Namazda Konuşmak -2

28 Mart 2009 tarihinde yayınlandı. görüntülenme Mukayeseli Fıkıh Müzakereleri

Abdulaziz Bayındır: Evet, “ve lem yuşrat: tekrar şart koşulmadı”,”fil camiu’s sağirin: Camiu’s Sağir’de” tekrarına gerek yok, tekrar şartı getirilmedi İmam Muhammed’in El Camiu’s Sağir’inde. “Le ennel kelame bi nefsihi katiun: çünkü sözün kendisi zaten keser”. “Ve in kelle”,az da olsa. Söz: konuşuyorsa, bir başkasıyla konuşma manasında, bunun azı çoğu olmaz, namazı bozar demiş oluyor. “Ama fe in fete ala imamihi: kendi imamının takıldığı yeri söyler”, imamının önünü açarsa, “lem yekun kelamen mufsiden: namazı bozma sözü olmaz”, çünkü kendi namazını ıslah etmiş oluyor orada. Sanki kendisi şey yapmış da hatırlamaya çalışmış gibi olur. Onun çünküsü bu değil ama. Bu istihsanen böyledir. “Le enbehe muddarun la ıslahe” o manaya söylemiş. Yani her ne kadar burada kıyas da bir başkasının önünü açmaktır. İmam da bir başkasıdır. Kendi başına namaz kılan nasıl başkası ise imam da yine başkasıdır. Fakat burada başkasının namazını ıslah yok, kendi namazını ıslah var. Çünkü imamın namazı bozulacak olsa kendi namazı bozulacak. O bakımdan.

Fatih Orum: Malikiler de bu konuda aynısını söylüyor.

Abdulaziz Bayındır: Aynı değil mi! Evet. “Fe kane haza min amali salatihim manen: anlam itibarıyla kendi namazının fiillerinden olmuş olur”. Ama “ve yenvi el fetha ala imamihi dunel karae: o okurken, imamın önünü açmayı niyet etmeli. Yoksa kıraatı niyet etmemelidir” diyor. “Ve sahihu le ennehu murahhasun fihi: doğru olan budur, çünkü bu konuda kendisine ruhsat verilmiştir, ayrıca kıraatte bulunmasına ruhsat yoktur”. Hanefiler’in görüşü o.

Enes Hoca: Hanefiler de niyeti telaffuz etmek mustehap ya. Şimdi burada bir niyet etmesi gerekir mi?

Serkan: Mesela yanındaki biri kendisinin önünü açarken kıraati kastediyor.

Abdulaziz Bayındır: Burada kıraatten maksat, namazın bir rüknü olan kıraati kastetmiş olması lazım.

Serkan: Hem kendi kıraatini kastediyor, aynı şeyi okumak istiyor hem de yanındakinin önünü açmak açısından.

Abdulaziz Bayındır: Haa! Bir başkası.

Serkan: İmam değil de bir başkası.

Abdulaziz Bayındır: Evet. Şimdi burada mesela Fatih Oruma’yı okumuştur. Zammı sure olarak onun takıldığı yerden okusa mesela diyorsun değil mi? Herhalde orada ona fetihte bulunuyor denmez. O kendi kıraatini yapıyor, o da ondan ne alıyorsa alsın. Talim , teallüm değil. Burada esas kendi kıraatini yapmış oluyor. Ama fetih olması için o arada bir saptama dedikleri şeyi yapması gerekiyor.

“Ve kıraetuhu memnunu anha”, bu kişinin namazda kıraati yasaktır” hanefilerin kendi görüşleri yani. Yoksa cehri olursa memnunu anha denebilir ama doğru yani aslında. Cehri kıraatlerde bu fetih olur, gizli kıraatlerde olmaz. Açık kıraatlerd madem C. Hakk “festemiu lehu ve ansitu”(ARAF 204) diyor değil mi? “Ve iza kuriel kur’anu festemiu lehu: kuran okunduğun zaman dinleyin ve susun” dediğine göre buradaki ifade doğru yani. Kuranı kerime de tamamen uyuyor. Nediyor Şafi?

Serkan: 4:39 duyulmuyor.

Katılımcı: Duruyor, sonra okuyor.

Serkan: O dururken öbür sureyi okuyor.

Katılımcı: Yok hayır, sureyi okurken Fatih Oruma okuyor.

Fatih Orum: Şafiler namaz kılarken Siirt’te falan öyle kılarlar. İmam Fatih Oruma’yı okur, bir müddet bekler, o arada biz Fatih Oruma’yı okuruz, sonra devam eder.

Abdulaziz Bayındır: Yanlız o bekleme meselesi mezhepde şart olan bir şey değil. O bir uygulama. Bazı kimselerin uygulaması, yoksa öyle bir şart yok.

Fatih Orum: Doğuda herkes uyguluyor.

Abdulaziz Bayındır: Ama yani kitapta öyle bir şart yok değil mi?

Abdullah Bayındır: Peygamberimiz’in de öyle bir uygulaması var.

Haşim: Şafi mezhebinde bunun yeri var.

Abdulaziz Bayındır: Bir dakika! Bekler diye bir ifade var mı? Bak bakalım.

Haşim: Şu anda bulamayacağım ama..

Abdulaziz Bayındır: Bekler başka, bekleyebilir başka.

Haşim: Sonuçta cehri namazlarda da imam ile beraber okuyabilir, ondan önce de okuyabilir. Böyle bir zorunluluk yok.

Serkan: İşte ben onu söylüyorum. Biz ayete de uyuyoruz, hadise de uyuyoruz. Ne kadar doğru bilmiyorum.

Abdulaziz Bayındır: Yada ikisine de uymuyorsunuz. Nasıl uyuyorsunuz kardeşim.

Akif: Susuyoruz, kendimiz de okuyoruz ayrıca.

Abdulaziz Bayındır: Peki tamam ayete uymuyor kardeşim. Bak şimdi Serkan haklı söylüyor. Şimdi Şafi mezhebinde Fatih Oruma’yı okumazsa cemaat namazı olmaz değil mi? İmam sizin Fatih Oruma’yı okumanız için susmak zorunda değil. Sussa bile herkesin okuması farklıdır. Tamam mı yani, şey değil. Dolayısıyla, yani imam okurken siz de okuyorsunuz. Kaldı ki Peygamber efendimiz bunu da yasaklamış. Yapmayın diyor, çünkü okumayı engelliyor. Bu “ve iza kuriel kur’anu festimu lehu ve ansitu”(ARAF 204) ayeti açık ve net. Burada öyle anlaşılıyor ki meseleyi en iyi şekilde değerlendiren Hambeliler olmuş. Malikiler de mi var? Cehri kıraatlerde susacaksın.

Abdullah Bayındır: Malikilerin görüşü.

Abdulaziz Bayındır: Ondan sonra, gizli oluyorsa okuyacaksın diyor ki ayeti kerimeye tamamen uyan o. Bu da Araf suresinin son ayetleriydi değil mi?

Fatih Orum: Hocam, bir de bu rekatlarda, rukularda fasıl meselesi var ya, bekleme meselesi. Onun o zaman bu şeye göre etkisi olmaması lazım. Yani imamın arkasında cemaat ile kılan bir kişi sesiz namazlarda, namazda Fatih Oruma’yı okuyor. Ondan sonra bir şeyler okuyor, bekliyor ki imam ruku yapacak, kendi okuması bitecek şu yapacak, bu yapacak. Buralarda hep boşta bekliyor aslında. Hiç bir şey yapmadan bekliyor.

Abdulaziz Bayındır: Beklemeden zikir yapsa ne olur?

Fatih Orum: Hayır, yapmasa bozulmuyor.

Abdulaziz Bayındır: Bozulmaz, evet. Ama şimdi bozulmaz diyoruz ama bu geleneğe uyarak diyoruz. Şimdi C. Hakk diyor; “ve iza kadaytumus salate fezkurullahe”, namazı bitirdiğiniz zaman diye bizde anlam verirler ki o anlam olması mümkün değil. Namaz kılarken Allah’ı zikredin. Nasıl zikredeceksin? “Kıyamen ve kuuden ve ala cunubikum”(NİSA 103),ayakta zikredeceksin, oturduğunuz yerde ve yanlarınız üzerine yani vücudunuzu yanların üzerine bindirdiğiniz ruku ve secdede zikredeceksiniz Allah’ı. Dolayısıtla zaten “ekımis salate li zikri”(TAHA 15)’de meseleyi ortaya koyuyor. Dolayısıyla bir şekilde bir zikir yapmalı adam. Ayakta yani. Artık, en güzel zikir de kurandır. Kuran oku. Okuyamıyorsan başka zikirler yapar Peygamberimiz’in bildirdiği gibi. Kendine göre bir şeyler yapar. La ilahe illallah der, elhamdulillah der, yada onun kendi diline göre anlamını söyler. Bir şekilde mutlaka o rüknü zikir ile geçirmesi lazım.

