Namazda Saf Düzeni -1

21 Şubat 2009 tarihinde yayınlandı. görüntülenme Mukayeseli Fıkıh Müzakereleri

Abdulaziz Bayındır: Namazda saf tutma konusuna geldik. “Ve yessuffur ricalu summe sebyanu summe nisau: saffı erkekler tutar, arkasından çocuklar, arkasından da kadınlar”. “Li kavli Aleyhisselati Vesselam li yelini minkum ulul ahlamu venluha: benim arkamda buluğa ermişler ve akıllı kimseler dursun” demiş Peygamber efendimiz. “Ve li ennel muhazate mufsidetun ve yuahharna: ikinci gerekçe de şu: kadınlarla aynı hizada bulunmak namazı bozar, onun için geride bırakılırlar. “Ve in hazethum imraatun umem muşterekani fi salatil vahidetin fesedet salatuhu: aynı namazda kadın erkeğe muhaza olursa (yani aynı hizada olursa) ikiside aynı namazı kılıyorlarsa” ikisinin aynı namazı kılmaları: aynı imama uymaları olarak şey yapılıyor. Yoksa yan yana ikisi de öğlen namazını kılıyor değil ayrı ayrı. “Fesedet salatuhu: ekeğin salatı fasit olur”. Kadına bir şey olmaz. “İnne vel imamu imameteha: imam kadına imam olmaya niyet etmişse”. Şimdi burada o kadar çok şeyler ortaya çıkıyor ki. Bir insan bir kere imamlığa niye niyet etsin. Böyle bir şeyin delili yok. Var mı sizin bildiğiniz imamlığa niyet etmek diye? O kişi kendi namazını kılar. Arkadan gelenler de uyarlar, o zaman olmuş olur imam. Bir de kadına da imamlık etmeye niyet edecek. Kadına imamlığa niyet etmemişse kadının namazı fasit mi oluyor şimdi? O demektir burada.

Haşim Bey: Onda kadınlar da kılabilir.

Abdulaziz Bayındır: Arkamda kadınlar da kılabilir. Peki dese ki herkes kılar ama Haşim Bey’e hariç, Haşim Bey kılamaz derse?

Haşim Bey: Ben Şafi olduğumdan olabilir.

Abdulaziz Bayındır: “Vel kıyase el la tefsude: kıyas namazın fasid olmamasıdır. Yani kadın ile erkek aynı safta, aynı hizadadır diye namazın fasid olmaması gerekir.

Haşim Bey: Erkeğin değil mi?

Abdulaziz Bayındır: Tabi erkeğin namazı. Kadının namazı değil. Yani bir şey müfsid ise namazı fesada uğratıyorsa erkek kadın ayrımı olmaz. Abdestin bozulması kadın için de erkek için de olsa.

Enes Alimoğlu: Kendisi fasid olmayan başkasına mufsid olur mu?

Abdulaziz Bayındır: Kendi fasid değil başkasına müfsid. Neyse. Kıyas diyor, yani mantıken bu namazın bozulmaması gerekir. Bu kıyas dediğimiz fıkhi kıyas değil.

Yahya Şenol: Bozuluyor, ama aklen bozulmaması lazım diyor. Niye böyle diyor o zaman?

Fatih Orum: Hadis sebebiyle.

Abdulaziz Bayındır: Bir hadis ortaya atıyor “ahhiruhunne min haysu min ahharahunnallah” ki onun hadis olmadığını geçen hafta görmüştük. Hadis olsa bile ondan böyle bir hüküm çıkarma ihtimali yok.

“Kıyas bunun fasid olmaması”, yani mantıken fasid olmaması gerekir. “Huve kavlu Şafiin(rh): bu İmam Şafi’nin görüşüdür”. İmam Şafi’ye göre namaz fasid olmaz. “Yasibaren bi salatiha haysu la tefsidu: kadının namazına itimaden, ona kıyasla” kadının namazı fasid olmuyorsa erkeğin ki de fasid olmaz. Burada istihsan yapıyoruz diyorlar. Çok enteresan yani burada kıyas ve istihsan. Bu kıyas hangi kıyas? Bu kıyasın ne maslahat tarafı var. Belki maslahata oturmuş olabilir.

Fatih Orum: Buradaki kıyas aslında fıkhi kıyasa benzerliği olan bir kıyas. Çünkü “itibaren bi salatiha” ona itibar edilir.

Abdulaziz Bayındır: O İmam Şafi’nin sözü o. İmam Şafi’nin sözü “itibaren bi salatiha”.

Fatih Orum: İmam Şafi’nin sözü de İmam Şafi’nin bu sözü bunun kıyas dediği söze uyan bir söz işte. Yani kıyas budur yani. İmam Şafi de nitekim böyle düşünüyor. Kıyas bu.

Abdulaziz Bayındır: Onun kıyasını açacaksın diyor. Tamam, o olur.

Haşim Bey: Kıyası adam nasıl tek başına imamın arkasında durup da namaz kılarsa namazı oluyorsa, normalde burada diğer cemaatle beraber saf tutması gerekiyor. Saf tutmadı, tek başına kaldı yani tek başına saf tuttu. Normalde saf tutması gerek ama tutmadı, bunun namazı sahihdir.

Abdulaziz Bayındır: Yok, burada konu o değil.

Fatih Orum: Kadının namazı bozulmuyor,kadının namazı bozulmuyorsa erkeğin de bozulmaması gerekir. Bu birbirine benzeyen iki konu. Bu kıyas. Öyle olması gerek. İmam Şafi de böyle demiş.

Haşim Bey: Normalde kadın erkeklerle saf tutmaması gerekiyor. Bir ihlal yaptı, bu ihlal başka bir ihlal yapıldığında nasıl namaz bozulmuyorsa burada da bozulmaz. Burada Şafi kitabında öyle anlatılıyor.

Abdulaziz Bayındır: Sen Şafi açısından diyorsun. Anladım. Tamam o zaman biz burayı okuyalım, sonra Şafi’yi de dinleriz tamam mı? Peki

“Vechul istihsani” Hanefilerin görüşünü tamamlayalım sonra Şafi’yi dinleriz. “İstihsan delili şu”. Burada bir kıyas var. Madem kadının namazı bozulmuyor. Öyleyse erkeğinki de bozulmaz. O Enes Alimoğlu’nın da az önce söylediği gibi, kendi fasid değilse başka şeyi nasıl müfsid eder. Kendi namazı bozulmuyorsa başkasının namazını nasıl bozar? Tamam kıyasen bu doğru diyor. İstihsanın delili şu, yani burada ilk bakışta farkedilemeyen bir taraf vardır demiş oluyor. Bu nedir? “Ma raveynahu: yaptığımız rivayet”. İşte “ahhiruhunne min haysu ahharahunnallah”. “Ve ennehu minel meşahiri” “ennehu” derken bu rivayet herhalde. “Meşhur rivayetlerdendir. “Ve huvel muhatahu bi duneha: bununla muhatap olan erkektir, kadın değil”. Yani “ahhiru” emri erkeklere verilmiş olan bir emirdir. “Ahhiruhunne”deki “hunne” de meful kadınlardır.”Onları geriye bırakın” Kim bırakacak geriye? . Erkekler! O zaman bu emri tutmayan erkekler olduğu için ceza olarak onların namazı gider, kadının değil. Kadına böyle bir emir verilmiş değil yani.

Yahya Şenol: Siz geri durun deseydi.

Abdulaziz Bayındır:Bu defa onların giderdi, erkeklerin değil.

Fatih Orum: “Ve enkefil eyame”den hareketle  küçüklerin evlendirilmesi velayeti şeylere verilmiş bir yetkidir.

Abdulaziz Bayındır: Deniyor evet. Şimdi küçük bir çocuğa, zavallının bir karısı bile yok diyeceksin değil mi?

Bu emirle muhatap olan erkektir, kadın değil. O zaman “fe yekunu tariku: emri terkeden erkek olmuş olur”. Niçin? “Li fardıl makami:

Enes Alimoğlu: Makam farzı.Yani kendi durması gereken yerde durması farz ya. O farzı terkeden erkek.

