 Cariyeler ve Sömürülen Cinsellikleri 23 Aralık 2008
690 Adiyat Sûresi / Aşırı Mal Sevgisinin Tehlikesi 16 Aralık 2008
691 Ayetler ve Hadisler Işığında Kurban 2 Aralık 2008
692 Ayetler ve Hadisler Işığında Mut’a Nikahı 25 Kasım 2008
693 Hac 11 Kasım 2008
694 Zilzal Sûresi / Hesap Günü 11 Kasım 2008
695 Zilzal Sûresi / Zelzele 4 Kasım 2008
696 Beyyine Sûresi / Hanifler 27 Ekim 2008
697 Beyyine Sûresi / Kafirler ve Müşrikler 27 Ekim 2008
698 Alak Sûresi / Namaz Vakitleri 14 Ekim 2008
699 Alak Sûresi / Yaratılış Safhaları 7 Ekim 2008
700 Kadr Sûresi / Kadir Gecesi 26 Eylül 2008
701 Alak Sûresi / Okumanın Önemi 16 Eylül 2008
702 Tin Sûresi / Salih Amel 9 Eylül 2008
703 İnşirah Sûresi / Zorluk ve Kolaylık 2 Eylül 2008
704 Oruç 26 Ağustos 2008
705 Duha Sûresi / Yetimlik 19 Ağustos 2008
706 Duha Sûresi / Peygamberin Yetimliği 12 Ağustos 2008
707 Leyl Sûresi / Cömertlik ve Cimrilik 15 Temmuz 2008
708 Şems Sûresi – İyilik ve Kötülük 8 Temmuz 2008
709 Beled Sûresi / İnsanın Vasıfları 1 Temmuz 2008
710 Fecr Sûresi / Kötülüğe Yönelmek 24 Haziran 2008
711 Gaşiye Sûresi / Kıyamet Günü 17 Haziran 2008
712 Ala Sûresi / Eşyanın Dili -2 10 Haziran 2008
713 Kur’anda Haram Kılınan Yiyecekler 3 Haziran 2008
714 Tekvir Sûresi / İsar Kelimesi 1 Haziran 2008
715 Ala Sûresi / Eşyanın Dili 27 Mayıs 2008
716 Avrupa’da Hayvan Kesimi 20 Mayıs 2008
717 Ala Sûresi / Kainatın Oluşumu 13 Mayıs 2008
718 Tarık Sûresi / Sabah Yıldızı 6 Mayıs 2008
719 Büruc Sûresi / Göğün Burçları -2 29 Nisan 2008
720 Büruc Sûresi / Göğün Burçları 22 Nisan 2008
721 İnşikak Sûresi / Mal ve Mülk ile Şımarma 8 Nisan 2008
722 İnşikak Sûresi / Göğün Yarılması 1 Nisan 2008
723 Mutaffifin Sûresi / İlliyyun 25 Mart 2008
724 Mutaffifin Sûresi / Ölçü ve Tartıda Hile 18 Mart 2008
725 İnfitar Sûresi / Göğün Yarılması 11 Mart 2008
726 Tekvir Sûresi / Mesiet ve İrade Toplantısı Değerlendirmesi 4 Mart 2008
727 Tekvir Sûresi / Kuranda Meşiet ve İrade 26 Şubat 2008
728 Tekvir Sûresi / Kıyamet Sahneleri 5 Şubat 2008
729 Abese Sûresi / Kıyamette İnsanların Durumu 29 Ocak 2008
730 Abese Sûresi / İnanç Hürriyeti 15 Ocak 2008
731 Abese Sûresi / Peygamberin Masumiyeti 8 Ocak 2008
732 Abese Sûresi / Peygamber Masum mudur? 1 Ocak 2008
733 Nâziat Sûresi / Kıyamet 25 Aralık 2007
734 Hac Sûresi / Hac İle İlgili Ayetler 18 Aralık 2007
735 Nâziat Sûresi / Yeniden Diriliş 11 Aralık 2007
736 Nâziat Sûresi / Ahiretle İlgili Hatırlatmalar 4 Aralık 2007
