Namazda Konuşmak -1

28 Mart 2009 tarihinde yayınlandı. görüntülenme Mukayeseli Fıkıh Müzakereleri

Abdulaziz Bayındır:: “Bab-ı ma yufsidu salate ve ma yukrahu fiha” oradayız değil mi? Evet, namazı bozan ve namazda mekruh olan şeyler.

“Ve men tekelleme fi salatihi amiden ev sahiyen batalet salatuhu: kim ki namazında kasten yahut unutarak konuşursa namazı batıl olur”. “Hilafel li Şafi(rh) fil hatayi ven nisy: hata ve isyan halinde Şafi batıl olmayacağını söylemiştir”. “Ve nefzauhu el hadisul maruf: Şafi’nin sığınağı bilinen hadistir”. İşte “rufian ümmeti” diye başlayan üç şey. “El hatauhu ven nisyau ve sukuhu aleyh: hata, unutma ve zorla yaptırılan şeyler”. Bunlardan dolayı namazı bozulmaz demiş oluyor İmam Şafi. Aslında bu hadisin kaynağı şeydir..

Abdurahman Yazıcı: Tahavi’nin Manail Asar’da, Musannef’de de geçiyor.

Abdulaziz Bayındır:: Bu hadis zaten sahih kabul edilir, sahih olmaması için de bir sebep yok. Çünkü “la yukellifullahu nefsen illa vus’aha”(BAKARA 286) diyor. Allah hiç bir nefse gücünün yetmediği şeyle sorumlu tutmaz. Unutma, “in nesina ev ahta’na” diye değil mi? “rabbena la tuahızna in nesina ev ahta’na”(BAKARA 286) diyor, unutur yada hata edersek bizi sorumlu tutma. Unutma ve hata zaten bu ayetin şeyi. Bir de “illa men ukriha ve kalbuhu mutmainun bi iman yestukullahi aleyhi”ye girmiş oluyor, çünkü orada kişi tamamen kendi ıhtiyarıyla hareket etmiyor. Kişinin kendisiyle alakalı. “Katele mu’minen hata en” de tabi gene adam öldürülmüş, cezası var ama ahiretteki cezası yok. Onlarla ilgili ahirette bir cezadan bahsedilmiyor. Ama “ve men katele mu’minen muteammiden fe cezauhu cehennemu haliden fiha” diye kasten adam öldürenlerle ilgili böyle. Şimdi Hanefiler’in yaklaşımı oradaki hataen adam öldürmede olduğu gibi tamam diyor, sen manevi sorumluluğun yoktur ama yine netice hasıl olmuştur. Hata ile oruçlu olan bir kişinin boğazına bir şey gitse orucu bozulur.

Haşim: Aslında Hocam mezhepler tarihinde şöyle bir yaklaşım vardır. Genellikle karşı görüşün delil aldığı değil de onun delil gösterip de daha sonra o delili eleştirip onun görüşünün yanlış olduğunu ortaya koyma gibi bir durum var. Burada da o görülüyor. Mesela Şafi kaynaklarında hiç kimse o hadise yer vermemiştir. O hadis Zulyedeyn hadisine yer veriyorlar. Hatta mesela hadisin sonu bu görüşle çelişiyor. Çünkü mesela Şafiler’de diyor; eğer biri namazda konuşmaya zorlanırsa o adamın namazı bozulur. O zaman hadisin bir bölümünü alıp diğer bölümünü almama gibi bir durum oluyor.

Abdulaziz Bayındır: Yok yok, burada kasten, haa! Sen ikrahı kastediyorsun, zorlanırsa. Tamam. Evet. Yani ikrah ile hata ve nisyanı ayırıyor. Peki o Zulyedeyn hadisini bir daha tekrarla.

Haşim: Zulyedeyn olayı ikindi yada öğle namazı. Peygamberimiz iki rekat namaz kılıyor. Daha sonra camiye gidip orada bir sutuna/direğe yaslanıyor sinirli bir şekilde. Daha sonra hiç kimse gelip Peygamberimize bunu diyemiyor. Zulyedeyn diyor; ya Resulallah namaz kısaltıldı mı yoksa unuttunuz mu? Diyor ne unuttum ne de kısaltıldı. Olayın farkında değil, iki rekat kıldığının. Daha sonra diğer sahabeler de bunu teyid edince, kalkıp iki rekat kılıp yine dörde tamamlıyor ve sehiv secdesine gidiyor. Sehiv secdesi yapıyor. Bunu esas alıyorlar. Orada bir konuşma geçiyor. Bu sehiv yada nisyandır. Ama diğerinde zorlanırsa..

Abdulaziz Bayındır: Ama orada konuşmanın kendisi kasti bir konuşmadır. Fakat konuşurken namazın içinde olduğunu bilerek konuşmuyorlar. O manada sehiv veya isyan olarak düşünülebilir. Fakat mesela o Zulyedeyn’in kendisine bakarsan, O namazın bittiğini düşünerek konuşuyor.

Haşim: Şunu delil gösteriyorlar: gündüz namazda konuşurduk ta ki şu ayet inene kadar: “ve kumu lillahi kanitın”(BAKARA 238). Diyor bu ayet indikten sonra Peygamberimiz dedi ki; artık namazda konuşmayın. Biz susmak ile emrolunduk.

Abdulaziz Bayındır:Hadisin kaynağını vermiş mi?

Haşim: Hayır, orada belirtmemiş.

Abdulaziz Bayındır:Tefsirlerde ben de okumuştum da hadis kitaplarında okuduğumu hatırlamıyorum. Yani işte ve kumu lillahi kanitın”(BAKARA 238) hatta bazıları “ekame” kelimesiyle de irtibatlandırdıklarını hatırlıyorum. Yanlış aklımda kalmış olabilir. Hadis kitaplarında var mı o? Onu hatırlamıyorum. Evet şimdi sen diyorsun ki Şafiler bu hadise dayanmıyorlar. Oysa burada ikrahı istisna ediyorlar diyorsun. Yani şey için, hata ve nisyan, tamam. Peygamber efendimizin yaptığı konuşmayı nisyan olarak kabul ederiz. Zulyedeyn ve diğer sahabenin konuşmasını da hata olarak kabul ederiz. Dolayısıyla ikisi de..

Abdurahman Yazıcı: Buhari de var bu hadis.

Abdulaziz Bayındır:Nasıl geçiyor?

Abdurahman Yazıcı: Zeyd İbni Erkam, İn kunna li yetekellemu fis salati nebiyyu(sav)  yukelli ahadina sahibu hacetihi hatta nezele hafızı ales salavati ves salatıl vusta ve kumu lillahi kanitın emirna bi sukuti”. Buhari’de geçiyor Hocam.

Abdulaziz Bayındır:”Hafızu ales salavati ves salatıl vusta: namazları koruyun, orta namazı özellikle”,”ve kumu lillahi: Allah için ayakta durun”,”kanitın: itaatkarlar olarak/ibadet eden kişiler olarak”(BAKARA 238). Demek ki bu konuşma itaata mani satılıyor herhalde namaz sırasında. Çünkü namaz zikirdir, kırattir, tehlildir, tesbihtir. Tamam.

Şimdi burada Hanefilerin delilini de okuyalım. Diyor ki; “ve lena kavli aleyhisselatu vesselam: bizim delilimiz Peygamberimiz’in şu sözüdür”,”inne salate la hazihi la yesluhu fiha şey’un min kelamin nas: şu namazımız: onda insan sözlerinden herhangi bir şey uygun olmaz”. Yani namazın salahına hizmet etmez. “Ve inne mahiyet tesbihu vet tehlilu ve kıraatil kuran: bu tesbihtir, tehlildir ve kıraatı kurandır”. Şimdi İmam. Şafi’nin o delil aldığı Zülyedeyn hadisi gerçekten düşündürücü. İki rekat kılmış, arada konuşma olmuş, zaman geçmiş, göğüsünü kıbleden çevirdi çevirmedi diye bir takım tartışmalar var, çevirdiği de kesin. Bizim mevcut bilgilerimizde, kitaplarda yazılana göre Peygamberimiz’in orada kılınan iki rekatı iptal edip, sıfırdan başlaması. Ama öyle yapmamış.

Serkan: Hocam Şafi’de fasıl namazın kesilmesine sebep oluyor. Çelişiyor hadisle.

Abdulaziz Bayındır:Tulul fasıl yani aranın uzaması da, tabi o tul da bir şeydir..

Fatih Orum Orum: Mekandan ayrılmak gibi bi şey.

Abdulaziz Bayındır: Ona da bir kayıt koymak gerekir. Tul ne? Kine göre tul ne? Ne kadar bir tul? Onu da mutlaka bu hadisteki olanla sınırlamış olmaları gerekir.

Haşim: Öyle bir ayrım var gene. Secdec ile kıyamı ve rukuyu mesela ayrı tutarlar yani uzatmak olmaz. Diğerlerinde olur, her ne kadar hiç bir şey okumasada. Namazı bozmaz.

Abdulaziz Bayındır:”Tulul fasl” dedi arkadaş, onu söylemedi. “Fasl” diyor ya. Namazda kesinti meydana geririlmesi. Senin dediğinden farklı. Serkan’ın dediği başka bir şey yani. Şimdi selam verdin namaz bitti düşüncesiyle. Sonra aklına geldi. İşte o arada ara uzamışsa namaz bozulur ifadesini kullanıyor. Tabi ne kadar uzadı?

Serkan: Namazın rükunlarından bir rükun kadar.

Abdulaziz Bayındır: İşte öyle diyorlar genellikle ama Peygamber efendimizin o Zulyedeyn hadisini esas alırsan, orada bir kaç rükun devreye giriyor. Çünkü kendi aralarında düşnüyorlar, sonra Peygamberimize söyleyelim mi söylemeyelim mi? Zülyedeyn olmasa hiç birisi cesaret edemeyecek söylemeye. O cesaret ederek söylüyor falan. Orada iki rekat namaz kılınır yani, ciddi manada aranın açılması söz konusu.

Abdurahman Yazıcı: Hanefiler o hadisi kabul ediyormuş ama konuşmanın haram olmasından önce olduğunu.