Abdulaziz Bayındır: Yok, makam olarak değil. O emri terkettiği için. Erkek bulunduğu yerde bulunuyor da, kadın bulunması gerekmeyen yerde bulunmuş oluyor. Orada o emri yerine getirmemiş oluyor erkek.

Enes Alimoğlu: “Et terku makamu kıyam” demiş.

Abdulaziz Bayındır: Ne demek “et terku kıyam?”

Enes Alimoğlu: Şimdi “ahhiruhunne min haysu ahhurunnallah” diyor, “elle recul in ahtehanehu faseda salatuhu”. Kendisinin makamı kadınların önündeyken bu kadınların hizasında durmuş.

Abdulaziz Bayındır: O şekilde olayı tasavvur ediyor. Ama öyle değil de, bak kadınları geride bırakın emir “ahhiruhunne” emri. “Onları geriye alın”. Ama burada, sizin bu şerhte anlatılan: kadınların gerisinde durmayın gibi bir emre çevrilmiş oluyor. Emir kadınların gerisinde durmayın şeklinde olsa, bu makam öyle tercüme edilebilir. Ama emir kadınların gerisinde durmayın değil. Kadınları geride tutun emridir. Kadınları sizin bulunduğunuz yere almış oluyorsunuz. Dolayısıyla ona göre tercüme ettim ben yani. Burada o şerhş farklı yapmış. Şimdi sen onu okuyabilirsin. Yani tekrar bir özetini yapalım. Ondan sonra oku. Hanefiler hadiste olmayan bir söze dayanarak “kadınları geride bırakın, Allah onları geride bıraktı” gibi. Bundan dolayı diyor aynı hizada, aynı imama uyuyorsa, aynı namazı kılıyorlarsa. Hatta aynı imama uymalarına rağmen birisi farz kılsa, birisi nafile kılsa gene bozulmaz. Önde imam var, kadın o günün öğle namazını kılmış, kıldıktan sonra imama uyuyor nafile namaz olsun diye. Diğerleri de farz kılıyorlar. O zaman ne kadının namazı olur ne erkeğin ki bozulur.

Katılımcı: Farz namazda imama, nafile kılmak isteyen uyabilir mi?

Abdulaziz Bayındır: Uyar, onda bir problem yok. Yani şimdi şurada cemaat kalktı öğlen namazını kılıyor, kadın da o gün öğlen namazını kılmış. Madem cemaat var ben de kılayım dedi, cemaatin arasına karıştı, erkeklerin arasına, erkeklerin ileride safta namaz kıldı. Bu durumda az önce yukarıda var ya, bu durumda erkeklerin namazı bozulmaz, erkeklerin de bozulmaz. Fakat o günün öğlen namazının farzını kılmak için eğer durursa, iki yandan kişilerin namazı bozulur ve tam arkasından da yani kadınlar iki taneyse sağlarındaki, sollarındaki. Yok kadın bir tane. Arkalarındaki üç kişi en son safa kadar, bir kilometre bile sürse hapsinin namazını bozar diyorlar.

Fatih Orum: Bu şeyde de böyle mi? Kabede falan böyle uygulanmıyor değil mi?

Abdulaziz Bayındır: Hiç bir yerde uygulanmıyor da, ama kitaplarda yazan bu.

Enes Alimoğlu: Hac mevsiminde Mesfele’de dört beş kilmetre gidiyor. Taa haremden itibaren oraya kadar cemaat var. Kabenin yanında kadınlar var mesela. Gider o.

Abdulaziz Bayındır: Şurayı bir tamamlayayım isterseniz. Sonra şeye geçelim. “Ve tefsidune salate kel mem’muni” cemaat gibi “iza kaddeme alel imam: imamın önüne geçen memum gibidir” yani bu kadının öne geçmiş olması. Peki imamın önüne geçse memun. Cemaat imamın önüne geçtiği zaman imamın mı namazı bozulur, cemaatin mi bozulur?

Haşim Bey: Memunun bozulması gerekiyor.

Enes Alimoğlu: Cemaatin bozulması gerekiyor.

Abdulaziz Bayındır: E peki burada öyleyse niye kadının namazı bozulmuyor da erkeğin ki bozuluyor.

Enes Alimoğlu: Kadının suçu yok. Bu kendisi geçmediği için suç kendisinde.

Abdulaziz Bayındır: “Kel imami” demedi ki, “kel memuni” dedi. Öne geçen kadın.

Enes Alimoğlu: Kadın kendi yerinde durmuş, bu adam dakadınla beraber durmuş. Kendisi önde durması gerekirken onu terk etmiş. Onun için bu suçlu burada.

Abdulaziz Bayındır: Tamam senin o şeyde de bu mantığa göre şey yapmışlar da, bu mantık o hadis diye rivayet ettikleri ifadenin mantığı değil. Yani orada “ahhiruhunne” diyor. Onları arka safa şey yapın. Ama buradaki mantık onların arkasında durmayına çevrilmiş.

Haşim Bey: O mantık üzerinden gidilse kuralı ihlal edenin namazı bozulmaması lazım.

Enes Alimoğlu:  Hatta o “minel meşail” sözü var ya orada. Bu “minel meşail” kelimesini işaret etmek isteyen bir nokta var orada.

Abdulaziz Bayındır: Ne diyor?

Enes Alimoğlu: Şimdi diyor burada. Kuranı kerimde böyle bir kıyas farz diyor. Siz bu hadisi farz diyorsunuz niye demiş. “Minel meşail” dedik.

Abdulaziz Bayındır: Meşhur hadislerdendir.

Enes Alimoğlu: Kuranı kerime haberi vahid ile..

Abdulaziz Bayındır: İlave yapılabilir.

Enes Alimoğlu: Ama meşhur hadis olursa tamam.

Abdulaziz Bayındır: Ama bu hadis değil?

Enes Alimoğlu: Onu diyor, “minel meşail” onu şey yapıyor.

Abdulaziz Bayındır: Hadis değil? Kim bunu meşhur yapmış? Hayır hadis değil bu. Neyse burada bunu söylemiş. Demek ki o zaman mantığı bu hadise göre de kurmuş değil. “Ve illem yenzi imameteha: imam kadına imam olmaya niyet etmemişse”,”lem tedurrahu: kadının o cemaatin arasında olmasının bir zararı olmaz”. İmam kadına imamlığa niyet etmemişse zararı yok. Yani kadının namazı olmaz, dolayısıyla cemaatin namazı da bozulmaz. O zaman bu işin çok da kolay püf noktası var. İmam bakacak arada kadınlar var..

Yahya Şenol: Niyet etmeyecek, kadınların namazı olmayacak.

Abdulaziz Bayındır: “Ve la tecizu salatuha” diyor. O zaman kadının namazı caiz değildir diyor.

Enes Alimoğlu: Niyet etmemek onun elinde mi? Ben etmeyeceğim diyebilir mi?

Abdulaziz Bayındır: Demek ki diyor.

Yahya Şenol: Demek şimdi Süleymaniye camisinde olduğunu düşün. Bir tane kadının namazı mı olmasın bütün cemaat erkeğin mi?

Abdulaziz Bayındır: İmam der ki; sana niyet etmiyorum, hadi. Kadının da haberi yok tabi. Ona da söylemeyecek, kadın da namazım oldu diye çekip eve gidecek. Ne olacak bu? Gerçekten yani nasıl karikatürize ediliyor. Nasıl böyle, dini ne hale getirmişler ya.

Haşim Bey: Buna yakın bir fıkra var. Bir imam bir köyde imamlık yapıyormuş ramazanda. Ramazanın sonuna doğru imamı kovmuşlar. İmam da diyor ya siz niye beni kovdunuz, zaten ben normalde iftara daha beş dakika kala ben ezanı okuyordum siz beni neden kovuyorsunuz o zaman? İmam şey olsa mesela cemaate der; kardeşim ben sizin için kadınlara niyet getirmedim siz neden bana kötülük yapıyorsunuz?