Akif: Ayetin devamındaki “fe izatma’nentum fe ekimus salate”(NİSA 103) zaten namazdayız, eğer o manada alırsak.

Abdulaziz Bayındır: Bir önceki ayette şey var: o salatıl havh var ya, bir rekat. O bir rekata “ekım” kelimesini kullanmıyor C. Hakk, “kıyam” kelimesini kullanıyor. Tamam mı? Diyor ki; “fe ekamte lehumus salate” dediği zaman Peygamberimiz ikamede bulunuyor: iki rekat kılıyor. Öbürü “feltekum” diyor, ona kıyam diyor: bir rekat. Onun için havf gittikten sonra iki rekat kılacaksın. O bir rekatta da olsa onun kıyamı var, kuudu var, rukusu var, secdesi var. Peygamber efendimiz mesela iki secde arasındaki kuudda Peygamberimiz’den  zikir de rivayet edilmiştir.

Akif: “Fe izat’menentum” dan kasıt o zaman havf ortadan kalktığı zaman.

Abdulaziz Bayındır: Havf ortadan kalktığı zaman, “fe ekımu” yani artık iki rekat kılın demek. Yani tam kılın kaç rekatsa namaz.

Muhammed: “Fe iza kudiye salatu fenteşiru”(CUMA 9) bu ayet..

Abdulaziz Bayındır: Şimdi bu “kada” kelimesi, yerine göredir. Yani türkçemizde de öyledir. Eda. “Namazınızı eda ederken şunu şunu yapın”. “Eda ettinizmi”. İfadeye göre değişir. Tabi. Yani bu tip kelimeler, hiç bir kelimenin tek bir anlamı yoktur. Niye yok? Çünkü kullanıldığı yere göre anlam değişir. Arkasından “fenteşiru” deniyorsa, namazın içerisinde intişar olmaz. Değil mi? Namaz kılarken dağılın denmez. O zaman: namaz kıldığınız zaman dağılın. Bak, kıldığınız zaman kelimesi hem kılarken manasına gelir, hem kıldıktan sonra manasına gelir. Bu gayet normal bir şeydir. Zaten mesela “salatıl havf”da iki tane havf değil mi? “Ve in hıftum fe ricalen ev rukbana fe iza emintum fezkurullahe ke ma allemekum”. Şimdi “fezkurullahe kema allemekum” dediğine göre C. Hakk burada. Değil mi? Bak diyor ki; “fe in hıftum: eğer korkuyorsanız” yürüyerek, yada binili olduğunuz halde namazınızı kılın. Yürüyerek namaz kılarken kıbleye dönemezsiniz, kıyam olmaz yani namazdaki gibi kıyam olmaz, ruku olmaz, secde olmaz. Binili iseniz gene olmaz. Bunların hiç birisi olmaz. Ama zikri yapacaksınız. “Fe izatma’nentum” artık daha korku ortadan kalktı, normal durum “fezkurullahe kema allemekum” Allah’ın size öğrettiği gibi zikir yapın. O zaman Allah neler öğretmiş? “İza kadaytumus salate” dışında yada “ellezine yezkurunallahe kıyamen kuuden ve ala cunubuhum” ayeti dışında nerede öğretmiş Allah bunu? Biz şimdi genel olarak zihnimizde şu var: namaz kuranda anlatılmamış, Peygamberimiz anlatmıştır dediğimiz için, ilgili ayetler üzerinde hiç durmuyoruz. Kardeşim, Peygamberimiz bir şey anlatmışsa, bu mutlaka kuranda olması lazım. Allah da demiyor mu yani “fe iza emintum fezkurullahe kema allemekum” dediğine göre, yani “kema allemekum nebiyyullah” demiyor. Resulullah dese bile, resul kendisine verilen emri söyler. Başka bir şey söylemez. Çünkü kendine verilen emri söylediği an resuldür. Başka bir şey söylediği an resul olarak söylemez ki. Başka bir vasfıyla söyler onu.

Katılımcı: Her şey kuranda değil de bazı şeyler Peygamberimize ilham edilmiş olabilir.

Abdulaziz Bayındır: Mesela

Aynı Katılımcı: Mesela şöyle bir şey Yemen’e vali gönderirken..

Abdulaziz Bayındır: Sen onu boş ver. O sonradan uydurulmuş bir hadistir. Aslı astarı yok. Onun aslı astarı yok. O tamamen uydurma bir şey. Öyle uydurma bir hadis üzerine sistemler oluşturmuşlardır.

Enes Hoca: “Fe innel yekun” olsa tamam, “Fe innel tecid” diyor.

Abdulaziz Bayındır: Zaten onun her tarafı dökülüyor onun. Yemen’den kimse rivayet etmiyor. Ya şimdi Yemen’e vali gönderiyorsunuz, Peygamberimiz onunla konuşuyor, o mecliste kimse yok. Olur mu öyle şey. Vali gidiyor ya. Ondan sonra, Yemen’den hiç kimseye söylemiyor Muaz Bin Cebel, ondan sonra Şam’da “ricalin min ashabi Muaz” diyorsunuz. Kim bunlar? Karanlıkta türkü çağırmak, başka bir şey değil.

Muhammed: 14:05-14:11 anlaşılmıyor.

Abdulaziz Bayındır: Şimdi konuyu değiştirmeyelim. Sen onu başka bir zamanda soracaktın. Hatta soracaktın, bir türlü zamanını ayarlayamıyorsun. Hep böyle başka konular anlatırken soruyorsun. Şimdi şu anda konumuz namaz. Tamam mı?

Haşim: Namaz kılarken teyzende namaz kılmayacaksın.

Katılımcı: 14:42-14:53 duyulmuyor.

Abdulaziz Bayındır: Ben onu hiç duymadım şu ana kadar.

Fatih Orum: “Fe innel tecid” demiş. Elbette ki manasına gelmez ki o.

Abdulaziz Bayındır: Zaten şimdi bu hadisler lafzen rivayet edilmez, manen rivayet edilir. Ve herkes de kendi zihnindeki manayı farklı bir kelimenin içine koyar.

Şimdi. Neredeydik? “Ve lev kanel imamun tekale ila ayetil uhra tefsudu salate” çok kötü. “Ve lev kanel imamun tekale ila ayetil uhra”, takıldığı ayeti şey yapmıyor. Düşünürken cemaat orayı açıyor, imam da atlıyor başka ayete. Şimdi diyor ki; “tefsudu salatul Fatih Orumi ve tefsudu salatil imami”, çok enteresan.

Enes Hoca: “Tefsudu”dan sonra başlıyor. Fatih Orum de duruyor, “tefsudu salatil imami”..

Abdulaziz Bayındır: Haa! Bu bir mupteda. Atıf değil onun üzerine? “Ve lev kanel imamin tekale ila ayetil uhra: imam başka bir ayete intikal etmiş, atlamış onu. “Tefsudu salatil Fatih Orumi ve tefsudu salatil imami lev ahede bi kavlihi”, o zaman her ikisi içinde böyle.

Enes Hoca: O zaman imamın namazı fasid, Fatih Orumin fasid değil demektir bu değil mi?

Abdulaziz Bayındır: Valla bunun metnine bakarsan Fatih Orum gitti. Ama Haşim’in namazına bakıyoruz biz.

Akif: Şimdi Fatih Orum doğru söylediyse, imamın namazı bozulmasın diye faklı mı ayet okuyacak?

Abdulaziz Bayındır: Hayır. Şim bak, imam başka ayete atlarken Fatih Orum diyor ki;

Enes Hoca: Fatih Orum’in bozulur imam atlarsa. Eğer imam şey yaparsa, Fatih Orumin sözünü aldığı zaman..

Abdulaziz Bayındır: Tekrar geri dönerse imam, imamınki de gidiyor.

Enes Hoca: Fatih Oruminki ne olacak?

Abdulaziz Bayındır: Fatih Orumin ki zaten gitti. İmam başka bir ayete geçtiği an Fatih Orumin ki gitti. Geriye gelip Fatih Orumin dediğini okuyacam derse imamınki de gitti. Böyle şey olur mu Allah’ını seversen. Neyse, siz istediğiniz mezhepten olabilirsiniz.

Sekan: Burada Fatih Orumin suçu ne?

Abdulaziz Bayındır: Ona sorun, bana niye soruyorsunuz. Fatih Orum burada.

“Ve lev kane li imamun tekale ila ayeti uhra tefsudu salatil Fatih Orum”, imam bir başka ayete atlayacak olsa, arkasındaki kişi imamın hatasını söylerken imam atladı başka bir ayete geçti. O zaman demek ki talim durumuna geldi demek istiyor. Onun namazı bozulur. “La tefsudu salatil imami”, imamın namazı da bozulur”,”le ha keza li kavlihi”, eğer arkasında namaz kılanın sözünü alırsa. Yani onunla başlarsa tekrar. Geriye döner, yapılan şeye göre başlarsa onun namazı da gider.