Abdulaziz Bayındır: Şimdi bu Hanefiler’in delil aldığı hadise de bir bakalım. Bu hadisin tamamını Feth-ul Kadir vermiş burada. Diyor ki. Bunu Müslim rivayet etmiş. Muaviye İbnu Hakem Es Sulemi’nin, yani onun rivayeti olarak Peygamberimiz’den. Muaviye demiş ki, tabi bu Ebu Sufyan’ın oğlu Muaviye değil bu başka Muaviye İbnu Hakem. “Beyna ene usalli ma Resulillahi(sav)e”, ben diyor, Peygamber(sav) ile namaz kılarken. O esnada. “İz a’tesara reculun minel kavmi: cemaatten birisi hapşırdu”. “Ve kultu lehu yerhamukallah: ben yerhamukallah dedim namaz içerisinde”,”fe ramanil kavmi bi ebsarihim: herkes şöyle gözlerini bana attı”, göz attı herkes bana, çevirdiler. “Fe kultu vasukre umma: ananız ölsün ne var”,”maşerukum: derdiniz ne dedim”.

M. Ruzi: Resmen sohbet ediyorlar namazda.

Abdullah Bayındır: Namaz disiplini sağlanmamış.

Abdulaziz Bayındır:”Tenzurune ileyye: bana bakıp duruyorsunuz” diyor namazda.

Abdullah Bayındır: Önüne bak, ayı mı oynuyor diyor.

Abdulaziz Bayındır:”Fe cealu yadrıbune bi eydihim ala efhazihim”, (Hoca bacaklarına vuruyor) hepsi böyle vuruyorlar. Ağızlarını çalıştırmıyorlar ama elleri çalışıyor. Biz bile anlıyoruz orada. Muaviye İbnu Hakem. “Fe lem ma raeytuhum yusammituni: beni susturuyorlar”, baktım yani sus demeye getiriyorlar. “Lakin sekette: ama ben susmuştum” diyor. “Fe lem ma salla Resulullahi(sav)e dahani: Peygamberimiz namazını bitirince beni çağırdı”,”fe bi ebi huve ve ummi: anam babam ona feda olsun”, ah ne adamdı derler ya türkçede. “Ma raeytum allimen kablehu ve la badhu ahsene talimun: ne ondan önce ne ondan sonra ondan daha güzel bir muallim, bir eğitimci görmemişimdir” diyor. “Huvallahi ma kehereni: valla bana yüzünü dökmedi”, hiç yüzünü ekşitmedi. “Ve darabeni: ve beni dövmedi”. Şimdi onlar çölde alışmış ya. Kızdığın zaman pat diye vuracaksın. Kırsal kesim öyledir. Kızgınlığını elle yada sopayla ifade edersin. “Ve la şemeteni: bana sövmedi de”,”summe kal: sonra şöyle dedi”,”inne hazihi essalate la yasluhu fiha şey’un min kelamin nas: işte bu namazda insanların sözünden herhangi bir şey uygun olmaz”. Namazın salahına hizmet etmez. “İnne ma huvet tesbihu vet tekbiru ve kıraatil kuran: bu bir tesbihtir, tekbirdir ve kuran okumaktır”. Şimdi bu delil Hanefiler’in idaalarına delil olur mu?

Enes Hoca: Tekrar namaz kıl dememiş ki orada.

Abdulaziz Bayındır: Tekrar namaz kıl dememiş. Hayır, bu iş bize kalsaydı biz ne yapardık? Selam verdik, kimdi o arkada bacaklarına vuranlar? Kalkın, namazınızı tekrar kılın derdik. Sen de konuşuyorsun, zaten çocuk kadın olduğu zaman bunları bu camiye niye aldınız? O başka.

Abdullah Bayındır: Saflar içinde koşan çocuk olduğu zaman ortalık birbirine girer.

Abdulaziz Bayındır: O başka. Ben ulemadan bahsediyorum. Onlar ayrı bir konu. Şimdi biz mesela şu kitaplarda yazılana göre hareket etmek istesek, o ellerini dizlerine vuranlar. Ondan sonra konuşan. O, bakarak onlara bir şey anlatmak isteyen. Böyle ne bakıyorsunuz diyor ya. Bunların hepsi namazını yenilesin dememiz gerekir deği mi bu şeye göre? Fakat hakikaten Peygamber(sav) o kadar rahat bir ortamda insanlara dini öğretiyor ki işte Onu bizim örnek almamız lazım. Evet yani bu iddanın delili o olmaz.

Abdurahman Yazıcı: Zahiri bir şey söylüyor. Bu Hanefiler’in delilini çürütüyor bu hadis.

Abdulaziz Bayındır: Zahiriler’in görüşü ne? Bozulur diyor mu?

Abdurahman Yazıcı: Hayır Hocam yanlışlıkla, hatayla olursa bozulmaz.

Abdulaziz Bayındır: Kasten olursa.

Abdurahman Yazıcı: Bozulur.

Abdulaziz Bayındır: Kasten olursanın delili ne?

M. Ruzi: Hadisi ona hamlediyorlar. Aynı görüşte zannedersem. Sizin şimdi okuduğunuz “lin nas” hadisini..

Abdulaziz Bayındır: Yanlız “la yasluhu” başka bir ifade “yaktau”,”yufsidu”. Çünkü “yasluhu”dan “yufsidu” manası anlaşılır mı?

M. Ruzi: Kendisi namazda olduğunu bilerek, kasıtlı olarak konuştuğu zaman bozulur diye o kaydı yapmışlar Hambeliler.

Abdulaziz Bayındır:Tamam da yani “la yasluhu” kelimesinden o çıkarılır mı?

M. Ruzi: “La yasluhu” demek, ne demektir?

Abdulaziz Bayındır: Uygun düşmez, namazın salahına hizmet etmez. Uygun olmaz.

M.Ruzi: Namazda uygun değildir demek.

Fatih Orum Orum: Hadis üzeinden değil de Zeyd hadisi üzerinden delil getirmek.

Abdulaziz Bayındır:Zülyedeyn hadisi mi?

Fatih Orum Orum: Zeyd İbni Erkam. Hani biz namazda konuşurduk da şu ayet gelene kadar.

Abdulaziz Bayındır: Tamam, bak şimdi burada namazda konuşulmayacağını buradan anlarız. Benim sorum o değil. Konuşunca ne olur?

Fatih Orum Orum: Namazda konuşmayın deyince, bunun mefhumu muhalifi: konuşunca olmuyor yani.

Abdulaziz Bayındır: Bak işte burada diyor ki; adamlar konuşmuş, işaretler de yapmış, Peygamberimiz uygun değil diyor namazda bu. Namazınızı bozar demesi gerekirdi. Delil bu ise, burada namazınızı bozar demesi lazımdı. Uygun olmaz demesi değil. Uygun olmaz ifadesi ile namaz bozulur hükmüne varmak biraz, yani bu delil uygun değil.

Fatih Orum Orum: “Kanitın”ın tersi “ve kumu lillahi kanitın” olmazsa namaz olmuyor mu yani? Huşu var mesela. Onlar olmazsa namaz olmuyor mu?

Abdulaziz Bayındır: Bu huşuya engeldir. Evet ama huşu olmazsa namaz olmaz diye bir şey yok.

Abdurahman Yazıcı: Ama şey diyorla Hocam. Yanlışlıkla konuşursa, bir de cahaletten dolayı konuşursa. İster az konuşsun ister çok. Sadece namazı tamdır. Bunu diyorlar ama işte kasten konuşursa: ona bir şey göremedim.

Abdulaziz Bayındır: Delil meselesi. Şimdi burada bir ibadet var. Bakın mesela, farz ibadetlerimizin hepsine bakın. Adam kabenin etrafında tavaf ederken türkü de söylese tavafı tamamdır. Tabiki uygun değildir yaptığı. Kimse demez ki burada türkü uygundur. Hiç kimse demez. Burası zikir yeridir, tefekkür yeridir diyecektir. Yani kuran oku, zikir yap, dua et falan, böyle şey olur mu dersiniz de tavafınız olmadı diyebilirmisiniz.

Abdullah Bayındır: Mesela başka hadisler hatırlıyorum. Namazı kılarken namaz kıldığın yerdeki taşları bile temizleme diye hadis hatırlıyorum. Onları temizlemek namazı bozar gibi.

Abdulaziz Bayındır: Onun tam tersi de var.

Serkan: Hocam, Malikiler de demişler ki; namazın ıslahına yönelik bir konuşma olursa bozmaz. Şimdi burada hadiste önemli olan iki tane nokta var bence. Birisi hapşurduğu zaman yerhamukallah diyor. Şimdi burada bir tesbih ve tahlil veya ne ise bu şeyin içine giriyor oradaki laf. Ama ondan sonraki ifadeler yani o insanın “niye bakıyorsunuz” demesi veya öbürlerinin “aman ha sus” demek istercesine vurmaları, onlar hep böyle namazın gidiyor ha, namazın ıslahına yönelik bir..

Fatih Orum Orum: İşte “namazın gidiyor ha” bir sus da namaz kılalım anlamında mı? Gürültü yapma..

Abdulaziz Bayındır:Huzurumuzu bozma. O da olabilir. Yani bu deliller yeterli delil olarak gözükmüyor. Başka delilleri varsa. Tabiki namazda konuşılmamalı. Bak zekatta adam konuşabilir, hacda konuşabilir, oruçta konuşabilir, ne bileyim hangi ibadet olursa olsun.

Serkan: İade etmesi gerekmez Peygamberimizin ifadesi olmamasına rağmen, namazda konuşulmaması yani kasten en azından.

Abdulaziz Bayındır:Tamam, mekruh dersiniz ama müfsid diyebilmek biraz ağır bir ifade.

Fatih Orum Orum: Aklıma şöyle bir soru geliyor: eğer namazda konuşulabiliyorsa kötü olmasıyla beraber. Kötüdür, iyi bir şey değildir ama konuşulabiliyor olsaydı adamlar şöyle derdi; sus, sen yeni geldin, belli ki bilmiyorsun bu işleri. Namazımızı kılalım, ondan sonra ne yapıyorsan yap. Ama bunlar neden cevap vermeyip de yani ellerini dizlerine vuruyorlar?

Abdulaziz Bayındır:Tamam, uygun olmadığı için yapıyorlar. Tamam, onda problem yok.

Abdullah Bayındır: Arap geleneğinde, yani benim gördüğüm araplarda ufak bir minicik kapı açılsa onlar tamamen girerler oradan içeriye. Çünkü namazda Hanefi mezhebinde üç kere düzelteceksin üstünü falan şeyi var ya. Onlarda mesela bakıyorsun başka zaman sen elbiseni gezerken kaç kere düzeltirsin? Namazın bir rekatında otuz kere üstüyle oynuyor serbest diye. Kapıyı kapatma yolu tercih edilmiş olabilir orada.