Katılımcı: Fatih’de namaz kılıyoruz, en arka safta erkekler var bir gurup ön tarafa gelmiyorlar. Cemaatte önde erkekler. O arada boşluk var. Şimdi kadınlar da orada durmuşlar. Erkeklerle kadınlar arasında beş-altı saf kadınlar var. Şimdi en arkadaki erkeklerin namazı ne oldu?

Abdulaziz Bayındır: İşte buna göre gitti.

Enes Alimoğlu: Hanefiyse gitti.

Abdulaziz Bayındır: Hanefiyse gitti. İmam niyet etmişse gitti.

“Ve ennel iştirakel ayetuduneha indena: bize göre eğer imam niyet etmemişse kadın namaza katılmış sayılmaz diyor. “Hilafen Züfer rahimehullah: İmam Züfer Allah rahmet eylesin bu görüşte değildir”. Bunların ne akli ne mantıki ne kitapta ne sünnette, hiç bir delili yok. Söylediklerinin tamamı delilsiz. Ama milletin namazını fasid yapıyor, bozuldu diyor, oldu. Çok rahatsız edici şeyler bunlar gerçkten. Çok rahatsız edici şeyler.

Enes Alimoğlu: Bu şekilde olsa, arada bir kadın olsa mesela. Gerçekten bu sözlerin doğruluğuna inanan insanlar varsa arkada, kadın imama uydu mu uymadımı sorması gerek. Ondan sonra imamı yakalayacak, sen bana imam olmaya niyet ettin mi etmedin mi?

Abdulaziz Bayındır: Bakalım bizim namazımız oldu mu? Enes Alimoğlu: Niyet ettim dediği zaman namazı iade edecek, etmedim dediği zaman kadın iade edecek o zaman. Yürümez ki bu şekilde.

Abdulaziz Bayındır: Ondan sonra kadın da ayakkabısını çıkarıp imama bir tane..sen nasıl bana niyet etmezsin. Ben bu camide namaz kılmak için çocuğumu komşuya teslim ettim geldim diyecek.

Muhammed: Bu yüzden karşı safta durduğu zaman da namazın bozulması, şu anda namaz bozulacak mı bozulmayacak mı?

Abdulaziz Bayındır: Kadın eğer safların arasındaysa C.Hakkın istediği huşunun olmayacağı belli. Bir erkek, önünde kadın var: kendini tam olarak namaza veremez. Kadın da veremez, o da rahatsız olur. Tamam. Bu tamam yani. Kadının safların arasında olmaması konusunda problem yok. Ama namazı bozulabilir diyebilmek içün delil lazım.

Enes Alimoğlu: Bunlar da problem yapmıyor zaten.

Abdulaziz Bayındır: Bu da problem yapmıyor arada durmayı.

Enes Alimoğlu: Durursa dursun, sadece namaz şey yapıyor.

Abdulaziz Bayındır: Namaz kılmasın da dursun. Hatta namaz kılmasın da isterse çıplak dursun. Hiç problem yok. Çok mantıksız bir şey. Zaten mantıksız olduğunu da kendileri de söylüyor: kıyasa uymaz diyor.

“E la tera ennehu yelzemu tertibu fil makami fe yetebekkahu alel tecami kel iftidai: baksana” diyor, erkeğe diyecek “yelzemu” değil mi? “Durmada, imamın arkasında saf tutmada tertip gerekir”. O zaman madem tertip gerekiyor, bu tertip görevini üstlenmiş olması da gerekir arkada bulnanun. İmama uymak gibi diyor. Az önce işte açıkladığımız husus. Madem önce erkekler, arkasından çocuklar, arkasından kadınlarsa, bu tertip bir kere şarttır diyor. Farz demiş oluyor bu tertip. O zaman bu tertibe uymak da o erkeğe farzdır. Bu tertibe uyma emri erkeklere verildiğine göre, bu düzenleme emri “ahhiruhunne”de. Erkeğe farzdır, kadına değil diyor. “innema yuşteratu niyyetul imameti: imamlığa niyet şarttır”.

Enes Alimoğlu: “Salatu raculun”

Abdulaziz Bayındır: Var mı orada? Bende yok.

Enes Alimoğlu: Yazmış üzerine.

Abdulaziz Bayındır: Metinde?

Enes Alimoğlu: Yok.

Abdulaziz Bayındır: Tamam, onu zaten yukarıda söyledi. “İzet temmet muhaziyeten: erkekle aynı sırada imama uymuşsa”. Şimdi buradaki mantık şu: diyor ki adam, yani onu söylemek istiyor; şimdi “ahhiruhunne” emri cematle namazdadır. Namazı cemaatle kılmıyorsanız, zaten saf düzeni diye bir şey olmaz. Yani önde erkekler, ikincisi çocuklar, sonra kadınlar diye bir şey olmaz. E peki kadın cemaatle namaz kılmıyorsa problem yok. İmam ona niyet etmemişse cemaatle namaz kılmıyordur. Cemaatle namaz kılmadığı takdirde de bu emir uyulması gereken bir emir olmaktan çıkar.

Enes Alimoğlu: Namazdan başka hallerde “ahhiruhunne” olmasa da olur diyor.

Abdulaziz Bayındır: Namazın dışında olmasa da olur diyor. “Ve ellem yekum bi cembiha raculun: kadın hemen yanında erkek yoksa” mesela arada bir kişilik boşluk varsa. Olabilir ya. “Fefiy rivayete: bu konuda iki rivayet vardır”,”vel farku ala ahadihima enne fesade fil evveli lazimun ve fis sani muhtemelun: bu iki rivayetten birisine göre” “el evvel” ile neyi kastetmiş? Rivayet! Tamam da birincisine göre diyor: onu anladım da.

Enes Alimoğlu: Rivayet.

Abdulaziz Bayındır: Haa rivayet. Bak hele rivayete zihnim hiç gitmedi. “Ennel fesade fil evvel lazimun: birinci rivayete göre fesat lazımdır, arada bir kişilik boşluk olsa da olmasa da farketmez. Çünkü geriye bırakılmış değil, aynı hizada duruyorlar”. “Ve fis sani muhtemelun: ikincisinde de ihtimallidir” bozulabilir de. Çünkü geriye bırakmadın. Araya bir kişi girmiş olsa bile olmaz. Şimdi “ve min şeraitil muhazati en tekune salatu muştereketen” yani mutlaka bozulur demiyor da bozulma ihtimali vardır. O zaman mekruhtur falan diyecek herhalde. “Ve min şeraitil muhazaten tekune salatu muştereketen” bu muhazat denen, kadınlarla aynı hizada namaz kılma şartlarından birisi namazın müşterek olmasıdır. Aynı namaz olmasıdır. “Ve en tekune mutlakaten: mutlak namaz olmasıdır”, mesela mukayyet değil. Mutlak namaz dediğimiz bildiğimiz namaz. Ve cenaze namazı vardır, o mutlak namaz değildir. O duadır. Cenaze namazında kadınlar önde-arkada olabilir farketmez. “Ve entekunel mer’etu min ehli şehveti: ve kadın da şehvet ehli olması gerekir”. Yani küçük çocuk olmayacak. Çok ileri yaşlarda bir kadın da olmayacak. “Ve ella yekune beynehuma hairun: kadın ile erkek arasında bir engel olmayacak. Mesela arada bir duvar engeli varsa, bir yol geçiyorsa.

Yahya Şenol: Perde.

Abdulaziz Bayındır: Perde varsa, evet. O zaman bir zararı yok demiş oluyor.  “Ve enneha alifet mufsidaten bil nassi”. “ve enneha” derken şehvet mi demek istiyor?

Enes Alimoğlu: Muhazat

Abdulaziz Bayındır: Muhazat tamam. “Çünkü muhazat nasla müfsid olarak bilindi”. Hangi nassda var? Böyle bir şey yok.

Fatih Orum: Hadisi söylüyor.

Abdulaziz Bayındır: Böyle bir şey yok.

Enes Alimoğlu: ” Ahhiruhunne” nassı.