Akif: Mesela bahsetti müslümanlardan, sonra..

Abdulaziz Bayındır: Zaten bu ne biçim bir şey

Akif: Fatih Orum ne yapsın? Yani namaz ne olacak? Namaz devam edecek mi?

Abdulaziz Bayındır: Onun namazı gitti zaten.

Akif: İmamın namazını soruyorum.

Abdulaziz Bayındır: İmam tekrar geri gelirse, onun da namazı gitti.

Akif: Geri gelmezse?

Abdulaziz Bayındır: Onun namazı tamam, onda problem yok. Problem yok, “li kavli vucudi telkini vet telakkun” yani o bir telkinde bulunmuş, o da telkini almış. Buna bir talim, teallüm demiyor da telkin telakkun diyor. Az önce talim, teallüm diyordu, onda hiç bir problem yoktu. Telkin, telakkun.

Akif: Bu durumda mesela hatimle teravih kıldıran bir hoca secde ettiği yere yakın bir yere kuranı koyarak, arada takılırım diye bakacak olsa?

Abdullah Bayındır: Zaten bozuluyor Hanefi’ye göre.

Abdulaziz Bayındır: Gelecek o, gelecek.

Abdullah Bayındır: Elinde okuyan da var.

Enes Hoca: Geçende bir soru Yahya’ya geldi. Gözlük çıkmış, gözlüğün içinde kuranı kerim var. Takıyor, ayarlıyor. Uzak gözüküyor böyle. Gözlüğü takarak okuyor oradan.

Abdullah Bayındır: O harika bir şey. Hafızlık bitti.

Abdulaziz Bayındır: Siz hafız olurken o gözlük olacaktı ki.

Abdullah Bayındır: Bizi o kadar dayaktan kurtaracaktı ki.

Katılımcı: Gözlük şeffaf.

Abdulaziz Bayındır: Evet. Telkin ve telakkum var, zaruret olmaksızın. Çünkü imam geçmiştir şeyi, artık okuyor. Önü açılmış. Buna ihtiyaç olmadan, arkadakinin telkininde kalarak okuyor. Halbuki şimdi Akif’in dediği gibi adam hatimle namaz kıldırıyorsa arada atlayıo geçtimi, o pek makbul sayılmıyor. Çünkü atlamadan okuması lazım. “Ve yembagi lil muktedi”, evet Fatih Orum bu da sana. Bu ibare sana.

Fatih Orum: Bundan sonra asla karışmaz.

Abdulaziz Bayındır: Asla karışmaz. “Ve yembagı lil muktedi: cemaate gereken şudur”,”el la yuaccile bi fethi: imamın önünü açmak için acele etmesin”.

Abdullah Bayındır: Ama imam da atlayıp gidebiliyor bazen. Ayeti atlıyor gidiyor.

Abdulaziz Bayındır: Atlayabilir, senin namazın gider demek istiyor. “Ve lil imami: imam için de uygun olan şu”,”ella tulciehum ileyhi: insanları buna zorlamaz”. “Bel yerkea iza cae” vakti gelmişse, yeteri kadar okuduysan rukuya var. “Ev yentakli ila ayeti” yada bir başka ayete geçsin, cemaati buna zorlamasın diyor. “Ve lel cevabe reculen fis salati la ilahe illallah” namazda cevap veriyor, la ilahe illallah diyerek. Mesela diyelim ki geliyorsun, ya şuradan bana bir bardak su getirsene diye salondan sesleniyorsun birisine. Hayır demek için ona la ilahe illallah diyor mesela. Yani ben namazdayım demek için yani. “Fe haza kelamin mufsidin inde Ebi Hanifete ve Muhammede(rh): Ebu Hanife ve İmam Muhammed’e göre bu namazı bozar”. Çünkü cevap veriyor. “Ve kale Ebu Yusuf(rh) la mufside” Ebu Yusuf bozmaz demiş. “Ve hazel hilafu iza erade bihş cevavehu”, tabi la ilahe illallah ile kendisine seslenen kişiye cevap vermeyi murad ederse bu ihtilaf orada söz konusu, öyle bir muradı yoksa orada problem olmaz. Lehu: Ebu Yusuf’un cevabı şu”,”ennehu enaun bi sıgatihi fe la yetegayyere ve azimetihi” la ilahe illallah bizatihi bir senadır. C. Hakk için yapılan bir zikirdir. Niyet ile o bozulmaz, değişmez demiş. “Ve lehu ma” Ebu Hanife ve İmam Muhammed’in delili de şu. “Ve ennehu ahrecel kelame mahrecel cevabi” o kelamı yani la ilahe illallahı cevap yerine koydu. “Ve huve yahdemihu” bu da cevap olma şeyini taşıyabilecek güçtedir. “Fe yecalu cevaben” cevap yapılmış olur. “Ketteşmiti vel istircai” yani bu aksıran kişiye, o elhamdulillah dediği zaman sen yerhamukallah dersen, onun gibi bir cevap. “İstirca” da işte birisinin sıkıntısını duydun ve inna lillahi ve inna ileyhi raciun dedin. Bu da bir cevap sayılmış olur. “Alel hilafi fis sahihi”

Enes Hoca: İstircada bir şey sormuyor ki.

Abdulaziz Bayındır: Üzüntüsüne karşı canım. Evet, yukarıdaki ihtilafa göre bu böyle işte diyor. “Ve ihtilafi fis sahihi” ne demek istiyor? Halbuki Peygamber efendimizden hadis rivayet etmemiş. Yani “iza nabet ehadekum raibetun fis salati yusebbih” hatta burada diyor; bunu altı tane hadis kitabı tahric etmiş. Şimdi, işte az önce Akif’in de söylediği, Muhammed’in de söylediği bir takım Peygamberimiz’in değişik şekillerde değil mi? Sen bu hadisi okumuştun galiba değil mi az önce. Yani tesbih ile bir cevap versin ihtiyaç hasıl olduğu zaman demiş Peygamberimiz. İşte onu delil getirmeleri gerekirdi, getirmediler orada.

“Ve in erade” yok yok, ben o delili okudum sadece. “Ve in erade in amalehu fis salati lem tefsud bil icma” namazda olduğunu. Peki başka ne olur ki yani? Aaa! Kapıyı açıp kaçayım mı demiştir mesela. Adam namaz kılıyor. Kapı çalınıyor. Hanımı da diyor ki; kapıyı açıp kaçayım mı diyor. Gelen erkek mi falan olabilir. O da la ilahe illallah, olmaz demek istiyor. Elhamdulillah dediği zaman.

Abdullah Bayındır: La ilahe illallah derse olmaz. Bizimkiler namaz kılarken biz şımardıkmı, okuyor ya Fatih Oruma’yı: “iyya kena’budu ve iyta kenestain” diyor.

Abdulaziz Bayındır: Ama namazda olduğunu bildirmek isterse bir şey olmazmış. O zaman o hadisi şerif “li kavli aleyhis salati ves selam iza nabet ahadekum”, ben buradaki hadisi okumadım. Buradaymış hadis ben farkında olmadım. Yani “iza nabet ahadekum raibetun fis salati fe yusebbih” o hadise dayanarak namazda olduğunu ifade etmek için söylermiş de cevap olsun diye. Cevap olsun diye olursa hakikaten hoş bir şey değil. Bir şey soruyor, evet ise la ilahe illallah de. O zaman evet demek olur değil mi? Kaç ton ses çıkardığına bağlı değil mi?

Abdullah Bayındır: Hanefi namaz dışında olduğunu hamlettirecek en küçük bir davranış bile hoş karşılamamış.

Abdulaziz Bayındır: Peki biz burada “ve men salla rekateyn zuhri” bu arada sizin söyleyecekleriniz varsa söyleyin, bu işi burada bitirelim. Söz uzanın ye kalanın der.

Katılımcı:  Hocam bir soru var. Ender Hoca soruyor. Ben diyor Ankara’dan Eskişehir’e gidiyorum diyor.Öğlen namazını seferi kılıyorum diyor. Ama İkindi namazını Eskişehir’e yetişeceğim diyor. İkindi namazını mı seferi kılacağım diyor.

Abdulaziz Bayındır: Eskişehir’e varmadan kılarsa iki rekat, Eskişehir’de kılarsa dört rekat.

Katılımcı: Elhamdulillah, yerhamıkallah ne manaya geliyor diyorlar.

Abdulaziz Bayındır: Neyse sen birinci sorunun cevabını aldın mı? Elhamdulillah demek yani hamd, bütün hamdler Allah’a mahsusdur demektir.

Abdullah Bayındır: Niye hapşurukda söyleniyor?