Abdulaziz Bayındır:Delil meselesi dediğimiz zaman, sen biraz maslahatçı bir yaklaşım içerisindesin. Zaten başka da bir delil göstermiyorlar.

Serkan: Başka bir hadis daha var da, her ne kadar Peygamber efendimize cevap verdiği gibi görünüyorsa da delil olarak alınabilir sanki. Peygamberimiz Übey B. Kaab’a selam veriyor Ü. B. Kaab namaz kılarken. Cevap vermiyor. Daha sonra namazı bitirince Peygamberimize doğru gidiyor. Peygamberimiz diyor ki: “ma saa asenti icubeni”,”Kale ya Resulullah kuntu yusalli”,”hel uhiye ileyye istecibu lillahi ve lir resuli iza deakum lima yuhyikum”(ENFAL 24),”Kal be la ya Resulallah”.

Abdulaziz Bayındır:Mesela bu çok enteresan bir hadistir. Kim di o zat? Übey Bin Kaab namaz kılıyor. Herhalde büyük bir ihtimalle nafile bir namaz kılıyordur. Peygamberimiz ile kılardı yoksa farz namazı, tek başına kılmazdı. Peygamberimiz selam veriyor içerye girdiği zaman selamını almıyor. Ondan sonra diyor ki; neden selamımı almadın? O da diyor ki; ya Resulallah, namazdaydım. Sen bilmiyormusun, “ya eyyuhellezine amenustecibu lillahi ve lir resuli iza deakum lima yuhyikum: size hayat verecek şeye Allah ve Resulü çağırdığı zaman onlara cevap verin ayetini bilmiyomusun? O hadis sahih olarak rivayet edilmiş olması lazım değil mi? Fakat mana hiç uygun düşmüyor.

Enes Hoca: Esselamun aleykum, “İza deakum lima yuhyikum” değil ki.

Abdulaziz Bayındır:”İza deakum lima yuhyikum” değil ki yani. Bu ayet ona delil getirilecek gibi değil.

Serkan: Acaba Peygamber efendimiz “iza deakum” da kesmiş olabilir mi?

Abdulaziz Bayındır: Kesmez Peygamber efendimiz. Kesmez. Yani şimdi bu hadis konusu gerçekten oldukça şey bir konu. Bir çok müdahalenin olduğu bir konu. Hadislerde çok dikkatli olmak lazım. Yani bir ayeti delil getirmişlerse, bir yerinden kesmişlerse orada bir bit yeniği var demektir.

Serkan: Orada kesilmemiş.

Abdulaziz Bayındır:”Lima yuhyikum diyor değil mi? Peygamberimiz Onu öyle bir şeye çağırdığı yok ki.

M Ruzi: Orada vaaz amaçlı, mesela bir ayeti tebliğ etme amacıyla çağırsaydı..

Abdulaziz Bayındır:Yada bir iş için çağırsaydı.

Serkan: Peygamberimiz namaz kılan birine selam vermez.

Abdulaziz Bayındır:Onu da yapmaz ayrıca. Yani bu hadis hiç bir şeye uymuyor yani.

Katılımcı: Bir şey söyleyecekse, namazını bitirmesini bekler, o zaman söyler.

Abdulaziz Bayındır:Tabi. Hiç uymuyor kurallara.

Serkan: Hadiste Peygamberimizin uyarmaması, yani bütün sahabeler uyarmaya çalışırlarken, sus, falan gibilerinden. Peygamberimiz’in orada..

Abdulaziz Bayındır:Sadece uygun olmaz diyor.

Serkan: Yani namaz esnasında uygun olmaz gibi bir ifade bulunmuyor yani. Namaz bitiyor, bittikten sonra Peygamberimiz söylüyor.

Abdulaziz Bayındır:Namazını kıl da demiyor.

M. Ruzi: Peygamberimiz iştirak etse, konuşmayın gibi bir şey söylese arada bir fark kalmaz.

Abdulaziz Bayındır:Tabi sırtı dönük, Peygamberimiz önde L arkada kalıyor. İmam olduğu için Peygamberimiz. Peki neyse, mesele anlaşıldı. Şimdi devam edelim.

Muhamemed: Hocam bu konuşma ile ilgili yapmamaya teşvik etmesi..

Abdulaziz Bayındır:Ne onlar?

Muhammed: (28:12-28:14 anlaşılmadı)

Abdulaziz Bayındır:O konuşmama değil ki konuşma o. O konuşmama ile alakalı değil.

Abdullah Bayındır: Dünya meselesi. Bir selam mesela alınmaz.

Abdulaziz Bayındır:Mesela şimdi cep telefonu çaldı namazda, habire çalıp duruyor. Açacaksın, subhanallah deyip kapatacaksın mesela.

Abdullah Bayındır: Bizim kuran kursunda hocaya tik olmuştu. Selam verdiğinde muhakkak aleyküm selam diyor. Her namazda geçerken de öğrenciler selamun aleykum Hocam. O da aleykum selam deyip selam verip peşine koşuyordu.

Abdulaziz Bayındır:O bozamaz diyorlar şeyde.

Fatih Orum: Aslında dolaylı bir delildir o. Girdiği yerde kör, işte ne bileyim önünde kuyu var düşersin yada dikkatli ol demeyip de subhanallah, bu herkes tarafından bilinen bir şey oluyor. Hem onunla zikir kastedilmiş oluyor hem de uyarılmış oluyor.

Abdulaziz Bayındır:Ama bak şimdi orada senin dediğin doğru. Ama bunun karşılığında da sana şöyle söylenir. Denir ki; madem Peygamberimiz bizim bu namazımızda insan kelamından hiç bir şey uygun değil demiş ise, uygun olanı öğretmesi lazım. Yani bu durum ortaya çıktığı zaman ne yapacağım? Bunun cevabı lazım. O zaman tesbih getirin demiş. Allahu ekber dese, subhanallah dese, bir şey söylersin. Uygun olan bir şekilde çözüm getirmiş olur.

Fatih Orum: Hadise baştan sona kadar baktığımda, o adamın ifadeleri işte çok iyi bir eğiticiydi, beni dövmedi, küfür de etmedi. Onun devamından bu gelir yani “kelamun lin nas”. Dövseydi, sopa atsaydı, küfür etseydi derdi ki; bir daha yapma derdi. Ama öyle bir şey demedi. O siyaka bu gider. Diğer tarafta ise demiş; bir daha namazda konuşmayın.

Abdulaziz Bayındır:Nerede var, onu bir şey yap.

Fatih Orum: “Emerne” Buharide.

Abdulaziz Bayındır:”Muhiyna” var “muhiyna”.

Fatih Orum: “Emerna sukuti” “neheyna” olur.

Abdurahman Yazıcı: “Emirna bi sukuti”.

M. Ruzi: Başka yerde de diyor ki; Peygamber(as) namaz kılarken biz selam verirdik, selamımızı cevaplardı. Daha sonra selam verdik, cevap vermedi diyor.

Abdulaziz Bayındır: Tamam, bak o tür ifadeler hüküm olur. Orada olur yani. Buradan fazla anlamak zor yani. “Muhiyna”,”umirna” gibi ifadelerden anlaşılır. Yani kasten konşmanın namaza aykırı olacağı. Buralarda yazarken onları yazmak uygun olurdu. Delil olarak aldıkları şey iddalarına cevap olmuyor.

M. Ruzi: Burada “inne salatina hazihıl la yuslahu fihi şey’in” derken, yani bu kelime haddizatında bunu göstermezki. Mesela diyelim ki bir öğretmen ders anlatıyor. Müdür de geldi ki sigara içiyor mesela. Öğrencilerin karşısında bismillah yazdıktan sonra sigarasını içer ondan sonra ders anlatmaya başlardı. Birisi gelsr “La yuslehu tedhin” dersiniz. Ders esnasında sigara içmenin yasak olduğunu göstermez mi hocam?

Abdulaziz Bayındır:”La yaslehu” başka “memnu tedhin” diye yazıyorlar değil mi? Başka bir olay. Yani yasak olduğunu ifade etmek için sigara içmek memnudur diye yazıyorlar. Yani uygun değildir diye yazmıyorlar.

M. Ruzi: Burada namazda konuşmak memnu/yasak ibaresini kullanmadığı için mi namaz tamam olur?

Abdullah Bayındır: “la yasluhu salah” fiili, buradan şey de çıkarılabilir, bir daha kıl anlamı da çıkarılabilir.

Abdulaziz Bayındır: Bir daha kıl dememil Peygamberimiz.

Abdullah Bayındır: Dememiş de, o fiilin şeyinden anlaşılabilir. Doğru olmamış yani.

Abdulaziz Bayındır:Bir daha kıl dediği kişiye “kum fe salli fe inneke lem fe salli” demiş. Kalk namazını kıl, sen kılmadın demiş. Ona da pekala söylerdi. Serkan, bir şey diyordun.

Serkan: 33:20-33:27 Serkan çok uzak, duyulmuyor.

Abdulaziz Bayındır:Tamam işte böyle yapmak namazı bozuyor olsaydı.

Serkan: 33:33-33:36 duyulmuyor.

Abdulaziz Bayındır:Peygamberimiz hadiste diyor mu bayanlara mahsustur diye? Bir yorum yani.

Fatih Orum Orum: Bu acaba “ve iza kuriel kur’anu festemiu lehu”(ARAF 204) orada bu namaz cehriyle alakalı da. İmam birşeyler okuyor, diğeri de onu dinlemeli, dinlemesi iyi olur.

Abdulaziz Bayındır:Arkasından “leallekum turhamun” diyor değil mi?

Fatih Orum Orum: Sukut et. Onunla emrolunduk, belki ona atıf..

Abdulaziz Bayındır:”Ve ansıtu” var.

M. Ruzi: “Ve kumu lillahi kanitun”(BAKARA 238)ayeti nazil olunca diyor, “Bi emrina bi sukut”.

Abdulaziz Bayındır:”Ve ma revhuma mahmunna fel ismi”diyor ki; Şafi’nin rivayet ettiği hadis. Yani ümmetimden üç şey kaldırılmıştır da, bunu yaptıkları zaman günahkar olmazlar demektir. Yoksa onlar fesada sebep olmazlar manasına değil diyor. Unutsa da hata ile de yapsa namazı bozulur. Konuşmayı demiş oluyor.