Abdulaziz Bayındır: “Ahhiruhunne”, şimdi çok konuştuk ama bir de şu açıdan diyelim. “Ahhiruhunne min haysu ahharahunnallah”tan namazı bozacağını nasıl çıkarırsınız böyle bir hadis olduğunu anlasanız? Bu hadisin zaten namazla ilgili olduğuna dair de rivayet yok. Namazla ilgili olduğunu anlayın. Nasıl bozar? Nasıl bozar namazı?

Haşim Bey: Kıyas diyorlar. Şöyle bir kıyas yürütsek nasıl olur? Peygamberimiz(as)’ın şöyle bir hadisi var, Buhari’de geçiyor. “İnne ma caile imamu yutemedihi fe iza kebbereketel ila rekea fekan vele tahdelife aleyhim fe iza karatel semi allahumel hamide ahirihin”. Yani bir adam imamdan önce rukudan yada secdeden kalkarsa kimse der mi bu adamın namazı bozuldu?

Abdulaziz Bayındır: Demez.

Haşim Bey: Burada bir muhalefet yok mu?

Abdulaziz Bayındır: Var ama. Şimdi imamla beraber ruku yapmışsa, secdeyi yapmışsa kalkınca bozuldu demezler.

Haşim Bey: Peki en sahih hadis şeydir: erkekler gelsin, daha sonra çocuklar, daha sonra kadınlar. Dediğiniz gibi kimse demiyor kadınlar erkekler yan yana namaz kılsınlar. Ama usul açısından, yani rivayetlere baktığımızda böyle bir sonuç nasıl çıkar?

Abdulaziz Bayındır: Şimdi bu senin söylediğini şöyle ifade edersek belki daha net anlaşılır. Şimdi hadis sahih olan o. Önce erkekler, sonra çocuklar, sonra kadınlar. Peki çocuklar safların arasında olursa namazın bozulacağını söyleyen var mı?

Yahya Şenol: Bizim cami imamı.

Abdulaziz Bayındır: O hariç.

Yahya Şenol: Bir gün farzı kılıyorduk. Selamı çabuk verdi. Hani normalde bir dakikaya yakın selamı esselamun aleykum ve rahmetullah biyedihi falan çekerler. O gün hızlı selam verdi bizim imam. Esselamun aleykum ve rahmetullah-esselamun aleykum ve rahmetullah.  Bir saniye kimse kalkmasın falan. Herkes kaldı. “Ben size kaç defa dedim çocukları saflara almayın”. Meğerse biri o anda birinci safın önünden  pırr diye geçmiş çocuklardan biri. Ne oldu şimdi? Gitti namazlar. Ben bir daha bu namazı kıldırmam dedi, kılarsanız kendinüz kılın. O gün bu gün bir Allah’ın kulu araya safa çocuk sokamıyor bizim şu anda. İhtiyarlar zaten gereğini yapıyor yani girerse çocuk. Tutuyor kulağından geri atıyor. Millet şu an böyle biliyor yani.

Abdulaziz Bayındır: Satıcı ve çocuk giremez. Caminin kapısına yaz.

Yahya Şenol: Arkada dursunlar. Arkada durunca da oyun oynuyor tabi “ha ha ha”, “hi hi hi” falan” birbirine giriyor cami.

Abdulaziz Bayındır: Hilafil kıyas: kıyas bunun hilafınadır”.”Ve yura cemia ma varaka bin nassu: böylece nassın varid olduğu her şey”. Yani bu kıyasın hilafına ama nas da olan şeye riayet edilir, kıyasa bakılmaz”. Yani bu işte akıl önemli değildir. İbadet ve ibadetlerde kıyas olmaz demeye çalışıyor.

Enes Alimoğlu: Ondan sonra bunun devamında burada işaret etmek istediği bir şey var. “Summe mer’etu vahidetu tufsidu salate selasete vahid nisai ves salate erbain” geçiyor.

Abdulaziz Bayındır: Evet, bir kadın üç kişinin namazını bozar. Sağında, solunda ve arkasında namaz kılanın namazını bozar. Peki iki kadın olursa? O da dört kişi sağ-sol ve arkasında. Üç kadın olursa? Bir tane sağ, bir tane sol, üç tane de arka. O üç,üç,üç bir kilometre cemaat olsa en son saftaki adamların da namazı bozulur.

Haşim Bey: Hanefi mezhebinde böyle kadınlara yönelik çok özgürlük, hakların mezhebi gibi görünüyor da herhalde bu namaz konusunu fazla kimse.

Katılımcı: Nikah da var.

  1. Bayındır: Nikah konusunda kadınlara mı acaba şey yapılmış yoksa erkeklere mi?

Haşim Bey: İnsanlarda öyle bir anlayış var.

Abdulaziz Bayındır: Kadının duygusallığını istismar edeceksin, iki tane şahit buldum. Hatta İbni Abidin’de vardı. Adam hanım dese bir kıza, kadına, efendim diye cevap verse nikah sayılır.

Enes Alimoğlu: Diyor ki; bir erkekle bir kadın dünyaya gelip de “daap fezirup” dediği zaman karı koca oluyor.

Abdulaziz Bayındır: Ne demek “daap fezirup”?

Enes Alimoğlu: Biz karı kocayız ikimiz.

Katılımcı: Beni bir yere götürdüler nikah kıyarmısın diye. Baktım turist. Ben bunun dilinden anlamam dininden anlamam. Dedim ben olmaz bu nikah. Ben size şart koştum. Resmi nikah olacak dedim. Resmi nikah var. Hani? Var, sen napıcan nikahı dini nikah yap. Sonra kızdılar bana.

Abdulaziz Bayındır: Doğru yapmışsın.

Enes Alimoğlu: Ondan sonra “zev vecdi fe zev vecdi”. Ondan sonra bu zaman içerisinde değişmiş “ziyti zireyti”olmuş.

Katılmcı: Hamsun değil de “fe vasıki”

Abdulaziz Bayındır: Zam geldi yani. Şimdi işte bunlar böyle. Peki sen şimdi Şafi mezhebinde ne söylüyor onu anlat muhazat ile ilgili.

Haşim Bey: Şafi mezhebinde normalde işte erkeklerin ilk saf, ondan sonra çocuklar, daha sonra kadınlar. Eğer herhangi bir ihlal olursa namaz bozulmaz, sadece tek durumda namaz bozulur o da İmam Şafi’nin cedid görüşüne göre, kavli cedid görüşüne göre eğer memun imamı geçerse namazı bozulur. Diğer durumlarda namazı bozulmaz.

Abdulaziz Bayındır: Yani cemaat imamın ön tarafında kalırsa

Haşim Bey: Kavli kadime göre bodulmaz, cedide göre bozulur.

Abdulaziz Bayındır: İmam Şafi’nin eski görüşüne göre cemaat imamın önüne geçmiş olursa namazı bozulmaz. Yeni görüşüne göre bozulur. Şimdi bu zaman zaman oluyor. Cemaatin imamın önüne geçmiş olması. Mesela Medine’de oluyor. Cemaat çok fazla oluyor. Bakıyorsunuz ki imanın önünde bir kaç saf olmuş. Süleymaniye camisinde de geçenlerde olmuştu. Caminin tamiratta olması sebebiyle bahçede millet namaz kılıyor ve bakıyorsunuz ki imamı geçiyor. Tabi imam önde olan kişiye denir. Doğru. İmamın arkasında durmalı. Ama neye göre bozulur diyeceğiz. Bozulur kelimesi çok önemli bir kelime.

Abdullah: İmam önde olan kişi için mi denir, önder olan için mi?

Abdulaziz Bayındır: İkiside.

Abdullah: Önünde üç-dört saf bile olmuş olsa onun önder olduğunu. Onun bir adım öne gitmesine sebep zaten..

Abdulaziz Bayındır: O zaman öyleyse İmam Şafi’nin eski görüşü buna dayanıyordur.

Abdullah: Bir adım öne gitmesinin sebebi bence onun önde olduğunun göstergesidir. Nasıl kadınlar birbirine kıldırırken..