Abdulaziz Bayındır: Hamd da bir kimsenin yaptığı şeyin iyi olduğunu ifade etmek içindir. Elhamdulillah dediğin zaman da yani yaptığı herşeyi iyi yapmak Allah’a mahsustur demektir. Yani Allah’ın dışında yiç kimse yaptığı şeyi iyi yapamaz, güzel yapamaz. E şimdi orada hapşurduktan sonra elhamdulillah dediğin zaman da bu her ne kadar bana bir şey görünmüyorsa da burada mutlaka bir hayır vardır. Allah’ın bir nimeti vardır diye orada göstermiş oluyorsun.

Akif: Verdiği nime karşılığı olarak.

Abdulaziz Bayındır: Nimet karşılığı olarak değil. Bunu yaptıysa bunu da güzel yapmıştır demiş oluyorsunuz. Ama gerçi her şükür aslında, hamd şükrü de içerir. Şükrü de içine alır hamd yani. Mesela şimdi bir medih vardır. Bu medihin içerisinde hamd da vardır, şükür de vardır. C. Hakk ne kadar güzel yaratmış bakın falan dersiniz, bu bir medihdir. Ama aynı zamanda o güzellikten sen de istifade ediyorsan o zaman da şükürdür yani. Bir de orada Allah’ı kendi yaptığı bir şeyden dolayı methettiğin için hamd olmuş oluyor. Çünkü C. Hakk’ın kendi yapmadığı bir şey olmadığından dolayı, Allah ile ilgili medihlerin tamamı hamddır. Ama o seninle alakalı bir işlem ise o methettiğin şey, aynı zamanda şükürdür. Ama bir de sırf şükür vardır. O iyiliğin sana yapıldığı için söylediğin güzel sözler, o sadece teşekkür manasına gelir. Yani C. Hakka yapılan medihlerin tamamı hamddır. Mesela sana derim ki; ya maşallah, yakışıklısın, çok zekisin, gözlerinin rengi şöyle. Bunlar senin için bir medihtir. Çünkü ama sen o yakuşıklılığı yaratan C. Haktır, senin bir katkın yok. Gözlerindeki rengi O vermiştir. İşte o zekayı o vermiştir. Senin bunda bir katkın yok. Bu bir medihdir, hamd değil. Ama “ya maşallah zekanı da kullanarak ne güzel bir iş yapmışsın dediğim zaman, bu hamddır seninle alakalı. Çünkü Allah’ın vediği bir nimeti güzel kullanmışsın. O işi bana yapmışsan, o zaman teşekkür olur, şükür olur. Öbür soru neydi?

Katılımcı: Yerhamukumullah?

Abdulaziz Bayındır: Yerhamukumullaaah! Allah size acısın. Allah size ikramda bulunsun. Merhamet etsin, ikramda bulunsun, iyilikte bulunsun demektir. Tabi Allah’ın merhameti, herhangi bir insanın merhameti değil. Şimdi şurada bakıyorsunuz ki birisi yere düşmüş kalkamıyor. Ay çok acıdım, çok üzüldüm falan dersen, adam der ki; dalga mı geçiyorsun? Üzpldüysen gel elimden tut kaldır. Değil mi yani. Ama C. Hakk’ın merhameti, yaptığı ikramdır. Dolayısıyla, insanların yaptığı gibi değildir. Mesla senin bir yakının hasta olur, elinden hiç bir şey gelmez. Elinden gelen he şeyi yaparsın iyileştiremezsin. Senin için o da merhamettir. Acırsın, gece gündüz düşünürsün ama C. Hakk’ın merhameti ikramıdır. Orada seni iyileştirmiyorsa da merhametindendir. Çünkü ondan dolayı bir takım günahlarına keffaret olur. İyileştiriyorsa da gene merhametindendir, sana yaptığı bir iyiliktir, ikramdır. Dolayısıyla Allah’ın merhameti bizim dediğimiz manada acıma manasına değil. İyilikte bulunma manasınadır. Ne dedin?

Katılımcı: Yehdina ve yehdyekumullah?

Abdulaziz Bayındır: Yehdina ve yehdiyekumullaaah! Allah bize de size de doğruyu göstersin demiş oluyorsun.

Abdullah Bayındır: “Yehdina” tararı hadislerde yok diye hatırlıyorum.

Abdulaziz Bayındır: Bizim halk arasınsa söylenen yehdiyekumullah; Allah size doğruyu gösresin ve işlerinizi düzeltsin.

Katlımcı:Dua yani.

Abdulaziz Bayındır: Tabi işte kısa özeti o. Peki. İlave edceğiniz şeyler var mı? Nezaibuha.

Abdullah Bayındır: Çok yaşa- sen de gör.

Katılımcı: Tanıdığımız kişilere tavsiye ediyoruz, diyoruz ki; internetten dinleyebilirsiniz diye. Fakat onlardan gelen olumsuz bir şeyi söyleyeyim. Dersi dinliyorlar. Biz burada okuyoruz bir taraftan işte değişik mezhep görüşlerini. Hocam bizim kafamız zaten karışık, iyice karışıyor. Çünkü biz de burada kendimiz yorum eklediğimiz için bazı konularda. Şimdi mesela dersin son beş dakikasında veya on dakikasında siz o ana kadar işlemiş olduğumuz konu ile alakalı kendi görüşünüzü en azından, mesela bugün namaz konuşmak meselesini gündeme getirdik. Hala konuşulmaması gerektiğini söyleyebiliriz ama buradaki Fatih Orum’in uyarması, o uyarıda bazı şeyler olduğu zaman bu kadar da sıkıntı olmaması gerektiği gibi şeylere kısaca değinirseniz.

Abdullah Bayındır;  Kıssadan hisse bölümü.

Abdulaziz Bayındır: Tama işte siz onlara bunları söylemeseydiniz aklınıza da gelmiyordu şimdiye kadar, iyi olmuş. Tabi her halukarda toparlamakda büyük fayda var. Ne olursa olsun.

Şimdi, namazda konuşmak: kurana baktığınız zaman konuşmayı yasaklayan açık bir ayet yok. “Ve kumu illa kanıtin” ifadesi her ne kadar, işte C. Hakka karşı itaat edin anlamındaysa, o itaat illa da sukut ile olacak diye bir şey yok. Ondan sonra, Peygamber(sav)’in o Zulyedeyn hadisi var. İki rekatta öğle yada ikindi namazında Peygamberimiz selam veriyor. Geri çekiliyor. Hekes birbirine bakıyor. Ne oldu acaba? Namaz mı kısaldı yoksa Peygamberimiz mi unuttu? Fakat hiç kimse merak edip de ona soramıyor. Zulyeden diye lakabı olan bir zat diyor ki; ya Resulallah namaz kısaldı mı yoksa unuttunuz mu? İkisi de olmadı diyor. Sonra diğerleri de iki rekat kılındığını söyleyince Peygamberimiz, hadi bakalım iki rekat daha kılalım diyor ve iki rekat kılıyor. Şimdi burada bir konuşma var. Namazın arasını açma var. Hanefiler bu namazda konşmanın yasak olduğı zamana ait bir rivayettir diyerek değerlendirme yapıyorlar. Şafiler’de burada kasten bir konuşma yok. O müslümanlar Peygamberimiz’e gelince acaba bir eksiğimiz mi oldu diye namazın ıslahı için söyledikleri sözdür, yoksa namaza münafi olan bir söz değildir diyorlar. Peygamberimiz’in söylediği sözü de hata olarak şey yapılıyor. Çünkü bilmiyor namazı eksik kıldığını. Orada öğrenmiş oluyor ve namazı tekrarlıyorlar. Şafiler dolayısıyla hata ile yada yanılma ile bir insan konşursa namazı bozulmaz diyor. Hanefiler de Muaviye Tubnul Hakem adında bir sahabenin namaz esnasında hapşuran bir kişiye yerhamukallah demesiyle ilgili hadisi delil olarak alıyorlar. O yerhamukallah dediği zaman herkes ona dönüp bakıyor. O da niye bana bakıyorsunuz böyle diyor. Ananız ölsün diye bir şey de söylüyor. Onlar da bu defa sus der gibi ellerini dizlerine vuruyorlar. Tabi o arada susuyor O da. Selamdan sonra Peygamberimiz onu yanına çağırıyor. Diyor ki; Peygamberimiz beni ne azarladı, ne çehresini döktür, ne de beni dövdü, kötü söz de söylemedi. Bana dedi ki; bizim bu namazımızda insan sözü uygun düşmez. Şimdi bu uygun düşmez ifadesinden hareketle, insan sözü sayılan şey ister hata ile olsun, ister kasten olsun, ne olursa olsun namazda söylenirse namazı bozar demiş Hanefiler. Buradan öyle anlaşılıyor ki tabi gerçekten namaz kılacaksanız huşu da şartı var namazda. Herkes ibadet ile meşgul, herkesin birbirine mesela Peygamberimiz’in soğan yiyen bir kişi namaza gelmesin şeklindeki sözü de var. Soğan yada sarımsak yiyen. Yani o insanların huzurunu da bozmamak namazda, bütün bunları da düşündüğünüz zaman. Bir de bir ayet mi okudunuz?