Serkan:   Burada diyor ki; Hanefiler’in taammüden konuşma namazı konuşma bozmaz delilleri, Peygamber efendimiz insan kelamı ile namazda dua etmelerini emrediyor ya. Allah ona “Allahumme minel …..34:58 anlaşılmadı”diye dua etmeyi caiz kılmıyor, caiz olmadığını söylüyor. Dolayısıyla insan kelamıyla dua etmek caiz olmadığına göre insan kelamıyla konuşmak namazı bozar diye bir de “tesbihu, tekbiru inne ma hasru” ifadesi..

Abdulaziz Bayındır:Peki o şekilde dua etmeyi namazı bozulur var mı orada.

Katılımcı: “Fis salati mined duai “35:25 anlaşılmıyor

Abdulaziz Bayındır: (35:26 anlaşılmıyor) derken men eden

Katılımcı: Peygamberimiz dediğine göre hadis oluyor.

Abdulaziz Bayındır:Hangi hadis? Yanlız orada , şu anda aklıma gelmiyor ama bunu orada söylüyorlar. Zannediyorsam o bir içtihattır. Hadisin kendi metni olmaması lazım.

M. Ruzi: Başka bir hadiste Peygamber(as) diyor ki;insan Rabbine en yakın olduğu vakit, secdedeyken diyor, orada çok dua yapın diyor. Şimdi duanın içinde mesela..

Abdulaziz Bayındır:Şimdi o, falanca kız ile evlenmek istiyor. Kimse de vermiyor. Ne yapsın? Kimden isteyecek? Mesela Mustafa Çavdar öyle yapmış. Mecbur Allah’tan isteyecek. Sonra da almış. Yanlış aklımda kalabilir ama o bir hadis metni olmaması lazım.

Fatih Orum: Aslında hadis metni değil benim hatırladığım kadarıyla. “kelamin lin nas” hadisini delil alıyorlar. “İnne salatu tesbihin” devanında.

Abdulaziz Bayındır:O bir hadis olmaması lazım.

Fatih Orum: Son dönemlerde bir şeyi kötülemek için: o bir içtihat, işte bu bir içtihat.

Abdulaziz Bayındır:Evet şimdi “bi hilafis selami sahiyen”, unutarak selam vermek başka. Abdullah Bayındır’ın hocasında olduğu gibi. Unutarak yada hata ederek. Alışmış, verilen her selama aleykum selam demeye. Orada da verilince hiç düşünmeden aleykum selam diyor namazın içerisinde. Unutarak selam başka. “Le ennehu minel ezkari: çünkü selam zikirlerdendir”,”fe teberu zikran fihaletil isyani: isyan halinde de zikir olarak kabul edilir”. “Ve kelamen fiha li teammudi: kasten selem verirse, o zaman da konuşma sayılır”,”li ma fihi min kafi hatab: çünkü o selamda muhattap kafi olarak esselamu aleyke diyor yada aleykum diyor”. Yani karşı taraf ile bir iletişim kurma maksadıyla yapılmış olan bir konuşmadır. Ama bunu unutmuş olursa bu bir zikir olarak sayılır. Çünkü esselamu aleyye var değil mi ayette? “Ves selamu aleyye velidtu ve yevme emutu ve yevme ub’asu hayya”(MERYEM 33).

Abdullah Bayındır: Hz. İsa mı diyor?

Abdulaziz Bayındır:Yok Yahya(as) ve İsa(as). Her ikisinin de aynı sözleri var. Aynı zamanda zikirdir bu. “Fe in enne fiha”, namazda in! İn! İn! Öyledir değil mi? İnlemek.

Fatih Orum Orum: Telefonun titreşim.

Abdulaziz Bayındır:Titreşimde inleme yok. Ama inleyerek çalan telefonlar var. “Ev teevveha: ah ediyor, vah ediyor”. “Ev beka fertafauhu: yada ağlıyor”. Sesi yükseliyor ağlayarak. Kendini tutamıyor. Yüksek sesle ağlıyor. “Fe in kane min zikril cenneh” bütün bunlar, yani inlemesi, ah vah etmesi, yüksek sesle ağlaması, cenneti hatırlaması yada ateşi hatırlamasından dolayı ise “lem yaktaha: namazı kesmez”, çünkü o da namazın bir parçası. “Ennehu yedullu ala ziyadetul huşui: bu huşudaki fazlalığı gösterir”. Demek ki kendisini iyice namaza vermiş, namaza kaptırmış yani. “Ve in kane min vecain: ama bir ağrısından kaynaklanıyorsa”,vaay der, bir sancı vurdu canım çıktı mesela.

Abdullah Bayındır: Ayağı ağrıyor mesela. Hareket ettiğinde o ağrısı artabilir.

Abdulaziz Bayındır:Senin ayağın bazen ağrıdığı için biliyorsun. Tecrübeyle sabit değil mi? Evet.

“Ve in kane min vecain ev musibetin” yada başına gelen bir olaydan dolayı ah vah ederse “kata aha: namazını keser çünkü namaza ters bir ifade”. Şimdi bak mesela yukarıda çok sağlam olmayan bir hadis koydu, şimdi aşağıya çok sağlam, kendilerine delil olarak alamayacak, fazlaca delil lacakları güçlü olmayan bir hadis koydu. Şimdi de çok güçlü hükmlere varıyor.

M. Ruzi: Hambelilerde bozulmuyormuş.

Abdulaziz Bayındır:Hambelilerde bozulmuyor evet.

Serkan: Ağrısı devam etse, devamlı inliyorsa kılmayacak mı?

Abdulaziz Bayındır:Bunlar çok tabi şeyler. İnsan olmanın tabii gerekleridir.

Abdullah Bayındır: Oturarak namaz kılmanın fazlalaşması, camilerde bir saf sandalye var.

Abdurahman Yazıcı: Huşu olarak inliyorlar, yandakilere rahatsızlık verdiğinin farkına varmıyorlar. Onu alışkanlık haline getirmişler.

Abdulaziz Bayındır:Tabi yani, o da var.

Abdullah Bayındır: Tıslayanlar farklı. Şişmanlığından tıslayan.

Haşim: Şafiler’de de aynı şekilde esas eğer o çıkan sesler bir anlam ifade ediyorsa, namaz bozulur. Ama Şafiler’de Dehlevi diyor ki; öksürmek, ondan sonra hapşurmak, bu tür şeyler eğer onu zorluyorsa yani mani olamıyorsa namazı bozmaz. Bu yani hasta için de geçerlidir. Zorluyorsa kendini tutamıyorsa doğal olarak hapşuruyorsa onun namazı bozulmaz.

Abdulaziz Bayındır: Zaten hata ve nisyana girmiş oluyor o zaman.

Haşim: İkraha girmiş oluyor.

Abdulaziz Bayındır:İkrah da olabilir. Doğru. Şimdi burada bunun gerekçesi olarak diyor ki; “le enne fihi iz haral cezai” yani sabırsızlık gösteriyor. Birazcık da kendisini tutmalı yani namazda.

Abdullah Bayındır: Cazgırlık.

Abdulaziz Bayındır:Cazgırlık yapıyor, doğru.

“Vet teessuf” bir de işte, üzüntüsünp ortaya koymuş oluyor. “Fe kane min kelamin nas”, bu da insanların normal konuşmalarından birisi sayılır diyor. “An Ebu Yusuf(rh)”, Ebu Yusuf’un görüşü farklıymış mezhepte. “Enne kavlehu aah!” böyle bir söz “la yufsidu fil haleyni ve ooh! ifsidu”: Aah! Derse ifsad etmez ama, oof! derse ifsad eder diyor.

Haşim: Komik olmuş. Herhalde bu şeyden dolayıdır: Aaah! Biraz arapçaya benziyor, oooh! İse biraz farsçaya kaydığından olabilir.

Abdullah Bayındır: Yok, aah! acıdan, ooh! keyiften olur.

Haşim: Cennet ayetleri okuduğunda.

Fatih Orum: Malikiler bir delil söylememiş ama hocam şey diyor: gelen hüzün ve keder içerisindeyse namazı bozar. Bana biraz ilginç geldi. Hani ah vah etmeyi bir kenara bırak, adam namazda kendine keder ve hüzün…

Abdullah Bayındır: Acıdan değil yani

Serkan: Adamın bir yakını ölmüştür mesela, namazda onun hüznü, namazla alakalı…

Abdulaziz Bayındır:Çok doğru. Çok tabi bir yaklaşım. Ama bir de var ki numaradan yapanlar var. Elbetteki o da bozar diyeceksiniz eğer konuşma bozuyor diyorsanız değil mi? Ama derin hüzün ve kederden dolayıysa zaten adam kendine hakim olamaz ki.

Abdullah Bayındır: Bozar demişler.

Abdulaziz Bayındır:Bozar mı dedi? Bozmaz.

Fatih Orum: Bozar.

Abdulaziz Bayındır:Bozar diyor, bozmaz demiyor.

İşte burada Ebu Yusuf diyor ki; ister bir ağrıdan dolayı, ister başına gelen bir olaydan dolayı olsun, “fil haleyni” demesinin sebebi o. Ahh! Derse bozmaz. Ooh! Derse bozar diyor. Peki niye aah! Derse bozmaz da ooh! derse bozar? “Ve kıle”, şöyle bir yorum yapılmış bununla alakalı. “El Asl indehu ennel kelimete iz eştemelet ala harfeyni ve huma zaidetani ev ehdahuma la tafsidu”, her ikiside zaid olan yada biridi zaid olan iki harfe şamilse bir kelime, namazı bozmaz. Aah! derken üç harf? İki harfli değil ki.

Katılımcı: Üç veya daha fazlası ise cem oluyor ya, çoğul o zaman.

Abdulaziz Bayındır:Yok diyor ki “iz eştemelet ala harfeyni” diyor. İki harfe. Yoksa oradaki o ikinci metni saymıyor galiba. Aah! dediği zaman tabi birinci harf hemze asli harf olmuş oluyor, ikinci harf zaid harf. “Hu” da zaid harflerden. O ikisini yok sayıyor, tamam. Biraz ebced hesabına benzedi yani.