737 Nebe Sûresi / Hüküm Günü 13 Kasım 2007
738 Nebe Sûresi / Büyük Haber 6 Kasım 2007
739 Nebe Sûresi / Kıyamet Haberleri 30 Ekim 2007
740 Mûrselat Sûresi / Hakikatler 23 Ekim 2007
741 Mûrselat Sûresi / Alemin İdaresi 17 Ekim 2007
742 Ramazan Özel / Bayramdaki Görevlerimiz 9 Ekim 2007
743 2007 Ramazan Özel / Zekat ile İlgili Ayetler 2 Ekim 2007
744 2007 Ramazan Özel / Zekat – Sadaka 18 Eylül 2007
745 2007 Ramazan Özel / Ramazan ile İlgili Ayetler 11 Eylül 2007
746 İnsan Sûresi / İnsanın Yaratılışı 4 Eylül 2007
747 Kıyamet Sûresi / Kıyamet Sahnesi 31 Temmuz 2007
748 Kıyamet Sûresi / Kıyamet 24 Temmuz 2007
749 Müddessir Sûresi / 32-56.Ayetler 17 Temmuz 2007
750 Müddessir Sûresi / Faiz Yasağı 26 Haziran 2007
751 Müddessir Sûresi / İnsanları Uyarma 26 Haziran 2007
752 Müzzemmil Sûresi / Kur’an Okumanın Önemi 19 Haziran 2007
753 Müzzemmil Sûresi / Gece Kur’an Okumak 12 Haziran 2007
754 Müzzemmil Sûresi / Örtüsüne Bürünen 5 Haziran 2007
755 Ana Rahmindeki Sakat Ceninin Alınması 29 Mayıs 2007
756 2007 Ramazan Özel / Oruç ile İlgili Ayetler 25 Mayıs 2007
757 Kalem Sûresi / 32-52.Ayetler 25 Mayıs 2007
758 Cin Sûresi / Mescidler 22 Mayıs 2007
759 Cin Suresi 15 Mayıs 2007
760 Cin Suresi 8 Mayıs 2007
761 Cin Sûresi / İnsan ve Cinler 1 Mayıs 2007
762 Nuh Sûresi / Davet 24 Nisan 2007
763 Nuh Sûresi / Nuh Kıssası 17 Nisan 2007
764 Meâric Sûresi / İnkarcılar 10 Nisan 2007
765 Meâric Sûresi / Hesap Günü 4 Nisan 2007
766 Mearic Suresi 27 Mart 2007
767 Hakka Suresi / Gayrimüslimler ile İlişkiler 13 Mart 2007
768 Gayrimüslimler ile İlişkiler 13 Mart 2007
769 Hakka Sûresi / Helak Olan Kavimler 13 Mart 2007
770 Kalem Sûresi / 13-43.Ayetler 6 Mart 2007
771 Hakka Sûresi / Semûd ve Ad Kavmi 27 Şubat 2007
772 Hakka Sûresi / Kıyamet Günü 20 Şubat 2007
773 İnsanın Yaratılışı / Yokluk 6 Şubat 2007
774 İnsanın Yaratılışı / Ana Rahmi 23 Ocak 2007
775 Kalem Sûresi / Öğretmek 9 Ocak 2007
776 Ramazan Özel -Soru Cevap 2 Ocak 2007
777 Kurban Özel / Kurban İle İlgili Ayetler 26 Aralık 2006
778 Kalem Sûresi / Kalem’e Yemin 19 Aralık 2006
779 Süleymaniye Vakfı Hakkında 12 Aralık 2006
780 Mülk Sûresi 24.Ayet / İnsanın Gelişimi 5 Aralık 2006
781 Mülk Sûresi 23.Ayet / İnşâ Etmek 28 Kasım 2006
782 Mülk Sûresi 15.Ayet / Yeryüzü Nimetleri 21 Kasım 2006
783 Mülk Sûresi / Yardımlaşma 14 Kasım 2006
784 Tahrim Sûresi / Tevbe Etmek 30 Ekim 2006
785 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -4 10 Ekim 2006