Abdullah Bayındır: Huşu aslında ana şart.

Akif: Secdede iken dua etmek ile alakalı bir şey.

Abdulaziz Bayındır: Yok bir arkadaş, Mehmet Hoca mı birisi bir şey okudu galiba ama. Neyse. Yani çok uygun bir şeydi ama şu anda ben hatırlamadım.

Haşim: Habeşistan ile ilgiliydi o muhacirler. İhtilaf var orada.

Abdulaziz Bayındır: Yok, ben başka bir şey ile karıştırdım. Tamam, bu değil. Başka birşeyle karıştırdım. Şimdi hatırladım ama bu konuyla ilgili değil.

İşte Hanefiler o hadisi esas alıyorlar ama öyle anlaşılıyor ki mesela Peygamberimiz orada bu şahsa namazı tekrar kıl dememiş. Diğerlerine de dizlerinize neden vurdunuz, siz de tekrar kılın dememiş. Ama burada öğretmiş. Buradan öyle anlaşılıyor ki yani şimdi insan böyle yanılarak unutarak yani Şafiler’in görüşü daha sağlam gözüküyor. Konuşursa, işte içten bir sıkıntısı olur yada öksürmesi gerekir, ne bileyim böyle keyfi olarak değil de kasti olmayan şekilde bir takım şeyler olmuşsa bunları da namaz bozucu olarak kabul etmemek gerekir. Çünkü orada O konuşan şahıs hiç bir zaman namazı bozan, bilerek konuşmuş değil. Oradaki vuranlar da aynı şekilde vurmuş değil. Ama kasten konuşma olursa, bütün mezheplerin dediği gibi namazı bozması gerekir.

Akif: Rukuda ve secdedki dünya kelamıyla alakalı, dünya kelamı derken: dua ediyor ya orada. Kendi istediği şekilde.

Abdulaziz Bayındır: Hanefiler diyor ki; bu insan kelsmna benzer şekilde dua ederse yani insanlardan isteyebileceği şeyi Allah’tan isterse, bu namazı bozar diyor ama bunun herhangi delili, dayanağı yok. Yani ya Rabbi beni falanca kızla evlendir.

Akif: Mustafa Abi gibi.

Abdulaziz Bayındır: Evet. Yada senin gibide olur. Şimdi dolayısıyla yani burada C. Hakk’tan hangi istek kişi için hangi önemde, bunu kendisine bırakmak lazım. Madem Peygamber(sav) secde kişinin Allah’a en yakın zamanıdır, orada duayı çoğaltın demiş ise, bırak sen duayı Allah’tan ne istiyorsa istesin. Yani sen niye sınırlıyorsun. Ondan sonra bir de hesabını yapacak, kitabını yapacak. Ya Rabb benim işte falan yere borcum var, ödememizi nasib et diyecek. Yok efendim falan adamdan yüz lira istesen verir dersin. İste bakayım, alabiliyormusun? Hekesin önceliği değişir yani. Durum ve şartlara göre. Şu anda neye ihtiyacı varsa onu Allah’tan isteyecektir. Yani burada bir sınırlama da oluyor. Hanefiler’in o şeyleri biraz ileri gitmek oluyor.

Namaz kılarken de imam yanılmış ise tabiki cemaatten birisi onun hatasını söyleyecek ve şey yapacaktır. Haa! Şurada namaz kılan kişi, öbür tarafta namaz kılan bir kişiye eğer onun önünü açıyorsa bu bir eğitim eylemidir diyorlar ki doğru geçekten. Yani sen namaz kılıyorsun, o adam ne yaparsa yapsın kardeşim. Ama kendi imamının hatasını düzeltiyorsan, çünkü o imamın namazı ile senin namazında bir bütünlük vardır. O konudaki görüşleri de doğru olmuş oluyor.

Akif: Hocam o dua için bir şey söyleyebilirmiyim? Secdede dua ederken illa ki bu konuşmamız bizim dudaklarımız veya ağızımızı hareket ettiriyor olmayabilir. Secdeye gittin, subhane rabbi el ala diiyorsun. Ama orada dudakların kapalı, içinden Allah’a yakarıyorsun. Söylediğini zaten sen bilirsin. Allah’da onu duyuyor. Dolayısıyla ama bu bizatihi dilini hareket ettirerek veya ağızınla konuşarak dua etmek yerine onu yapsak.

Abdulaziz Bayındır: Yanlız dua ile ilgili bir ayette şey olması lazım “ve dunel cehr” diyor. “Ud’u rabbeke tadarruan”

Fatih Orum: Hocam, öğle ve ikindi namazlarının sessiz kılınışı.

Abdulaziz Bayındır: Yok yok. “ud’u”.

Fatih Orum: “Gudulu vel asar”, “ud’u rabbeke tedarruan ve hufven”

Abdulaziz Bayındır: İşte onu diyorum ben, o ayeti diyorum. O değil, o değil. Bir daha oku o ayeti

Fatih Orum: “Ud’u Rabbekum tedarruan ve hufyen”

Abdulaziz Bayındır: Bak diyor ki yani, için için “tedarru”. Araf 55.ayet. “Tedarru” “dı” annenenin memesidir biliyorsunuz. “Tedarru” da acıkan, meme isteyen çocuğun ağlamasıdır. Dolayısıyla “tedarru” dediğiniz zaman, tıpkı o çocuk gibi yani C. Hakka ihtiyacınız var ya. Onun da o anda tek ihtiyacı annesinin sütüdür, başka bir şeye ihtiyacı yok. “Tedarru” da o. Yani sen kendi güçsüzlüğünü C. Hakk’ın herşeye gücü yettiğini böyle içten bir yalvarma ile ve için için tabi. Açığa da vurmadan. C. Hakk aşırıları sevmez. Şimdi aşırılık ne? Duada böyle bazıları çıkıyor, son derec kafiyeli, çok güzel, sanki haşa C. Hakkı mecbur etmez için..

Abdullah Bayındır: Mevlitlerde duahanlar var ya.

Abdulaziz Bayındır: Araya aracılar sokuyor, bir takım şeyler. Secde suresinin 15.ayeti değil mi? “İnne ma yu’minu bi ayatinellezine iza zukkiru biha harru succeden”, bizim ayetlerimize şunlar inanır diyor. Bu ayetler hatırlatıldığı zaman secdeye kapanırlar, “ve sebbehu bi hamdi rabbihim: Rablerinin hamdi sebebiyle tesbihte bulunurlar”. Yani C. Hakk herşeyi güzel yapması sebebiyle bunlar Allah’a yönelirler. Her şeyi güzel yapan O. O zaman biz onu O’ndan isteyelim diye Allah’a yönelirler. “Sebbehu” o tarafa doğru yüzme var ya şeyde.

Akif: “Fe sebbih bismi rabbike” sünnet namazlar.

Abdulaziz Bayındır: Bu o değil, o başka. Bağlamı farklı. Bu secdeye kapanmadan bahsediyor. “Ve hum la yestekbirun: kibirlenmezler”(SECDE 15). “Tetecafs cunubuhum anil medacıi: yataklarından yanları uzaklaşır” kurur yani. Efendim? Yok “cef” yani ara meydana gelir. Ondan sonra “yed’une rabbuhum havfen ve tamaan: korku ve umut ile Rablerine dua ederler”. “Ve mimma razaknahum yunfikun: verdiğimiz rızıktan da harcarlar”(SECDE 16). Duadan sonra bir de sadaka vermek meselesi de var ya. Şimdi burada için için yalvararak C. Hakk’tan bir takm şeyler istenecek.

Haşim: Öncesinde mi verilecek sonrasında mı?

Abdulaziz Bayındır: Ayet sonrasında gösteriyor.

Akif: Yapmadan istemek boşa gidebilir.

Abdulaziz Bayındır: Hiç bir zaman boşa gitmez.

Evet, herhalde özetlendi değil mi? Bir şey kaldı mı? Bu konuya devam ediyoruz inşallah.