“Ve in kaned aslıyeteyni”, iki harf asli ise yani kelimenin aslındansa. Aslında aah! diyen aa! diyor da sonunda durmak için “ha” ile duruyor galiba. Öyle düşünmüş herhalde. İkisi de asli harflerdense, iki tane asli harf varsa, “tefsudu: namaz fasid olur”. Oo! ile durulmaz, ooh! diyor. Ama ooo! diye devam edilebilir. Böyle bir yorum yapılmış. Bu Ebu Yusuf’un kendi söylediği söz değil. Yani sonraki ulema böyle bir yorum yapmışlar.

“Ve hurufu zevaidi cemauha fi kavlihim”, niye hurufu zevaid? El hurufu zevaid demesi gerekmezmiydi? Muzaf muzafunleyh yapmış, sizlerde de öyle mi?

Abdullah Bayındır: Evet öyle Hocam.

Abdulaziz Bayındır:Zevaid’in harfleri. Bu yanlış bir ifade ya. “El hurufu zevaidu” yada “el hurufu zaidetu” olabilirdi. Zaid harfler “cemauha fi lavlihim ev yevme tensahu” onu ev yevme tensahu sözü içerisinde birleştirdiler. Yani buradaki hemze, lam, vav, ya, ta, mim, nun, sin, elih, ha. On taneydi değil mi bunlar? Evet on tane.

Abdullah Bayındır: Mezhep fıkhıyla aynı şeylerle o kadar uğraşmışlar ki zahid harflerle bile. El yevme tensahu diye.

Abdulaziz Bayındır: Şimdi “el yevme tensahu” kelimesinin tamamı zahid. Ve tamamı da asli harflerden, ne yapacağız şimdi? Yani nisyandan ve zarfdan bahsedersen asli olmuş oluyor. “Ve haza la yakfa”, bu görüş güçlü değil. Yukarıda “kıle” ile yaptığı şey var ya. “Enne kelamen nasi fi mufimutafe min urfi” çünkü insanların sözü örfteki tefahumdur. Yani karşılıklı olarak birbirlerini nasıl anlıyorlar, o insanların sözü o dur. Yani sen zayıf kullanıyorsun, bilmem asli harf kullanıyorsun, insanlar buna bakmaz ki.

Serkan: 48:57-49:00 duyulmuyor.

Abdulaziz Bayındır:İyi ya. Yani insanlar birbirleriyle karşılıklı anlaşıyorlar ise, o insanların kelamıdır. Bazı yelerde sırf argo konuşurlar, sen git ne dediklerini anlamazsın. Ama orada bir kelamdır onların kendi aralarında.

“Yetvau vucude hurufil hicai ve ifamel mana: yani hica harflerinin vucuduna tabi olur”. Yani o insanlar birbirleriyle anlaşmak için o manayı ortaya koyarlar ama o manayı hica harflerinden birise tabi kılarak anlatabilirler yani o alfabetik harflerden birisiyle anlatırlar, başka anlatamazlar. Çünkü başka kab yok. “Ve ifamel mana”, tamam. Manayı karşı tarafa anlatma ve harflerle meseleyi izah etme.

“Ve tahakkaku zalike fi hurufin kullu haza zahidu: hepsi de zahid olan harflerden pekala olabilir”. İşte “el hevme tensahu” da olduğu gibi. Ne yapacaksın şimdi sen? Yani adam istediği anlamı hangi kelimeyle karşı tarafa veriyorsa veriyor. Karşı taraf ile konuşmanın gereği budur. Yok şu harfi kullandın da bunu kullanmadın denmez burada. Dolayısıyla Ebu Yusuf’un görüşü ile ilgili yapılan değerlendirmeyi uygun görmüyor ama başka bir delil de ortaya koymadığına göre, demek ki bu zat Ebu Yusuf’un görüşünü doğru bulmuyor.

Fatih Orum: Hocam şimdi burada konuşmada esas olan muhatap ile anlaşma ve diyalog kurmamıdır? Mesela ben birisinden duymuştum. Bir adamcağız varmış. Dünya kelamı etmemek adına etrafındaki insanlarla bile konuşurken, kuranı çok iyi biliyormuş, kurandan kelimelerle konuşuyormuş. Şimdi mesela diyelim ki bizim türk toplumunda pek olmaz ama işte hanım konuşuyor, çocuklar konuşuyor, sen de namaz halindesin. Sesinizi yükseltmeyin veya susun “La terfeu asvatekum”(HUCURAT 2) ayetini okudun. Şimdi burada konuşma ayet yani, kelam, kelam kullandın. Fakat niyet ve ifade orada işte orada o insanlara…

Abdulaziz Bayındır:Tabi, insan kelamıdır o.

Fatih Orum: İnsan kelamıdır diyeceğiz.

Abdulaziz Bayındır:Elbette ki öyle diyeceksin. Bir tane delikanlı şu kirazı mescide koymaya gidiyormuş, bakmış ki balkonda bir kız oturuyor. Demiş ki; “ve zeyyennahe lin nazırin”. Kız da demiş ki; “ve hafızin ala min kulli şeytanir racim”. Yani görenler için süsledik. Kızı beğendiğini ifade ediyor. Bakanlar için onu süslü hale getirdik. O da diyor ki; ama kovulmuş şeytandan da koruduk diyor Allah. O da diyor ki; “e lanetullahi alez zalimin” diyor. Allah’ın laneti zalimlere olsun diyor erkek, kıza. Kız da diyor ki; “li zekeri mislu hazlil unseyeyn”, kadına verilen iki katı erkeğe verilir diyor. Artık herhalde evlenmişlerdir yani. Bir gün davetiye gelirse onu şey yapmayın. Mesela yani. Bu tarihte anlatırlar da yani bunu. Orada Allah kelamıdır şüphesiz de mesela Firavun’un da sözünü alarak “ve kale keza” diye naklediyor C. Hakk.

M. Ruzi: Eğer onlar simge yerine, iletişim kurma aracı olarak kullanılırsa insan kelamıdır.

Abdulaziz Bayındır: İnsan kelamı haline dönüşür, tabiki yani. Kuranda geçiyor olması, yani şimdi kullandığımız kelimelerin belki yüzde doksanı kuranda geçiyordur.

Katılımcı: Peygamberimiz de gece veya gündüz namaz kılarken ben her yanına girdiğimde “tenahneha” diyor.

Abdulaziz Bayındır:Evet şimdi tam ordayız. Tabi yani onunla demek ki kendisini namazda olduğunu haber vermiş oluyor. O da bir iletişim yoludur. Ama “ve in tenahneha bi gayri uzrin”diyor. Özürsüz olarak öhö öhö derse.

Abdullah Bayındır: O yine kursta oluyordu. Birisi öksürünce, gerçekten öksürünce başlıyordu öksürme şeyi namaz içinde. Bütün saflardan öksürükler yükseliyordu.

Haşim: Herkes kendini tutuyor.

Abdullah Bayındır: Tutuyor değil de artık gerçek öksürenlerin yanında numaradan öksürenler..

Abdulaziz Bayındır:Öksürüleceeek! Öksür.

Abdullah Bayındır: Namazdan sonra bir hoca çıkıp bağırıyor oradan.

Abdulaziz Bayındır:”Ve in tenahneha bi gayri özrin ve ellem yekun medfuan ileyhi”, özürsüz olarak öhö öhö ediyor ama bazen de vücut insanı ona iter, onda bir problem yok. Boğaza bir şey gelir öhö öhö etmen lazım gelir, onda bir problem yok. “Ve hasele bihil hurufu yufside indehuma”, eğer bununla bir takım harfler de ortaya çıkarsa öksürme sırasında, bunlara göre, İmam Azam ve İmam Muhammed’e göre namazın bozulması gerekir. Çünkü işte bir takım sesler çıkmıştır. “Ve in kane bi özrin fe bi affun”, eğer özür ile öksürme, ne derler? Boğazını tıkırdatmak deler değil mi? Öyle olursa affedilir. “Kel utasi”, hapşurma gibi. “Vel cuşai”, “cuşa” neydi ya?

Enes Hoca: Geğirmek.

Abdulaziz Bayındır:Tamam geğirme. Boğazdan gaz çıkarma.

Abdullah Bayındır: Yemekten sonra adam gittiğinde hafif bir de kilo da varsa adamda?

Abdulaziz Bayındır:Yok yok, bazen bu gaz gelir gücünüz yetmez çıkar engel olamazsınız. Siz kendiniz çıkarmaya uğraşmıyorsunuz, kendiliğinden gelen.

“İza hasele bihi hurufun”.

Haşim: Öyle tipler vardır,adam adet haline getirmiştir.

Abdullah Bayındır: Anlıyorum da şeyle çok alakası var.

Haşim: Mideyle.

Abdullah Bayındır: Mide değil, kişinin kilosuyla çok alakası var. Belli bir kilo üstündeyse engelleyemez onu.

Haşim: İyi kötü başka bir şey ama mesela geğirmek etrafındaki insanları çok rahatsız eder.

Abdulaziz Bayındır:Tabiki rahatsız eder. Geğirmek değil de o, engelleyemiyorsun. O manayadır.

Abdullah Bayındır: Rahatsız ediyor dersen geğirmese de zaten fıst diye çıkarttığında sonuçta yediği kokuyor.

M. Ruzi: Yemekten bir kaç zaman geçtikten sonra bile aynı şey alışkanlık haline getirdiği için.

Abdulaziz Bayındır:Peygamberimiz(sav) ne diyor? İşte soğan, sarımsak yiyenler topluma gelmesin diyor. Çünkü ne yaparsa yapsın onun ağızından o koku çıkacak, onu engelleyemezsin. “Ve men at’asa ve kale lehu aharu yerhamukallah”, hapşırıyor birisi, diğeri ona yerhamukallah diyor. “Ve ma fis salati fesedet salatuhu”, yukarıdaki hadisede olduğu gibi yani. Orada Muaviye İbnul Hakem es Sulemi. Onun yaptığı rivayette olduğu gibi. Mesela orada yerhamukallah diyor ya. İnsanlar da ona karşı çıkıyorlar. Peygambeimiz onun uygun olmadığını söylemiş oluyor orada. “Ennehu yecri fi muhatabatin nas”, çünkü bu tür şeyler, yani yerhamukallah ifadesi insanların karşılıklı konşmslarında geçerli bir sözdür. “Fe kane min kelamin”, ve insanların sözlerinin bir parçası olmuş oluyor. “Bi hilafin ma iza kalel hatıs”, ama aksıran kişi söylerse o başka. Aksıran kişi söylerse o başka.