Abdulaziz Bayındır: Kadınlar kıldırırken aynı saf içinde oluyorlar. Evet bunun bir delili var mı? Şu ana kadar ben bilmiyorum. Yani bu imamın önüne geçenin namazının bozulacağına dair bir delil şahsen hiç duymadım. Her hangi bir kitapta okumadım ama olabilir. Benin şahsen bildiğim bir şey yok. Delil yok. Malikilerde bozulmuyor olması lazım. Aklımda kalan o. Evet peki. Bitti mi senin söyleyeceklerin. Haşim Bey: Kıyas, şöyle anlıyorum. Bilmiyorum ne kadar doğru bir kıyas. Biraz önce Hanefiler ile ilgili de anlatmaya çalştığımda. Kadın erkeklerle beraber namaz kılınca neden, yani ne kadının ne erkeğin namazı bozulur. Kıyas şöyle bir kıyastır. Adam normalde tek başına namaz kılmaması gerek yada kılması hoş değildir.

Abdulaziz Bayındır: Mekruh olur yani en azından.

Haşim Bey: İki kişi olduklarında Peygamber(as) o iki çocuğu geriye almış. Normalde mezheplere göre imam öne çıkması gerek yada memun cemaat arkaya gitmesi gerekiyor. Bu tür durumlarda herhangi ihlal olduğunda namazın bozulduğunu kimse söylemez. Kadınla ilgilidir, kadınlar üçüncü sırada saf tutsunlar. Şayet birinci yada ikinci sırada saf tutsalar, birincide olduğu gibi namaz bozulmuyorsa burada da bozulmaması gerek diye düşünüyorum.

Abdulaziz Bayındır: Tamam. Yani bu manık böyle. Abdullah’ın dediği gibi imam önde olan mı önder olan mı?

Haşim Bey: Önde olduğu için önder olmuş.

Abdulaziz Bayındır: Önder olan.

Haşim Bey: Şöyle bir söz yokmuydu: “inne ma imamin li yutemme”.

Abdulaziz Bayındır: “Yutemme”de problem yok. “Li yutemme” ne demek? Onunla birlikte rükuya secdeye varılan.

Haşim Bey: Abdullah’ın dediğini destekliyor.

Abdulaziz Bayındır: Evet. Peki başka var mı? Diğer mezheplerde var mı?

Mehmet Hoca: Hambeli’de biraz farklı.

Abdulaziz Bayındır: Hambeli mezhebinde?

Mehmet Hoca: Hambeli mezhebinde kadın erkeklere imam olamaz. Diğer görüşlerini söyledikten sonra diyor “Velene kavli Rasulullah(sav) “la yuammenne imratu” diye bir hadis varmış.

Abdulaziz Bayındır: Öyle mi? Nerdeymiş?

Mehmet Hoca: “Vele hevne yecus kente umme kel mecnun” diyor.

Abdulaziz Bayındır: Hayır o hadisin bir ravisi falan var mı?

Mehmet Hoca: Yok.

Abdulaziz Bayındır: Halbuki şeyin adetidir o, kaynağını falan verir.

Mehmet Hoca: Bu çok uzun yani. İmamet ve safla ilgili bu kadar diğer kitaplarda bahsetmiyor. Bu yüzden olabilir. Ama saf konusunda, imametle ilgili. Erkek yabancı kadınlar, sırf kadınlar olmak üzere imam olamaz, mekruhtur.

Abdulaziz Bayındır: Ama namazı sahihtir.

Mehmet Hoca: Namazı caizdir. Peygqmber(as) imam oldu, erkekler olduğu zaman sakınca yok diyor. Sırf kadınlar ve yabancı kadınlara imam olması mekruhtur diyor.

Abdulaziz Bayındır: Ama kendi eşine kızına imamlık yapabilir.

Mehmet Hoca: Yapabiliyor. Varaka’nın hadisini delil getirmiş.

Abdulaziz Bayındır: Varaka’nın hadisini nasıl delil getiriyor. Varaka bir kadın. Ummu Varaka.

Mehmet Hoca: Bu şey: kadınların kendi içinde imam olması. Bu hadisi delil getiriyor. Kadınlar safın ortasında.

Abdulaziz Bayındır: Halbuki Ummu Varaka ailesine, erkekler de dahil imamlık yapmış. Ona ne diyor?

Mehmet Hoca: Bu diyor istisnai bir şeydir diyor.

Abdulaziz Bayındır: Ona istisnai der de, yanlız öbürüyle ilgili bir delil olsa bunu istisna ederiz.

Mehmet Hoca: Kadın kadına imam olabilir ama saf konusunda asıl olan erkekler, çocuklar, kadınlar sırasıyla. Diğer mezheplerle aynı.