Tüm Mukayeseli Fıkıh Müzakereleri
# İçerik Adı Yayınladığı Tarih Görüntülenme
1 Kitaba Çağrı 16 Eylül 2017
2 Kurban İbadeti 24 Ağustos 2017
3 Hadislerin Derlenmesinde İran Etkisi 19 Ağustos 2017
4 Diyanetin Fetö Raporu: Bu din bu hale nasıl geldi? 14 Ağustos 2017
5 Hilal, Fitre ve Bayram 28 Haziran 2017
6 Nebi’mizin Ramazan Hayatı 12 Haziran 2017
7 İmsak Ölçüleri 27 Mayıs 2017
8 Dini Siyasete Alet Etmek 20 Mayıs 2017
9 Nebilere Yüklenen Olağanüstü Özellikler 13 Mayıs 2017
10 Tarih Boyunca Nebilere Gösterilen Tepkiler 6 Mayıs 2017
11 Yanlış Şeriat Algısı Suç ve Ceza 29 Nisan 2017
12 Kapitalizmin Sonu 15 Nisan 2017
13 Faiz Bağlamında Modern Finansal Ürünler 8 Nisan 2017
14 Hadislere Bakışımız Nasıl Olmalı 1 Nisan 2017
15 Haram Aylar 25 Mart 2017
16 Kur’an’cılık Tehlikesi 1.Bölüm 20 Mart 2017
17 Din ve Devlet İlişkileri 1.Bölüm 11 Mart 2017
18 Cuma Namazı ve Hutbe’si 4 Mart 2017
19 Kur’an’a Göre Sihir Kavramı 25 Şubat 2017
20 Abese Suresi Bağlamında Nebi’mizin Korunmuşluğu 18 Şubat 2017
21 Ev İçi Mahremiyet Kuralları 11 Şubat 2017
22 Örtünme İle İlgili Hükümler 4 Şubat 2017
23 Baş Örtüsü ve Örtünme 28 Ocak 2017
24 Kur’an’nın Çözüm Üretmedeki Yeri 21 Ocak 2017
25 Yahudileri Gölgede Bırakan Hileler 16 Ocak 2017
26 Müslümanlar’da Allah’a Güven Krizi 31 Aralık 2016
27 Müslümanlığımızı Gözden Geçirme İhtiyacı 24 Aralık 2016
28 Ümmet Olamamanın Ağır Bedeli 17 Aralık 2016
29 Tarihsellik İddialarında Cezalar Örneği 10 Aralık 2016
30 Mezhepçiliğin Doğurduğu Acı Sonuçlar 3 Aralık 2016
31 Kur’an’nın Tarihselliği İddiası ve Miras Konusu 26 Kasım 2016
32 Takiye (Kimliği Gizleme) 19 Kasım 2016
33 Faiz ve Güncel Meseleler 12 Kasım 2016
34 Mehdi Gelicek mi ? 7 Kasım 2016
35 Hz.İsa Gelicekmi? 31 Ekim 2016
36 Çağdaş Ulemanın Usulsüzlüğü 22 Ekim 2016
37 Dinsel Çoğulculuk 15 Ekim 2016
38 Son Kitabı Devre Dışı Bırakma Projesi, Dialog 8 Ekim 2016
39 Fıtrat Zemininde Buluşma 1 Ekim 2016
40 Nisa 34. Ayet Bağlamında Kadına Şiddet 24 Eylül 2016
41 Kurban İbadeti 10 Eylül 2016
42 Kadının Dövülmesi 3 Eylül 2016
43 Kur’an’a Göre Hükmetmek 27 Ağustos 2016
44 15 Temmuz Darbe Gecesine Kurani Bir Bakış 20 Ağustos 2016
45 Paralel Dinin Olmazsa Olmazı Aracılık – 1 13 Ağustos 2016
46 Müslüman Gayrimüslim İlişkileri 2 Temmuz 2016
47 Zekat 25 Haziran 2016
48 Oruçla İlgili Hükümler 18 Haziran 2016
49 Uydurulan Dinde Yatsı Sonu, Seher ve İmsak Vakti 4 Haziran 2016
50 Uydurulan Dinde Mut’a Nikahı 28 Mayıs 2016
51 Uydurulan Dinde Şartlı Talak 21 Mayıs 2016
52 Uydurulan Dinin Dayatması Olarak Çocukların Evlendirilmesi 7 Mayıs 2016
53 Kölelik ve Cariyelik Mezheplerin Dayatması mı? 30 Nisan 2016
54 Musa Hızır Kıssasının Evrensel Mesajı 23 Nisan 2016
55 Sünnetin Delil Değeri 16 Nisan 2016
56 Kira Sertifikaları Faizsiz Ürün mü? 9 Nisan 2016
57 Suç-Ceza Dengesi Açısından Cinsel İstismar 2 Nisan 2016
58 Boşanma Konusunda Allah’ın Koyduğu Sınırlar 26 Mart 2016
59 Allah’ın Koyduğu Sınırlar Nasıl Aşıldı 19 Mart 2016
60 Muhsana, Kadına Pozitif Ayrımcılık 13 Mart 2016
61 İnsanlar ile Cinlerin Ortak Özellikleri 5 Mart 2016
62 Nebiler Günahtan Korunmuş mudur? 27 Şubat 2016
63 Bedir Savaşı Örneğinde Nebi ve Resul Farkı 20 Şubat 2016
64 Dinde Haram-Helal Koyma Yetkisi 13 Şubat 2016
65 Cinler 6 Şubat 2016
66 İlk İnsanın Yaratılışı 30 Ocak 2016
67 İnsanı İnsan Yapan Özellikler 23 Ocak 2016
68 Allah’ı İkinci Sıraya Koymak 16 Ocak 2016
69 Şirkle İman Arasındaki Kararsızlık 9 Ocak 2016
70 Mehdi Beklentisi 2 Ocak 2016
71 Her İnsan Allah’ı Bilir 26 Aralık 2015
72 Fıkıh Müzakereleri | Her İnsan Allah’ı Bilir 26 Aralık 2015
73 Bir Sömürü Aracı Olarak Halifelik – 2 19 Aralık 2015
74 Bir Sömürü Aracı Olarak Halifelik 12 Aralık 2015
75 Kur’ân’da Dindarlık 5 Aralık 2015
76 Tarih Boyunca Bir Siyasi Baskı ve Ötekileştirme Aracı Olarak Zındıklık 28 Kasım 2015
77 Geleneğe Göre Dinden Dönmenin Hükmü (Bölüm 2) 21 Kasım 2015
78 Geleneğe Göre Dinden Dönmenin Hükmü (Bölüm 1) 21 Kasım 2015
79 Kur’an’a Göre Dinden Dönmenin Hükmü 16 Kasım 2015
80 Kur’an’da Zina Suçu Ve Cezası 7 Kasım 2015
81 Tağut Doğru Yolun Üstünde Oturur 31 Ekim 2015
82 Hadis Uydurma Faaliyetleri 24 Ekim 2015
83 Kader İnancı Ve Nesih 17 Ekim 2015
84 Resulullah Sonrası Siyasi Gelişmeler 10 Ekim 2015
85 Nesih 3 Ekim 2015
86 Hac Ve Kurban 19 Eylül 2015
87 Terör Olayları Karşısında Nebevi Siyaset 12 Eylül 2015
88 Dinde Özgürlük 5 Eylül 2015
89 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 4 “Cariyelik” 29 Ağustos 2015
90 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 3 “Cariyelik” 22 Ağustos 2015
91 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 2 “Kitap Algısı” 15 Ağustos 2015
92 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 8 Ağustos 2015
93 Nebimizin Yürüttüğü Dış Politika 1 Ağustos 2015
94 Kadir Gecesi ve İmsak Vaktine Tavırlar 11 Temmuz 2015
95 Zekat 4 Temmuz 2015
96 Oruç İbadeti 2 27 Haziran 2015
97 Oruç İbadeti 20 Haziran 2015
98 Kutup Bölgelerinde İftar ve İmsak Vakitleri 13 Haziran 2015
99 Emtia Borsalarındaki İşlemlerin Fıkhi Hükmü 6 Haziran 2015
100 Kur’ân’a Göre Gece-Gündüz 30 Mayıs 2015
101 Prof. V. A. Yefimov’la Yapılan Toplantının Değerlendirilmesi 23 Mayıs 2015
102 İsra ve Mirac 16 Mayıs 2015
103 Berzah Alemi 2 9 Mayıs 2015
104 Berzah Alemi 2 Mayıs 2015
105 Enflasyon ve Faiz 25 Nisan 2015
106 İşsizlik Probleminin Kaynağı 18 Nisan 2015
107 Peygamberimizin Öldürülmesini Emrettiği Kişiler Hakkındaki Rivayetler 4 Nisan 2015
108 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Zekat-Faiz Karşılaştırması) 28 Mart 2015
109 Faizsiz Sistemin İlkeleri – Faizsiz Bankacılık 28 Mart 2015
110 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Enflasyon) 21 Mart 2015
111 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Bankacılık) 14 Mart 2015
112 Faizsiz Sistemin İlkeleri 7 Mart 2015
113 Tecavüz Suçunun Cezası 28 Şubat 2015
114 İdam Cezası ve Kıssas Tartışmaları 21 Şubat 2015
115 Ceza Hukukunun Genel Prensipleri 14 Şubat 2015
116 Kur’ân’da Ruh Kavramı 7 Şubat 2015