Fatih Orum: Mana ifade eden hareketler için de öyle söyledik ya. Peygamber efendimizin namaz kılarken verilen selama veya içeri giren kişiye öksürmesi bir mana ifade ediyor.

Abdulaziz Bayındır:Şüphesiz, tabiki.

Fatih Orum: Normal şartlarda bozması gerekiyor.

Abdulaziz Bayındır:Ama bozmuyor.

Fatih Orum: Ama bozmuyor. Bir başka hadisi şerifde de selam verdiğinde şöyle yapıyormuş. Selam verildiğinde Peygamberimiz namazdayken ellerini böyle yapıyormuş.

Abdulaziz Bayındır:O da bir çeşit cevap.

Abdullah Bayındır: Bunlar evde olan şeyler herhalde, tek başına namaz kılarken.

Abdulaziz Bayındır:Tek başına namaz kılarken. Cemaat ile namaz kılarken öyle bir şey olması mümkün değil. Çünkü cemaat o kadar çok ki Peygamberimiz zamanında, 1000’in üzerinde kişi var.

Abdullah Bayındır: Normal vakitte de oluyor mu o kadar?

Abdulaziz Bayındır:Tabi tabi. Sürekli oluyor.

Abdullah Bayındır: Camiyi devamlı genişletmişler.

Abdulaziz Bayındır:Elbette. Olmaz mı? Sabah namazına geliyorlar, akşam, yatsı. Akşam televizyon yayını ve internet olmadığı için de erken yatıyorlar. Elektrik de yok. Güneşin ışınları kayboldu mu, mecburen yatacaklar. Başka çaresi yok.

“Bi hilafin ma iza kanel hatıs semi velhamdulillah”, aksıran yada onu duyan bir kişi elhamdulillah derse o başka. Yani yerhamukallah bir cevap niteliğindedir de ama elhamdulillah cevap niteliğinde değil, bir zikirdir o başka olur. “le ennehu muteraf cevaben”, çünkü cevap olarak örf olmamıştır. Yani elhamdulillah aksıran bir kişiye cevap olarak değil, zikir olarak kabul edilir diyor.

“Ve in istefteha fe fete aleyhi fi salati tefsidu”, eğer kişi istiftahda bulunursa. Yani namaz kılıyor, kuran okuyor ama bir türlü çıkaramıyor. Birisinden bekliyor ki bir şey söylesin de önü açılsın. Takılıp kalmış, bir türli şey yapamıyor. “Fe feteha”, namaz kılan kişi onu açsa, tabi kendi imamı değil başkası olması olması lazım. “Fe feteha aleyhi fi salatihi tefsidu”, namaz kılarken bir başka namaz kılanın önünü açarsa namazı bozulur. “Ve manahu: bunun anlamı şudur”,”yehtehal musalli ala gayrı imamihi”, namaz kılan kişi kendi imamı dışında birisinin takıldığı yeri söylemesi, “ennehu talimun: bu bir talim sayılır, eğitim sayılır”,”ve teallumun: bu öğretiyor, bu da öğrenmiş oluyor”.”Fe kane min cinsi min kelamin nas: bu da insanların sözü kabilinden olur. “Summe şaretekrare bi Asli”,İmam Muhammed El Asl’da bunun tekrarını şart koşmuştur. Yani bir kere söylemeye değil de bir daha, ikinci kez söylüyor. Çünkü bazen bir kerede anlayamıyor.