Tüm Mukayeseli Fıkıh Müzakereleri
# İçerik Adı Yayınladığı Tarih Görüntülenme
1 Kitaba Çağrı 16 Eylül 2017
2 Kurban İbadeti 24 Ağustos 2017
3 Hadislerin Derlenmesinde İran Etkisi 19 Ağustos 2017
4 Diyanetin Fetö Raporu: Bu din bu hale nasıl geldi? 14 Ağustos 2017
5 Hilal, Fitre ve Bayram 28 Haziran 2017
6 Nebi’mizin Ramazan Hayatı 12 Haziran 2017
7 İmsak Ölçüleri 27 Mayıs 2017
8 Dini Siyasete Alet Etmek 20 Mayıs 2017
9 Nebilere Yüklenen Olağanüstü Özellikler 13 Mayıs 2017
10 Tarih Boyunca Nebilere Gösterilen Tepkiler 6 Mayıs 2017
11 Yanlış Şeriat Algısı Suç ve Ceza 29 Nisan 2017
12 Kapitalizmin Sonu 15 Nisan 2017
13 Faiz Bağlamında Modern Finansal Ürünler 8 Nisan 2017
14 Hadislere Bakışımız Nasıl Olmalı 1 Nisan 2017
15 Haram Aylar 25 Mart 2017
16 Kur’an’cılık Tehlikesi 1.Bölüm 20 Mart 2017
17 Din ve Devlet İlişkileri 1.Bölüm 11 Mart 2017
18 Cuma Namazı ve Hutbe’si 4 Mart 2017
19 Kur’an’a Göre Sihir Kavramı 25 Şubat 2017
20 Abese Suresi Bağlamında Nebi’mizin Korunmuşluğu 18 Şubat 2017
21 Ev İçi Mahremiyet Kuralları 11 Şubat 2017
22 Örtünme İle İlgili Hükümler 4 Şubat 2017
23 Baş Örtüsü ve Örtünme 28 Ocak 2017
24 Kur’an’nın Çözüm Üretmedeki Yeri 21 Ocak 2017
25 Yahudileri Gölgede Bırakan Hileler 16 Ocak 2017
26 Müslümanlar’da Allah’a Güven Krizi 31 Aralık 2016
27 Müslümanlığımızı Gözden Geçirme İhtiyacı 24 Aralık 2016
28 Ümmet Olamamanın Ağır Bedeli 17 Aralık 2016
29 Tarihsellik İddialarında Cezalar Örneği 10 Aralık 2016
30 Mezhepçiliğin Doğurduğu Acı Sonuçlar 3 Aralık 2016
31 Kur’an’nın Tarihselliği İddiası ve Miras Konusu 26 Kasım 2016
32 Takiye (Kimliği Gizleme) 19 Kasım 2016
33 Faiz ve Güncel Meseleler 12 Kasım 2016
34 Mehdi Gelicek mi ? 7 Kasım 2016
35 Hz.İsa Gelicekmi? 31 Ekim 2016
36 Çağdaş Ulemanın Usulsüzlüğü 22 Ekim 2016
37 Dinsel Çoğulculuk 15 Ekim 2016
38 Son Kitabı Devre Dışı Bırakma Projesi, Dialog 8 Ekim 2016
39 Fıtrat Zemininde Buluşma 1 Ekim 2016
40 Nisa 34. Ayet Bağlamında Kadına Şiddet 24 Eylül 2016
41 Kurban İbadeti 10 Eylül 2016
42 Kadının Dövülmesi 3 Eylül 2016
43 Kur’an’a Göre Hükmetmek 27 Ağustos 2016
44 15 Temmuz Darbe Gecesine Kurani Bir Bakış 20 Ağustos 2016
45 Paralel Dinin Olmazsa Olmazı Aracılık – 1 13 Ağustos 2016
46 Müslüman Gayrimüslim İlişkileri 2 Temmuz 2016
47 Zekat 25 Haziran 2016
48 Oruçla İlgili Hükümler 18 Haziran 2016
49 Uydurulan Dinde Yatsı Sonu, Seher ve İmsak Vakti 4 Haziran 2016
50 Uydurulan Dinde Mut’a Nikahı 28 Mayıs 2016
51 Uydurulan Dinde Şartlı Talak 21 Mayıs 2016
52 Uydurulan Dinin Dayatması Olarak Çocukların Evlendirilmesi 7 Mayıs 2016
53 Kölelik ve Cariyelik Mezheplerin Dayatması mı? 30 Nisan 2016
54 Musa Hızır Kıssasının Evrensel Mesajı 23 Nisan 2016
55 Sünnetin Delil Değeri 16 Nisan 2016
56 Kira Sertifikaları Faizsiz Ürün mü? 9 Nisan 2016
57 Suç-Ceza Dengesi Açısından Cinsel İstismar 2 Nisan 2016
58 Boşanma Konusunda Allah’ın Koyduğu Sınırlar 26 Mart 2016
59 Allah’ın Koyduğu Sınırlar Nasıl Aşıldı 19 Mart 2016
60 Muhsana, Kadına Pozitif Ayrımcılık 13 Mart 2016
61 İnsanlar ile Cinlerin Ortak Özellikleri 5 Mart 2016
62 Nebiler Günahtan Korunmuş mudur? 27 Şubat 2016
63 Bedir Savaşı Örneğinde Nebi ve Resul Farkı 20 Şubat 2016
64 Dinde Haram-Helal Koyma Yetkisi 13 Şubat 2016
65 Cinler 6 Şubat 2016
66 İlk İnsanın Yaratılışı 30 Ocak 2016
67 İnsanı İnsan Yapan Özellikler 23 Ocak 2016
68 Allah’ı İkinci Sıraya Koymak 16 Ocak 2016
69 Şirkle İman Arasındaki Kararsızlık 9 Ocak 2016
70 Mehdi Beklentisi 2 Ocak 2016
71 Her İnsan Allah’ı Bilir 26 Aralık 2015
72 Fıkıh Müzakereleri | Her İnsan Allah’ı Bilir 26 Aralık 2015
73 Bir Sömürü Aracı Olarak Halifelik – 2 19 Aralık 2015
74 Bir Sömürü Aracı Olarak Halifelik 12 Aralık 2015
75 Kur’ân’da Dindarlık 5 Aralık 2015
76 Tarih Boyunca Bir Siyasi Baskı ve Ötekileştirme Aracı Olarak Zındıklık 28 Kasım 2015
77 Geleneğe Göre Dinden Dönmenin Hükmü (Bölüm 2) 21 Kasım 2015
78 Geleneğe Göre Dinden Dönmenin Hükmü (Bölüm 1) 21 Kasım 2015
79 Kur’an’a Göre Dinden Dönmenin Hükmü 16 Kasım 2015
80 Kur’an’da Zina Suçu Ve Cezası 7 Kasım 2015
81 Tağut Doğru Yolun Üstünde Oturur 31 Ekim 2015
82 Hadis Uydurma Faaliyetleri 24 Ekim 2015
83 Kader İnancı Ve Nesih 17 Ekim 2015
84 Resulullah Sonrası Siyasi Gelişmeler 10 Ekim 2015
85 Nesih 3 Ekim 2015
86 Hac Ve Kurban 19 Eylül 2015
87 Terör Olayları Karşısında Nebevi Siyaset 12 Eylül 2015
88 Dinde Özgürlük 5 Eylül 2015
89 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 4 “Cariyelik” 29 Ağustos 2015
90 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 3 “Cariyelik” 22 Ağustos 2015
91 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 2 “Kitap Algısı” 15 Ağustos 2015
92 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 8 Ağustos 2015
93 Nebimizin Yürüttüğü Dış Politika 1 Ağustos 2015
94 Kadir Gecesi ve İmsak Vaktine Tavırlar 11 Temmuz 2015
95 Zekat 4 Temmuz 2015
96 Oruç İbadeti 2 27 Haziran 2015
97 Oruç İbadeti 20 Haziran 2015
98 Kutup Bölgelerinde İftar ve İmsak Vakitleri 13 Haziran 2015
99 Emtia Borsalarındaki İşlemlerin Fıkhi Hükmü 6 Haziran 2015
100 Kur’ân’a Göre Gece-Gündüz 30 Mayıs 2015
101 Prof. V. A. Yefimov’la Yapılan Toplantının Değerlendirilmesi 23 Mayıs 2015
102 İsra ve Mirac 16 Mayıs 2015
103 Berzah Alemi 2 9 Mayıs 2015
104 Berzah Alemi 2 Mayıs 2015
105 Enflasyon ve Faiz 25 Nisan 2015
106 İşsizlik Probleminin Kaynağı 18 Nisan 2015
107 Peygamberimizin Öldürülmesini Emrettiği Kişiler Hakkındaki Rivayetler 4 Nisan 2015
108 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Zekat-Faiz Karşılaştırması) 28 Mart 2015
109 Faizsiz Sistemin İlkeleri – Faizsiz Bankacılık 28 Mart 2015
110 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Enflasyon) 21 Mart 2015
111 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Bankacılık) 14 Mart 2015
112 Faizsiz Sistemin İlkeleri 7 Mart 2015
113 Tecavüz Suçunun Cezası 28 Şubat 2015
114 İdam Cezası ve Kıssas Tartışmaları 21 Şubat 2015
115 Ceza Hukukunun Genel Prensipleri 14 Şubat 2015
116 Kur’ân’da Ruh Kavramı 7 Şubat 2015