117 İcmanın Delilleri ve Değerlendirilmesi 24 Ocak 2015
118 Fıkıh Müzakereleri | Ceza Hukukunun Genel Prensipleri 17 Ocak 2015
119 Nebiye Hakaretin Cezası 10 Ocak 2015
120 Noel ve Mevlid Kandili Kutlamalari 3 Ocak 2015
121 Kelime Oyunları ve Şeb-i Arus 27 Aralık 2014
122 Evlilik Nedeniyle Ortaya Çıkan Haramlık 20 Aralık 2014
123 Talak’ın Şarta Bağlanması 13 Aralık 2014
124 Kadının Boşanma Hakkı 6 Aralık 2014
125 Boşanmanın Hükümleri 29 Kasım 2014
126 Küçüklerin Evlendirilmesi 22 Kasım 2014
127 İslam Hukuku-Roma Hukuku Karşılaştırması 15 Kasım 2014
128 Beni Kureyza Yahudileri ve Esirlerin Öldürülmesi 8 Kasım 2014
129 İslâm Miras Hukukunda Kelâle 3 Kasım 2014
130 Batı Güdümlü İslam Anlayışında Kur’an Sünnet Algısı – 2 25 Ekim 2014
131 Batı Güdümlü İslam Anlayışında Kur’an Sünnet Algısı 18 Ekim 2014
132 İslam Alimlerinin Işid’e Gönderdikleri Mektubun Eleştirisi 11 Ekim 2014
133 Kurban İbadeti 27 Eylül 2014
134 Birbirimizden yardım istemek şirk midir? 9 Ağustos 2014
135 Nafile Oruç 2 Ağustos 2014
136 Zekat ve Fitre 26 Temmuz 2014
137 Kadir Gecesi 19 Temmuz 2014
138 Tarihi gelişimi ve Hükümleri Açısından İtikaf 12 Temmuz 2014
139 Yatsının Son Vakti 5 Temmuz 2014
140 Vakti Dışında Namaz, Süresinden Fazla Oruç 28 Haziran 2014
141 Bakara 187. Ayet Işığında Oruç İbadeti 21 Haziran 2014
142 Kimler Oruç Tutabilir 14 Haziran 2014
143 Orucun Tarihi ve Meşruiyeti 7 Haziran 2014
144 Ecel ve Şehitlik – Sorular ve Cevaplar 24 Mayıs 2014
145 Ecel ve Şehitlik 17 Mayıs 2014
146 Seferilik Mesafesi ve Müddeti 10 Mayıs 2014
147 Yolculukta Namaz – 2 26 Nisan 2014
148 Dinden Dönmek 19 Nisan 2014
149 Yolculukta Namaz 5 Nisan 2014
150 Namazı Terketmenin Hükmü 29 Mart 2014
151 Namazda Zikir 8 Mart 2014
152 Kadınların Cemaate Katılması 1 Mart 2014
153 Cemaatle Namaz – 2 22 Şubat 2014
154 Cemaatle Namaz 15 Şubat 2014
155 Sehiv Secdesi 8 Şubat 2014
156 Namazı Bozan Haller – 2 1 Şubat 2014
157 Namazı Bozan Haller 18 Ocak 2014
158 Cumanın Farzından Önceki ve Sonraki Sünnetler 11 Ocak 2014
159 Cuma Hutbesi 4 Ocak 2014
160 Cuma Namazı 28 Aralık 2013
161 Sünnet Namazları 21 Aralık 2013
162 Vitir Namazı 14 Aralık 2013
163 Teheccüd Namazı 7 Aralık 2013
164 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları – Sorular 23 Kasım 2013
165 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları – 2 18 Kasım 2013
166 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları 2 Kasım 2013
167 Cezanın Amacı Açısından Mağdur Hakları 26 Ekim 2013
168 Bayram Namazı ve Teşrik Tekbirleri 12 Ekim 2013
169 Tarihi, Amacı ve Ahkamı Yönüyle Kurban 5 Ekim 2013
170 Kur’an’da Münafıkların Durumu – 2 28 Eylül 2013
171 Kur’an’da Münafıkların Durumu 21 Eylül 2013
172 Günümüz İslam Dünyasının Problemleri 14 Eylül 2013
173 Bedel Hac – Doç.Dr. Servet Bayındır 7 Eylül 2013
174 Allah’ın Bilgisi ve Kader 24 Ağustos 2013
175 Mısırdaki Müslümanların Durumu 17 Ağustos 2013
176 Kadir Gecesi 3 Ağustos 2013
177 İmsak Tartışmaları 27 Temmuz 2013
178 Kutup Bölgelerinde İbadet Vakitleri 20 Temmuz 2013
179 Kader 19 Ocak 2013
180 Kıyamet Alametleri 22 Aralık 2012
181 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Kurban İbadeti 20 Ekim 2012
182 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Hac İbadeti 13 Ekim 2012
183 Faiz-Zekat İlişkisi 6 Ekim 2012
184 Namazların Birleştirilmesi 29 Eylül 2012
185 İslama Yönelik Saldırılar 22 Eylül 2012
186 Alternatif Bir Finansal Ürün Olarak Kira Sertifikaları(SUKUK) 15 Eylül 2012
187 Öğle ve İkindi Namazlarının Vakitleri 8 Eylül 2012
188 Yatsı Namazı Vaktinin Bitişi 1 Eylül 2012
189 Kur’an’a Göre Gelenek 25 Ağustos 2012
190 Bayram Namazı ve Fitre 18 Ağustos 2012
191 Televizyondan Kabe İmamına Uyulabilir mi? 11 Ağustos 2012
192 Ramazan Ayının İnsana Sunduğu Fırsatlar 4 Ağustos 2012
193 İmsak Vakti ve Seher – 2 28 Temmuz 2012
194 İmsak Vakti ve Seher 21 Temmuz 2012
195 Nesih, Kıblenin Değişmesi Örneği 23 Haziran 2012
196 İsra ve Miraç 16 Haziran 2012
197 Uydurma Hadisler – Harun Ünal 9 Haziran 2012
198 Sezaryen Doğum 2 Haziran 2012
199 Vahiy – Sünnet İlişkisi 26 Mayıs 2012
200 Nesih Kavramı 19 Mayıs 2012
201 Din ve Tıp Açısından Sünnet 14 Mayıs 2012
202 Din ve Müzik 5 Mayıs 2012
203 Hadislerin Kur’an’a Arzı 28 Nisan 2012
204 Türkiye’de Kutlu Doğum Etkinlikleri 21 Nisan 2012
205 Allah’ın Elçisini Doğru Anlamak 14 Nisan 2012
206 Kur’an Öncesi Mekke Toplumu 7 Nisan 2012
207 Faizsiz Bankacılğın Problemleri 31 Mart 2012
208 Hz.Muhammed’in(S.A.V.) Tebyin Görevi 24 Mart 2012
209 İslam ve Türk Medeni Kanunu(TMK) Miras Sistemlerinin Mukayesesi 17 Mart 2012
210 Kur’an’a Göre Tağut Kavramı 10 Mart 2012
211 Farklı İnançların Birlikte Yaşamasının Doğal Kuralları 3 Mart 2012
212 Kur’an’a Göre Resule İman, İtaat ve İttiba 25 Şubat 2012
213 Organ Nakli 18 Şubat 2012
214 Sebeb-i Nüzul Meselesi 11 Şubat 2012
215 Daru’l-Harbde Faiz 4 Şubat 2012
216 İftida 28 Ocak 2012
217 Talak (Boşanma) 21 Ocak 2012
218 Gayrimüslimlerle Evlilik 14 Ocak 2012
219 A’raf Ehli 7 Ocak 2012
220 Müminler Cehenneme Girecekler Mi? – 2 31 Aralık 2011
221 Müminler Cehenneme Girecekler Mi? 24 Aralık 2011
222 Çocukların Evlendirilmesi 17 Aralık 2011
223 İnanç Özgürlüğü 10 Aralık 2011
224 Evliliğin Denetlenmesi 3 Aralık 2011
225 Adetli Kadın Kur’an’a Dokunabilir mi? 26 Kasım 2011
226 Hz.İsa’yı(a.s.) Geri Getirmek İsteyenlerin Hedefi 19 Kasım 2011
227 Nebi ve Resul Kavramları 12 Kasım 2011
228 Kurban Bayramına Nasıl Hazırlanmalıyız? 5 Kasım 2011
229 İcma Delili ve Değerlendirilmesi 22 Ekim 2011
230 Vekaletle(Bedel) Hac 15 Ekim 2011
231 İhram Yasakları 8 Ekim 2011
232 Kadınların Yolcuğu 1 Ekim 2011
233 Kur’an ve Sünnet Işığında Hac İbadeti 24 Eylül 2011
234 Faiz Anlayışı 10 Eylül 2011
235 Bayram Namazı 27 Ağustos 2011
236 İmsak Vakti 20 Ağustos 2011
237 Teravih Namazı Konusunda Diyanet’e Cevap 13 Ağustos 2011
238 Oruç Tutamayanlar Ne Yapmalı? 6 Ağustos 2011
239 Güneşin Batmadığı Yerlerde Namaz Vakitleri 2 Temmuz 2011
240 Yatsı Namazının Vakti 7 Mayıs 2011
241 Allah’ın İndirdikleri İle Hükmetmeyenler – 2 30 Nisan 2011