Tüm Mukayeseli Fıkıh Müzakereleri
# İçerik Adı Yayınladığı Tarih Görüntülenme
1 Kitaba Çağrı 16 Eylül 2017
2 Kurban İbadeti 24 Ağustos 2017
3 Hadislerin Derlenmesinde İran Etkisi 19 Ağustos 2017
4 Diyanetin Fetö Raporu: Bu din bu hale nasıl geldi? 14 Ağustos 2017
5 Hilal, Fitre ve Bayram 28 Haziran 2017
6 Nebi’mizin Ramazan Hayatı 12 Haziran 2017
7 İmsak Ölçüleri 27 Mayıs 2017
8 Dini Siyasete Alet Etmek 20 Mayıs 2017
9 Nebilere Yüklenen Olağanüstü Özellikler 13 Mayıs 2017
10 Tarih Boyunca Nebilere Gösterilen Tepkiler 6 Mayıs 2017
11 Yanlış Şeriat Algısı Suç ve Ceza 29 Nisan 2017
12 Kapitalizmin Sonu 15 Nisan 2017
13 Faiz Bağlamında Modern Finansal Ürünler 8 Nisan 2017
14 Hadislere Bakışımız Nasıl Olmalı 1 Nisan 2017
15 Haram Aylar 25 Mart 2017
16 Kur’an’cılık Tehlikesi 1.Bölüm 20 Mart 2017
17 Din ve Devlet İlişkileri 1.Bölüm 11 Mart 2017
18 Cuma Namazı ve Hutbe’si 4 Mart 2017
19 Kur’an’a Göre Sihir Kavramı 25 Şubat 2017
20 Abese Suresi Bağlamında Nebi’mizin Korunmuşluğu 18 Şubat 2017
21 Ev İçi Mahremiyet Kuralları 11 Şubat 2017
22 Örtünme İle İlgili Hükümler 4 Şubat 2017
23 Baş Örtüsü ve Örtünme 28 Ocak 2017
24 Kur’an’nın Çözüm Üretmedeki Yeri 21 Ocak 2017
25 Yahudileri Gölgede Bırakan Hileler 16 Ocak 2017
26 Müslümanlar’da Allah’a Güven Krizi 31 Aralık 2016
27 Müslümanlığımızı Gözden Geçirme İhtiyacı 24 Aralık 2016
28 Ümmet Olamamanın Ağır Bedeli 17 Aralık 2016
29 Tarihsellik İddialarında Cezalar Örneği 10 Aralık 2016
30 Mezhepçiliğin Doğurduğu Acı Sonuçlar 3 Aralık 2016
31 Kur’an’nın Tarihselliği İddiası ve Miras Konusu 26 Kasım 2016
32 Takiye (Kimliği Gizleme) 19 Kasım 2016
33 Faiz ve Güncel Meseleler 12 Kasım 2016
34 Mehdi Gelicek mi ? 7 Kasım 2016
35 Hz.İsa Gelicekmi? 31 Ekim 2016
36 Çağdaş Ulemanın Usulsüzlüğü 22 Ekim 2016
37 Dinsel Çoğulculuk 15 Ekim 2016
38 Son Kitabı Devre Dışı Bırakma Projesi, Dialog 8 Ekim 2016
39 Fıtrat Zemininde Buluşma 1 Ekim 2016
40 Nisa 34. Ayet Bağlamında Kadına Şiddet 24 Eylül 2016
41 Kurban İbadeti 10 Eylül 2016
42 Kadının Dövülmesi 3 Eylül 2016
43 Kur’an’a Göre Hükmetmek 27 Ağustos 2016
44 15 Temmuz Darbe Gecesine Kurani Bir Bakış 20 Ağustos 2016
45 Paralel Dinin Olmazsa Olmazı Aracılık – 1 13 Ağustos 2016
46 Müslüman Gayrimüslim İlişkileri 2 Temmuz 2016
47 Zekat 25 Haziran 2016
48 Oruçla İlgili Hükümler 18 Haziran 2016
49 Uydurulan Dinde Yatsı Sonu, Seher ve İmsak Vakti 4 Haziran 2016
50 Uydurulan Dinde Mut’a Nikahı 28 Mayıs 2016
51 Uydurulan Dinde Şartlı Talak 21 Mayıs 2016
52 Uydurulan Dinin Dayatması Olarak Çocukların Evlendirilmesi 7 Mayıs 2016
53 Kölelik ve Cariyelik Mezheplerin Dayatması mı? 30 Nisan 2016
54 Musa Hızır Kıssasının Evrensel Mesajı 23 Nisan 2016
55 Sünnetin Delil Değeri 16 Nisan 2016
56 Kira Sertifikaları Faizsiz Ürün mü? 9 Nisan 2016
57 Suç-Ceza Dengesi Açısından Cinsel İstismar 2 Nisan 2016
58 Boşanma Konusunda Allah’ın Koyduğu Sınırlar 26 Mart 2016
59 Allah’ın Koyduğu Sınırlar Nasıl Aşıldı 19 Mart 2016
60 Muhsana, Kadına Pozitif Ayrımcılık 13 Mart 2016
61 İnsanlar ile Cinlerin Ortak Özellikleri 5 Mart 2016
62 Nebiler Günahtan Korunmuş mudur? 27 Şubat 2016
63 Bedir Savaşı Örneğinde Nebi ve Resul Farkı 20 Şubat 2016
64 Dinde Haram-Helal Koyma Yetkisi 13 Şubat 2016
65 Cinler 6 Şubat 2016
66 İlk İnsanın Yaratılışı 30 Ocak 2016
67 İnsanı İnsan Yapan Özellikler 23 Ocak 2016
68 Allah’ı İkinci Sıraya Koymak 16 Ocak 2016
69 Şirkle İman Arasındaki Kararsızlık 9 Ocak 2016
70 Mehdi Beklentisi 2 Ocak 2016
71 Her İnsan Allah’ı Bilir 26 Aralık 2015
72 Fıkıh Müzakereleri | Her İnsan Allah’ı Bilir 26 Aralık 2015
73 Bir Sömürü Aracı Olarak Halifelik – 2 19 Aralık 2015
74 Bir Sömürü Aracı Olarak Halifelik 12 Aralık 2015
75 Kur’ân’da Dindarlık 5 Aralık 2015
76 Tarih Boyunca Bir Siyasi Baskı ve Ötekileştirme Aracı Olarak Zındıklık 28 Kasım 2015
77 Geleneğe Göre Dinden Dönmenin Hükmü (Bölüm 2) 21 Kasım 2015
78 Geleneğe Göre Dinden Dönmenin Hükmü (Bölüm 1) 21 Kasım 2015
79 Kur’an’a Göre Dinden Dönmenin Hükmü 16 Kasım 2015
80 Kur’an’da Zina Suçu Ve Cezası 7 Kasım 2015
81 Tağut Doğru Yolun Üstünde Oturur 31 Ekim 2015
82 Hadis Uydurma Faaliyetleri 24 Ekim 2015
83 Kader İnancı Ve Nesih 17 Ekim 2015
84 Resulullah Sonrası Siyasi Gelişmeler 10 Ekim 2015
85 Nesih 3 Ekim 2015
86 Hac Ve Kurban 19 Eylül 2015
87 Terör Olayları Karşısında Nebevi Siyaset 12 Eylül 2015
88 Dinde Özgürlük 5 Eylül 2015
89 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 4 “Cariyelik” 29 Ağustos 2015
90 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 3 “Cariyelik” 22 Ağustos 2015
91 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 2 “Kitap Algısı” 15 Ağustos 2015
92 Dine Uyma Yerine Dini Kendine Uydurma 8 Ağustos 2015
93 Nebimizin Yürüttüğü Dış Politika 1 Ağustos 2015
94 Kadir Gecesi ve İmsak Vaktine Tavırlar 11 Temmuz 2015
95 Zekat 4 Temmuz 2015
96 Oruç İbadeti 2 27 Haziran 2015
97 Oruç İbadeti 20 Haziran 2015
98 Kutup Bölgelerinde İftar ve İmsak Vakitleri 13 Haziran 2015
99 Emtia Borsalarındaki İşlemlerin Fıkhi Hükmü 6 Haziran 2015
100 Kur’ân’a Göre Gece-Gündüz 30 Mayıs 2015
101 Prof. V. A. Yefimov’la Yapılan Toplantının Değerlendirilmesi 23 Mayıs 2015
102 İsra ve Mirac 16 Mayıs 2015
103 Berzah Alemi 2 9 Mayıs 2015
104 Berzah Alemi 2 Mayıs 2015
105 Enflasyon ve Faiz 25 Nisan 2015
106 İşsizlik Probleminin Kaynağı 18 Nisan 2015
107 Peygamberimizin Öldürülmesini Emrettiği Kişiler Hakkındaki Rivayetler 4 Nisan 2015
108 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Zekat-Faiz Karşılaştırması) 28 Mart 2015
109 Faizsiz Sistemin İlkeleri – Faizsiz Bankacılık 28 Mart 2015
110 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Enflasyon) 21 Mart 2015
111 Faizsiz Sistemin İlkeleri (Bankacılık) 14 Mart 2015
112 Faizsiz Sistemin İlkeleri 7 Mart 2015
113 Tecavüz Suçunun Cezası 28 Şubat 2015
114 İdam Cezası ve Kıssas Tartışmaları 21 Şubat 2015
115 Ceza Hukukunun Genel Prensipleri 14 Şubat 2015
116 Kur’ân’da Ruh Kavramı 7 Şubat 2015
117 İcmanın Delilleri ve Değerlendirilmesi 24 Ocak 2015
118 Fıkıh Müzakereleri | Ceza Hukukunun Genel Prensipleri 17 Ocak 2015
119 Nebiye Hakaretin Cezası 10 Ocak 2015
120 Noel ve Mevlid Kandili Kutlamalari 3 Ocak 2015
121 Kelime Oyunları ve Şeb-i Arus 27 Aralık 2014
122 Evlilik Nedeniyle Ortaya Çıkan Haramlık 20 Aralık 2014
123 Talak’ın Şarta Bağlanması 13 Aralık 2014
124 Kadının Boşanma Hakkı 6 Aralık 2014
125 Boşanmanın Hükümleri 29 Kasım 2014
126 Küçüklerin Evlendirilmesi 22 Kasım 2014
127 İslam Hukuku-Roma Hukuku Karşılaştırması 15 Kasım 2014
128 Beni Kureyza Yahudileri ve Esirlerin Öldürülmesi 8 Kasım 2014
129 İslâm Miras Hukukunda Kelâle 3 Kasım 2014
130 Batı Güdümlü İslam Anlayışında Kur’an Sünnet Algısı – 2 25 Ekim 2014
131 Batı Güdümlü İslam Anlayışında Kur’an Sünnet Algısı 18 Ekim 2014
132 İslam Alimlerinin Işid’e Gönderdikleri Mektubun Eleştirisi 11 Ekim 2014
133 Kurban İbadeti 27 Eylül 2014
134 Birbirimizden yardım istemek şirk midir? 9 Ağustos 2014
135 Nafile Oruç 2 Ağustos 2014
136 Zekat ve Fitre 26 Temmuz 2014
137 Kadir Gecesi 19 Temmuz 2014
138 Tarihi gelişimi ve Hükümleri Açısından İtikaf 12 Temmuz 2014
139 Yatsının Son Vakti 5 Temmuz 2014
140 Vakti Dışında Namaz, Süresinden Fazla Oruç 28 Haziran 2014
141 Bakara 187. Ayet Işığında Oruç İbadeti 21 Haziran 2014
142 Kimler Oruç Tutabilir 14 Haziran 2014
143 Orucun Tarihi ve Meşruiyeti 7 Haziran 2014
144 Ecel ve Şehitlik – Sorular ve Cevaplar 24 Mayıs 2014
145 Ecel ve Şehitlik 17 Mayıs 2014
146 Seferilik Mesafesi ve Müddeti 10 Mayıs 2014
147 Yolculukta Namaz – 2 26 Nisan 2014
148 Dinden Dönmek 19 Nisan 2014
149 Yolculukta Namaz 5 Nisan 2014
150 Namazı Terketmenin Hükmü 29 Mart 2014
151 Namazda Zikir 8 Mart 2014
152 Kadınların Cemaate Katılması 1 Mart 2014
153 Cemaatle Namaz – 2 22 Şubat 2014
154 Cemaatle Namaz 15 Şubat 2014
155 Sehiv Secdesi 8 Şubat 2014
156 Namazı Bozan Haller – 2 1 Şubat 2014
157 Namazı Bozan Haller 18 Ocak 2014
158 Cumanın Farzından Önceki ve Sonraki Sünnetler 11 Ocak 2014
159 Cuma Hutbesi 4 Ocak 2014
160 Cuma Namazı 28 Aralık 2013
161 Sünnet Namazları 21 Aralık 2013
162 Vitir Namazı 14 Aralık 2013
163 Teheccüd Namazı 7 Aralık 2013
164 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları – Sorular 23 Kasım 2013
165 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları – 2 18 Kasım 2013
166 Kur’an’da Melek ve Cin Kavramları 2 Kasım 2013
167 Cezanın Amacı Açısından Mağdur Hakları 26 Ekim 2013
168 Bayram Namazı ve Teşrik Tekbirleri 12 Ekim 2013
169 Tarihi, Amacı ve Ahkamı Yönüyle Kurban 5 Ekim 2013
170 Kur’an’da Münafıkların Durumu – 2 28 Eylül 2013
171 Kur’an’da Münafıkların Durumu 21 Eylül 2013
172 Günümüz İslam Dünyasının Problemleri 14 Eylül 2013
173 Bedel Hac – Doç.Dr. Servet Bayındır 7 Eylül 2013
174 Allah’ın Bilgisi ve Kader 24 Ağustos 2013
175 Mısırdaki Müslümanların Durumu 17 Ağustos 2013
176 Kadir Gecesi 3 Ağustos 2013
177 İmsak Tartışmaları 27 Temmuz 2013
178 Kutup Bölgelerinde İbadet Vakitleri 20 Temmuz 2013