117 İcmanın Delilleri ve Değerlendirilmesi 24 Ocak 2015
118 Fıkıh Müzakereleri | Ceza Hukukunun Genel Prensipleri 17 Ocak 2015
119 Nebiye Hakaretin Cezası 10 Ocak 2015
120 Noel ve Mevlid Kandili Kutlamalari 3 Ocak 2015
121 Kelime Oyunları ve Şeb-i Arus 27 Aralık 2014
122 Evlilik Nedeniyle Ortaya Çıkan Haramlık 20 Aralık 2014
123 Talak’ın Şarta Bağlanması 13 Aralık 2014
124 Kadının Boşanma Hakkı 6 Aralık 2014
125 Boşanmanın Hükümleri 29 Kasım 2014
126 Küçüklerin Evlendirilmesi 22 Kasım 2014
127 İslam Hukuku-Roma Hukuku Karşılaştırması 15 Kasım 2014
128 Beni Kureyza Yahudileri ve Esirlerin Öldürülmesi 8 Kasım 2014
129 İslâm Miras Hukukunda Kelâle 3 Kasım 2014
130 Batı Güdümlü İslam Anlayışında Kur’an Sünnet Algısı – 2 25 Ekim 2014
131 Batı Güdümlü İslam Anlayışında Kur’an Sünnet Algısı 18 Ekim 2014
132 İslam Alimlerinin Işid’e Gönderdikleri Mektubun Eleştirisi 11 Ekim 2014
133 Kurban İbadeti 27 Eylül 2014
134 Birbirimizden yardım istemek şirk midir? 9 Ağustos 2014
135 Nafile Oruç 2 Ağustos 2014
136 Zekat ve Fitre 26 Temmuz 2014
137 Kadir Gecesi 19 Temmuz 2014
138 Tarihi gelişimi ve Hükümleri Açısından İtikaf 12 Temmuz 2014
139 Yatsının Son Vakti 5 Temmuz 2014
140 Vakti Dışında Namaz, Süresinden Fazla Oruç 28 Haziran 2014
141 Bakara 187. Ayet Işığında Oruç İbadeti 21 Haziran 2014
142 Kimler Oruç Tutabilir 14 Haziran 2014
143 Orucun Tarihi ve Meşruiyeti 7 Haziran 2014
144 Ecel ve Şehitlik – Sorular ve Cevaplar 24 Mayıs 2014
145 Ecel ve Şehitlik 17 Mayıs 2014
146 Seferilik Mesafesi ve Müddeti 10 Mayıs 2014
147 Yolculukta Namaz – 2 26 Nisan 2014
148 Dinden Dönmek 19 Nisan 2014
149 Yolculukta Namaz 5 Nisan 2014
150 Namazı Terketmenin Hükmü 29 Mart 2014
151 Namazda Zikir 8 Mart 2014
152 Kadınların Cemaate Katılması 1 Mart 2014
153 Cemaatle Namaz – 2 22 Şubat 2014
154 Cemaatle Namaz 15 Şubat 2014
155 Sehiv Secdesi 8 Şubat 2014
156 Namazı Bozan Haller – 2 1 Şubat 2014
157 Namazı Bozan Haller 18 Ocak 2014
158 Cumanın Farzından Önceki ve Sonraki Sünnetler 11 Ocak 2014
159 Cuma Hutbesi 4 Ocak 2014
160 Cuma Namazı 28 Aralık 2013
161 Sünnet Namazları 21 Aralık 2013
162 Vitir Namazı 14 Aralık 2013
163 Teheccüd Namazı 7 Aralık 2013
164 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları – Sorular 23 Kasım 2013
165 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları – 2 18 Kasım 2013
166 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları 2 Kasım 2013
167 Cezanın Amacı Açısından Mağdur Hakları 26 Ekim 2013
168 Bayram Namazı ve Teşrik Tekbirleri 12 Ekim 2013
169 Tarihi, Amacı ve Ahkamı Yönüyle Kurban 5 Ekim 2013
170 Kur’an’da Münafıkların Durumu – 2 28 Eylül 2013
171 Kur’an’da Münafıkların Durumu 21 Eylül 2013
172 Günümüz İslam Dünyasının Problemleri 14 Eylül 2013
173 Bedel Hac – Doç.Dr. Servet Bayındır 7 Eylül 2013
174 Allah’ın Bilgisi ve Kader 24 Ağustos 2013
175 Mısırdaki Müslümanların Durumu 17 Ağustos 2013
176 Kadir Gecesi 3 Ağustos 2013
177 İmsak Tartışmaları 27 Temmuz 2013
178 Kutup Bölgelerinde İbadet Vakitleri 20 Temmuz 2013
179 Kader 19 Ocak 2013
180 Kıyamet Alametleri 22 Aralık 2012
181 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Kurban İbadeti 20 Ekim 2012
182 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Hac İbadeti 13 Ekim 2012
183 Faiz-Zekat İlişkisi 6 Ekim 2012
184 Namazların Birleştirilmesi 29 Eylül 2012
185 İslama Yönelik Saldırılar 22 Eylül 2012
186 Alternatif Bir Finansal Ürün Olarak Kira Sertifikaları(SUKUK) 15 Eylül 2012
187 Öğle ve İkindi Namazlarının Vakitleri 8 Eylül 2012
188 Yatsı Namazı Vaktinin Bitişi 1 Eylül 2012
189 Kur’an’a Göre Gelenek 25 Ağustos 2012
190 Bayram Namazı ve Fitre 18 Ağustos 2012
191 Televizyondan Kabe İmamına Uyulabilir mi? 11 Ağustos 2012
192 Ramazan Ayının İnsana Sunduğu Fırsatlar 4 Ağustos 2012
193 İmsak Vakti ve Seher – 2 28 Temmuz 2012
194 İmsak Vakti ve Seher 21 Temmuz 2012
195 Nesih, Kıblenin Değişmesi Örneği 23 Haziran 2012
196 İsra ve Miraç 16 Haziran 2012
197 Uydurma Hadisler – Harun Ünal 9 Haziran 2012
198 Sezaryen Doğum 2 Haziran 2012
199 Vahiy – Sünnet İlişkisi 26 Mayıs 2012
200 Nesih Kavramı 19 Mayıs 2012
201 Din ve Tıp Açısından Sünnet 14 Mayıs 2012
202 Din ve Müzik 5 Mayıs 2012
203 Hadislerin Kur’an’a Arzı 28 Nisan 2012
204 Türkiye’de Kutlu Doğum Etkinlikleri 21 Nisan 2012
205 Allah’ın Elçisini Doğru Anlamak 14 Nisan 2012
206 Kur’an Öncesi Mekke Toplumu 7 Nisan 2012
207 Faizsiz Bankacılğın Problemleri 31 Mart 2012
208 Hz.Muhammed’in(S.A.V.) Tebyin Görevi 24 Mart 2012
209 İslam ve Türk Medeni Kanunu(TMK) Miras Sistemlerinin Mukayesesi 17 Mart 2012
210 Kur’an’a Göre Tağut Kavramı 10 Mart 2012
211 Farklı İnançların Birlikte Yaşamasının Doğal Kuralları 3 Mart 2012
212 Kur’an’a Göre Resule İman, İtaat ve İttiba 25 Şubat 2012
213 Organ Nakli 18 Şubat 2012
214 Sebeb-i Nüzul Meselesi 11 Şubat 2012
215 Daru’l-Harbde Faiz 4 Şubat 2012
216 İftida 28 Ocak 2012
217 Talak (Boşanma) 21 Ocak 2012
218 Gayrimüslimlerle Evlilik 14 Ocak 2012
219 A’raf Ehli 7 Ocak 2012
220 Müminler Cehenneme Girecekler Mi? – 2 31 Aralık 2011
221 Müminler Cehenneme Girecekler Mi? 24 Aralık 2011
222 Çocukların Evlendirilmesi 17 Aralık 2011
223 İnanç Özgürlüğü 10 Aralık 2011
224 Evliliğin Denetlenmesi 3 Aralık 2011
225 Adetli Kadın Kur’an’a Dokunabilir mi? 26 Kasım 2011
226 Hz.İsa’yı(a.s.) Geri Getirmek İsteyenlerin Hedefi 19 Kasım 2011
227 Nebi ve Resul Kavramları 12 Kasım 2011
228 Kurban Bayramına Nasıl Hazırlanmalıyız? 5 Kasım 2011
229 İcma Delili ve Değerlendirilmesi 22 Ekim 2011
230 Vekaletle(Bedel) Hac 15 Ekim 2011
231 İhram Yasakları 8 Ekim 2011
232 Kadınların Yolcuğu 1 Ekim 2011
233 Kur’an ve Sünnet Işığında Hac İbadeti 24 Eylül 2011
234 Faiz Anlayışı 10 Eylül 2011
235 Bayram Namazı 27 Ağustos 2011
236 İmsak Vakti 20 Ağustos 2011
237 Teravih Namazı Konusunda Diyanet’e Cevap 13 Ağustos 2011
238 Oruç Tutamayanlar Ne Yapmalı? 6 Ağustos 2011
239 Güneşin Batmadığı Yerlerde Namaz Vakitleri 2 Temmuz 2011
240 Yatsı Namazının Vakti 7 Mayıs 2011
241 Allah’ın İndirdikleri İle Hükmetmeyenler – 2 30 Nisan 2011