786 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -3 3 Ekim 2006
787 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -2 26 Eylül 2006
788 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler 19 Eylül 2006
789 Tahrîm Sûresi 3.Ayet / Haram Kılma Yetkisi 12 Eylül 2006
790 Tahrîm Sûresi / Peygamberlerin Haram Kılma Yetkisi 5 Eylül 2006
791 Talak Sûresi 8.Ayet / Boşanma -4 8 Ağustos 2006
792 Talak Sûresi 6.Ayet / Boşanma -3 1 Ağustos 2006
793 Talak Sûresi 4.Ayet / Boşanma -2 27 Temmuz 2006
794 Talak Sûresi / Boşanma 18 Temmuz 2006
795 Teğabun Sûresi 14.Ayet / İtaat 11 Temmuz 2006
796 Teğabun Sûresi / Cehennemlikler 4 Temmuz 2006
797 Teğabun Sûresi 5.Ayet / Kafir Kime Denir 20 Haziran 2006
798 Tegabûn Sûresi / Kafirlik 13 Haziran 2006
799 Teğabun Sûresi / Aldatmak 6 Haziran 2006
800 Münafikûn Sûresi / Ecel -2 30 Mayıs 2006
801 Münafikûn Sûresi 11. Ayet / Ecel 23 Mayıs 2006
802 Hz.İsa Gelecek mi? 20 Mayıs 2006
803 Münafikûn Sûresi / Münafıklar 20 Mayıs 2006
804 Münafikûn Sûresi / Allah Yolunda Olanlara Karşı Gelenler 16 Mayıs 2006
805 Münafikun Sûresi / Cuma Namazı 2 Mayıs 2006
806 Cum’a Sûresi / Cuma Namazı 25 Nisan 2006
807 Muhammed Sûresi 1-4 Ayetler / Aracılık ve Şirk 19 Nisan 2006
808 Cum’a Sûresi / Kitap Yüklenenler 18 Nisan 2006
809 Hz. İsa’nın Müjdesi 11 Nisan 2006
810 Saff Sûresi 3. Ayet / Ehli Kitabın Peygamberimize Bakışı 28 Mart 2006
811 Saff Sûresi / Ehli Kitabın Peygamberimize Bakışı 21 Mart 2006
812 Mümtehine Sûresi 13.Ayet / İftida – Bey’et 14 Mart 2006
813 Mümtehine Sûresi / İftida – Gayrimüslimlerle Evlilik 7 Mart 2006
814 Mümtehine Sûresi 10.Ayet / Kadınların Boşama Hakkı 28 Şubat 2006
815 Karikatür Olayı 14 Şubat 2006
816 Mümtehine Sûresi / Gayrimüslimlerle İlişkiler 14 Şubat 2006
817 Mücadele Sûresi 18.Ayet / Allah’ın İsimleri 31 Ocak 2006
818 Haşr Sûresi 11. Ayet / Münafıklar ve Karekterleri 19 Ocak 2006
819 Ganimet – Kurban 3 Ocak 2006
820 Fetih Suresi -15 / Tebük Seferi ve Münafıklar 28 Aralık 2005
821 Haşir Sûresi / Ganimet ve Nesir 27 Aralık 2005
822 Fetih Sûresi / Hudeybiye Sonrası Olaylar 21 Aralık 2005
823 Haşr Sûresi / Sürgün ve Ganimetler 20 Aralık 2005
824 Mücadele Sûresi / Allah’ın Gazab Ettiği Kişilerle İlişkiler 13 Aralık 2005
825 Mücadele Sûresi / Allah’a ve Peygamberine Karşı Gelmek 6 Aralık 2005
826 Mücadele Sûresi / Zihar ve Kefareti 22 Kasım 2005
827 Kur’anı Kerim’de Ehli Kitap 15 Kasım 2005