242 Allah’ın İndirdikleri İle Hükmetmeyenler 23 Nisan 2011
243 Günahlarla İlgili Kavramlar – 2 2 Nisan 2011
244 Günahlarla İlgili Kavramlar 26 Mart 2011
245 Büyük Günahlar – 3 19 Mart 2011
246 Büyük Günahlar Nelerdir? 12 Mart 2011
247 Büyük Günah İşleyenlerin Durumu 5 Mart 2011
248 Ye’cüc ve Me’cüc 26 Şubat 2011
249 Dabbetü’l-Arz 19 Şubat 2011
250 Tarikatlarda Vesile ve Tevessül 12 Şubat 2011
251 Evliyanın Yardımı İle İlgili İddialar – 2 5 Şubat 2011
252 Kutuplarda Namaz Vaktinin Tespiti 29 Ocak 2011
253 Evliyanın Yardımı İle İlgili İddialar 22 Ocak 2011
254 Kâlû Belâ Olayı Hakkında Sorulan Sorular – 2 1 Ocak 2011
255 Kâlû Belâ Olayı Hakkında Sorulan Sorular 25 Aralık 2010
256 Mehdi İnancı 18 Aralık 2010
257 Kur’an’a Göre Zekat Oranları 4 Aralık 2010
258 Artan Malı İnfak Etme 27 Kasım 2010
259 Vitr Namazı 13 Kasım 2010
260 Bayram Namazları 6 Kasım 2010
261 Sehiv Secdesi – Mukayeseli Fıkıh Dersleri 30 Ekim 2010
262 Kurban İle Alakalı Sorular 23 Ekim 2010
263 Hac Farklı Aylarda Yapılabilir mi? – Fıkıh Dersi 9 Ekim 2010
264 Başkasının Yerine Hacc Yapmak 2 Ekim 2010
265 Hilal İle İlgili Sorulan Sorular 25 Eylül 2010
266 Cariyeler İle İlgili Sorulan Sorular 18 Eylül 2010
267 ORUÇ BOZMANIN CEZASI 4 Eylül 2010
268 Zekat 28 Ağustos 2010
269 İmsak ve Yatsı Vakitleri – 2 21 Ağustos 2010
270 İmsak ve Yatsı Vakitleri 14 Ağustos 2010
271 İsra ve Miraç -2 10 Temmuz 2010
272 İsra ve Miraç -1 3 Temmuz 2010
273 İcma’a Delil Getirilen Hadisler 26 Haziran 2010
274 İcma 19 Haziran 2010
275 Başörtüsü ve Örtünme 12 Haziran 2010
276 Mezheplerin Tutarlılığı 29 Mayıs 2010
277 Asabe Siyaset İlişkisi (Kızın Çocuklarının Mirasçılığı Örneği) 22 Mayıs 2010
278 Kur’an’ı Açıklama Usulü 15 Mayıs 2010
279 Kartepe Programı Değerlendirme 5 Mayıs 2010
280 Abdestte Ayakların Mesh Edilmesi 24 Nisan 2010
281 Hudeybiye’den Geri Kalanlar 13 Nisan 2010
282 Peygamberimizin Zeynep (ranha) ile Evliliği 3 Nisan 2010
283 Bedir Savaşı 20 Mart 2010
284 Kur’an Sünnet Bütünlüğü: Allah’ın İzni Meselesi 13 Mart 2010
285 Vahiy Çeşitleri 6 Mart 2010
286 Kadınların Özel Halleri 11 Şubat 2010
287 Kur’an’a Göre Zekat Nispeti 6 Şubat 2010
288 Vahy-i Gayr-i Metlüv’e Dair Getirilen Deliller -1 30 Ocak 2010
289 Iskat (Ölen Kimseyi İbadet Borçlarından Kurtarmak) 16 Ocak 2010
290 Dini Tebliğ ve Uygulamada Cebrailin Rolü -2 2 Ocak 2010
291 Dini Tebliğ ve Uygulamada Cebrail’in Rolü 26 Aralık 2009
292 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kurban 21 Kasım 2009
293 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kıble Meselesi -2 14 Kasım 2009
294 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kıble Meselesi -1 7 Kasım 2009
295 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kur’anı Anlama 31 Ekim 2009
296 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Yolculukta Namazin Kısaltılması Örneği 24 Ekim 2009
297 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? -2 17 Ekim 2009
298 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? 1-1 10 Ekim 2009
299 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? 1-2 10 Ekim 2009
300 Hanefi Mezhebinin İçki ile İlgili Görüşleri -1 3 Ekim 2009
301 Hanefi Mezhebinin İçki ile İlgili Görüşleri -2 3 Ekim 2009
302 Mirasta Avliye Meselesi -1 26 Eylül 2009
303 Mirasta Avliye Meselesi -2 26 Eylül 2009
304 Kasten Orucu Bozanın Cezası -1 12 Eylül 2009
305 Kasten Orucu Bozanın Cezası -2 12 Eylül 2009
306 Oruç Keffareti -2 29 Ağustos 2009
307 Oruç Keffareti -1 29 Ağustos 2009
308 Adetli Kadının Orucu -1 22 Ağustos 2009
309 Adetli Kadının Orucu -2 22 Ağustos 2009
310 Hastaların Orucu -1 15 Ağustos 2009
311 Hastaların Orucu -2 15 Ağustos 2009
312 Namazda Örtünme / 2-1 8 Ağustos 2009
313 Namazda Örtünme / 2-2 8 Ağustos 2009
314 Namazda Örtünme / 1-1 1 Ağustos 2009
315 Namazda Örtünme / 1-2 1 Ağustos 2009
316 Kur’an’da Örtünme -1 18 Temmuz 2009
317 Kur’an’da Örtünme -2 18 Temmuz 2009
318 Gayrimüslimlerle Evlilik -1 11 Temmuz 2009
319 Gayrimüslimlerle Evlilik -2 11 Temmuz 2009
320 Müşriklerle Evlilik -1 4 Temmuz 2009
321 Müşriklerle Evlilik -2 4 Temmuz 2009
322 Ehli Kitap ve Müşrikler -1 27 Haziran 2009
323 Ehli Kitap ve Müşrikler -2 27 Haziran 2009
324 Hayvan Kesimi / 2-1 20 Haziran 2009
325 Hayvan Kesimi / 2-2 20 Haziran 2009
326 Hayvan Kesimi -1 13 Haziran 2009
327 Hayvan Kesimi -2 13 Haziran 2009
328 Helal Gıda ve Jelatin Konusu -1 6 Haziran 2009
329 Helal Gıda ve Jelatin Konusu -2 6 Haziran 2009
330 Nafile Namazlar -1 9 Mayıs 2009
331 Nafile Namazlar -2 9 Mayıs 2009
332 Vitir Namazı -1 2 Mayıs 2009
333 Vitir Namazı -2 2 Mayıs 2009
334 Kur’an’ın Genel Açıklaması -1 25 Nisan 2009
335 Kur’an’ın Genel Açıklaması -2 25 Nisan 2009
336 Namazın Mekruhları -1 11 Nisan 2009
337 Namazın Mekruhları -2 11 Nisan 2009
338 Namazı Bozan Şeyler -1 4 Nisan 2009
339 Namazı Bozan Şeyler -2 4 Nisan 2009
340 Namazda Konuşmak -1 28 Mart 2009
341 Namazda Konuşmak -2 28 Mart 2009
342 Namazda Abdestin Bozulması / 2-1 21 Mart 2009
343 Namazda Abdestin Bozulması / 2-2 21 Mart 2009
344 Namazda Abdestin Bozulması / 1-1 14 Mart 2009
345 Namazda Abdestin Bozulması / 1-2 14 Mart 2009
346 Namazda İmamlık / 3-1 28 Şubat 2009
347 Namazda İmamlık / 3-2 28 Şubat 2009
348 Namazda Saf Düzeni -1 21 Şubat 2009
349 Namazda Saf Düzeni -2 21 Şubat 2009
350 Namazda İmamlık / 2-1 14 Şubat 2009
351 Namazda İmamlık / 2-2 14 Şubat 2009
352 Namazda İmamlık / 1-1 7 Şubat 2009
353 Namazda İmamlık / 1-2 7 Şubat 2009
354 İmamın Arkasında Kıraat -1 24 Ocak 2009
355 İmamın Arkasında Kıraat -2 24 Ocak 2009
356 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 4-1 17 Ocak 2009
357 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 4-2 17 Ocak 2009
358 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 3-1 10 Ocak 2009
359 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 3-2 10 Ocak 2009
360 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 2-1 3 Ocak 2009
361 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 2-2 3 Ocak 2009
Kuran Dersi Canlı Yayın