242 Allah’ın İndirdikleri İle Hükmetmeyenler 23 Nisan 2011
243 Günahlarla İlgili Kavramlar – 2 2 Nisan 2011
244 Günahlarla İlgili Kavramlar 26 Mart 2011
245 Büyük Günahlar – 3 19 Mart 2011
246 Büyük Günahlar Nelerdir? 12 Mart 2011
247 Büyük Günah İşleyenlerin Durumu 5 Mart 2011
248 Ye’cüc ve Me’cüc 26 Şubat 2011
249 Dabbetü’l-Arz 19 Şubat 2011
250 Tarikatlarda Vesile ve Tevessül 12 Şubat 2011
251 Evliyanın Yardımı İle İlgili İddialar – 2 5 Şubat 2011
252 Kutuplarda Namaz Vaktinin Tespiti 29 Ocak 2011
253 Evliyanın Yardımı İle İlgili İddialar 22 Ocak 2011
254 Kâlû Belâ Olayı Hakkında Sorulan Sorular – 2 1 Ocak 2011
255 Kâlû Belâ Olayı Hakkında Sorulan Sorular 25 Aralık 2010
256 Mehdi İnancı 18 Aralık 2010
257 Kur’an’a Göre Zekat Oranları 4 Aralık 2010
258 Artan Malı İnfak Etme 27 Kasım 2010
259 Vitr Namazı 13 Kasım 2010
260 Bayram Namazları 6 Kasım 2010
261 Sehiv Secdesi – Mukayeseli Fıkıh Dersleri 30 Ekim 2010
262 Kurban İle Alakalı Sorular 23 Ekim 2010
263 Hac Farklı Aylarda Yapılabilir mi? – Fıkıh Dersi 9 Ekim 2010
264 Başkasının Yerine Hacc Yapmak 2 Ekim 2010
265 Hilal İle İlgili Sorulan Sorular 25 Eylül 2010
266 Cariyeler İle İlgili Sorulan Sorular 18 Eylül 2010
267 ORUÇ BOZMANIN CEZASI 4 Eylül 2010
268 Zekat 28 Ağustos 2010
269 İmsak ve Yatsı Vakitleri – 2 21 Ağustos 2010
270 İmsak ve Yatsı Vakitleri 14 Ağustos 2010
271 İsra ve Miraç -2 10 Temmuz 2010
272 İsra ve Miraç -1 3 Temmuz 2010
273 İcma’a Delil Getirilen Hadisler 26 Haziran 2010
274 İcma 19 Haziran 2010
275 Başörtüsü ve Örtünme 12 Haziran 2010
276 Mezheplerin Tutarlılığı 29 Mayıs 2010
277 Asabe Siyaset İlişkisi (Kızın Çocuklarının Mirasçılığı Örneği) 22 Mayıs 2010
278 Kur’an’ı Açıklama Usulü 15 Mayıs 2010
279 Kartepe Programı Değerlendirme 5 Mayıs 2010
280 Abdestte Ayakların Mesh Edilmesi 24 Nisan 2010
281 Hudeybiye’den Geri Kalanlar 13 Nisan 2010
282 Peygamberimizin Zeynep (ranha) ile Evliliği 3 Nisan 2010
283 Bedir Savaşı 20 Mart 2010
284 Kur’an Sünnet Bütünlüğü: Allah’ın İzni Meselesi 13 Mart 2010
285 Vahiy Çeşitleri 6 Mart 2010
286 Kadınların Özel Halleri 11 Şubat 2010
287 Kur’an’a Göre Zekat Nispeti 6 Şubat 2010
288 Vahy-i Gayr-i Metlüv’e Dair Getirilen Deliller -1 30 Ocak 2010
289 Iskat (Ölen Kimseyi İbadet Borçlarından Kurtarmak) 16 Ocak 2010
290 Dini Tebliğ ve Uygulamada Cebrailin Rolü -2 2 Ocak 2010
291 Dini Tebliğ ve Uygulamada Cebrail’in Rolü 26 Aralık 2009
292 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kurban 21 Kasım 2009
293 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kıble Meselesi -2 14 Kasım 2009
294 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kıble Meselesi -1 7 Kasım 2009
295 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kur’anı Anlama 31 Ekim 2009
296 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Yolculukta Namazin Kısaltılması Örneği 24 Ekim 2009
297 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? -2 17 Ekim 2009
298 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? 1-1 10 Ekim 2009
299 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? 1-2 10 Ekim 2009
300 Hanefi Mezhebinin İçki ile İlgili Görüşleri -1 3 Ekim 2009
301 Hanefi Mezhebinin İçki ile İlgili Görüşleri -2 3 Ekim 2009
302 Mirasta Avliye Meselesi -1 26 Eylül 2009
303 Mirasta Avliye Meselesi -2 26 Eylül 2009
304 Kasten Orucu Bozanın Cezası -1 12 Eylül 2009
305 Kasten Orucu Bozanın Cezası -2 12 Eylül 2009
306 Oruç Keffareti -2 29 Ağustos 2009
307 Oruç Keffareti -1 29 Ağustos 2009
308 Adetli Kadının Orucu -1 22 Ağustos 2009
309 Adetli Kadının Orucu -2 22 Ağustos 2009
310 Hastaların Orucu -1 15 Ağustos 2009
311 Hastaların Orucu -2 15 Ağustos 2009
312 Namazda Örtünme / 2-1 8 Ağustos 2009
313 Namazda Örtünme / 2-2 8 Ağustos 2009
314 Namazda Örtünme / 1-1 1 Ağustos 2009
315 Namazda Örtünme / 1-2 1 Ağustos 2009
316 Kur’an’da Örtünme -1 18 Temmuz 2009
317 Kur’an’da Örtünme -2 18 Temmuz 2009
318 Gayrimüslimlerle Evlilik -1 11 Temmuz 2009
319 Gayrimüslimlerle Evlilik -2 11 Temmuz 2009
320 Müşriklerle Evlilik -1 4 Temmuz 2009
321 Müşriklerle Evlilik -2 4 Temmuz 2009
322 Ehli Kitap ve Müşrikler -1 27 Haziran 2009
323 Ehli Kitap ve Müşrikler -2 27 Haziran 2009
324 Hayvan Kesimi / 2-1 20 Haziran 2009
325 Hayvan Kesimi / 2-2 20 Haziran 2009
326 Hayvan Kesimi -1 13 Haziran 2009
327 Hayvan Kesimi -2 13 Haziran 2009
328 Helal Gıda ve Jelatin Konusu -1 6 Haziran 2009
329 Helal Gıda ve Jelatin Konusu -2 6 Haziran 2009
330 Nafile Namazlar -1 9 Mayıs 2009
331 Nafile Namazlar -2 9 Mayıs 2009
332 Vitir Namazı -1 2 Mayıs 2009
333 Vitir Namazı -2 2 Mayıs 2009
334 Kur’an’ın Genel Açıklaması -1 25 Nisan 2009
335 Kur’an’ın Genel Açıklaması -2 25 Nisan 2009
336 Namazın Mekruhları -1 11 Nisan 2009
337 Namazın Mekruhları -2 11 Nisan 2009
338 Namazı Bozan Şeyler -1 4 Nisan 2009
339 Namazı Bozan Şeyler -2 4 Nisan 2009
340 Namazda Konuşmak -1 28 Mart 2009
341 Namazda Konuşmak -2 28 Mart 2009
342 Namazda Abdestin Bozulması / 2-1 21 Mart 2009
343 Namazda Abdestin Bozulması / 2-2 21 Mart 2009
344 Namazda Abdestin Bozulması / 1-1 14 Mart 2009
345 Namazda Abdestin Bozulması / 1-2 14 Mart 2009
346 Namazda İmamlık / 3-1 28 Şubat 2009
347 Namazda İmamlık / 3-2 28 Şubat 2009
348 Namazda Saf Düzeni -1 21 Şubat 2009
349 Namazda Saf Düzeni -2 21 Şubat 2009
350 Namazda İmamlık / 2-1 14 Şubat 2009
351 Namazda İmamlık / 2-2 14 Şubat 2009
352 Namazda İmamlık / 1-1 7 Şubat 2009
353 Namazda İmamlık / 1-2 7 Şubat 2009
354 İmamın Arkasında Kıraat -1 24 Ocak 2009
355 İmamın Arkasında Kıraat -2 24 Ocak 2009
356 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 4-1 17 Ocak 2009
357 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 4-2 17 Ocak 2009
358 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 3-1 10 Ocak 2009
359 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 3-2 10 Ocak 2009
360 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 2-1 3 Ocak 2009
361 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 2-2 3 Ocak 2009
Kuran Dersi Canlı Yayın