828 Hadid Sûresi / Demirin Önemi 8 Kasım 2005
829 Fetih Sûresi / İslam Müslümanlar ve Diğer Dinler 1 Kasım 2005
830 Ramazan Özel / Zekat 1 Kasım 2005
831 Ramazan Özel / Zekat ve Kadir Gecesi 25 Ekim 2005
832 Ramazan Özel / İnfak – Zekat 18 Ekim 2005
833 Ramazan Özel / Oruç 11 Ekim 2005
834 Ramazan Özel 4 Ekim 2005
835 Hadid Sûresi 20.Ayet 27 Eylül 2005
836 Hadid Sûresi 11.Ayet 20 Eylül 2005
837 Hadid Sûresi 7.Ayet / İnfak 13 Eylül 2005
838 Hadid Sûresi / Arş ve Kûrsi 6 Eylül 2005
839 Vakıa Sûresi 41. Ayet / Cehennemlikler 16 Ağustos 2005
840 Vakıa Sûresi / Cennet Nimetleri 9 Ağustos 2005
841 Rahman Sûresi / Cennette Hûriler ve Gilmanlar 3 Ağustos 2005
842 Rahman Sûresi 14. Ayet / Cinlerin Yaratılışı 26 Temmuz 2005
843 Rahman Sûresi / İnsanın Yaratılışı 19 Temmuz 2005
844 Kamer Sûresi 41.Ayet / Allah’ın Varlıklara Koyduğu Standart 12 Temmuz 2005
845 Kamer Sûresi 23.Ayet / Kur’anı Anlamak Kolaydır 5 Temmuz 2005
846 Necm Sûresi 33.Ayet / Şefaat 21 Haziran 2005
847 Necm Sûresi 26.Ayet / Şefaat 14 Haziran 2005
848 Necm Sûresi 19. Ayet / Şefaat 7 Haziran 2005
849 Necm Sûresi / İsra ve Miraç 31 Mayıs 2005
850 Necm Sûresi / Sünnet – Vahiy İlişkisi 24 Mayıs 2005
851 Fetih Sûresi 24.ayet / Hac Rüya ve Mekkenin Fethi 17 Mayıs 2005
852 Tur Sûresi / İsra Miraç Hristiyanlar ve Mucize 10 Mayıs 2005
853 Zariyat Sûresi / Siirt Konferansı ve Kadın Erkek Ayrımcılığı 26 Nisan 2005
854 Zariyat Sûresi 38.Ayet / Tevbe ve Zamanı 12 Nisan 2005
855 Zariyat Sûresi 41.Ayet / Kıssalar 3 Nisan 2005
856 Zariyat Sûresi 36.Ayet / Ecel-i Musemma 29 Mart 2005
857 Zariyat Sûresi / Gökten Rızık İnmesi 22 Mart 2005
858 Zariyat Sûresi / Gök Kapıları 15 Mart 2005
859 Kaf Sûresi / Kıyamet 8 Mart 2005
860 Kaf Sûresi / Kıyamet Günü ve Yeniden Dirilme 1 Mart 2005
861 Hucurat Sûresi 18.Ayet / İman İslam ve Münafıklar 22 Şubat 2005
862 Hucurat Sûresi 7. Ayet / İslam Kardeşliği 15 Şubat 2005
863 Başörtüsü ve Laiklik 12 Şubat 2005
864 Hucurat Sûresi / Öncelik Allah ve Elçisi 1 Şubat 2005
865 Kamer Sûresi / Peygamberlerine Karşı Çıkanların Sonu 28 Ocak 2005
866 Hucurat Suresi 25 Ocak 2005
867 Kur’an ve Sünnete Göre Kurban 18 Ocak 2005
868 İftida – Hudeybiye 14 Aralık 2004
869 Muhammed Sûresi (28-38) 30 Kasım 2004
870 Kadir Gecesi 19 Kasım 2004
871 Sadaka ve Zekat 1 Kasım 2004
872 Oruç ile ilgili ayetler 2 Ekim 2004
873 Zekat / Tevbe Sûresi 60.Ayet 13 Mayıs 2004
Kuran Dersi Canlı Yayın