179 Kader 19 Ocak 2013
180 Kıyamet Alametleri 22 Aralık 2012
181 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Kurban İbadeti 20 Ekim 2012
182 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Hac İbadeti 13 Ekim 2012
183 Faiz-Zekat İlişkisi 6 Ekim 2012
184 Namazların Birleştirilmesi 29 Eylül 2012
185 İslama Yönelik Saldırılar 22 Eylül 2012
186 Alternatif Bir Finansal Ürün Olarak Kira Sertifikaları(SUKUK) 15 Eylül 2012
187 Öğle ve İkindi Namazlarının Vakitleri 8 Eylül 2012
188 Yatsı Namazı Vaktinin Bitişi 1 Eylül 2012
189 Kur’an’a Göre Gelenek 25 Ağustos 2012
190 Bayram Namazı ve Fitre 18 Ağustos 2012
191 Televizyondan Kabe İmamına Uyulabilir mi? 11 Ağustos 2012
192 Ramazan Ayının İnsana Sunduğu Fırsatlar 4 Ağustos 2012
193 İmsak Vakti ve Seher – 2 28 Temmuz 2012
194 İmsak Vakti ve Seher 21 Temmuz 2012
195 Nesih, Kıblenin Değişmesi Örneği 23 Haziran 2012
196 İsra ve Miraç 16 Haziran 2012
197 Uydurma Hadisler – Harun Ünal 9 Haziran 2012
198 Sezaryen Doğum 2 Haziran 2012
199 Vahiy – Sünnet İlişkisi 26 Mayıs 2012
200 Nesih Kavramı 19 Mayıs 2012
201 Din ve Tıp Açısından Sünnet 14 Mayıs 2012
202 Din ve Müzik 5 Mayıs 2012
203 Hadislerin Kur’an’a Arzı 28 Nisan 2012
204 Türkiye’de Kutlu Doğum Etkinlikleri 21 Nisan 2012
205 Allah’ın Elçisini Doğru Anlamak 14 Nisan 2012
206 Kur’an Öncesi Mekke Toplumu 7 Nisan 2012
207 Faizsiz Bankacılğın Problemleri 31 Mart 2012
208 Hz.Muhammed’in(S.A.V.) Tebyin Görevi 24 Mart 2012
209 İslam ve Türk Medeni Kanunu(TMK) Miras Sistemlerinin Mukayesesi 17 Mart 2012
210 Kur’an’a Göre Tağut Kavramı 10 Mart 2012
211 Farklı İnançların Birlikte Yaşamasının Doğal Kuralları 3 Mart 2012
212 Kur’an’a Göre Resule İman, İtaat ve İttiba 25 Şubat 2012
213 Organ Nakli 18 Şubat 2012
214 Sebeb-i Nüzul Meselesi 11 Şubat 2012
215 Daru’l-Harbde Faiz 4 Şubat 2012
216 İftida 28 Ocak 2012
217 Talak (Boşanma) 21 Ocak 2012
218 Gayrimüslimlerle Evlilik 14 Ocak 2012
219 A’raf Ehli 7 Ocak 2012
220 Müminler Cehenneme Girecekler Mi? – 2 31 Aralık 2011
221 Müminler Cehenneme Girecekler Mi? 24 Aralık 2011
222 Çocukların Evlendirilmesi 17 Aralık 2011
223 İnanç Özgürlüğü 10 Aralık 2011
224 Evliliğin Denetlenmesi 3 Aralık 2011
225 Adetli Kadın Kur’an’a Dokunabilir mi? 26 Kasım 2011
226 Hz.İsa’yı(a.s.) Geri Getirmek İsteyenlerin Hedefi 19 Kasım 2011
227 Nebi ve Resul Kavramları 12 Kasım 2011
228 Kurban Bayramına Nasıl Hazırlanmalıyız? 5 Kasım 2011
229 İcma Delili ve Değerlendirilmesi 22 Ekim 2011
230 Vekaletle(Bedel) Hac 15 Ekim 2011
231 İhram Yasakları 8 Ekim 2011
232 Kadınların Yolcuğu 1 Ekim 2011
233 Kur’an ve Sünnet Işığında Hac İbadeti 24 Eylül 2011
234 Faiz Anlayışı 10 Eylül 2011
235 Bayram Namazı 27 Ağustos 2011
236 İmsak Vakti 20 Ağustos 2011
237 Teravih Namazı Konusunda Diyanet’e Cevap 13 Ağustos 2011
238 Oruç Tutamayanlar Ne Yapmalı? 6 Ağustos 2011
239 Güneşin Batmadığı Yerlerde Namaz Vakitleri 2 Temmuz 2011
240 Yatsı Namazının Vakti 7 Mayıs 2011
241 Allah’ın İndirdikleri İle Hükmetmeyenler – 2 30 Nisan 2011
242 Allah’ın İndirdikleri İle Hükmetmeyenler 23 Nisan 2011
243 Günahlarla İlgili Kavramlar – 2 2 Nisan 2011
244 Günahlarla İlgili Kavramlar 26 Mart 2011
245 Büyük Günahlar – 3 19 Mart 2011
246 Büyük Günahlar Nelerdir? 12 Mart 2011
247 Büyük Günah İşleyenlerin Durumu 5 Mart 2011
248 Ye’cüc ve Me’cüc 26 Şubat 2011
249 Dabbetü’l-Arz 19 Şubat 2011
250 Tarikatlarda Vesile ve Tevessül 12 Şubat 2011
251 Evliyanın Yardımı İle İlgili İddialar – 2 5 Şubat 2011
252 Kutuplarda Namaz Vaktinin Tespiti 29 Ocak 2011
253 Evliyanın Yardımı İle İlgili İddialar 22 Ocak 2011
254 Kâlû Belâ Olayı Hakkında Sorulan Sorular – 2 1 Ocak 2011
255 Kâlû Belâ Olayı Hakkında Sorulan Sorular 25 Aralık 2010
256 Mehdi İnancı 18 Aralık 2010
257 Kur’an’a Göre Zekat Oranları 4 Aralık 2010
258 Artan Malı İnfak Etme 27 Kasım 2010
259 Vitr Namazı 13 Kasım 2010
260 Bayram Namazları 6 Kasım 2010
261 Sehiv Secdesi – Mukayeseli Fıkıh Dersleri 30 Ekim 2010
262 Kurban İle Alakalı Sorular 23 Ekim 2010
263 Hac Farklı Aylarda Yapılabilir mi? – Fıkıh Dersi 9 Ekim 2010
264 Başkasının Yerine Hacc Yapmak 2 Ekim 2010
265 Hilal İle İlgili Sorulan Sorular 25 Eylül 2010
266 Cariyeler İle İlgili Sorulan Sorular 18 Eylül 2010
267 ORUÇ BOZMANIN CEZASI 4 Eylül 2010
268 Zekat 28 Ağustos 2010
269 İmsak ve Yatsı Vakitleri – 2 21 Ağustos 2010
270 İmsak ve Yatsı Vakitleri 14 Ağustos 2010
271 İsra ve Miraç -2 10 Temmuz 2010
272 İsra ve Miraç -1 3 Temmuz 2010
273 İcma’a Delil Getirilen Hadisler 26 Haziran 2010
274 İcma 19 Haziran 2010
275 Başörtüsü ve Örtünme 12 Haziran 2010
276 Mezheplerin Tutarlılığı 29 Mayıs 2010
277 Asabe Siyaset İlişkisi (Kızın Çocuklarının Mirasçılığı Örneği) 22 Mayıs 2010
278 Kur’an’ı Açıklama Usulü 15 Mayıs 2010
279 Kartepe Programı Değerlendirme 5 Mayıs 2010
280 Abdestte Ayakların Mesh Edilmesi 24 Nisan 2010
281 Hudeybiye’den Geri Kalanlar 13 Nisan 2010
282 Peygamberimizin Zeynep (ranha) ile Evliliği 3 Nisan 2010
283 Bedir Savaşı 20 Mart 2010
284 Kur’an Sünnet Bütünlüğü: Allah’ın İzni Meselesi 13 Mart 2010
285 Vahiy Çeşitleri 6 Mart 2010
286 Kadınların Özel Halleri 11 Şubat 2010
287 Kur’an’a Göre Zekat Nispeti 6 Şubat 2010
288 Vahy-i Gayr-i Metlüv’e Dair Getirilen Deliller -1 30 Ocak 2010
289 Iskat (Ölen Kimseyi İbadet Borçlarından Kurtarmak) 16 Ocak 2010
290 Dini Tebliğ ve Uygulamada Cebrailin Rolü -2 2 Ocak 2010
291 Dini Tebliğ ve Uygulamada Cebrail’in Rolü 26 Aralık 2009
292 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kurban 21 Kasım 2009
293 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kıble Meselesi -2 14 Kasım 2009
294 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kıble Meselesi -1 7 Kasım 2009
295 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Kur’anı Anlama 31 Ekim 2009
296 Kuran ve Sünnet Bütünlüğü – Yolculukta Namazin Kısaltılması Örneği 24 Ekim 2009
297 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? -2 17 Ekim 2009
298 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? 1-1 10 Ekim 2009
299 İsa Aleyhisselam Tekrar Gelecek mi? 1-2 10 Ekim 2009
300 Hanefi Mezhebinin İçki ile İlgili Görüşleri -1 3 Ekim 2009
301 Hanefi Mezhebinin İçki ile İlgili Görüşleri -2 3 Ekim 2009
302 Mirasta Avliye Meselesi -1 26 Eylül 2009
303 Mirasta Avliye Meselesi -2 26 Eylül 2009
304 Kasten Orucu Bozanın Cezası -1 12 Eylül 2009
305 Kasten Orucu Bozanın Cezası -2 12 Eylül 2009
306 Oruç Keffareti -2 29 Ağustos 2009
307 Oruç Keffareti -1 29 Ağustos 2009
308 Adetli Kadının Orucu -1 22 Ağustos 2009
309 Adetli Kadının Orucu -2 22 Ağustos 2009
310 Hastaların Orucu -1 15 Ağustos 2009
311 Hastaların Orucu -2 15 Ağustos 2009
312 Namazda Örtünme / 2-1 8 Ağustos 2009
313 Namazda Örtünme / 2-2 8 Ağustos 2009
314 Namazda Örtünme / 1-1 1 Ağustos 2009
315 Namazda Örtünme / 1-2 1 Ağustos 2009
316 Kur’an’da Örtünme -1 18 Temmuz 2009
317 Kur’an’da Örtünme -2 18 Temmuz 2009
318 Gayrimüslimlerle Evlilik -1 11 Temmuz 2009
319 Gayrimüslimlerle Evlilik -2 11 Temmuz 2009
320 Müşriklerle Evlilik -1 4 Temmuz 2009
321 Müşriklerle Evlilik -2 4 Temmuz 2009
322 Ehli Kitap ve Müşrikler -1 27 Haziran 2009
323 Ehli Kitap ve Müşrikler -2 27 Haziran 2009
324 Hayvan Kesimi / 2-1 20 Haziran 2009
325 Hayvan Kesimi / 2-2 20 Haziran 2009
326 Hayvan Kesimi -1 13 Haziran 2009
327 Hayvan Kesimi -2 13 Haziran 2009
328 Helal Gıda ve Jelatin Konusu -1 6 Haziran 2009
329 Helal Gıda ve Jelatin Konusu -2 6 Haziran 2009
330 Nafile Namazlar -1 9 Mayıs 2009
331 Nafile Namazlar -2 9 Mayıs 2009
332 Vitir Namazı -1 2 Mayıs 2009
333 Vitir Namazı -2 2 Mayıs 2009
334 Kur’an’ın Genel Açıklaması -1 25 Nisan 2009
335 Kur’an’ın Genel Açıklaması -2 25 Nisan 2009
336 Namazın Mekruhları -1 11 Nisan 2009
337 Namazın Mekruhları -2 11 Nisan 2009
338 Namazı Bozan Şeyler -1 4 Nisan 2009
339 Namazı Bozan Şeyler -2 4 Nisan 2009
340 Namazda Konuşmak -1 28 Mart 2009
341 Namazda Konuşmak -2 28 Mart 2009
342 Namazda Abdestin Bozulması / 2-1 21 Mart 2009
343 Namazda Abdestin Bozulması / 2-2 21 Mart 2009
344 Namazda Abdestin Bozulması / 1-1 14 Mart 2009
345 Namazda Abdestin Bozulması / 1-2 14 Mart 2009
346 Namazda İmamlık / 3-1 28 Şubat 2009
347 Namazda İmamlık / 3-2 28 Şubat 2009
348 Namazda Saf Düzeni -1 21 Şubat 2009
349 Namazda Saf Düzeni -2 21 Şubat 2009
350 Namazda İmamlık / 2-1 14 Şubat 2009
351 Namazda İmamlık / 2-2 14 Şubat 2009
352 Namazda İmamlık / 1-1 7 Şubat 2009
353 Namazda İmamlık / 1-2 7 Şubat 2009
354 İmamın Arkasında Kıraat -1 24 Ocak 2009
355 İmamın Arkasında Kıraat -2 24 Ocak 2009
356 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 4-1 17 Ocak 2009
357 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 4-2 17 Ocak 2009
358 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 3-1 10 Ocak 2009
359 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 3-2 10 Ocak 2009
360 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 2-1 3 Ocak 2009
361 Namazda Okunan Sûre ve Ayetler / 2-2 3 Ocak 2009
Kuran Dersi Canlı Yayın